.
Δεν θα δώσω βεβαίως έκταση, αλλά είναι αδύνατο να αποφύγω μια απλή έστω αναφορά στην αυθεντική συγκίνηση του να αντικρίζεις μετά από καιρό αναγκαστικής αποχής, τη ζωντανή θεατρική σκηνή, κάτι σαν το ανεξέλεγκτο χτυποκάρδι πηγαίνοντας στο ραντεβού “επανασύνδεσης” με τον αγαπημένο για να ανανεώσετε τους όρκους αγάπης και πίστης… ξέροντας ότι ο βίαιος χωρισμός σας από τρίτους, ουδόλως επηρέασε τα αμοιβαία βαθιά αισθήματα μιας πολύπαθης σχέσης δοκιμασμένης στο χρόνο- αντίθετα δυνάμωσε τη λαχτάρα συνεύρεσης στον κοινό μαγικό τόπο… δεν θα προχωρήσω περαιτέρω στα αυτονόητα, όσο κι αν η επαφή με το πληκτρολόγιο για να γραφεί κατόπιν τούτων μια θεατρική γνώμη, προκαλεί θαρρείς μια αμηχανία “πρωτάρη”, κι ας κελαηδούσαν κάποτε τούτα τα πλήκτρα ακατάπαυστα για το αγαπημένο θέατρο… το μόνο που αξίζει να μνημονεύσω είναι η ευγνωμοσύνη για την ευλογημένη επανασύνδεση και κυρίως η ευτυχής- ευτυχέστατη συγκυρία κάτω από την οποία έλαβε χώρα, με μια θαυμάσια παράσταση στο Θέατρο Κήπου, τον “Οθέλλο” του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια…
Απλά για λόγους δεοντολογίας θα θυμίσουμε με δυο λόγια τον κλασικό σαιξπηρικό μύθο του Οθέλλου, του άξιου Μαυριτανού στρατηγού που παντρεύτηκε κρυφά την σφοδρά ερωτευμένη μαζί του αρχοντοπούλα Δυσδαιμόνα αγνοώντας το μένος του πατέρα της για τον «μαύρο» ξένο και ακολουθώντας τον στην πολεμική εκστρατεία στην Κύπρο, όπου τον στέλνει ο Δόγης της Βενετίας να αντιμετωπίσει τους Τούρκους, ως τον πλέον ικανό πολέμαρχο… όπου θα νικήσει μεν τον εχθρό, ωστόσο θα νικηθεί κατά κράτος από τις ύπουλες δολοπλοκίες που εξυφαίνει με σκοτεινή μαεστρία ο υποκρινόμενος τον έμπιστο φίλο του Ιάγος, θολωμένος από τυφλό μίσος και εμπλέκοντας στα σατανικά του σχέδια, την άδολη γυναίκα του Αιμιλία, τον υπασπιστή Κάσσιο του οποίου τη θέση εποφθαλμιά, τον ευγενή Βενετό Ροδρίγο ερωτευμένο με τη Δυσδαιμόνα, καταλήγοντας να δηλητηριάσει το μυαλό του Οθέλλου με ζήλεια ότι δήθεν η γυναίκα του τον απατά με τον Κάσσιο και πείθοντάς τον να την πνίξει, ενώ άπαντες οι ήρωες οδηγούνται σε τραγικό τέλος κάθαρσης…
Προφανώς για την πέννα του μεγάλου δραματουργού και τα καταξιωμένα του έργα σαν τον εμβληματικό «Οθέλλο», οποιαδήποτε αναφορά είναι περιττή, έχοντας προηγηθεί άπειρες εμβριθείς αναλύσεις για την επιρροή της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στη θεματική του, την άρτια δομή της πλοκής, την ποιότητα των χαρακτήρων, το βάθος των νοημάτων, την ποιητικότητα του λόγου…
Αυτό όμως που αξίζει πρωτίστως να καταχωρηθεί στις σοβαρές αρετές (+) της παράστασης, καθότι «εν αρχή ην ο λόγος», είναι η εξαίρετη μετάφραση του Διονύση Καψάλη… διότι απέδωσε ένα εξ ορισμού «βαρύ» και πυκνό κείμενο, με σύγχρονη εύληπτη μορφή, υπέροχο ρυθμό και τονισμούς, μελετημένες «ανάσες», θαυμάσιες λεκτικές επιλογές, χωρίς να χάσει ούτε κατ΄ελάχιστο την ποιότητα και χαρακτηριστική ποιητικότητα του σαιξπηρικού λόγου…σαν να γράφηκε για τον σημερινό θεατή με όλη τη δεξιοτεχνία μιας χαρισματικής πέννας. Αντίστοιχα εύσημα αναλογούν στην διασκευή από τον Μανώλη Δούνια, για το σφιχτοδεμένο, συμπαγές, μεστό αποτέλεσμα, απολύτως ολοκληρωμένο για την κατανόηση του μύθου χωρίς περιττούς πλατειασμούς.
Και βέβαια το μεγάλο συν αφορά στην σκηνοθετική απόδοση των Χειλάκη- Δούνια, με μια προσέγγιση σύγχρονη και αφαιρετική, ωστόσο καίρια στην ουσία της, έξυπνα ευρηματική, σωστά στοχευμένη, άριστα συντονισμένη, με θέαμα που ούτε στιγμή «καπέλωσε» χάριν εντυπωσιασμού το δυνατό περιεχόμενο- αντίθετα το υπηρέτησε με ήθος, σεβασμό και σεμνότητα θα λέγαμε, αναδεικνύοντας εύστοχα τα κομβικά σημεία… Η βαρύτητα που δόθηκε στη δύναμη του κειμένου ήταν εμφανέστατη, φροντίζοντας να πλαισιωθεί από τις λιγότερο «θορυβώδεις» σκηνοθετικές παρεμβάσεις και επιλέγοντας πολύ σοφά και επιτυχημένα τον σκηνοθετικό υπαινιγμό, την σημειολογία, τον συμβολισμό… άλλοτε με τρισδιάστατα μεγάλα γράμματα να σχηματίζουν επί σκηνής λέξεις όπως «Βενετία» ή «Κύπρος» για τις τοπικές μεταβάσεις κι ακόμα «Ξένος» ή «Άλλος» ή ένα τεράστιο φωτισμένο «ΓΙΑΤΙ» να κυριαρχεί στο τραγικό φινάλε, ως κρίσιμες λέξεις- κλειδιά, με το «Δ» της Δεισδαιμόνας και το «Ο» ή «Θ» του Οθέλλου να εμπλέκονται σταθερά… άλλοτε πάλι αξιοποιώντας δυο τροχήλατες πλατφόρμες με μελετημένη κίνηση, που απέδωσαν συμβολικά, ατμοσφαιρικά και ευρηματικά, τη θεαματική σκηνή της μάχης, το πεδίο των μηχανορραφιών, το μοιραίο κρεβάτι του πνιγμού, τις πολλαπλές συγκρούσεις, προσφέροντας σταθερά ένα υπερυψωμένο επίπεδο για την από θέση ισχύος δράση ή λόγο… Ελάχιστα και απλά σκηνικά αντικείμενα, που όμως συνέβαλαν ευφάνταστα και άκρως λειτουργικά στην πολυδιάστατη πλοκή, με ιδανικές ισορροπίες, εξαιρετική συνοχή χωρίς ίχνος χάσματος, προσεγμένη λιτή αισθητική, σωστή κινησιολογία και εναλλαγές, ανάδειξη των καταλυτικών συναισθημάτων, από τα πλέον φωτεινά του έρωτα, της αφοσίωσης, της αυτοθυσίας, μέχρι τα πλέον σκοτεινά του φθόνου, της ζήλειας, του ρατσιστικού μίσους, της εκδίκησης, σε μια καλοκουρντισμένη δουλειά συνόλου…
Ερχόμενοι στις ερμηνείες είναι φυσικό να ξεκινήσουμε από τον Οθέλλο – Γιάννη Μπέζο, με ελαφρώς «αμφιλεγόμενη» άποψη για την απόδοσή του… με την έννοια ότι σαφώς υπήρξε αξιοπρεπής στη συνολική προσέγγιση του ρόλου, απαλλαγμένος από γνωστές μανιέρες, με υποδειγματική πάντα άρθρωση, ωστόσο στο πρώτο μέρος του έργου που απαιτούσε δυναμισμό, επιβλητικότητα, αυτοπεποίθηση από έναν καταξιωμένο στις μάχες στρατηγό, παραδόξως για τον Γ. Μπέζο σε σχέση με αυτά τα χαρακτηριστικά, φάνηκε υποτονικός και επίπεδος, σαν κουρασμένος, παραιτημένος, διεκπεραιωτικός, αφύσικα άκαμπτος, ενώ αντίθετα στο δεύτερο μέρος με τον έντονο συναισθηματισμό, τις εσωτερικές συγκρούσεις, την τραγικότητα, ανέδειξε συγκινητικά την ευάλωτη φύση του ερωτευμένου ήρωα, αγγίζοντας με τα πάθη του μέσα από σωστά κλιμακούμενη οδύνη…
Ο υπέροχος Αιμίλιος Χειλάκης ως σατανικός Ιάγος, που πρέπει να πούμε ότι… ίδρωσε κυριολεκτικά όσο κανείς τη φανέλα -εδώ σακάκι- σε έναν πολυεπίπεδο, εμβληματικό ρόλο απαιτήσεων, απέδειξε θεαματικά την ερμηνευτική του ωριμότητα και εμπειρία, με όλο το απαιτούμενο πάθος, τον υποχθόνιο σαρκασμό, την ύπουλη δουλικότητα, τη μοχθηρία ενός διεστραμμένου σκοτεινού χαρακτήρα, που πέραν του εκφραστικού λόγου, ενσάρκωσε με άψογα μελετημένη στις λεπτομέρειες κινησιολογία…
Η Μάϊρα Γραβάνη στο ρόλο της Δυσδαιμόνας, μια παρουσία αιθέρια παραμυθιού, συνδύασε επιτυχημένα την κοριτσίστικη αθωότητα ερωτευμένης κοπέλας που αγνοεί ότι ξεσηκώνει πάθη, με το πείσμα μιας ανυποψίαστης νιότης που υπερασπίζεται δυναμικά τις επιλογές της, με μια ερμηνεία τρυφερή, συναισθηματική, ευαίσθητη, συγκινητική…
Η Μυρτώ Αλικάκη υποδύθηκε με αξιοσύνη την γυναίκα του Ιάγου Αιμιλία, σε έναν επίσης δύσκολο ρόλο ανατροπών, όπου από άβουλη απλοϊκή γυναίκα και συμπαραστάτρια στο δράμα της Δυσδαιμόνας, θα ανακαλύψει έντρομη πώς τη χειρίστηκε ο άνδρας της για τα ύπουλα σχέδιά του και δεν θα διστάσει να τον καταγγείλει και να θυσιαστεί ηρωικά χάριν της αλήθειας, αποδίδοντας το δικό της δράμα με ένταση, πειστικότητα, επαγγελματισμό, αφοσίωση…
Οι Κώστας Κορωναίος – Βραβάντιος πατέρας της Δυσδαιμόνας, Αλέξανδρος Βάρθης – Κάσσιος ως «πέτρα του σκανδάλου», Κωνσταντίνος Γαβαλάς – Ροδρίγος ερωτευμένος με την αρχοντοπούλα, υποδύθηκαν με άψογη σκηνοθετική καθοδήγηση, πειστικό ρεαλισμό και ενίοτε πάθος, τρεις ρόλους χαρακτηρισμένους από ψυχική ένταση, ξεσπάσματα, συγκρούσεις και συνάμα αφέλεια, ευπιστία, τραγικότητα, όντες θύματα του χειριστικού Ιάγου, … Εξίσου καλοί και αποτελεσματικοί σε περιφερειακούς ρόλους, ως άρτια δεμένο ερμηνευτικό σύνολο, οι Κρις Ραντάνοφ (Μοντάνος), Ελευθερία Κοντογεώργη (Μπιάνκα), Νίκος Τσιμάρας (Λουδοβίκος), με ελαφρώς πιο… αδύναμο κρίκο τον Μανώλη Δούνια, ένεκα μιας «αποστασιοποίησης» και μειωμένου «σκηνικού κύρους» για τον ρόλο του επιβλητικού Δόγη…
Πέραν τούτων, ειδική μνεία αξίζει στους φροντισμένους εξαιρετικά φωτισμούς που ακολουθούσαν πιστά με τις διακυμάνσεις τους τις εναλλαγές φωτεινών και σκοτεινών στιγμών ή συναισθημάτων, ενώ μικροί φανοί χειρός συνέβαλαν καθοριστικά στην υποβλητική ατμόσφαιρα… Όσον αφορά στο σκηνικό –σε σύλληψη Α. Χειλάκη- ήδη επισημάναμε τη σοφή λιτότητα που τόσο λειτουργικά, σύγχρονα και ευφάνταστα απέδωσε τη σκηνοθετική ιδέα με το εύρημα των μετακινούμενων γραμμάτων και τις δύο περιφερόμενες πλατφόρμες- οχήματα δράσης… Ταιριαστά επίσης τα κοστούμια στην απλότητά τους, με μορφή ανδρικών στολών, ενδείξεις ιεραρχίας και συνδυασμό κλασικού με σύγχρονες λεπτομέρειες, αν και μας έλειψε μια «έξτρα» έμπνευση…
Στις μικρές παρατηρήσεις (-) θα εντάξουμε την πρωτότυπη μουσική της παράστασης, που ναι μεν ακολούθησε το πνεύμα της διακριτικής συνοδείας του κειμένου χωρίς αντιπερισπασμούς, ωστόσο ακούστηκε μάλλον αδιάφορη και επίπεδη, χωρίς διακριτό στίγμα και χωρίς τις αναμενόμενες εντάσεις σε κάποια έστω κομβικά σημεία που το ζητούσαν… Όσον αφορά στο σκηνοθετικό κομμάτι και πέραν του ερμηνευτικού ελλείμματος του Οθέλλου στο πρώτο μέρος, απλά εντοπίσαμε δυο-τρία «θολά» σημεία στη μετάβαση της πλοκής, όπου η εμπλοκή προσώπων και τα κίνητρα δεν ήταν απολύτως ξεκάθαρα, ενώ μας έλειψε ελαφρώς η τραγική κορύφωση στην καταλυτική σκηνή του πνιγμού… επίσης δεν καταλάβαμε γιατί η λέξη «άλλος» επιλέχθηκε μεταξύ των πέντε ως δεσπόζουσα λέξη-κλειδί…
Συνοψίζοντας (=) και προσπερνώντας βεβαίως λεπτομέρειες, θα μείνουμε σε ένα σύγχρονο, καλοδουλεμένο στο σύνολό του, εμπνευσμένο σκηνοθετικά αποτέλεσμα, που μέσα από τον αξεπέραστο σαιξπηρικό λόγο υπενθύμισε στο σήμερα την πληγή του «ξένου» και τα σκοτεινά ανθρώπινα πάθη, με ένα τεράστιο «γιατί» να αιωρείται ζητώντας διαχρονικά απάντηση…
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6,9 ΣΤΑ 10:
–Στο βίντεο παρακάτω, τυχαία αποσπάσματα από τη παράσταση και υπόκλιση στο θέατρο Κήπου.
1
-Θυμίζουμε η παράσταση θα επαναληφθεί την 1η του Σεπτέμβρη στο θέατρο Δάσους, πρόγραμμα περιοδείας, δείτε εδώ.
-Φωτογραφίες: Μανώλης Δούνιας/fb
.
-Κ-
.
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν έως 14/05/2022 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 11α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2022 – Πληροφορίες ΕΔΩ
.
Δείτε & αυτά:
.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ:
Θέατρο Δάσους & Γης 2021 
ΘΕΑΤΡΟ:
