Ιδιαίτερα ανθρώπινη η παράσταση «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική» στο θέατρο Σοφούλη. Είδαμε και σχολιάζουμε.
Ο τίτλος του έργου, γραμμένου κάποια χρόνια πριν, θα μπορούσε να παραπέμπει σε πολλά, πάντως ελάχιστα στο θέμα που απρόσμενα πραγματεύεται. Και το κάνει με ευαισθησία, φαντασία και πολύπλευρη γνώση τόσο σε επίπεδο ψυχολογίας όσο και θεατρικής διαχείρισης. Ο λόγος για την παράσταση «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική» της Χρύσας Σπηλιώτη που παρουσιάζεται εκ νέου και παρακολουθήσαμε την πρεμιέρα της στο θέατρο Σοφούλη, περιμένοντας να συναντήσουμε περισσότερους θεατές από αυτούς που γέμισαν μόνο κατά το ήμισυ τον χώρο… Βέβαια είναι αλήθεια ότι συμπίπτουν πάρα πολλά καλλιτεχνικά δρώμενα και σίγουρα αυτό δίνει μια εξήγηση.
Ερχόμενοι στο θέμα του έργου με τον πρωτότυπο τίτλο, αφορά στις ζωές και τη σχέση δύο γυναικών που συνδέονται ως ξαδέλφες. Δύο γυναίκες συνομήλικες με εντελώς αντίθετους χαρακτήρες και φιλοσοφία ζωής, που αναπαριστούν επί σκηνής «τα πάθη και τα λάθη» μιας μεγάλης διαδρομής, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία μέχρι τα βαθιά γεράματα. Που οι συγκυρίες «έμπλεξαν» τις ζωές τους με μοιραίο τρόπο, παρά τις διαφορετικές πορείες, βλέποντάς τες να μεγαλώνουν, να ερωτεύονται, να επιλέγουν, να συγκρούονται, να πέφτουν και να σηκώνονται, σε μια διαρκή προσπάθεια αναζήτησης της ευτυχίας. Παρότι για την κάθε μία η έννοια ορίζεται εντελώς διαφορετικά… αλλά ίσως και όχι σε τελική ανάλυση επί της ουσίας… Με χιούμορ, ευαισθησία, πάθος και «κομβικό» σημείο αναφοράς το βιβλίο γεωγραφίας και την ανακάλυψη της Αμερικής, μπαινοβγαίνουν στις διαφορετικές/ σημαδιακές φάσεις της ζωής τους για να καταλήξουν συμφιλιωμένες στην κοινή μοίρα των γηρατειών και σε ένα «τέλος» με ερωτηματικό…
Μια ιστορία απλή και συμβατική σαν σύλληψη, που ωστόσο έδωσε μια παράσταση προικισμένη με αξιοσημείωτες αρετές (+) :
· Με πρώτη από αυτές τον τρόπο που η Χρύσα Σπηλιώτη διαχειρίστηκε ένα θέμα κοινότυπο μεν, αλλά εντελώς αληθινό και ανθρώπινο. Και ο τρόπος έχει να κάνει καταρχήν με ψαγμένη γνώση της γυναικείας ψυχολογίας, ώστε οι εξελίξεις/ μεταπτώσεις/ ανατροπές / διακυμάνσεις να «κουμπώνουν» με πλήρη αληθοφάνεια. Επιπλέον είναι εμφανής η γνώση των απαιτήσεων ενός θεατρικού έργου, καθώς η καθαρή δομή, η ενδιαφέρουσα πλοκή, η ευρηματικότητα στις συνεχείς εναλλαγές των σκηνών, κρατούν τον θεατή σε εγρήγορση, παράλληλα με το αυθεντικό συναίσθημα που προκύπτει αβίαστα. Και με επιπλέον στοιχείο τη χρήση έξυπνου χιούμορ- ιδανικά ισορροπημένου με τη συγκίνηση. Όλα δε αυτά εκφρασμένα μέσα από ένα κείμενο άμεσο, αληθινό, ποιοτικό, με σημεία ευφάνταστα, σαν το συγγραφικό εύρημα της «Αμερικής» ή τις επιλογές από απρόβλεπτα στιγμιότυπα ή το ενδιαφέρον «κυκλικό» τελείωμα… όπου «αξίζει να χαθεί μια ζωή από ανεμελιά;»…
· Αναμφίβολα στις αρετές της παράστασης καταχωρείται η σκηνοθεσία της από τον Παύλο Δανελάτο. Μια σκηνοθεσία εύστοχη, σύγχρονη, με ζωντανό ρυθμό, πολλαπλές εναλλαγές, απρόσκοπτη ροή, έχοντας να διευθετήσει σκηνικά δύο παράλληλες ζωές σε ποικίλες φάσεις. Βρήκαμε εξαιρετικό τον τρόπο που έδωσε ως συνεχές, αδιάκοπο φλας-μπακ τις αναδρομές στο παρελθόν και την αλληλουχία γεγονότων και ηλικιών, χωρίς να «αποκόπτεται» από το ζωντανό παρόν του «τώρα», χωρίς χάσματα, χωρίς νεκρούς χρόνους. Με θαυμαστή σκηνική οικονομία, έξυπνα ευρήματα και ελάχιστα – αλλά αποτελεσματικά μέσα, περνούσε άμεσα από το ένα στιγμιότυπο στο άλλο, αποτυπώνοντας με ακρίβεια και φαντασία το εκάστοτε ζητούμενο. Και μεταδίδοντας επιτυχημένα το συναίσθημα, είτε επρόκειτο για ευφορία από αυθόρμητο γέλιο, είτε για συγκίνηση από πικρές έως τραγικές καταστάσεις, χωρίς να εκπέσει ποτέ στη φτήνεια του μελό και με εξαιρετικό το συναισθηματικό κλείσιμο. Βοηθούμενος από εύστοχα- χαριτωμένα γραφικά σε προβολή, με επιπλέον τιτλοδότηση των σκηνών ως σαφές στίγμα των συμβάντων. Μια σκηνοθεσία σοφά δομημένη και με καθαρό, διακριτό στόχο.
· Οι δύο ξαδέλφες- ηρωίδες του έργου, ευτύχησαν να ερμηνευτούν από δύο ταλαντούχες ηθοποιούς, σαν την Παυλίνα Χαρέλα και την Χριστίνα Γυφτάκη. Που «οικειοποιήθηκαν» πλήρως, η κάθε μια τον δικό της χαρακτήρα, αποδίδοντάς τον πειστικά, εκφραστικά, με πάθος και ένταση, ανταποκρινόμενες επιτυχημένα στις ιδιαίτερες δυσκολίες των ρόλων, δεδομένου ότι ενσάρκωσαν τις ηρωίδες από την παιδική μέχρι την γεροντική ηλικία. Που σημαίνει ότι η κάθε μια τους υποδύθηκε πολλά και διαφορετικά πρόσωπα και το έκανε με συνέπεια και ακρίβεια, μένοντας πιστή στο χαρακτήρα του ρόλου. Αεικίνητες στη σκηνή, άμεσες, με ταχύτατες αλλαγές, άψογα συγχρονισμένες και αποτελεσματικές τόσο στις κωμικές όσο και στις τραγικές στιγμές.
· Πολύ αποτελεσματικό επίσης το απλό- αφαιρετικό σκηνικό, που χωρίς να είναι κάτι ιδιαίτερο, ωστόσο έδωσε έξυπνες λειτουργικές λύσεις στη ροή της παράστασης, ενώ η μουσική έντυσε επιτυχημένα και υπογράμμισε το συναίσθημα στα κατάλληλα σημεία… αν και μπορούσε περισσότερο. Όσο για τα κοστούμια – με τις αξιοθαύμαστα γρήγορες αλλαγές τους – έδωσαν εύστοχα και με έξυπνες λεπτομέρειες το στίγμα κάθε σκηνής, έστω κι αν στο αισθητικό κομμάτι έχουμε κάποιες ενστάσεις.
Οι μικρές αδυναμίες (-) της παράστασης που θα εκφράζαμε, αφορούν:
· Στην έλλειψη μιας ιδιαίτερης ατμόσφαιρας που θα έκανε πιο πειστικά κάποια στιγμιότυπα πχ. σαν αυτό της διαδήλωσης ή το τελευταίο στο γηροκομείο, σε αντίθεση με άλλα που δόθηκαν εξαιρετικά και εμπνευσμένα, καθώς και σε μια μικρή σύγχυση που παρατηρήθηκε μεμονωμένα σε δυο- τρεις αλλαγές σκηνών και ρόλων.
· Σε μια δόση υπερβολής που διακρίναμε στις ερμηνείες των ηθοποιών, θεωρώντας ότι ένας «τόνος» χαμηλότερα στην ένταση θα έδινε πιο ρεαλιστικό αποτέλεσμα, ταυτόχρονα με λίγη περισσότερη δουλειά στις λεπτομέρειες.
· Στην ελλιπή χρήση των φωτισμών που δεν βοήθησαν αποτελεσματικά στη δημιουργία της απαιτούμενης ατμόσφαιρας σε επιμέρους σημεία, συμβάλλοντας σε αυτό και η κατάλληλη μεν, αλλά «λίγη» μουσική.
Κλείνοντας (=) θα χαρακτηρίζαμε την παράσταση βαθιά ανθρώπινη μέσα στην απλότητα και ευαισθησία του θέματός της, όπου ακροβατούν οι αληθινές αντιφάσεις της ζωής, δοσμένες εμπνευσμένα με μια επιτυχημένη θεατρική προσέγγιση.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6,5 στα 10
–πληροφορίες για την παράσταση εδώ.
Φωτογραφικό υλικό
