Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα
Το βιβλίο «Εντολή» της Διδώς Σωτηρίου ανήκει αναμφίβολα στα πιο δημοφιλή αναγνώσματα, καθώς μέσα από τις σελίδες του αναδεικνύει με τρόπο μυθιστορηματικό και τη δύναμη μιας γλαφυρής πένας, ένα γεγονός εμβληματικό για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, που δεν είναι άλλο από τη δράση, τη δίκη και την εκτέλεση το 1952 του αγωνιστή Νίκου Μπελογιάννη, του «ανθρώπου με το γαρύφαλλο», που συγκλόνισε την κοινωνία της εποχής…
Η μεταφορά στη σκηνή ενός ιστορικού ντοκουμέντου καλλιεργεί κατά κανόνα προσδοκίες για το αποτέλεσμα και δεν είχαμε παρά να το διαπιστώσουμε παρακολουθώντας την παράσταση «Εντολή» της Διδώς Σωτηρίου, σε διασκευή και σκηνοθεσία Νάντιας Δαλκυριάδου στο ασφυκτικά γεμάτο Metropolitan The UrbanTheater….
Μια ομάδα νεαρών αγωνιστών του κομμουνιστικού κόμματος που αντιστάθηκαν στην κατοχή, συνεχίζουν τον επίπονο αγώνα για δικαίωση των ιδανικών τους στα σκοτεινά χρόνια του εμφυλίου, σε συνθήκες παρανομίας, τρομοκρατίας, διώξεων, φυλακίσεων, βασανισμών, εκτοπίσεων… ανάμεσά τους με ηγετικό ρόλο ο Νίκος Μπελογιάννης και η αγαπημένη σύντροφός του Έλλη Παππά, που με τη λήξη του εμφύλιου συλλαμβάνονται και φυλακίζονται μαζί με άλλους συναγωνιστές και με την κατηγορία της κατασκοπείας, παρότι εκείνη περιμένει να γεννήσει το παιδί του… Επί σκηνής παρακολουθούμε τις δύο ιστορικές δίκες με την προκλητική αυθαιρεσία των κατηγόρων, τις συγκινητικές απολογίες των κατηγορουμένων που δικάζονται για τις ιδέες τους, τον τεράστιο αντίκτυπο του γεγονότος και εκτός συνόρων, το σκοτεινό παρασκήνιο που οδήγησε στη δραματική εκτέλεση αθώων πατριωτών, αντικρίζοντας το απόσπασμα με το κεφάλι ψηλά…
Ένα σπουδαίο ιστορικό έργο (+) για την πλέον ταραγμένη εποχή που βίωσε η χώρα, εκθέτοντας με αυθεντικότητα από «πρώτο χέρι»- καθότι η συγγραφέας αδελφή της Έλλης Παππά- όλο το ζοφερό κλίμα του εμφύλιου με τις τραγικές συνέπειες, γράφοντας τη μελανότερη σελίδα της νεοελληνικής ιστορίας… Ένα κείμενο όπου συνυπάρχουν ιδεολογικοί στοχασμοί, αμφισβητήσεις και κριτική της κομματικής γραμμής, νεανικά οράματα, αγνό συναίσθημα, πλήθος δημοσιογραφικών ντοκουμέντων από τις δίκες, με πρακτικά, επιστολές, άρθρα εφημερίδων, μαρτυρίες κλπ. συνθέτοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο της ιστορικής συγκυρίας που κίνησε το παγκόσμιο ενδιαφέρον… Άλλοτε με ποιητικό λυρισμό κι άλλοτε με αυθεντικό ρεαλισμό, αποφεύγοντας ωστόσο μελό κορώνες ή κομματικά τσιτάτα ή στείρους διδακτισμούς, αναδείχθηκε το ήθος ιδεολόγων αγωνιστών ταγμένων σε υψηλό στόχο που υπερέβαινε το ατομικό εγώ και στάθηκε πάνω από το βαρύ προσωπικό κόστος, κατακτώντας την αθανασία με περήφανο χαμόγελο μπροστά στο θάνατο… Άνθρωποι- διαχρονικά πρότυπα ικανά να εμπνέουν όταν οι συνθήκες απαιτούν ηρωική υπέρβαση…
Σε επίπεδο σκηνοθεσίας, η άξια Νάντια Δαλκυριάδου που επίσης επιμελήθηκε τη δραματουργική επεξεργασία, προσέγγισε το έργο με σύγχρονη, αφαιρετική ματιά, προσφέροντας ένα ενδιαφέρον σκηνικά αποτέλεσμα με προσωπική σφραγίδα… Στο λιτό αλλά πολυμορφικό σκηνικό με τις κυλιόμενες ξύλινες κατασκευές που συνδυάστηκαν έξυπνα μεταξύ τους σε πολλές εκδοχές, κυριάρχησαν η έντονη κινητικότητα κι ο ζωηρός ρυθμός με κάποια ευφάνταστα συμβολικά ευρήματα, αποδίδοντας εύστοχα και μινιμαλιστικά – ειδικά στην εμπνευσμένη έναρξη- όλο το κλίμα μυστικοπάθειας και φόβου από την παράνομη δράση των κυνηγημένων ηρώων, ενώ τα απολύτως ταιριαστά για την περίσταση ρούχα, οι προσεγμένοι φωτισμοί και η εξαιρετικά αρμονική μουσική κάλυψη, υπογράμμισαν ιδανικά την ατμόσφαιρα…
Η ευρηματική αξιοποίηση του σκηνικού που μεταμορφωνόταν επί τόπου για πληθώρα χρήσεων, πρόσφερε πολλές λειτουργικές λύσεις, με τους ηθοποιούς επιπλέον να μην περιορίζονται αυστηρά στη σκηνήτην οποία κάλυψαν χωροταξικά με άριστο ομαδικό τρόπο, αλλά ούτε και σε συγκεκριμένους ρόλους, υποδυόμενοι πολλαπλά πρόσωπα ή το ίδιο σε πολλαπλές εκδοχές…Μια μοντέρνα σκηνοθετική γραμμή με φαντασία, συμβολισμούς και μέτρο, που κατέληξε σε ένα φινάλε που οποίου η δύναμη προέκυψε από την ουσία του περιεχομένου και απογειώθηκε με την επιλογή της απαγγελίας ενός εμβληματικού δημοτικού τραγουδιού, απόλυτα ταιριαστού ως αφιέρωμα- μοιρολόι… Κι όσο για το πανό κατά την υπόκλιση σχετικά με τη γενοκτονία της Γάζας και το έγκλημα των Τεμπών κερδίζοντας εντονότατο χειροκρότημα, θεωρούμε ότι συνέδεσε εύστοχα το διαχρονικό αγωνιστικό μήνυμα της παράστασης με το επίκαιρο ζοφερό σήμερα…
Άξια επίσης η ομάδα των ηθοποιών –Ξένια Αλεξίου, Ειρήνη Αμπουμόγλι, Σταύρος Μόσχης, Άρης Μπαταγιάννης, Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης, Ήρα Ρόκου (α διανομή) και Δώρα Χάγιου (β διανομή)- ως ένα σύνολο εξαιρετικά δεμένο και συγχρονισμένο με ακρίβεια στην συχνά ομαδική, μελετημένη κινησιολογία και τις συνεχείς εναλλαγές ρόλων, επιδεικνύοντας ετοιμότητα, σκηνική άνεση, εκφραστικότητα, νεανική ενέργεια, πάθος και κυρίως εντελώς «μέσα» στην ιστορική συνθήκη και το κλίμα της, όπου ανέδειξαν πειστικά τόσο τον αγνό ιδεαλισμό, όσο και την ευάλωτη, συναισθηματική, ανθρώπινη πλευρά, στο περιθώριο των συγκλονιστικών γεγονότων… Μια καθαρά συλλογική δουλειά με άψογη συνεργασία,ισορροπημένο ρυθμό, ευέλικτες προσαρμογές και αξιομνημόνευτες ατομικές επιδόσεις…
Ελάχιστα θα επισημάνουμε (-) ως ελαφρώς «τρωτά» σημεία, όπως πχ. κάποια φλυαρία που εντοπίσαμε στο πρώτο μέρος (πριν τη δίκη) με παραπανίσιους ίσως διαλόγους και πληροφορίες από την αντικαθεστωτική δράση των ηρώων, χωρίς να εξελίσσουν ουσιαστικά την πλοκή… Επίσης το εύρημα με τις συχνές εναλλαγές στην ενσάρκωση ενός ήρωα από διαφορετικούς ηθοποιούς, παρότι καταχωρείται ως ενδιαφέρουσα, μοντέρνα, απρόβλεπτη επιλογή, εντούτοις δεν απέφυγε την αρχική σύγχυση μέχρι να αντιληφθούμε το σκηνοθετικό πνεύμα… Τέλος θεωρούμε ότι το δεύτερο, καθοριστικό μέρος της δίκης, παρουσίασε κάποια σκηνοθετική ανομοιογένεια σε σχέση με το πρώτο, καθώς εξελίχθηκε αρκετά συμβατικά με περιορισμένη έμπνευση, χωρίς τα στοιχεία φαντασίας του πρώτου, με εξαίρεση το θαυμάσιο, συγκινητικό φινάλε της απαγγελίας…
Εν κατακλείδι (=) γευτήκαμε μια καλοστημένη παράσταση με σύγχρονη, ενδιαφέρουσα σκηνοθετική προσέγγιση και άξιες ερμηνείες, που έφερε ελκυστικά στο σήμερα ένα εμβληματικό ιστορικό γεγονός, ικανό να εμπνεύσει ξεχασμένες αξίες και λαμπρά πρότυπα…
Βαθμολογία: 6,8/10
