Ένα «ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ» συναισθηματικό που όμως φοβήθηκε τις δύσκολες «στροφές»… Είδαμε στο θέατρο Αριστοτέλειον και σχολιάζουμε…
Δεν είναι καθόλου απλός χορός το ζεϊμπέκικο… ίσως δεν είναι καν χορός με τη συμβατική έννοια… και δεν είναι σίγουρα για τυχαίους χορευτές. Όπως είναι απολύτως σίγουρο ότι το «διδαγμένο» απέχει από το πηγαίο του «αυτοδίδακτου», όσο η γη από τη σελήνη. Προφανώς μιλάμε για την παράσταση «Ζεϊμπέκικο» της Λείας Βιτάλη, σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή και με τον Γιώργο Νινιό στον πρωταγωνιστικό ρόλο, στο θέατρο Αριστοτέλειον.
Μια παράσταση «στους ρυθμούς του ζεϊμπέκικου – του χορού που αναμετριέται με το θάνατο – που μιλάει για τον έρωτα, το πάθος, την καταστροφή, εκείνη την Ελλάδα που ετοίμασε το σήμερα, μέσα από την ιστορία ενός ανθρώπου που αγάπησε και αγαπήθηκε πολύ, που κυνηγήθηκε και απογειώθηκε, που έκανε τον εαυτό του παρανάλωμα του πάθους, σφραγίζοντας την εποχή του και φέρνοντας ο ίδιος πάνω του τη σφραγίδα της ιστορίας.»
Επί της ουσίας, πρόκειται για σχεδόν ευθεία αναφορά στην υπόθεση Άκη Πάνου, μια ιστορία πάθους που τότε είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο με την ιδιαιτερότητά της και την καταδίκη του συνθέτη, χωρίς αναγνώριση κανενός ελαφρυντικού. Ούτε καν της «πολιτιστικής προσφοράς του», γεγονός που είχε ξεσηκώσει σάλο για την απαξίωση από το δικαστήριο του σπουδαίου έργου του.
Πάνω ακριβώς στα χνάρια της τότε ιστορίας πατάει το συγκεκριμένο έργο, ξεκινώντας με την επιστροφή στο σπίτι από τη φυλακή του λαϊκού συνθέτη Λευτέρη, με χαρισμένο το υπόλοιπο της ποινής λόγω βλάβης της υγείας του. Τον βλέπουμε να σμίγει με την τελευταία (δεύτερη) γυναίκα του, την πιστή Στέλλα που του στέκεται με την αγάπη της στα δύσκολα, τον βλέπουμε να αναθυμάται το παρελθόν με τις δόξες των τραγουδιών του αλλά και τα μοιραία πάθη του.
Τα «μικρά» σαν το ποτό και το τζόγο, αλλά και τα μεγάλα σαν την κρυφή αδυναμία στη θετή του κόρη Μυρσίνη. Ένα πάθος ανομολόγητο που σε στιγμή αρρωστημένης ζήλιας όπλισε το χέρι του και τον οδήγησε πίσω από τα κάγκελα. Κι ακόμη τον ακούμε να φιλοσοφεί για την «πουτάνα τη ζωή», να παίζει το μπουζούκι του και να βγάζει τον νταλγκά του πάνω στον πονεμένο ζεϊμπέκικο ρυθμό…
Ξεκινώντας από τα θετικά (+) της παράστασης – που από άποψη φόρμας θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως ένα είδος «λαϊκού μιούζικαλ» με εναλλαγές πρόζας και τραγουδιών – θα πούμε ότι κατ’ αρχήν βασίστηκε πάνω σε ένα θέμα που προσφέρεται ιδανικά για θεατρική ανάπτυξη: ΤΟ ΠΑΘΟΣ, εκφρασμένο μέσα από πραγματική και ιδιαίτερη ιστορία και συνδυασμένο συμβολικά με τον λαϊκό ρυθμό –χορό του ζεϊμπέκικου, απόλυτα ταιριαστά. Καθώς αυτός ο χορός που «αναμετριέται με το θάνατο», ξεφεύγει εντελώς από τα στενά πλαίσια των συγκεκριμένων/ αρμονικών/ ρυθμικών κινήσεων –βημάτων και σηματοδοτεί μια… ολόκληρη στάση ζωής!
Που όντως αναμετριέται με μεγάλα μεγέθη… με πάθη, με λάθη, με καημούς, με τον έρωτα και τον θάνατο… Και δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη αφορμή από την συγκεκριμένη ιστορία ακραίου πάθους και καλύτερο δέσιμο με τον εν λόγω χορό και τα τραγούδια που σημάδεψαν μια εποχή και μια γενιά με την λαϊκή τους αυθεντικότητα.
Τα οποία τραγούδια, όλα ζεϊμπέκικα και τα περισσότερα αγαπημένα, κράτησαν σημαντικό – κομβικό ρόλο στην παράσταση, καθώς η προσεκτική επιλογή τους έδενε αρμονικά με το εκάστοτε δρώμενο τονίζοντας το συναίσθημα της στιγμής. Η δε αναλογία τους μέσα στην παράσταση υπήρξε απόλυτα ισορροπημένη σε σχέση με την πρόζα, ενώ σε κάποια σημεία η μείξη ζωντανού ήχου και ηχογραφημένου έδωσε μια ενδιαφέρουσα πινελιά.
Παιγμένα βέβαια κατά βάση ζωντανά και με τρόπο λιτό όπως αρμόζει στο ύφος και την εποχή τους, από τους Θοδωρή Ζέη (μπουζούκι) και Σπύρο Κουτρουμάνη (κιθάρα), αλλά και τον Γιώργο Νινιό να παίζει μπουζούκι με αέρα επαγγελματία μουσικού. Τραγουδισμένα επίσης ζωντανά από τους τρεις ηθοποιούς με σωστές ερμηνείες φωνητικά –παρά τα κάποια προβλήματα τονικότητας – αλλά κυρίως με σωστή έκφραση.
Μιλώντας για τις ερμηνείες των ηθοποιών, ο πρωταγωνιστής Γιώργος Νινιός απέδειξε την υποκριτική του εμπειρία με μια ιδιαίτερη άνεση στη σκηνή,απόλυτα λυμένος και χαλαρός, ταιριαστός και πειστικός στη φόρμα του ασυμβίβαστου λαϊκού τύπου. Θεωρούμε όμως ότι η υπερβολική άνεση και τραβηγμένη μαγκιά, εκφρασμένα με σύρσιμο της φωνής, συνεχές βρίσιμο ή στημένες κινήσεις, αδίκησαν την ουσία του ρόλου που έμεινε περισσότερο στο εξωτερικό περίγραμμα. Σαν να προσπαθούσε να «αποδεικνύει» συνεχώς κάτι – υποτίθεται – αυθεντικό, που ωστόσο η πρωτογενής του δύναμη δεν έχει καμιά ανάγκη επιβεβαίωσης. Μια ερμηνεία πιο λιτή και εσωτερική θα αναδείκνυε καλύτερα την αυθεντική «μαγκιά».
Από τις δύο γυναίκες του θιάσου, η Στέλλα Κρούσκα στο ρόλο της συζύγου, απέδωσε μια δραματική ηρωίδα με εξαιρετικά εκφραστικό πρόσωπο που πάνω του διιάβαζες ανάγλυφα όλα τα συναισθήματά της, αλλά πολλές στιγμές με σχεδόν «παγωμένο» σώμα και χέρια ακίνητα κολλημένα πάνω του… Η Ρένα Κουμπαρούλη στο ρόλο της θετής κόρης – πέτρας του σκανδάλου, υπήρξε πιο ανώριμη υποκριτικά ώστε να συμμεριστεί τη δραματική «ακροβασία» ενός δύσκολου ρόλου, αλλά ωστόσο χαριτωμένη, φρέσκια, άνετη και σίγουρα με δυνατότητες.
Οι σοβαρότερες ενστάσεις (-) αφορούν στο κομμάτι του κειμένου και της σκηνοθεσίας που ενώ θα μπορούσαν να απογειώσουν μια δυνατή ιστορία, την περιόρισαν σε πλαίσια εντελώς συμβατικά και αναμενόμενα. Το κείμενο αναλώθηκε κατά βάση σε γνωστά στερεότυπα και κλισέ ατάκες, ειπωμένες επίσης με κλισέ τρόπο, που στο σύνολό τους σήμερα ακούγονται μάλλον παρωχημένες, έστω κι αν αναμεσά τους ανακαλύπτεις πού και πού μικρά «διαμαντάκια». Αυτά που πηγάζουν από τη γνήσια λαϊκή σοφία ενός αυθεντικού, θυμόσοφου καλλιτέχνη. Όμως όλο αυτό περί «άδικης κοινωνίας», «πουτάνας ζωής», «σάπιου συστήματος» κλπ. με μορφή χιλιοειπωμένης καταγγελίας που κάποτε ίσως ακουγόταν πρωτοπόρα, σήμερα αν δεν ντυθεί με κάποιο είδος φαντασίας- συγγραφικά ή σκηνοθετικά- δεν μπορεί επί της ουσίας να αγγίξει κανένα.
Και είναι αλήθεια ότι ούτε η σκηνοθεσία προσέφερε κάτι στο κομμάτι «φαντασία», αρκούμενη σε μια επίπεδη διεκπεραίωση με πιο έντονο και ενοχλητικό χαρακτηριστικό τις μεγάλες παύσεις…ή τις αφύσικα κομμένες φράσεις σε μια τεχνητή εκφορά του λόγου… ή τη στατικότητα σε πολλά σημεία κι άλλοτε την άσκοπη κινητικότητα… ή την αδικαιολόγητη παρουσία ενός πιάνου ως ξένο σώμα. Στον αντίποδα όμως προσέφερε ειλικρινές συναίσθημα, σκηνικές εναλλαγές και πειστική ατμόσφαιρα, βοηθούμενη από τους επιτυχημένους φωτισμούς και κοστούμια και το εντελώς λιτό σκηνικό
Συνοψίζοντας (=) καταλήγουμε ότι πρόκειται για μια παράσταση με ενδιαφέρον θέμα ως «πρώτη ύλη» που προσφέρεται για περαιτέρω επεξεργασία, καλές ερμηνείες και αγαπημένα τραγούδια που μετά το τέλος της παράστασης… συνεχίζονται ζωντανά από τους συντελεστές της ως «μουσική βραδιά» στο φουαγιέ του θεάτρου με παρεούλα και ποτάκι… Τί καλύτερο για κλείσιμο! Προσωπικά δεν έμεινα, απλά πήρα μαζί μου φεύγοντας ένα «διαμαντάκι» που μου γυάλισε: «… κάνω πολλά μικρά λάθη… καλύτερα ένα μεγάλο… γιατί το μεγάλο λάθος ΔΕΝ είναι λάθος, είναι στάση ζωής!»
Βαθμολογία
5,5 στα 10
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ :
Σκηνοθεσία : Φώτης Μακρής
Σκηνικά – Κοστούμια : Διονύσης Μανουσάκης
Μουσική Επιμέλεια : Γιώργος Νινιός
Φωτισμοί : Στέφανος Κοπανάκης
ΠΑΙΖΟΥΝ :
Γιώργος Νινιός, Στέλλα Κρούσκα, Ρένα Κουμπαρούλη
Στη παράσταση παίζουν ζωντανά οι μουσικοί : Θοδωρής Ζέης ( Μπουζούκι ) Σπύρος Κουτρουμάνης ( Κιθάρα )
Το Τραγούδι «Ζεϊμπέκικο» είναι σε στίχους και μουσική του Γιώργου Νινιού.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΤΕ ΚΑΙ ΕΣΕΙΣTHN ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΖΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΚΑΛΠΗ ΤΗΣ «Κ» ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ. ΑΝ ΟΧΙ, ΨΗΦΙΣΤΕ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ 13 ΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ αρκεί ΝΑ ΜΗ ΠΕΤΑΞΕΤΕ ΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΣΑΣ, δείτε που τι και πως… κλικ στο banner….
Φωτογραφικό υλικό
