Είδαμε & σχολιάζουμε…
Η άγνωστη λέξη – τίτλος της παράστασης, εξηγείται με σαφήνεια στο σημείωμα που τη συνοδεύει, μεταφρασμένη ως «Ο δρόμος για τον ουρανό». Διαβάζοντάς το ο θεατής διαμορφώνει μια ξεκάθαρη εικόνα για το περιεχόμενο, το οποίο είναι αδύνατο να προσπεράσει αδιάφορα… Δεν είναι μόνο το θέμα του Ολοκαυτώματος ως πυρήνας που αγγίζει βαθιά, αλλά κυρίως η απρόσμενη προσέγγιση μιας άγνωστης πτυχής του, που κεντρίζει εξαιρετικά το ενδιαφέρον, τόσο σε ιστορικό όσο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Με παρόμοια συναισθήματα επισκεφθήκαμε το θέατρο Αυλαία για την πρεμιέρα της παράστασης «Himmelweg» του Juan Mayorga, σε σκηνοθεσία Χριστίνας Γυφτάκη, όπου στο φουαγιέ μας περίμενε μια ατμοσφαιρική έκπληξη… ηθοποιοί ως εβραϊκή οικογένεια ντυμένοι με ρούχα εποχής, ένας βιολιστής να παίζει μελαγχολικό σκοπό και μια ανδρική φιγούρα, βγαλμένη θαρρείς από φωτογραφία του «τότε», να στέκεται ακίνητος κρατώντας μπαλόνια και κοιτώντας το κενό…
Επί σκηνής τρία πρόσωπα με λευκά «εσώρουχα», καταλαμβάνοντας από μια γωνία σε ένα σκηνικό περιχαρακωμένο με γκρίζες επιφάνειες- «τοίχους»… Ένας άνδρας ως εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού που επισκέπτεται στρατόπεδο συγκέντρωσης των Εβραίων στην Τσεχοσλοβακία στη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, για να καταγράψει όσα συμβαίνουν εκεί, μετά από άγριες φήμες που κυκλοφορούν… Μία γυναίκα – αξιωματούχος των Ναζί, που τον υποδέχεται και προετοιμάζει μια θεαματική παράσταση «ωραιοποίησης» σε συνεργασία με κρατούμενους, για τον εφησυχασμό της κοινής γνώμης… Ένας άνδρας- κρατούμενος Εβραίος, που αναγκάζεται να «συνεργαστεί» για την περίφημη παράσταση- παρωδία, λειτουργώντας ως σύνδεσμος μεταξύ του αξιωματικού και των συγκρατουμένων του… Καθένας από τους τρεις θα καταθέσει τη δική του οπτική, και στο δεύτερο μέρος θα ετοιμαστεί η υλοποίηση του εγχειρήματος μέσα από τραγικές κι απρόβλεπτες διαδικασίες, με ένα φινάλε δραματικό και συνάμα συγκινητικό…
Δεν μπορούμε παρά να επαινέσουμε (+) την επιλογή ενός έργου με ξεχωριστή δύναμη και ιστορική αξία, που πρωτίστως φέρνει στο φως μια άγνωστη στους πολλούς όψη του δράματος των Εβραίων, την οποία επιπλέον διαχειρίζεται συγγραφικά με μοναδική μαεστρία, έστω κι αν σε σημεία ελαφρώς πλατειάζει. Η μαεστρία του έγκειται στον απρόβλεπτο και άκρως ενδιαφέροντα τρόπο που προσεγγίζει ισότιμα όλες τις πλευρές του δράματος, εστιάζοντας σε εγκεφαλικά, αληθοφανή επιχειρήματα κι αποφεύγοντας τη διέγερση του θυμικού με μελοδραματικά «στερεότυπα» ως εύκολος στόχος. Με συνέπεια να προκαλεί το (δύσκολο) μυαλό σε σκέψεις με βαθύτερες προεκτάσεις, χωρίς όμως να θυσιάζει το αναπόφευκτο συναίσθημα μιας τραγωδίας, δοσμένο όμως εδώ σχεδόν υπαινικτικά, με θαυμάσιο λεπτό χειρισμό, κερδίζοντας σε δύναμη και ουσία. Και αναδεικνύοντας, όχι μόνο στο σήμερα αλλά διαχρονικά, τις μεθοδεύσεις των κατά καιρούς εξουσιαστών για τη χειραγώγηση της μάζας, μέσα από τον καθοριστικό επηρεασμό της κοινής γνώμης… γιατί πάντα κάποιοι (θύτες) θα «βλέπουν» επιλεκτικά αυτά που «πρέπει» να δουν και πάντα κάποιοι (θύματα) θα αγωνίζονται στο χάος της προπαγάνδας για την ύπαρξή τους…
Η σκηνοθεσία της Χριστίνας Γυφτάκη, διακρίθηκε από ευεργετική λιτότητα για την ανάδειξη ενός σπουδαίου κειμένου με αυτόνομη δύναμη, από σύγχρονη, εντελώς αφαιρετική οπτική, από στιγμές έμπνευσης, όμως και κάποια σημαντικά «αλλά» που θα παρατεθούν στη συνέχεια. Η επιλογή του «περιχαρακώματος» με γκρίζες επιφάνειες έδωσε άμεσα την αίσθηση του εγκλεισμού και η κυριαρχία του ασπρόμαυρου με απουσία χρωμάτων τόνισε το ζοφερό του κλίματος. Επίσης η ενσωμάτωση προβολών ως κομμάτι των «εξελίξεων», έδενε οργανικά, ατμοσφαιρικά και εμπνευσμένα με τα δρώμενα επί σκηνής, συμβάλλοντας στη σκηνική οικονομία, ενώ η αξιοποίηση του διαλείμματος με τους ηθοποιούς να παραμένουν στη σκηνή και να μοντάρουν τα τρία έπιπλα – τραπέζι και δύο καρέκλες – υπήρξε ευρηματική επιλογή με σωστή σημειολογία για την «προετοιμασία» αυτού που ακολουθούσε στο δεύτερο μέρος. Εξίσου ευρηματική υπήρξε βεβαίως και η «έκπληξη» της υποδοχής βάζοντας από πριν τον θεατή στο κλίμα, όπως και το θαυμάσιο, τρυφερό, συγκινητικό φινάλε. με καλλιτεχνική έμπνευση και αυθεντικό συναίσθημα. Στη διάρκεια εντοπίσαμε επίσης στιγμές με ένταση και συμβολικές σκηνοθετικές πινελιές, σε μια ατμόσφαιρα ιδανικά «παγωμένη», χωρίς ανθρώπινη «μυρωδιά», με τους ήρωες στραμμένους ακίνητους στον τοίχο και με εξαιρετικές επεμβάσεις των φωτισμών…
Σε επίπεδο ερμηνειών από τους Νίκο Κουνέλη, Γιάννη Κωνσταντινίδη, Ιόλη Ραγκούση και τη μικρή Φαίη Ρεϊζοπούλου με ολιγόλεπτη παρουσία στο φινάλε που όμως κέρδισε τις εντυπώσεις, θα παρατηρήσουμε αρχικά ότι όλοι υπηρέτησαν με συνέπεια τη σκηνοθετική λιτότητα. Ωστόσο θα ξεχωρίσουμε την ερμηνεία του Νίκου Κουνέλη στο ρόλο του Εβραίου κρατούμενου, καθώς απέδωσε με θαυμαστή εσωτερικότητα την ένταση του ρόλου, βγαλμένη σε σωστή δόση, με αυτοέλεγχο, με στακάτες κινήσεις, με άψογη εκφορά του λόγου… Η Ιόλη Ραγκούση στον (απρόβλεπτο) ρόλο μιας ναζί αξιωματούχου και με κείμενο- ποταμό, ομολογουμένως κατάφερε την «άφυλη» υπέρβαση, συνδυάζοντας σκληρότητα, αυταρχισμό, ψυχρότητα, κυνισμό, όμως κάποιες στιγμές στην υπερβάλλουσα προσπάθεια, έχανε σε πειστικότητα και έμοιαζε στημένη, παγιδευμένη σε κλισέ στερεότυπα εξουσίας… Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης ως εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού, παρά την αξιοπρεπή προσπάθεια σε έναν ρόλο που αντικειμενικά υπολειπόταν σε ένταση από τους άλλους δύο, δεν κατάφερε να ξεφύγει από μια μάλλον αδιάφορη, επίπεδη ερμηνεία εν είδει στεγνής αφήγησης…
Και ερχόμαστε στα σκηνοθετικά «αλλά» (-), που στέρησαν ένα σημαντικό κομμάτι της θεατρικής απόλαυσης. Διότι το πρώτο αφηγηματικό μέρος των μαρτυριών με τους μακροσκελείς μονολόγους που εν μέρει επαναλαμβάνονται και την απόλυτη στατικότητα, με πλήρη απουσία διαλόγων, κίνησης ή σκηνικού ερεθίσματος ώστε να δικαιολογείται στοιχειωδώς ο όρος «θεατρικότητα», είναι γεγονός ότι κούρασε, πλατείασε και σε σημεία η δύναμη ενός πυκνού νοηματικά κειμένου αδικήθηκε, εκπίπτοντας σε φλυαρία. Ένα μεγάλο μέρος, που πέραν της απαιτούμενης σύμπτυξης, του έλειψε καθοριστικά η θεατρική δραματοποίηση και μάλιστα στο πρώτο μισό της παράστασης, επηρεάζοντας εξ αρχής αρνητικά το ενδιαφέρον του θεατή. Ο οποίος βέβαια αποζημιώνεται στο δεύτερο δυνατό μέρος της πλοκής, των εντάσεων και διαλόγων, όπου όμως και πάλι θα εκτιμούσαμε έναν πιο ζωντανό, δεμένο ρυθμό. Όπως επίσης θα εκτιμούσαμε την ύπαρξη ζωντανής μουσικής σε επιλεγμένα σημεία με τον βιολιστή κάπου στη σκηνή- όπως μας προϊδέασε με την ατμοσφαιρική εισαγωγή του- αντί της αδιάφορης, μονότονης μουσικής υπόκρουσης. Και μια τελευταία παρατήρηση: όταν στο σκηνικό υπάρχουν πλαϊνά «τοιχώματα» στα οποία επιπλέον «γίνεται κάτι», είναι δεδομένο ότι οι ακριανοί θεατές δεν έχουν την παραμικρή ορατότητα. Δεν είναι άραγε προφανές;
Καταλήγοντας (=) πρόκειται για μια παράσταση ουσίας με διαχρονικό μήνυμα, βασισμένη σε δυνατό κείμενο που φωτίζει απρόβλεπτα μια άγνωστη ιστορική πλευρά, με σύγχρονη, λιτή σκηνοθετική προσέγγιση και είναι κρίμα που της «ξέφυγαν» κάποια σημεία…
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6 στα 10
.
————————————————
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2017 έως 31/05/2018 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 8α Θεατρικά (Κουλτουρο) Βραβεία Θεσσαλονίκης 2018 που θα πραγματοποιηθούν πρώτο 15νθήμερο Ιουνίου 2018
==========================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
=========================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
==============================
Kάντε like στη σελίδα του Kulturosupa.gr στο facebook και ακολουθήστε μας στο twitter για να βλέπετε πρώτοι όλη την ροή πληροφοριών και να μαθαίνετε όλους τους νέους διαγωνισμούς προσκλήσεων
Φωτογραφικό υλικό
