Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου.
Ένα έργο που πραγματεύεται τον ρατσισμό μέσα από τον μονόλογο ενός μετανάστη, μπορεί να κινηθεί σε μια ευρύτατη γκάμα αισθημάτων… από την επίπεδη έως αδιάφορη αίσθηση ενός ψυχρού ντοκιμαντέρ, μέχρι τις μελοδραματικές κορώνες εκβιάζοντας το θυμικό ή μέχρι τον ανούσιο διδακτισμό με ηθικοπλαστικά κηρύγματα ή μέχρι το απόλυτο «ταρακούνημα»… Όλα τα «μέτωπα» είναι ανοιχτά όταν διαβάζεις περί τίνος πρόκειται, ωστόσο εξίσου έντονη είναι και η πρόκληση να διαπιστώσεις τί ακριβώς θα εισπράξεις από ένα θέμα καυτό με άπειρες προσεγγίσεις… Κάπως έτσι και με παρόμοιες σκέψεις προσήλθαμε στο θέατρο Τ για να παρακολουθήσουμε την παράσταση «Η βρωμιά» του Ρόμπερτ Σνάιντερ και σε σκηνοθεσία Μαίρης Ανδρέου, με τον Σπύρο Σαραφιανό ως ήρωα του μονολόγου…
Ο οποίος υποδύεται έναν άραβα μετανάστη, τον Σαντ, που στα αγγλικά σημαίνει λυπημένος… όμως όχι, αυτός κραυγάζει ότι δεν είναι, με μια κραυγή να σου σχίζει τα σωθικά και με διαρκή επανάληψη, πασχίζοντας απελπισμένα να πείσει τον εαυτό του ότι ναι, είναι «ευτυχισμένος». Όσο κι αν πονά που ξεριζώθηκε από τη χώρα του, έχασε οικογένεια, άφησε πίσω ό,τι αγαπούσε… όσο κι αν τον τρομάζει το άγνωστο μιας ξένης χώρας με απάνθρωπο εχθρικό πρόσωπο… όσο κι αν τον διαλύει η απομόνωση της σιωπής γιατί αυτός διαφέρει με το «σκούρο δέρμα και τους ανοιχτούς πόρους» ανάμεσα σε ανοιχτόχρωμους, που ποτέ δεν θα αποδεχθούν την απειλητική του ύπαρξη… Αυτός ξέρει το γιατί μπαίνοντας στο ρόλο τους. Και κατανοεί τις αντιδράσεις του τραγικού, αλλοπρόσαλλου φίλου του. Τα τριαντάφυλλα που πουλά για να ζήσει είναι το δικό του σιωπηλό καταφύγιο, σε έναν κόσμο υποκρισίας που ποτέ δεν πίστεψε ούτε θέλησε την ειρήνη…
Πρόκειται για ένα καταπληκτικό κείμενο (+) με δύναμη που μεταφράζεται σε «γροθιά στο στομάχι», όχι όμως από αυτές τις «συνηθισμένες»… όχι επειδή απευθύνεται στο εύκολο συναίσθημα, αλλά επειδή διεγείρει τον δύσκολο εγκέφαλο! Δεν είναι τόσο η πρόσκαιρη συγκίνηση για τον πόνο του μετανάστη που κυριαρχεί, όσο ο βαθύς φιλοσοφικός στοχασμός πίσω από τον τραγικό σαρκασμό του, που κρατά δέσμιο τον θεατή- ακροατή των λόγων του, προσφέροντας εξαιρετική τροφή για σκέψη… Ένας ιδανικός συνδυασμός συναισθηματικού και φιλοσοφικού λόγου, δοσμένος με ένταση, δραματικότητα, ποιητικές εξάρσεις, αλλά κυρίως με μια ιδιαίτερη, απρόβλεπτη οπτική σαρκασμού και τραγικής ειρωνείας που δεν φανταζόμασταν, καταφέρνοντας να εντυπώσει μέσα μας δυνατά νοήματα και προβληματισμούς. Αγγίζοντας την καρδιά με τον (παν)ανθρώπινο καημό του ξεριζωμένου και επηρεάζοντας τη σκέψη για τις έννοιες του διαφορετικού, του ξένου, του ρατσισμού, του ρόλου των κοινωνιών, χωρίς ουδέποτε να καταφύγει σε στερεοτυπικά κλισέ ή γραφικές ηθικολογίες, αντίθετα προσφέροντας μια πρωτόγνωρη ματιά, της οποίας το βαθύ πνεύμα και η ποιητικότητα μας συνεπήραν…
Το γεγονός ότι αυτό το σπουδαίο κείμενο αποδόθηκε τόσο εμπνευσμένα επί σκηνής με τη σκηνοθεσία της Μαίρης Ανδρέου, ήταν ασφαλώς μια ευτυχής συγκυρία, όπου ο θεατής βιώνει απρόσκοπτα τη δύναμη της αυθεντικής τέχνης. Διότι εν προκειμένω δέθηκαν αρμονικά και ευφάνταστα, το δυνατό περιεχόμενο του λόγου με την εξαιρετική δραματοποίησή του, σε έναν μονόλογο με πληθωρικό όγκο, συνεχείς συναισθηματικές μεταπτώσεις, απρόσμενες εντάσεις… Κι όλο αυτό σε συνδυασμό με ένα θαυμάσιο εικαστικό- σκηνικό περιβάλλον με ακριβείς συμβολισμούς κι αλληγορίες… με μια υποβλητική ατμόσφαιρα ρεαλιστικών ήχων και ανατολίτικης μουσικής που «υπόκωφα» συνόδευε όλη την παράσταση… με την έντονη σωματικότητα του ηθοποιού που αξιοποίησε τη σκηνή απ’ άκρη σ’ άκρη, ακόμα και «καθ’ ύψος»… με τα ευφυή σκηνοθετικά ευρήματα που απέδωσαν το συναίσθημα και τα νοήματα με υπέροχα συμβολικό τρόπο… Όλα άψογα μελετημένα με συνεχή ροή και ισορροπημένο ρυθμό, αναδεικνύοντας με περίσσια ευαισθησία, τρυφερότητα, φαντασία αλλά και σκηνική δύναμη, όλη τη σπουδαία ουσία του έργου, κρατώντας το πνεύμα και τις αισθήσεις μας σταθερά προσηλωμένα, σχεδόν με θρησκευτική ευλάβεια…
.
.
Όπου βέβαια μείζων αιτία της προσήλωσης ήταν η υποκριτική απόδοση του Σπύρου Σαραφιανού, με τη βαθιά μεστή φωνή που υποβάλλει άμεσα κι εδώ κατέθεσε στη σκηνή ολοκληρωτικά την ψυχή του, πέρα από το κορμί που «καταπονήθηκε» ουκ ολίγες φορές με την έντονα σωματοποιημένη ερμηνεία και συνεχή κινητικότητα. Ως έμπειρος επαγγελματίας και ταλαντούχος καλλιτέχνης με πλήρη έλεγχο των εκφραστικών του μέσων, κατάφερε να συνδυάσει εξαιρετικά τραγικότητα με σαρκασμό/ κυνισμό, αγγίζοντας συγκινητικά με τα ξεσπάσματά του, άλλοτε την ψυχή κι άλλοτε το μυαλό… υποδυόμενος έναν δύσκολο, πολυσύνθετο ρόλο ταραγμένου ψυχισμού, με πλήρη αφοσίωση, πειστικότητα και ακρίβεια, ειδικά στις συνεχείς συναισθηματικές εναλλαγές.
Ένα μεγάλο μπράβο αξίζει στη σκηνική σύλληψη – βασισμένη κυρίως στον συμβολισμό των παπουτσιών, που με απλά μέσα και τη βοήθεια της φαντασίας, ανέδειξε εύστοχα και ευρηματικά τη βαθύτερη σημειολογία του έργου. Όπως αντίστοιχα μπράβο αναλογούν στην ηχητική κάλυψη σε όλη τη διάρκεια και τους υπέροχους φωτισμούς με τις συνεχείς διακυμάνσεις, για τη μέγιστη και τόσο αποτελεσματική συμβολή τους στην ατμόσφαιρα της παράστασης, μέσα στην οποία ήταν βεβαίως απόλυτα προσαρμοσμένα τα ρούχα του ήρωα.
Τα μόνα ελάχιστα που θα παρατηρούσαμε (–) «ψειρίζοντας» ένα σχεδόν άρτιο αποτέλεσμα, είναι μια μικρή «σύγχυση» περιστασιακά σε κάποια σημεία όσον αφορά στον λογικό ειρμό ενός πυκνότατου λόγου… καθώς η συνεχής μεταπήδηση από το ένα στο άλλο ή από το παρόν στο παρελθόν και η επαναφορά, ελαφρώς δυσχεραίνει σε εκείνα τα σημεία την παρακολούθηση… Επίσης θεωρούμε ότι κάποιες στιγμές σε σκηνοθετικό και ερμηνευτικό επίπεδο, τείνουν να γλιστρήσουν ή αγγίζουν οριακά τον μελοδραματισμό, κάτι που αν μετριαζόταν κατά ένα τόνο, θα ενίσχυε την εσωτερική δύναμη του κειμένου που ουδόλως έχει ανάγκη από «ευκολίες», κάθε άλλο…
Καταλήγοντας (=) είναι προφανές κατόπιν τούτων ότι φύγαμε από το θέατρο «αλλιώς» σε σχέση με το πώς μπήκαμε… γιατί συναντήσαμε έναν δυνατό αιχμηρό λόγο εντελώς διαφορετικό από τα συνήθη, με άκρως εμπνευσμένη σκηνική απόδοση και μια αξιοθαύμαστη ερμηνεία, κουβαλώντας για καιρό μέσα μας τον «Σάντ», όχι ως «λυπημένο» αλλά ως κατήγορο-καταπέλτη…
.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6,7 ΣΤΑ 10
.
k-
.
Τ
«Η ΒΡΩΜΙΑ» του Ρόμπερτ Σνάιντερ.
Κοινωνικός μονόλογος
Σ’ έναν κόσμο που η ευαισθησία έχει αντικατασταθεί με την σκληρότητα, η αγάπη με το μίσος και ο σεβασμός με την ασέβεια, έρχεται ο Σάντ. Ένας Άραβας μετανάστης αντιμέτωπος με τις προκαταλήψεις, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, τα στερεότυπα, τον φόβο της κοινωνίας, αλλά και τον δικό του φόβο απέναντι στο άγνωστο και το διαφορετικό. Τον φόβο που δημιουργεί βία και σιωπή. Τον φόβο που σε κάνει να σωπαίνεις, να μην μιλάς, να μην επικοινωνείς. Επί σκηνής ο Σπύρος Σαραφιανός.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 (έως 05.3.2019).
.
,
-k–
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2018 έως 20/05/2019 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 9α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2019 που θα πραγματοποιηθούν τέλη Μαίου 2019
.
.
Φωτογραφικό υλικό
