Φιλιώ Χαϊδεμένου: Mια αφηγηματική ζωντανή μαρτυρία.. με απουσία θεατρικής δομής. Είδαμε & Σχολιάζουμε.
Η πόλη της Θεσσαλονίκης και το θέατρο της Μονής Λαζαριστών υποδέχτηκε τη παράσταση, “Φιλιώ Χαϊδεμένου” με τη Δέσποινα Μπεμπεδέλη, σε μια συνεργασία του Ιδρύματος Πολιτισμου ΙΩΝΙΑ και του ΚΘΒΕ, στην πρώτη στάση της προτού η ιστορία της Φιλιώς ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα…
Λίγα Λόγια για έργο: Η σημαντική πορεία της γυναίκας με το όνομα Φιλιώ, αυτής της εμβληματικής προσωπικότητας της Μικράς Ασίας, έγινε η αφορμή να γεννηθεί το θεατρικό έργο που εξιστορεί τη ζωή της, βασισμένη στις προσωπικές της μαρτυρίες.
Πέρα από την προσωπική ιστορία αυτής της σημαντικής προσωπικότητας, η δύναμη της θέλησης και ο αγώνας της για επιβίωση μέσα σε ένα ολόκληρο αιώνα συνιστά ένα φωτεινό παράδειγμα αντίστασης.
“Οσο ζω κι αναπνέω δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλώ για όσα ζήσαμε οι Έλληνες της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας, με τη Φωτιά, τον διωγμό, τον ξεριζωμό μας από τα άγια χώματα, την καταδίκη σε προσφυγιά
Αυτά τα μάτια ώσπου να κλείσουν, θα βλέπουν μπροστά τους τα όσα έγιναν, και δεν συμφέρουν, και το στόμα μου θα μιλά για το άδικο του Ελληνισμού και θα ζητά την επιστροφή εκεί που είδαμε το φως, που μεγαλώσαμε, προκόψαμε, για να χαθούν όλα μέσα στον καπνό και στη φωτιά”
Τον Ιούνιο του 2007 σώπασε η φωνή της γιαγιάς Φιλιώς. Η Σμύρνη. Η Μικρά Ασία. Η Σκάλα των Βουρλών όπου έπαιζε παιδάκι. Δεν τα έχω επισκεφτεί. Και όμως τα ξέρω. Αυτό το ανεξήγητο θυμικό που περιβάλει τη ψυχή μας. Μυρωδιές και χρώματα και γεύσεις, πόνος και προσφυγιά. Και μετά φωτιά. Και η Φιλιώ όλα αυτά τα χρόνια να προσπαθεί να μην σβήσει τίποτα, να μην ξεχαστεί. Το λαογραφικό μουσείο “Φιλιώ Χαϊδεμένου”, o προορισμός της δικιάς της Ιθάκης ,να μας ταξιδεύει πίσω στο χρόνο,να οικειοποιούμαστε ονόματα και λέξεις ,δάκρυα και κραυγές. Γιαγιά Φιλιώ είσαι ελεύθερη πλέον, δεν θα λησμονήσουμε ποτέ…
Σε αυτό το εξαιρετικά αβανταδόρικο κείμενο βασίστηκε το θέμα της παράστασης. Θα λέγαμε μια διαχρονική εμπορική σταθερά, που πάντα κατορθώνει με το συγκινησιακό της θέμα να προσελκύσει θεατές. Τη συγκεκριμένη θεατρική απόπειρα (ακόμα μία, ανάμεσα στις χιλιάδες που έχουν παρουσιαστεί) θα τη χαρακτηρίζαμε αξιοπρεπέστατη με τη παρουσία αδυναμιών παρολ΄αυτά.
(–) Σε ένα λιτό σκηνικό (Σκηνικά – Κοστούμια: Άγγελος Αγγελής), ενός ναυαγισμένου καραβιού και το χώμα μιας μακρινής πατρίδας, ξετυλίχθηκε η αφήγηση ουσιαστικά του έργου. Το πρόβλημα της παράστασης θα τολμούσαμε να πούμε ήταν η απουσία σκηνοθετικής καθοδήγησης. Ο σκηνοθέτης του έργου, Βασίλης Ευταξόπουλος, δημιούργησε μια σκηνοθεσία δεύτερου ρόλου, κάτι που ζημίωσε και πλήγωσε σοβαρά το έργο. Αυτό που παρακολουθήσαμε ήταν μια διευρυμένη αφήγηση. Φυσικά η έλλειψη σκηνοθετικής επιμέλειας επέφερε προβλήματα στο έργο, όπως καλλιτεχνική κόπωση και μεγάλες κοιλιές μέσα στην πορεία του. Σε σημεία όπου το κείμενο έπαιρνε ανάσες, δηλαδή δεν υπήρχε κάποια κορύφωση απλά η εξιστόρηση απλών καθημερινών γεγονότων, ο παλμός του έργου έπεφτε και ο θεατής αφαιρούνταν. Το να μην ντύνεις μια αφήγηση, όσο συγκλονιστική και αν είναι, με εικόνες, αυτομάτως δημιουργείς ένα πεζό αποτέλεσμα χωρίς ζωτικότητα. Μέσα από τις σκηνοθετικές εικόνες δίνεται στον θεατή η ευκαιρία να ταξιδέψει ενδότερα του έργου.
Η τοποθέτηση ζωντανής μουσικής, με τη παρουσία δυο μουσικών πάνω στην σκηνή, κατόρθωνε ενίοτε να εντείνει συναισθήματα και να εξελίξει πράξεις μέσα από τις νοσταλγικές, μελωδικές φωνές των ερμηνευτών αλλά δεν ήταν αρκετό ώστε να δώσει σκηνοθετικό χτύπο στη παράσταση. Σε στιγμές του έργου ο χρόνος περνούσε αργά και μόνο η ένταση της αφήγησης μπορούσε να σε καθηλώσει πάλι.
(+) Μεγάλη και αδιαμφισβήτητη πρωταγωνίστρια του έργου, κυριολεκτικά και μεταφορικά, η σπουδαία Δέσποινα Μπεμπεδέλη. Μαεστρική τεχνική, απόλυτη ταύτιση με το ρόλο, υπέροχη χρήση του λόγου, της έντασης της φωνής της, ζεστή, αληθινή, με ΨΥΧΗ. Μια μεγάλη, σπουδαία ΗΘΟΠΟΙΟΣ. Κράτησε όλη τη παράσταση πάνω της με τον εξαιρετικό αφηγηματικό της μονόλογο. Χωρίς ουσιαστική βοήθεια τεχνικών μέσων, παρά μόνο την πολύτιμη ερμηνευτική (τραγουδιστική κυρίως) παρουσία του Ζαχαρία Καρούνη, παρουσίασε μια ερμηνεία ζωής όπως ακριβώς υπήρξε και ο χαρακτήρας που υποδυόταν, ένας χαρακτήρας ζωής.
Το υπόλοιπο καστ του έργου (Μαίρη Σαουσοπούλου, Δημήτρης Kαραβιώτης, Εμμανουέλα Χαραλάμπους – Ένγκελ, Γιώργος Φλωράτος) θα λέγαμε ότι κινήθηκε στο σκοτάδι, με ελάχιστη παρουσία, εξού και αποκαλούμε το έργο ως μονόλογο
Εν κατακλείδι,
Μια παράσταση που έχει θέση στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι λόγω του κειμένου που διαπραγματεύεται και της ΜΕΓΑΛΗΣ πρωταγωνίστριας της. Το έργο κατά τ΄άλλα υπέκυψε σε λάθη και αδυναμίες αλλά διασώθηκε από τη πυρά διότι στη φαρέτρα του κουβαλάει θύμησες χρόνων… Κουβαλάει τη Φιλιώ, την αθάνατη φωνή της προσφυγιάς…
«Γυρεύω το παλιό μου σπίτι
με τ’ αψηλά τα παραθύρια
σκοτεινιασμένα απ’ τον κισσό
γυρεύω την αρχαία κολόνα
που κοίταζε ο θαλασσινός.
Πώς θες να μπω σ’ αυτή τη στάνη;
οι στέγες μού έρχουνται ως τους ώμους
κι όσο μακριά και να κοιτάξω
βλέπω γονατιστούς ανθρώπους
λες κάνουμε την προσευχή τους»
«Παλιέ μου φίλε δεν μ’ ακούς;
σιγά σιγά θα συνηθίσεις
το σπίτι σου είναι αυτό που βλέπεις
και αυτή την πόρτα θα χτυπήσουν
σε λίγο οι φίλοι κι’ οι δικοί σου
γλυκά να σε καλωσορίσουν»
Ο γυρισμός του Ξενιτεμένου
Γεώργιος Σεφέρης
Βαθμολογία:
6/10
Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε ΕΔΩ
=================================================================================
7α Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης 2017
ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ – ΔΕΥΤΕΡΑ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 – ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ
Πληροφορίες για τη μεγάλη βραδιά – Προσκλήσεις: Προσεχώς
=================================================================================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
==================================================================================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================================================================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό
