«ΑΜΛΕΤ ο Β’»: Μια παράσταση που δεν βλέπεται με τίποτα! Είδαμε & Σχολιάζουμε…
Ο πρώτος τίτλος που ήρθε αυθόρμητα στο μυαλό ήταν «… τύφλα να ‘χει ο Σεφερλής!» Όμως αυτοστιγμεί αναθεώρησα, γιατί βρήκα άδικη τη σύγκριση με κάποιον που χωρίς να κρύβεται πίσω από «σαιξπηρικές κωμωδίες», προσφέρει έντιμα και καθαρά το «προϊόν» του και ο θεατής εν γνώσει του επιλέγει ή όχι. Ένας δεύτερος τίτλος, εμπνευσμένος από τον εμβληματικό σαιξπηρικό ήρωα, ήταν «Να σαλτάρει κανείς ή να μη σαλτάρει; Ιδού η απορία!». Μου φάνηκε όμως μακρύς και είπα να συντομεύσω, αποδίδοντας επακριβώς την ουσία με τις σκληρές λέξεις «ψυχική οδύνη» και «προσβολή»- αναφερόμενες στην παράσταση «Άμλετ ο Β’» του Σάμιουελ Μπόμπρικ σε σκηνοθεσία Βλαδίμηρου Κυριακίδη στο Ράδιο Σίτυ, που προσωπικά άντεξα μέχρι τα μισά και το πρώτο πρόσωπο για ευνόητους λόγους, Και εξηγούμαι…
Ο συγγραφέας φιλοδοξούσε με το έργο του να μας δώσει τον «Άμλετ… αλλιώς». Που σημαίνει μια ακραία παρωδία του σαιξπηρικού μύθου- στα όρια χοντροκομμένης φάρσας- αποδομώντας με αμφιλεγόμενο χιούμορ τον γνωστό ήρωα και τον περίγυρό του. Δεν θα αναλύσουμε εδώ κατά πόσο νομιμοποιείται- ηθικά και καλλιτεχνικά- η απόπειρα πλήρους διαστρέβλωσης κλασικών έργων και αν με αυτό το σκεπτικό δικαιούται οποιοσδήποτε να «αλλάζει τα φώτα» σε εμβληματικά έργα πχ, του Ντοστογιέφκι, του Ίψεν, του Μολιέρου, του Τσέχωφ, των αρχαίων τραγωδών κλπ. Είναι μια μεγάλη και πονεμένη συζήτηση. Δεχόμαστε όμως καλοπροαίρετα και στα πλαίσια της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, την υγιή πρόθεση του Μπόμπρικ να επιχειρήσει μια έστω κραυγαλέα σάτιρα/ σαρκασμό της βασιλικής αυλής, του ήθους των παλατιών, του καθωσπρεπισμού ή της υποκρισίας, προσφέροντας γέλιο μέσω μιας τραβηγμένης κωμωδίας.
Όπου όλοι οι χαρακτήρες μετατρέπονται σε… αγνώριστες καρικατούρες: η Οφηλία σε τζάνκι στρίβοντας διαρκώς «τσιγαρλίκια», ο Κλαύδιος και η Γερτρούδη σε φαιδρό, αλλοπαρμένο βασιλικό ζεύγος, ο Λαέρτης σε «κραγμένο» γκέι που πάει στο Παρίσι να σπουδάσει «μανικιούρ- πεντικιούρ», ο Άμλετ σε κρετίνο περιωπής με νοητική υστέρηση κλπ. Παρότι εν προκειμένω η σάτιρα «υπερέβη τα εσκαμμένα» και δεν διέκρινε τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ αστείου και γελοίου, μεταξύ διακωμώδησης και κραξίματος- κακοποιώντας βάναυσα το πρωτότυπο, ας πούμε ότι με κόπο τη δεχόμαστε. Το θέμα όμως είναι ότι σε αυτό που είδαν τα μάτια μας και άκουσαν τα αυτιά μας, δεν ξέρουμε μέχρι ποιο σημείο έφθανε το κείμενο του Μπόμπρικ και πόσο επενέβησαν οι απίθανοι αυτοσχεδιασμοί, αλλοιώνοντας περαιτέρω το πνεύμα και την πρόθεσή του . Διότι «σάτιρα (βασιλικών) ηθών» σίγουρα ΔΕΝ εισπράξαμε, σε αντίθεση με περίσσεια γελοιότητα που προσέβαλε τους πάντες: το κλασικό έργο, τη θεατρική τέχνη, το ταλέντο των ηθοποιών, τον ταλαίπωρο θεατή… ασχέτως χαχανητού αρκετών. «Είθισται» όταν σε γαργαλούν να χαχανίζεις, καμιά εντύπωση!
Για να πάμε στα της ανεκδιήγητης παράστασης (–), ο πρώτος «ευφυής αυτοσχεδιασμός» ήρθε με το καλησπέρα. Όπου αμέσως μετά την έναρξη και το πρώτο ολιγόλεπτο στιγμιότυπο, σβήνουν τα φώτα στη σκηνή και περιμένουμε στα απόλυτα σκοτάδια… και περιμένουμε… και περιμένουμε… και περνάνε τα λεπτά και μήτε φως, μήτε ήχος, μήτε τίποτα. Σούσουρο, φακοί κινητών διάσπαρτοι, σφυρίγματα- κατά το παλιό «χασάπη γράμματα»- χειροκροτήματα.. αλλά, άκρα του τάφου σιωπή! Κάποια στιγμή ακούγεται φωνή βοώντος εν τη σκηνή «ανάψτε τα φώτα στην πλατεία» και ένας ηθοποιός μας ενημερώνει ότι «δυστυχώς προέκυψε τεχνικό πρόβλημα, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε, η παράσταση θα διακοπεί, παρακαλώ περάστε στο ταμείο να εξαργυρώσετε τα εισιτήρια ή να κλείσετε άλλη μέρα…» Αναστάτωση στην πλατεία, διαμαρτυρίες από γύρω, αποδοχή του μοιραίου και αρκετοί σηκώνονται να φύγουν. Φορούν παλτά, οδεύουν στην έξοδο- κάποιοι ήδη βρήκαν και νέα εμφάνιση του ηθοποιού που με αστειάκια μας έδειξε ότι ήταν μια… πλάκα! Καψόνι το λέμε εμείς και μάλιστα χοντροκομμένο για να το πω κομψά…
Κατόπιν της απίστευτης πλακίτσας και αφού με νέα αναστάτωση επέστρεψαν οι αποχωρήσαντες (όλοι άραγε;), άρχισε η εκπαίδευση του κοινού στο κράξιμο του βασιλιά «όταν βγει», η εκπαίδευση στο χειροκρότημα ανά πεντάλεπτο, καθώς και το μοίρασμα από πανέρι μαύρων «κουρελακίων» που κατά τις οδηγίες «θα πετάξετε στον βασιλιά»… Αφού ολοκληρώθηκε το σεμινάριο (όλα αυτά περί το μισάωρο), βγήκε το βασιλικό ζεύγος και η ακολουθία του και κανονικά εδώ αρμόζει το «δεν περιγράφω άλλο!» Διότι η όποια περιγραφή, αδυνατεί να αποδώσει τα θλιβερά συναισθήματα που προκάλεσαν τα επί σκηνής δρώμενα, σε βαθμό να μη πιστεύεις ότι αυτά που βλέπεις και ακούς, προέρχονται από ταλαντούχους, καταξιωμένους ηθοποιούς, οι οποίοι δεν σεβάστηκαν πρωτίστως τους εαυτούς τους, την ηθο-ποιητική τους ιδιότητα, την πορεία τους, το χάρισμά τους… και μέσα σου να εναλλάσσονται σε διαρκή πάλη η θλίψη με το θυμό, προσπαθώντας με κόπο να υπομείνεις την υποτίμηση…
Διότι τόση συμπυκνωμένη σαχλαμάρα/ γελοιότητα, για να γίνει ανεκτή, απαιτεί αντοχές που δυστυχώς ή ευτυχώς δεν έχουμε όλοι, καθότι δεν έμεινε ούτε ένα καραγκιοζιλίκι… παραπονεμένο! Μια ανύπαρκτη/ επίπεδη σκηνοθεσία τύπου «μπες-βγες- σαχλαμάρισε», όπου στο πρώτο μέρος βλέπεις τους Κλαύδιο και Γερτρούδη να βολτάρουν ως ούφο και να ανταλλάσσουν ανοησίες με «αιχμές» της επικαιρότητας… την Οφηλία να περιφέρεται άσκοπα χασκογελώντας, μονίμως μαστουρωμένη στον κόσμο της… την «κραγμένη αδελφή» Λαέρτη να φροντίζει με χάρη την κόμμωση και το καλσόν του… τον πατέρα τους να κρατά με κόπο τα προσχήματα σοβαροφάνειας απέναντι στη φαιδρότητα… τους φίλους του Άμλετ να χαριεντίζονται γενικώς ως «παιδία παίζει σε παιδότοπο»… το φάντασμα του πατέρα- βασιλιά με σεντόνι, να κρέμεται ως σφαχτάρι από ιμάντες στην οροφή και να βολτάρει εναερίως, μπουρδολογώντας… και βεβαίως βλέπεις τον ίδιο τον Άμλετ που θα θυμάσαι για καιρό!
Άμλετ με νοητική υστέρηση πολύ δύσκολο να ξαναλάχει, δίνοντάς σου την ευκαιρία να «απολαύσεις» ΟΛΟΥΣ τους γραφικούς τύπους του Σεφερλή, πλειοδοτώντας στην αισθητική των παραστάσεών του! Είναι πραγματικά απορίας άξιο όσο και θλιβερό, το μέγεθος της φτήνειας από έναν καταξιωμένο ηθοποιό με γνήσια κωμική φλέβα σαν τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη, που ενώ έχει όλα τα προσόντα να προκαλέσει γέλιο με το αυθεντικό του ταλέντο, επέλεξε ως πρωταγωνιστής και σκηνοθέτης, να το πετάξει στα σκουπίδια! Όπως και όλων των άξιων συναδέλφων του! Να επιδοθεί σε κάθε μορφής γελοιότητα παλιμπαιδισμού, ανοησίας, κρετινισμού, παρουσιάζοντας τον ήρωα βαριά καθυστερημένο, με τεχνητά προβληματική άρθρωση που δεν άκουγες ούτε τα μισά, φτάνοντας στο σημείο να κατεβάσει μέχρι και τα βρακιά του για λίγο χαχανητό! Και να μετατρέψει το ρόλο του σε φτηνό stand up, χαριεντιζόμενος κάθε τόσο με το κοινό, ανταλλάσσοντας μπούρδες με το κρεμασμένο φάντασμα και τους θεατές, επιζητώντας ανά πεντάλεπτο το χειροκρότημα… Και εσύ ο θεατρόφιλος (τρομάρα σου) να μη ξέρεις σε τί παράσταση βρέθηκες και τί καψόνι σου επεφύλασσε η μοίρα…
Κατόπιν τούτων, τί να το κάνεις το αποδεδειγμένο ταλέντο των καλών ηθοποιών (Βλαδίμηρος Κυριακίδης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Χριστίνα Τσάφου, Βάσω Γουλιελμάκη, Γιώργος Χατζής, Πάνος Σταθακόπουλος, Κωνσταντίνος Κυριακού, Χρήστος Γιάνναρης, Γιάννης Ζαράγκαλης) όταν οι ίδιοι δεν το σέβονται; Τί να το κάνεις το ωραιότατο σκηνικό κάστρου, τα φροντισμένα κοστούμια εποχής, την κλασική μουσική επένδυση; Ίσα- ίσα που σου υπενθύμιζαν σταθερά την «πηγή» του κλασικού έργου και έκαναν την αντίθεση με όλο αυτό το καρκατσουλιό που έβλεπες, ακόμα πιο κραυγαλέα! Το να κρατάς εικαστικά την ατμόσφαιρα του πρωτότυπου σε κάτι που το αποδομεί ( εδώ γελοιοποιεί) πλήρως, πέρα από πεταμένα λεφτά, δείχνει ότι σου λείπει η φαντασία να δημιουργήσεις σκηνικό/ ατμόσφαιρα παρωδίας. Ψιλά γράμματα βεβαίως και μακάρι να ήταν αυτό το πρόβλημα…
Κλείνοντας (=), προσωπικά μου ήταν αδύνατο να αντέξω το δεύτερο μέρος, ακόμα κι αν με αποζημίωναν με σεβαστό ποσό για την ψυχική οδύνη. Μου ήταν αδύνατο να ανεχθώ οικειοθελώς κι άλλη υποτίμηση ή να βλέπω άξιους ηθοποιούς που έχουμε αγαπήσει ως θλιβερές καρικατούρες. Τέλος μου είναι αδύνατο να φανταστώ κατά πόσο ο Σαίξπηρ από εκεί που βρίσκεται, συνεχίζει να… «αναπαύεται εν ειρήνη»! Πίσω μου άφησα τρανταχτά γέλια… γι αυτό και το πρώτο πρόσωπο αφήγησης που ουδόλως συνηθίζω και ζητώ κατανόηση.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
0 ΣΤΑ 10
Πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε ΕΔΩ
#Κουλτουρόσουπα #kulturosupa #Θεατρομανία #ΕίδαμεΚαιΣχολιάζουμε #ΠίτσαΣτασινοπούλου #ΘέατροΡάδιοΣίτυ #ΑμλετΒ #ΣάμιουελΜπόμπρικ #ΒλαδίμηροςΚυριακίδης
Φωτογραφικό υλικό
