Είδαμε και σχολιάζουμε.
Υπάρχουν θεματολογίες στο θέατρο με αυτούσια δύναμη και μία από αυτές είναι αναμφίβολα το ζήτημα της ψυχικής υγείας και μάλιστα στην ακραία μορφή της σχιζοφρένειας. Η οποία όταν καλείται να αποδοθεί θεατρικά, παράλληλα με τη δύναμη του θέματος, ελλοχεύει υπόγειους κινδύνους, ικανούς να αποδομήσουν με επιφανειακές ευκολίες, τη βαθιά τραγική πτυχή του… Ωστόσο στην παράσταση «ΕΚΛΙΠΑΡΩ» σε κείμενο και σκηνοθεσία Χρύσας Τσουμάνη, που παρακολουθήσαμε πρεμιέρα στο θέατρο Σοφούλη από την ομάδα «Οmerta Theatre Group», όχι μόνο οι εν λόγω κίνδυνοι αποφεύχθηκαν, αλλά αντίθετα αναδείχθηκε με τρόπο αυθεντικό η ατόφια δύναμη της ουσίας, χωρίς, ω του θαύματος, ούτε στιγμή να «ψυχοπλακώνει»!
Πρόκειται για την τραγική ιστορία της Κάθριν, μιας νεαρής ποιήτριας που παλεύει με τη σχιζοφρένεια, σε έναν άνισο αγώνα. Έχοντας νοσηλευτεί σε ψυχιατρείο και ακολουθώντας βαριά φαρμακευτική αγωγή, βλέπει τα πάντα γύρω της να καταρρέουν, καθώς το τραύμα που κουβαλά μεταφράζεται για τους άλλους σε στίγμα επηρεάζοντας καθοριστικά τις σχέσεις, τη ζωή, την έμπνευση, τη δημιουργικότητά της, ενώ το μαρτυρικό ερώτημα «είσαι καλά;» στοιχειώνει την καθημερινότητά της… Τα χάπια την ευνουχίζουν, νιώθει το μυαλό της να καίγεται, πασχίζει ηρωικά για μια «κανονικότητα», για να κρατήσει τους φίλους και τον έρωτα, για να συνεχίσει να γράφει, όμως ο διχασμένος σκοτεινός εαυτός καιροφυλακτεί κι αποδεικνύεται δυνατότερος… άλλωστε ο υγιής περίγυρος αδυνατεί να «διαβάσει» την τραυματισμένη ψυχή της…
Στην παράσταση που γοητεύει με τη δύναμη της αλήθειας (+), όλα ξεκινούν πρωτίστως από το κείμενο της Χρύσας Τσουμάμη, βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Τζον Όλιβ. Χωρίς να γνωρίζουμε το πρωτότυπο, εν προκειμένω θαυμάσαμε κάποιες σπάνιες αρετές, που αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα δεδομένου του ιδιαίτερου θέματος. Διότι κατάφερε να αποδώσει συγγραφικά με εξαιρετική αληθοφάνεια, ευαισθησία, ιδανικές ισορροπίες, αναγνωρίσιμα συναισθήματα και καταστάσεις, συγκινητικό ρεαλισμό, όλη την τραγικότητα μιας ασθένειας- ταμπού και τις αντιδράσεις του περίγυρου, χωρίς ουδέποτε να καταφύγει σε κοινά στερεότυπα ή μελοδραματικές ευκολίες, με αποτέλεσμα να μη βαραίνει στο ελάχιστο. Αντίθετα η εμπλοκή ενός δεύτερου σκοτεινού εαυτού (διχασμός), προσέδωσε στο εγχείρημα καλλιτεχνική χροιά με ποιητική/ λυρική γλώσσα Ενώ παράλληλα εξύφανε μια ενδιαφέρουσα πλοκή με εσωτερική συνοχή, λογική/ συναισθηματική συνέπεια, εξάρσεις και ανατροπές, ως άκρως γοητευτικά θεατρικά στοιχεία, με βασική πηγή γοητείας την αφοπλιστική αλήθεια…
Περνώντας στην σκηνοθεσία της ίδιας, ομοίως τα στοιχεία που την χαρακτήρισαν ήταν η αυθεντικότητα, απλότητα και αλήθεια που απέπνεε σε όλα τα επίπεδα, με μια αξιοθαύμαστη αίσθηση ισορροπίας. Τίποτα στημένο, περίσσιο, άσκοπο ή τεχνητά τραβηγμένο για συναισθηματικό εκβιασμό. Άλλωστε όταν έχεις στα χέρια ένα έργο με δύναμη που «καίει» και έναν κεντρικό χαρακτήρα «φλεγόμενο», οφείλεις να τα υπηρετήσεις με σοφή σκηνική οικονομία, καθώς οτιδήποτε πλεονάζον, πέρα από υποβαθμισμένο, προσθέτει αδικαιολόγητα βαρύ φορτίο. Και σε αυτό ακριβώς το πνεύμα κινήθηκε σκηνοθετικά η Χ. Τσουμάνη, επιλέγοντας γενικά ήσυχους τόνους ώστε να αναδειχθούν καταλυτικά οι εξάρσεις και εστιάζοντας στις λεπτές, εσωτερικές εκφάνσεις της ασθένειας, ώστε να φωτιστεί το εύρος της τραγικότητάς της.
Επιπλέον έδεσε με μαεστρία, τόσο σκηνοθετικά όσο και χωροταξικά, τις αλλεπάλληλες σκηνές που διαδέχονταν η μία την άλλη μετά από ακαριαίο σκοτάδι και υποβλητική μουσική, αποτυπώνοντας με έναν υπόγειο, εύστοχο συμβολισμό, τα διαρκή παιχνίδια φωτός και σκοταδιού στο ταραγμένο μυαλό της ηρωίδας. Η οποία, τοποθετημένη στο κέντρο της σκηνής στη σοφίτα της- ακατάστατη σαν τη ζωή και την ψυχή της- αμφιταλαντευόταν ανάμεσα στη φίλη/ εκδότρια και τον θεράποντα ψυχίατρο- στα δύο άκρα της σκηνής, ενώ ακριβώς απέναντι «έδρευε» ο σύντροφος και πίσω από κουρτίνα μπαινόβγαινε ο διχασμένος σκοτεινός εαυτός, εκφράζοντας τις δεύτερες βαθύτερες σκέψεις… τη στιγμή που τα γραπτά της σερνόταν στο πάτωμα, άλλοτε τσαλαπημένα κι αγνοημένα κι άλλοτε μαζεμένα με συγκινητική ευλάβεια, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να δημιουργήσει, μα κυρίως να ζήσει «κανονικά»… Μια ευτυχής συνύπαρξη πειστικού ρεαλισμού, σκηνικής οικονομίας και απτών συμβολισμών με αυθεντικό συναίσθημα που σε στιγμές καθηλώνει…
Και βεβαίως, βασικοί συν- αυτουργοί στο εξαιρετικό αποτέλεσμα, υπήρξαν οι ηθοποιοί με τις ερμηνείες τους, ξεχωρίζοντας δικαιωματικά την πρωταγωνίστρια Λιλιάνα Νίγκρο στο ρόλο της σχιζοφρενούς Κάθριν. Ένας ρόλος με ιδιαίτερες δυσκολίες, μα και βολικές ευκολίες, μόνο που η υποδειγματική ερμηνεία της απέφυγε προσεκτικά τις τελευταίες, αποδίδοντας την τραυματική ψυχοσύνθεση της ηρωίδας με πειστικότατη ακρίβεια, αμεσότητα, αληθοφάνεια, θαυμάσια αίσθηση μέτρου, δουλεμένες λεπτομέρειες στην εκφορά του λόγου και την κινησιολογία, ειλικρινές συναίσθημα, χωρίς ίχνος κλισέ, υπερβολής ή οτιδήποτε τραβηγμένο. Εξίσου άξιοι δίπλα της οι Γιώτα Λιάμπου, Ιωάννα Σιδηροπούλου, Βαλάντης Γαργάνης, Κωνσταντίνος Πετρίδης, καταθέτοντας ερμηνείες προσεγμένες, εκφραστικές, επαγγελματικές, πειστικές, υπηρετώντας άριστα τους ρόλους τους, με μια μικρή ποιοτική διαφορά των γυναικών.
Όσον αφορά στις τεχνικές παραμέτρους της παράστασης, βρήκαμε πολύ λειτουργικό χωροταξικά το σκηνικό με τα κατάλληλα ενδεικτικά έπιπλα και την απαιτούμενη ακαταστασία της «σοφίτας»… άψογα ενταγμένους στο κλίμα τους υποβλητικούς ήχους, αλλά και τη μελωδική μουσική… προσεκτικά μελετημένους τους φωτισμούς με διαρκείς εναλλαγές φωτός/ σκοταδιού και σωστές διακυμάνσεις… εύστοχα γενικά τα κοστούμια, ιδιαίτερα των γυναικών, με μια ένσταση παρακάτω…
Όπου οι μικρές επισημάνσεις (-) αφορούν: α) στη γενικότερη ροή της παράστασης, που με ελαφρώς σφιχτότερο ρυθμό και μάζεμα θεωρούμε ότι θα στόχευε πιο αποτελεσματικά στο ζητούμενο, β) ο «δεύτερος» εαυτός κινήθηκε κάπως θολά μέσα στη δράση, με κάποια ασάφεια, γ) το ντύσιμο του Ρόμπερτ δεν έπειθε ως γιάπης και απαιτούσε το ανάλογο, στερεοτυπικό στυλ… δ) οι ανδρικές ερμηνείες χρειάζονται λίγο παραπάνω «λύσιμο» από τους ηθοποιούς, ειδικά του ψυχιάτρου, ενώ ο Ρόμπερτ, παρότι αρχικά έδειχνε αμήχανος, στη συνέχεια μας κέρδισε απόλυτα. Άλλωστε δεν ξεχνάμε ότι επρόκειτο για πρεμιέρα…
Καταλήγοντας (=) δεν έχουμε να προσθέσουμε τίποτα περισσότερο από τα λόγια του τίτλου, παρά μόνο να εκφράσουμε επαίνους για κάτι αξιοθαύμαστο… ότι ενώ παρακολουθείς ως θεατής ένα τόσο τραγικό θέμα σαν τη σχιζοφρένεια, αντί να βαραίνεις, φεύγεις με ένα είδος λύτρωσης από την παράσταση, κρατώντας μόνο τη δύναμη και την αλήθεια της ως πολύτιμες αποσκευές… για ένα τραύμα- στίγμα που ίσως κατανόησες λίγο παραπάνω ή αυτό σε άγγιξε λίγο βαθύτερα, συνειδητοποιώντας τί σημαίνει να εκλιπαρείς για ζωή… Άξια και ουσιαστική η προσπάθεια από κάθε πλευρά και μπράβο στην ομάδα!
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6,5 ΣΤΑ 10
Πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε ΕΔΩ
————————————————
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2017 έως 31/05/2018 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 8α Θεατρικά (Κουλτουρο) Βραβεία Θεσσαλονίκης 2018 που θα πραγματοποιηθούν πρώτο 15νθήμερο Ιουνίου 2018
Φωτογραφικό υλικό
