Την Τετάρτη 22 Ιουλίου βρεθήκαμε στο Θέατρο Δάσους για την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα της παράστασης «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, μια παράσταση που αποτέλεσε την εναρκτήρια εκδήλωση του 6ου Φεστιβάλ Δάσους.
Ως παράλληλη δράση, κατά μήκος του υπαίθριου δασικού διαδρόμου του θεάτρου, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μια έκθεση εικαστικών έργων, εμπνευσμένων από την υπόθεση της παράστασης, 28 ομογενών καλλιτεχνών.
Οι «Όρνιθες», η κορυφαία πολιτική κωμωδία του Αριστοφάνη, γράφτηκε στην διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου και κέρδισε το δεύτερο βραβείο όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το 414 π.Χ. στα Διονύσια. Η υπόθεση του έργου έχει ως εξής: Δύο ηλικιωμένοι Αθηναίοι, ο Πεισθέταιρος και ο Ευελπίδης, απογοητευμένοι από την κατάσταση που επικρατεί στην Αθήνα, αποφασίζουν να την εγκαταλείψουν και να αναζητήσουν αλλού έναν τόπο ήσυχο και ειρηνικό για να ζήσουν. Για το λόγο αυτό αναζητούν τον Τηρέα, τον οποίο οι θεοί είχαν μεταμορφώσει από άνθρωπο σε τσαλαπετεινό, θεωρώντας ότι αυτός μπορεί να τους βοηθήσει. Όταν τον συναντούν, ο Πεισθέταιρος συλλαμβάνει ένα μεγαλεπίβολο σχέδιο: να ιδρύσουν μια πόλη μεταξύ ουρανού κα γης, να χτίσουν τείχος γύρω της και να εμποδίζουν με αυτόν τον τρόπο την τσίκνα από τις θυσίες των ανθρώπων να φθάνει στους θεούς, αν εκείνοι δεν πληρώνουν φόρους στα πουλιά. Ο Τσαλαπετεινός συμφωνεί με την ιδέα, τα υπόλοιπα πουλιά όμως αντιδρούν και θεωρούν τον Πεισθέταιρο προδότη και εχθρό τους.
Ο Πεισθέταιρος αναλύει το σχέδιο του και κατορθώνει να πείσει τα πουλιά όχι μόνο να χτίσουν την πόλη αλλά και να διεκδικήσουν την εξουσία από τον Δία, η οποία, όπως υποστηρίζει, τους ανήκει δικαιωματικά. Έτσι τα πουλιά ξεκινούν την κατασκευή της νέας πόλης, την οποία ονομάζουν Νεφελοκοκκυγία. Πριν ακόμη τελειώσουν οι εργασίες διάφοροι καιροσκόποι από την Αθήνα καταφθάνουν και προσπαθούν να επωφεληθούν από την ίδρυσή της πόλης. Ο Πεισθέταιρος τους διώχνει, όχι και με τον πιο ευγενικό τρόπο, και κατορθώνει να επιβάλει τους δικούς του κανόνες, χρησιμοποιώντας ακόμα και βία, πάντα στο όνομα της επίτευξης του σχεδίου του. Στην πόλη φθάνει και αντιπροσωπεία θεών που ζητούν διαπραγματεύσεις για ειρήνη. Τη Νεφελοκοκκυγία επισκέπτεται και ο Προμηθέας, που αποκαλύπτει στον Πεσθέταιρο τα σχέδια των θεών και τον συμβουλεύει να παντρευτεί την Βασιλεία, η οποία επόπτευε τον κεραυνό και την εξουσία του Δία. Ο Πεισθέταιρος ακολουθεί τις συμβουλές του, παντρεύεται την Βασιλεία και γίνεται άρχοντας όλων…
Το κείμενο του Αριστοφάνη δεν χρειάζεται συστάσεις. Πρόκειται για μια σπουδαία πολιτική σάτιρα, που αν και γράφτηκε αιώνες πριν, παραμένει πάντα επίκαιρη. Μέσα από τα συναισθήματα των ηρώων, ο ποιητής εκφράζει την δική του απογοήτευση για την πολιτική κατάσταση, για τις δολοπλοκίες, τη διαφθορά και την φιλοδικία των Αθηναίων.
Επινοεί λοιπόν δύο χαρακτήρες, με ονόματα πολύ χαρακτηριστικά: Πεισθέταιρος (πείθω + έταιρος), αυτός δηλαδή που πείθει τους άλλους και Ευελπίδης (ευ + ελπίς) δηλαδή αισιόδοξος, οι οποίοι θέλοντας να ξεφύγουν από όλη αυτή την κατάσταση, ψάχνουν την ιδανική δημοκρατική πολιτεία, μια ουτοπία στην οποία θα ζουν ευτυχισμένοι. Μπορεί όμως να λειτουργήσει μια τέτοια ουτοπία; Μπορούν οι ανθρώπινοι λογικοί κανόνες να στηρίξουν κάτι τόσο υπερβατικό και να αναμετρηθούν με το έμφυτο πάθος του ανθρώπινου είδους για εξουσία; Μπορεί η εξουσία να μείνει αμόλυντη από καταχρήσεις και διαφθορά; Μπορεί ο άνθρωπος να αμφισβητήσει την θεϊκή εξουσία; Η αστείρευτη αριστοφανική φαντασία πλάθει την ουτοπική Νεφελοκοκκυγία και κατορθώνει να θίξει και να στηλιτεύσει όλα τα δυσάρεστα της πολιτικής κατάστασης της εποχής, παρουσιάζοντας τα στο κοινό με έναν αξεπέραστο κωμικό τρόπο. Προβληματισμός, πικρό σε πολλά σημεία γέλιο, εξιλέωση,όμως, και λύτρωση για τους θεατές που επιβεβαιώνονται και εκφράζονται απόλυτα μέσα από όσα με αριστοτεχνικό τρόπο ο ποιητής ζωντανεύει μπροστά τους.
Στα θετικά στοιχεία της παράστασης (+) συμπεριλαμβάνεται καταρχάς η μετάφραση του Κ. Χ. Μύρη, ο οποίος μετέφερε με δεξιοτεχνία, αλλά και απόλυτο σεβασμό στο πρωτότυπο κείμενο, το αριστούργημα του Αριστοφάνη στη σύγχρονη εποχή. Χρησιμοποιώντας μια γλώσσα απλή, καθημερινή, κατέστησε καταρχάς σαφή τα νοήματα της υπόθεσης σε θεατές κάθε ηλικίας. Έκτισε λέξη-λέξη την ουτοπική Νεφελοκοκκυγία στο σήμερα, με ξεκάθαρες αναφορές στην σύγχρονη πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας μας, αλλά και ευφυή υπονοούμενα. Σχόλια όπως «Ας πάμε από δεξιά… αριστερά το δοκιμάσαμε… δεν πάει» άγγιξαν το κοινό και κέρδισαν το χειροκρότημά του. Από το κείμενο δεν έλειψαν οι «αριστοφανικές» αθυροστομίες, σε σύγχρονη απόδοση ασφαλώς, αναπόσπαστο κομμάτι των έργων του μεγάλου ποιητή, που επικουρούν το κωμικό στοιχείο του και το προάγουν. Τέλος, σε μια παράσταση που ήταν αναμενόμενο να πραγματοποιηθεί με επιβολή κανόνων ασφαλείας, αποστάσεων και χρήση μασκών, το θέμα «κορονοϊός», έξυπνα, ενσωματώθηκε στο κείμενο. Η «πανδημία», οι «αποστάσεις που πρέπει να κρατάμε…» μπολιάστηκαν με επιτυχία στους διαλόγους, καθιστώντας ταυτόχρονα σαφές ότι, πλέον,η νέα πραγματικότητα που ζούμε αναπόφευκτα επηρεάζει και τον χώρο της τέχνης γενικότερα.
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Ρήγας έχοντας να «αναμετρηθεί» με την παράσταση του 1975 που σκηνοθέτησε ο δάσκαλος του, Κάρολος Κουν, κατόρθωσε με επιτυχία να προσδώσει στους Όρνιθες του ΚΘΒΕ, τον προσωπικό του χαρακτήρα.
Παρουσίασε μια σύγχρονη εκδοχή του έργου, με πολλά στοιχεία της επικαιρότητας, η οποία βασίζεται κατά κύριο λόγο στον δυναμικότατο, πολύχρωμο χορό των πουλιών. Ανέδειξε με επιτυχία τα βαθύτερα νοήματα του έργου, προβλημάτισε, έδωσε τροφή για σκέψη και συζήτηση αλλά και διασκέδασε το κοινό, μέσω των προσεγμένων κωμικών στιγμών της παράστασης που χάρισαν αυθόρμητο γέλιο. Κάποιες αδυναμίες (-) στην οργάνωση της σκηνής και στον συντονισμό των συμμετεχόντων, δεν επηρέασαν σημαντικά το τελικό αποτέλεσμα, καθώς παρακολουθήσαμε επί σκηνής μια καλαίσθητη παράσταση με κίνηση και ζωντάνια, που κέρδισε την προσοχή και το ενδιαφέρον του κοινού.
Ένας πολυπληθής θίασος 28 ηθοποιών ανέλαβε να ζωντανέψει την μυθική Νεφελοκοκκυγία, ένα δεμένο σύνολο, με καλές ερμηνείες, που γενικά επέδειξε επαγγελματισμό, ψυχή και αφοσίωση. Στους βασικούς ρόλους, τον ρόλο του Πεισθέταιρου, υποδύθηκε με δυνατή φωνή, καθαρή άρθρωση και επαγγελματισμό ο Ταξιάρχης Χάνος. Ο γνωστός ηθοποιός είχε μια καλή γενικά εμφάνιση στην παράσταση, με αρκετά δυνατές στιγμές και κάποιες άλλες λιγότερο πετυχημένες. Υποδύθηκε με επάρκεια τον ρόλο του πονηρού και ετοιμόλογου Αθηναίου, που μ’ έναν «ρητορικό οργασμό …» κατόρθωσε όχι μόνο να πείσει τα πουλιά να ακολουθήσουν το σχέδιο του, αλλά και να πάρει ο ίδιος στα χέρια του την εξουσία.
Συνοδοιπόρος και συνεργάτης του ο Γιάννης Σαμψαλάκης, που είχε μια επίσης καλή εμφάνιση. Υποδύθηκε με πειστικότητα τον αφελή, ευκολόπιστο και πάντα αισιόδοξο Ευελπίδη, σε έναν ρόλο φλύαρο και αθυρόστομο που τόνισε το κωμικό στοιχείο της παράστασης. Καλή εμφάνιση και από τον Χρήστο Στέργιογλου στον ρόλο του Έποπα που ξεχώρισε για τις φωνητικές του επιδόσεις.
Στα θετικά συμπεριλαμβάνεται επίσης η ξεχωριστή μουσική επένδυση της από τον Γιώργο Χριστιανάκη. Πρωτότυπα τραγούδια, ειδικά γραμμένα για τον χορό των πουλιών, που ερμηνεύθηκαν από ψυχής, μετέφεραν εικόνες και ήχους από τον όμορφο κόσμο τους στο κοινό. Ήχοι που ομοίαζαν με πραγματικούς ήχους πουλιών, ενσωματωμένοι στην μουσική, συνόδευαν τις προσεκτικά σχεδιασμένες κινήσεις και γενικότερα την παρουσία του χορού στην σκηνή, προσδίδοντας ρεαλιστικότητα και ζωντάνια. Ιδιαίτερα ξεχώρισαν το αισθαντικό τραγούδι της Αηδόνας που ερμήνευσε εξαιρετικά ο Χρήστος Στέργιογλου και η αναφορά – ύμνος στον έρωτα και τη δύναμη του, που καταχειροκροτήθηκαν από το κοινό. Πολύ καλές και οι ερμηνείες των λοιπών τραγουδιών του χορού, υπό την καθοδήγηση της Χρύσας Τουμανίδου. Προσεγμένη, με άποψη, απόλυτα εναρμονισμένη στην ουσία του έργου, η μουσική χάρισε γενικότερα ένταση και ενέργεια στην παράσταση και την ανέβασε ποιοτικά.
Χρώμα και ένταση οπτικά, προσέδωσαν αναμφίβολα τα κοστούμια των πουλιών, δημιουργία της Δέσποινας Ντάμη, που έδωσαν χαρακτήρα στην παράσταση και την ανέδειξαν συνολικά. Ιδιαιτέρως επιμελημένα, χωρίς υπερβολή στην σύλληψη και απόδοσή τους που, ίσως, θα μπορούσαν να είναι λίγο περισσότερο πλουμιστά και φανταχτερά. Ο συνδυασμός τους με τις όμορφες μάσκες της Μάρθας Φωκά πρόσφερε ένα καλαίσθητο οπτικά σύνολο. Από τα κοστούμια των πουλιών του χορού, διαφοροποιούνταν το κοστούμι του Έποπα, που σύμφωνα και με το πρωτότυπο κείμενο του Αριστοφάνη, έπρεπε να προκαλεί το γέλιο και τον χλευασμό των δύο Αθηναίων επισκεπτών.
Αταίριαστα (-) με τον όλο ενδυματολογικό προσανατολισμό της παράστασης, ήταν το κοστούμι της Αηδόνας (που περισσότερο ήταν κατασκευή και όχι κουστούμι) καθώς και του θεού Τριβαλλού, που έδωσαν μια αίσθηση προχειρότητας, σε αντίθεση με το σύνολο της παράστασης που ενδυματολογικά απέπνεε ποιότητα και επαγγελματισμό. Αξίζει να αναφερθούμε στα δύο κουστούμια “κορονοϊού”, που είχαν θέση επί σκηνής σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, ως υπενθύμιση ότι ο κίνδυνος της πανδημίας παραμονεύει.
Κινησιολογικά η παράσταση ήταν πολύ καλή. Ο πολυπληθής χορός των πουλιών που κινούνταν ακατάπαυστα έκλεψε τις εντυπώσεις. Το σύνολο έδενε εξαιρετικά, είχε ομοιογένεια και οργάνωση. Υπήρχε ρεαλισμός στις κινήσεις, ζωντάνια και ενέργεια από τους 24 χορευτές που με τις χορογραφίες του Δημήτρη Σωτηρίου, πέτυχαν ένα αξιόλογο αποτέλεσμα. Εξαιρετική ήταν και η κίνηση των μασκών, υπό την καθοδήγηση του Σίμου Κακάλα, που προσέδιδε ρεαλιστικότητα στις κινήσεις των χορευτών – πουλιών, οι οποίοι, ακόμα και σε στιγμές που δεν χόρευαν, δεν παρέλειπαν να κουνούν τα κεφάλια τους, όπως χαρακτηριστικά συνηθίζουν τα πουλιά.
Στα αρνητικά θα συμπεριλάβουμε το σκηνικό της παράστασης, δημιουργία του σκηνογράφου – ενδυματολόγου Κέννυ ΜακΛέλλαν που ήταν αρκετά λιτό. Μια γκρι, μονόχρωμη κατασκευή δομημένη σε διάφορα επίπεδα, η οποία αν και θεωρητικά ήταν τμήμα της χώρας των πουλιών, δεν είχε κανένα στοιχείο (ούτε καν χρωματικά) που να παραπέμπει σε φυσικό περιβάλλον, πέρα από τα λίγα σύννεφα που εικονίζονταν στο πάνω μέρος της. Περιορίζονταν στο να εξυπηρετεί λειτουργικά την υπόθεση, έχοντας διπλό ρόλο: αφενός της “φωλιάς” του Έποπα και αφετέρου της εισόδου (από μια πόρτα στο πάνω μέρος της κατασκευής) των θεών στην Νεφελοκοκκυγία.
Λοιπές αστοχίες, αργός ρυθμό στο πρώτο μέρος, μια κάποια κόπωση, κάποια σαρδάμ ή λέξεις που ξεχάστηκαν να ειπωθούν, δεν θα τις υπολογίσουμε καθώς στις πρεμιέρες συμβαίνουν αυτά.
Συμπερασματικά (=) Ένα θεατρικό ταξίδι σε μια ουτοπική χώρα, που χτίζεται, με υλικό την φαντασία του Αριστοφάνη, για να γίνει ο ιδανικότερος, ο απόλυτα δημοκρατικός τόπος και δυστυχώς καταλήγει να μολυνθεί από ένα μικρόβιο, καταστροφικότερο ακόμα και από τον κορονοϊό. Το μικρόβιο της εξουσίας… Οπότε, οι «Όρνιθες» είναι μια ευχάριστη, ποιοτική παράσταση, με πολύ καλή μουσική και έναν υπέροχο πολύχρωμο χορό που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.
Βαθμολογία
6,5/10
.
ΤΕΤΑΡΤΗ 29, ΠΕΜΠΤΗ 30 ΙΟΥΛΙΟΥ
Θέατρο Δάσους
«Όρνιθες» του Αριστοφάνη.
Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος.
Ο Πεισθέταιρος και ο Ευελπίδης απηυδισμένοι από τη διαφθορά σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, στην οποία έχει περιέλθει η πόλη, φεύγουν για να βρουν τον Τηρέα, τώρα πια Έποπα, κάποτε άνθρωπο, τώρα πια τσαλαπετεινό, για να μάθουν από αυτόν και τα άλλα πουλιά -που πετούν ψηλά και ίσως γνωρίζουν- αν υπάρχει κάποιος τόπος ειρηνικός να πάνε να ζήσουν εκεί. Εκείνος δεν γνωρίζει, και τότε ο Πεισθέταιρος του προτείνει να ιδρύσουν από κοινού μια νέα Πολιτεία -μεταξύ ουρανού και γης- που θα εξουσιάζει ταυτόχρονα θεούς και ανθρώπους και όπου τα πουλιά θα έχουν τη θέση που τους αναλογεί.
Σκηνοθεσία: Γιάννης Ρήγας.
Ερμηνεύουν: Χρήστος Στέργιογλου, Ταξιάρχης Χάνος, Γιώργος Κολοβός, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Θανάσης Ραφτόπουλος,
Ήμερες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη 29, Πέμπτη 30 Ιουλίου στις 21:00.
-k-
.
.
.
Δείτε & αυτά:
ΦΕΣΤΙΒΑΛ:
Θέατρο Δάσους & Γης 2020 
Φεστιβάλ Καλοκαιριού Θεσσαλονίκης 2020. Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών 2020 
Θέρμης Δρώμενα 2020 
2o Φεστιβάλ Επταπυργίου 
Φεστιβάλ Καλοκαιριού Θεσσαλονίκης 2020. Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών 2020 Θέρμης Δρώμενα 2020 2o Φεστιβάλ Επταπυργίου
.
ΘΕΑΤΡΟ:
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα 
Όλες οι θεατρικές παραστάσεις του καλοκαιριού 2020 – Πρόγραμμα παραστάσεων – Περιοδείες 
Όλες οι θεατρικές παραστάσεις του καλοκαιριού 2020 – Πρόγραμμα παραστάσεων – Περιοδείες
.
ΜΟΥΣΙΚΗ:
Καλοκαίρι στο Μέγαρο Μουσικής 
Οι καλοκαιρινές συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης 
Συναυλίες στη Βαβυλωνία του Μύλου. 
Οι καλοκαιρινές συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Συναυλίες στη Βαβυλωνία του Μύλου. .
ΣΙΝΕΜΑ:
.
–Θέατρο: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
–Συναυλίες: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
–Σινεμά: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
–Βιβλίο: Διαβάσαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
΄΄
–Κερδίστε προσκλήσεις – Βιβλία, κλικ εδώ.
.
Ακολουθήστε μας στα social media
.
Φωτογραφικό υλικό
