.
Γράφει για την Κουλτουρόσουπα.
.
Από τη στήλη «ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ»
Το πλέον «οξύμωρο» δε, που καταδεικνύει τη διάσταση απόψεων, παρατηρείται σε ένα θεσμό βραβεύσεων όπου το ίδιο καλλιτεχνικό έργο αξιολογείται από το κοινό και από κριτική επιτροπή ειδικών… Ο κάτοχος «βραβείου κοινού» διατυμπανίζει με υπερηφάνεια ότι κέρδισε την ανόθευτη προτίμηση του θεατή που αποδεικνύει έμπρακτα την «ψήφο» του με το αντίτιμο του εισιτηρίου γεμίζοντας την αίθουσα και ότι δεν έχει ανάγκη ούτε εμπιστοσύνη σε δήθεν ειδικούς πιθανώς διαπλεκόμενους με σκοπιμότητες…
Αντίθετα ο κάτοχος «βραβείου κριτικής επιτροπής» καμαρώνει με άλλη τόση υπερηφάνεια ότι η δουλειά του κέρδισε όχι τυχαίους και πιθανώς αδαείς θεατές, αλλά απαιτητικούς θεατρόφιλους ή ειδήμονες του χώρου με γνώσεις, εμπειρία, σοβαρά ποιοτικά κριτήρια, που ο προηγούμενος επί τούτου λοιδωρεί γιατί όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια, νιώθοντας τιμή για τη διάκρισηέστω κι αν «το ταμείον είναι μείον», διαχωρίζοντας την εμπορική από την καλλιτεχνική επιτυχία…
Προφανώς και οι δύο απόψεις έχουν βάσιμη λογική και δόσεις αλήθειας, ωστόσο εν προκειμένω δεν θα ασχοληθώ με κριτικούς ή «κριτικούς»- το έχω κάνει στο παρελθόν κι αν χρειαστεί θα το ξανακάνω στο μέλλον- διότι το παρόν θέμα αφορά στο κοινό, το αποκαλούμενο «μεγάλος κριτής», αναζητώντας τα όρια της πραγματικότητας και του μύθου…κατά πόσο ανταποκρίνεται στην αλήθεια ο τιμητικός χαρακτηρισμός, μιλώντας ως θεατρόφιλη που βιώνει εκ του σύνεγγυς αντιδράσεις θεατών ζωντανά ή παρακολουθεί σχόλιά τους για παραστάσεις διαδικτυακά ή συνομιλεί μαζί τους για εντυπώσεις…
Και για να μην παρεξηγηθώ, σε καμία περίπτωση ΔΕΝ αρνούμαι αυτονόητα την «ετυμηγορία» του κοινού που εκδηλώνεται έμπρακτα με την προσέλευση, ως η μόνη που καθορίζει την επιτυχημένη ή αποτυχημένη εμπορικά πορεία μιας παράστασης, είτε συνδυάζεται με καλλιτεχνική αξία είτε όχι… Η ένσταση εντοπίζεται στην ποιότητα της ετυμηγορίας, κατά πόσο είναι προϊόν παιδείας, αισθητικής, θεατρικής μύησης, αυθεντικού συναισθήματος, υποκινούμενης υποβολής, σκοπιμότητας κλπ… Όπως επίσης την διαχωρίζω από το ένστικτο του αυθεντικού θεατρόφιλου κοινού που σπάνια λαθεύει, καθώς πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές κατηγορίες θεατών…
ΝΑΙ, το κοινό ως γενική έννοια επιβραβεύει με την ζωντανή παρουσία του μια παράσταση γεμίζοντας το ταμείο και δικαιώνοντας τους συντελεστές που έχουν κάθε λόγο να μιλούν για επιτυχία, η οποία δεν αποκλείεται σε σπάνιες ευτυχείς συγκυρίες να συνδυάζει την εμπορική με την καλλιτεχνική ή να ταυτίζονται οι γνώμες κοινού και κριτικών στην αξιολόγησή της… Ωστόσο στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η εισπρακτική με την καλλιτεχνική επιτυχία δεν συναντώνται ή οι κρίσεις θεατών και κριτικών βρίσκονται σε απέναντι όχθες και τότε βαραίνει θριαμβευτικά η γνώμη του «μεγάλου κριτή» που πληρώνει, εφησυχάζοντας τη συνείδηση των δημιουργών ότι «αφού μας εγκρίνει το κοινό που απευθυνόμαστε, όλα καλώς καμωμένα και δεν χρειαζόμαστε την διαφορετική άποψη κανενός άλλου»… Καλύπτοντας σαν την στρουθοκάμηλο τις αδυναμίες που τους επισημαίνει καλοπροαίρετα ένας ανιδιοτελής γνώστης πίσω από την επιβράβευση του όποιου τυχαίου κοινού, με συνέπεια να παραμένουν στάσιμοι, να μη βελτιώνονται, να επαναλαμβάνουν κουραστικά τα ίδια πιασάρικα μοτίβα μέχρι μοιραία να «καούν». παραβλέποντας σκόπιμα κάποιες σημαντικές παραμέτρους της συνήθως ευκαιριακής απήχησης…
Όπως ας πούμε ότι αν η παράστασήτους διαθέτει τηλεοπτικά πρόσωπα ως οι δυνατότεροι κράχτες, ο «μεγάλος κριτής» θα σπεύσει μαζικά και υστερικά, θα σχηματίσει ουρές, θα χειροκροτήσει με ενθουσιασμό, θα στριμωχτεί για σέλφις, θα διαδώσει τον «θρίαμβο», όχι φυσικά επειδή συγκλονίστηκε από την παράσταση- αν την πρόσεξε κιόλας ή την κατάλαβε προσηλωμένος στα είδωλά του- αλλά επειδή κατάφερε να δει από κοντά τους τηλεοπτικούς του ήρωες, που όσο πιο προβεβλημένοι είναι σε σήριαλ με μεγάλη τηλεθέαση, τόσο πιο ένθερμα θα στηρίξει το τηλεοπτικό κοινό την παράστασή τους, μακάρι να πρόκειται για φιάσκο ολκής να τραβά τα μαλλιά του και φαλακρός (σύνηθες φαινόμενο), που όμως θα παρουσιάσουν σαν αριστούργημα, αφού παίζει ο ωραίος γκόμενος από το αγαπημένο σήριαλ!
Είναι δε τόσο διακριτό το τηλεοπτικό κοινό μέσα σε θεατρική αίθουσα που κάνει μπαμ με τον άνετο χαβαλέ του, τις άκαιρες αντιδράσεις σε ακατάλληλες στιγμές, το χαχανητό σε πικρό χιούμορ, τη βαρεμάρα όταν οι αναμενόμενες προσδοκίες δεν δικαιώνονται, τις επευφημίες όταν εμφανίζεται ή υποκλίνεται το «είδωλο» κι αναρωτιέσαι «πόσο… μεγάλος (θεατρικός) κριτής μπορεί να είναι αυτό το (τηλεοπτικό) κοινό», εθισμένο σε φτηνές ευκολίες του Μέσου, εύπεπτα σήριαλ μαζικής κατανάλωσης, προβλέψιμες υποκριτικές μανιέρες;;
Παρά ταύτα οι συντελεστές με τους κράχτες τους θα προβάλλουν την κρίση του ως μέγα εύσημο αγνοώντας τις αντίθετες φωνές, γιατί προφανώς τους βολεύει άριστα και για ποιο λόγο να ξεβολευτούν κολυμπώντας σε βαθιά νερά, όταν το πλατσούρισμα στα ρηχά, εκτός από εύκολο είναι και κερδοφόρο! Όπως επίσης ξέρουν ότι αν προσφέρουν στον «μεγάλο κριτή» θεατρικά μενού που περιλαμβάνουν μπόλικη βωμολοχία με ό,τι πιο χυδαίο κατεβάζει ο νους σε δοσολογία ικανή να σκοτώσει εγκέφαλο…ελέφαντα, έχουν εξασφαλισμένο από χέρι το τρανταχτό χαχανητό, που μεταφράζεται σε ενθουσιασμό κι αυτός με τη σειρά του σε δυνατή προώθηση, που σημαίνει (ταμειακή) επιτυχία, κι ας πρόκειται για σίχαμα άξιο φτυσίματος…
Ή ακόμα ξέρουν ότι όταν το μενού αντιθέτως περιλάβει κραυγαλέο μελόδραμα φωσκολικού τύπου και βάλε, με ατέλειωτους θρήνους, οιμωγές, μοιρολόγια, σπαρακτικά δράματα κλπ. είναι βέβαιο ότι θα τσιμπήσουν οι άπειρες «ευαίσθητες» ψυχές- το διαδίκτυο τουλάχιστον βρίθει από δαύτες- και με μαύρο δάκρυ θα υποκλιθούν στο «μεγαλείο», καταθέτοντας συγκλονισμένες στο φουμπού την μοναδική εμπειρία και επηρεάζοντας φυσικά ανυποψίαστους με τη γνώμη τους ως «μεγάλοι κριτές»… Κάνοντας φυσικά το ίδιο και για παραστάσεις άθλιες που παρουσιάζουν ως «εξαιρετικές» επειδή απλά συνεργάζεται ή παίζει κάποιος φίλος, συγγενής, αγαπητικός, νιώθοντας υποχρέωση να προωθήσουν, άσχετα που κατηγορούν κριτικούς για διαπλοκή οι… αδέκαστοι!
Για να μην αναφέρω το σύνηθες ευτράπελο, όπου οι περισσότεροι εξ αυτών ενώ στα «πηγαδάκια» των ιδιωτικών συζητήσεων θάβουν χωρίς έλεος αυτό που είδαν, όταν εμφανίζεται συντελεστής τον συγχαίρουν συγκινημένοι με θερμούς επαίνους ή όταν σχολιάζουν δημόσια στο διαδίκτυο, οι διθύραμβοι πάνε σύννεφογι αυτό που προ ολίγου ιδιωτικά ήταν έτοιμοι να ξεράσουν, με συνέπεια την απόλυτη παραπλάνηση και των συντελεστών και των αναγνωστών- μελλοντικών θεατών από τους «μεγάλους κριτές», για τους οποίους το μόνο που έχω να πω είναι «να τους χαίρεστε» όσοι επενδύετε στην (μη) κρίση των συγκεκριμένων…
.
Δείτε όλα τα τελευταία άρθρα της Πίτσας Στασινοπούλουυ με μια ματιά εδώ.
12α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2023:
Τελετή Απονομής
Θέατρο Αυλαία - Παρασκευή 16 Ιουνίου, 21:00
.
.