Είδαμε και σχολιάζουμε.
Γνώμη Κουλτουρόσουπας για την παράσταση.
Βρεθήκαμε στην επανάληψη των παραστάσεων «Η Γυναίκα της Ζάκυθος» στο θέατρο Τριανόν, μετά την πρώτη τους εμφάνιση στο Φεστιβάλ Αθηνών 2013. Στα σκηνοθετικά ηνία και στη δραματουργική επεξεργασία του κειμένου ο Δήμος Αβδελιώδης, στην ερμηνεία η Όλια Λαζαρίδου. Σημειώνουμε ότι στη χθεσινοβραδινή έναρξη/πρεμιέρα των παραστάσεων(10) μέρος των εσόδων των εισιτηρίων διατέθηκαν στο θεραπευτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ.
Ο Διονύσιος Σολωμός άρχισε να γράφει τούτο το απαράμιλλο κείμενό του στην αρχή του 1826 και αν και το ξαναδούλεψε το 1829, ουσιαστικά παρέμεινε ημιτελές. Γλώσσα δημοτική, με άφθονα Ζακυνθινά ιδιωματικά στοιχεία, περιεχόμενο που τσακίζει κόκκαλα και δόμηση στα πρότυπα της Αποκάλυψης του Ιωάννη.
Η υπόθεση δεν είναι άλλη από την υποδοχή που επιφυλάσσει η εν λόγω «κυρία» στις άτυχες Μεσολογγίτισσες που καταφεύγουν στη Ζάκυνθο μοναχά με το σαρκίο τους. “Η γυναίκα της Ζακύθου” παραμένει σκοτεινή στην ερμηνεία της και στη πολυσημία της, όσο και η σκοτεινή ψυχή της που γλαφυρότατα περιγράφει ο ποιητής. Και αν και ο Σολωμός δανείζεται την μορφή του “Ιερομόναχου Διονυσίου” για να περιγράψει το απόλυτο κακό εξ αποστάσεως ή ουσιαστικά μεταμορφωμένος , το κείμενο είναι βαθύτατα ανθρωπολογικό/γνωστικά ψυχικό και εθνικό (ως προς τον αλληλοσπαραγμό). Είναι γνωστή άλλωστε η ευαισθησία του Σολωμού για το Έθνος.
Και εδώ είναι η αμαρτία μας για όσα σκεφτήκαμε και νιώσαμε στην εν λόγω παράσταση.
Το προφανές του κειμένου (και όχι η ουσία) μεταφέρθηκε αυτούσιο στη σκηνοθεσία και στο σκηνικό, με την παρουσία ενός τέμπλου αρχετυπικού χωρισμένου στα καλό και στο κακό (στατικά αγάλματα Πάνα και αγγέλου) και στους ως άλλο tableau vivant, ανθρώπους/αγγέλους (άσπρος& μαύρος άγγελος). Στη μέση ενός διαδρόμου η ερμηνεία/αφήγηση & ρόλος μαζί της Όλιας Λαζαρίδου, με επιτρεπόμενη σκηνοθετική κίνηση, μια αργή και τελετουργική κατάσταση,προς και από τους θεατές. Και ξεκάθαρα το λες και κακοποιητικό.
Και ήμαρτον κ. Αβδελιώδη σταματούμε την περιγραφή και ερωτούμε…
Πόσοι άραγε και πολλοί είναι οι τρόποι αφήγησης (σκηνοθετικά, σκηνικά, αν θέλετε και παραδοσιακά);
Πόσο προφανής/φτωχή η εμβάθυνση ενός κειμένου;
Πόσο πρόχειρη/καθηλωτική η διττότητα του καλού και του κακού μέσα στο Σολωμικό μυστήριο, γιατί η τόση επιτηδευμένη στατικότητα;
Πόσοι οι δρόμοι της δημιουργίας με μια τέτοια ηθοποιό και ένα τόσο βοηθητικό/μουσικό κείμενο;
Πόσο να απουσιάζει μια σκηνοθεσία που όφειλε να ενεργεί σε ένα σύγχρονο περιβάλλον τραυματικό;
Πόσο πια το περίφημο αναδεικνύω τον ερμηνευτή;
Πόσο να σας «παρασύρει» ο Ιερομόναχος Διονύσιος και το οίστρο-γονικό του ποιητή, ζητώντας και εσείς μια μεταμόρφωση πίσω από τον ερμηνευτή;
Για μας δεν ήταν το χειροποίητο μιας παράστασης, με σκοπό να «πρωταγωνιστεί» ο λόγος, ούτως ή άλλως το κείμενο καθεαυτό το φρόντισε ο Σολωμός/ πάει η ροή και μεγαλοσύνη του, μόνη της.
Για μας ήταν μοναχά το ταλέντο της Όλιας Λαζαρίδου.
Και ως προς τη Λαζαρίδου τι να πει κανείς; Άξια για Σολωμό, για Παπαδιαμάντη, για Βιζυηνό αποδεδειγμένα αφηγηματικά και ερμηνευτικά. Στέκοντας στο ημίφως (οι φωτισμοί μας άρεσαν πολύ) ξυπόλητη και ακίνητη σχεδόν, ερμήνευσε μαγικά μια χειμαρρώδη ροή λέξεων και ιδιωματισμών με φωνή που ακολούθησε πιστά την όποια μουσικότητα. Οικεία και άνευ επιτηδεύσεως ακολούθησε το αίσθημα της κακίας, της αδικία και του αγαθού ξαφνιάσματος ενός αθώου, ως αθώα, πραγματική και ποιητική. Θα έλεγε κανείς ότι γεννήθηκε ή ξαναγεννήθηκε αυτοστιγμεί. Ναι για αυτή τη δυναμική μιλάμε, τη διαρκή βάσανο που φέρνει την αθωότητα, τουλάχιστον για ένα τέτοιο κείμενο.
Σημειώνουμε την εντονότατη ανάγκη μας η εν λόγω ερμηνεία να ηχογραφηθεί. Τούτα δεν επαναλαμβάνονται κάθε μέρα.
Εν κατακλείδι[=]
Η παράσταση «Η Γυναίκα της Ζάκυθος» είναι ξεκάθαρα για την ερμηνεία της Όλιας Λαζαρίδου και για να θυμηθούμε γλαφυρότατα και απροκάλυπτα ποιοι είμαστε.
Βαθμολογία
6 στα 10
Την παράσταση είδε και σχολίασε η Αριάδνη Καναβάκη.
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
ΔΗΜΟΣ ΑΒΔΕΛΙΩΔΗΣ
Με την ΟΛΙΑ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ
Στο ΘΕΑΤΡΟ ΤΡΙΑΝΟΝ
Για 10 παραστάσεις
Κοδριγκτώνος 21-Πατησίων 101 (ΜΕΤΡΟ Βικτώρια)
Τηλ.:210 8215469 leo@2-1-0.gr, Τριανόν @Facebook
Από 21 Οκτωβρίου και κάθε ΔΕΥΤΕΡΑ&ΤΡΙΤΗ ώρα 21.00
Εισιτήρια 13 & 10 ευρώ
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ Ταμείο Θεάτρου Τριανόν
ΚΟΔΡΙΚΤΩΝΟΣ 21- Πατησίων 101 Τηλ.:210 8215469
βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ
Απόσπασμα από τη Γυναίκα της Ζάκυθος.
Το λοιπόν το κορμί της γυναικός ήτανε μικρό και παρμένο,και το στήθος σχεδόν πάντα σημαδεμένο από τές αβδέλλες που έβανε για να ρουφήξουν το τηχτικό, και από κάτου εκρεμόντανε δύο βυζιά ωσάν καπνοσακούλες. Και αυτό το μικρό κορμί επερπατούσε γοργότατα, και οι αρμοί της εφαινόντανε ξεκλείδωτοι. Είχε το μούτρο της τη μορφή του καλαποδιού, και έβλεπες ένα μεγάλο μάκρο αν εκύτταζες από την άκρη του πηγουνιού ως την άκρη του κεφαλιού, εις την οποία ήτανε μιά πλεξίδα στρογγυλοδεμένη και από πάνου ένα χτένι θεόρατο.
Και όποιος ήθελε σιμώσει την πιθαμή για να μετρήσει τη γυναίκα, ήθελ’ εύρει το τέταρτο του κορμιού στο κεφάλι. Και το μάγουλό της εξερνούσε σάγριο, το όποιο ήταν πότε ζωντανό και πότε πονιδιασμένο και μαραμένο. Και άνοιγε κάθε λίγο ένα μεγάλο στόμα για ν’ αναγελάσει τους άλλους, και έδειχνε τα κάτου δόντια τα μπροστινά μικρά και σάπια, που εσμίγανε με τα απάνου πούτανε λευκότατα και μακρία. Και μόλον πόυτανε νιά, οι μηλίγγοι και το μέτωπο και τα φρύδια και η κατεβασιά της μύτης γεροντίστικα.
Πάντα γεροντίστικα, όμως ξεχωριστά όταν ακουμπούσε το κεφάλι της εις το γρόθο το δεξή μελετώντας την πονηριά. Και αυτή η θωριά η γεροντίστικη ήτανε ζωντανεμένη από δύο μάτια λαμπρά και ολόμαυρα, και το ένα ήτανε ολίγο αλληθώρικο, και εστριφογυρίζανε εδώ και εκεί γυρεύοντας το κακό, και το βρίσκανε και όπου δεν ήτουν. Και μες στα μάτια της άστραφτε ένα κάποιον τι που σ’ έκανε να στοχασθείς ότι, η τρελάδα ή είναι λίγο που την άφησε ή κοντεύει να την κυτριμίσει. Και τούτη ήταν η κατοικία της ψυχής της της πονηρής και της αμαρτωλής. Και εφανέρωνε την πονηρία και μιλώντας και σιωπώντας. Και όταν εμιλούσε κρυφά για να βλάψει τη φήμη του ανθρώπου, έμοιαζε η φωνή της με το ψιθύρισμα του ψαθιού πατημένου από το πόδι του κλέφτη.
Και όταν εμίλειε δυνατά, εφαινότουνα η φωνή της εκείνη όπου κάνουν οι άνθρωποι για να αναγελάσουν τους άλλους. Και μολοντούτο, όταν ήτουν μοναχή, επήγαινε στον καθρέφτη, και κοιτώντας εγέλουνε κ’ έκλαιε, και εθάρρειε πως είναι η ωραιότερη απ’ όσες είναι στα Εφτάνησα. Και ήταν για να χωρίζει ανδρόγυνα και αδέλφια επιδέξια σαν το Χάρο. Και όταν έβλεπε στον ύπνο της το ωραίο κορμί της αδελφής της εξύπναε τρομασμένη. Ο φθόνος, το μίσος, η υποψία, η ψευτιά τής ετραβούσανε πάντα τα σωθικά.
Σαν τα βρωμόπαιδα της γειτονιάς τα βλέπεις ξετερολοϊσμένα και λερωμένα να σημαίνουν τα σήμαντρα του πανηγυριού και βουρλίζουν τον κόσμο.
* * *
Φωτογραφικό υλικό
