Χριστουγεννιάτικο δέντρο: Όπως το έφτιαξε η φύση ή από PVC;
Γράφει ο Γιώργος Παπαδόπουλος.
Αυτό το σαββατοκύριακο δόθηκε η άδεια στους εμπόρους φυσικών ελάτων να διαθέσουν στην αγορά τα δέντρα που την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου τα γεμίζουμε πολύχρωμα φωτάκια, τους κρεμάμε λογιών λογιών στολίδια κι ερχόμαστε λίγο πιο κοντά στο πνεύμα των ημερών. Κάποιοι επιλέγουν να αγοράζουν κάθε χρόνο φυσικό έλατο, άλλοι – οι περισσότεροι – προτιμούν να κατεβάζουν από το πατάρι το έλατο από πολυβινυλοχλωρίδιο που αγόρασαν πριν κάποια χρόνια. Πριν κρίνουμε τους μεν ή τους δε, ας δούμε λίγο πιο προσεκτικά τα δεδομένα.
Το φυσικό έλατο κοστίζει ακριβά. Είναι κάτι που θα κρατήσει είκοσι με τριάντα μέρες το πολύ, μετά είναι για πέταμα, είναι έτσι κι αλλιώς νεκρό από την ώρα που θα στηθεί στο σαλόνι σου. Τον επόμενο χρόνο θα πρέπει να αγοράσεις άλλο, και πάει λέγοντας. Αντίθετα το πλαστικό έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Η μεμονωμένη αγορά του πιθανόν να κοστίσει περισσότερο, θα σου «φτουρήσει» όμως δεδομένου ότι με μια καλή συντήρηση και προσοχή κατά το στόλισμα και κυρίως, την αποθήκευσή του, η διάρκεια ζωής του είναι από 5-6 μέχρι 10-2 χρόνια. Αν όμως σκεφτούμε πιο προσεκτικά, θα δούμε ότι κάποια στιγμή, όλα καταλήγουν στα σκουπίδια. Κι ενώ το φυσικό έλατο, ως προϊόν της φύσης, διασπάται και ανακυκλώνεται από την ίδια, το πλαστικό αντίθετα δεν λιώνει στον αιώνα τον άπαντα. Αν δεν ανακυκλωθεί τεχνητά και καταλήξει στη χωματερή, θα συνεχίσει να ρυπαίνει στο διηνεκές.
Το φυσικό έλατο μυρίζει υπέροχα αλλά είναι μπελάς. Μαδάει κάθε μέρα, τσιμπάει κατά το στόλισμα, κι όταν περάσει η πρωτοχρονιά και πρέπει να το ξεστολιστεί… κοιτάει ο ένας τον άλλον κι ο τελευταίος τον σκύλο! Το πλαστικό απλοποιεί πολύ τις διαδικασίες. Ειδικά στο μάζεμα, το πετάς στο κουτί και το κουτί το πετάς στο πατάρι (από κάτω, χωρίς σκάλα, έλα τώρα, όλοι το ‘χουμε κάνει!) και ξενοιάζεις. Όχι κόψε κλαδιά, όχι δε χωράει από το ασανσέρ, ε, μην το πετάξουμε απευθείας από το μπαλκόνι, δε λέει…μας βλέπει ο κόσμος.
Το φυσικό έλατο είναι εμπορεύσιμο από κάποια ηλικία του και μετά. Τα δέντρα μεγαλώνουν αργά κι έτσι δεν είναι για… στόλισμα αν δεν ξεπεράσουν κάποια χρόνια ζωής στο φυτώριο. Κάποια δέντρα είναι δέκα με δώδεκα χρονών όταν περνάνε στο εμπόριο, άλλα ογκωδέστερα μπορεί να φτάσουν και τα 20 χρόνια στο φυτώριο πριν κοπούν. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, κάθε δέντρο είναι πνεύμονας οξυγόνου για αυτόν τον πλανήτη. Σε αντίθεση, το πλαστικό φτιάχτηκε σε κάποιο εργοστάσιο μαζικής παραγωγής, το οποίο κατά κανόνα είναι επιβαρυντικός παράγοντας στη μόλυνση του περιβάλλοντος.
Το φυσικό έλατο δεν είναι εμπορεύσιμο από κάποια ηλικία και μετά. Τα δέντρα μεγαλώνουν αργά, αλλά δεν παύουν να μεγαλώνουν. Αν κάποιο δέντρο ξεπεράσει την ηλικία που είναι εμπορεύσιμο – κι αυτό συμβαίνει λόγω μεγέθους (εκτός κι αν θέλει να το στολίσει η βασίλισσα της Αγγλίας…Στο Μπάκιγκχαμ όλα χωράνε) – είτε παραμένει στο φυσικό του περιβάλλον μια για πάντα, είτε εξυπηρετεί άλλους τομείς της υλοτομίας. Ο κύκλος ζωής του πλαστικού είναι, εργοστάσιο, πολυκατάστημα, σαλόνι, πατάρι, σαλόνι, πατάρι (επί δέκα φορές) και σκουπίδια.
Το φυσικό έλατο δεν είναι ένα έλατο που ξαφνικά φύτρωσε στη φύση κι ήρθε ο κακός ο ξυλοκόπος να το κόψει για να βγάλει λεφτά. Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω από κοντά όλη τη διαδικασία σε μια εκδρομή στον Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Το συγκεκριμένο χωριό μαζί με το Καρπενήσι, είναι ο κυριότερος πάροχος ελάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ένα χωριό που μέχρι και πέντε χιλιόμετρα πριν φτάσεις δεν βλέπεις έλατο ούτε για δείγμα, κι από τις απαρχές του και ψηλότερα δεν χορταίνει το μάτι να βλέπει τα υπέροχα αυτά δέντρα. Πρόκειται λοιπόν για οργανωμένες φυτείες – σε εδάφη μάλιστα που δεν ευδοκιμεί τίποτε άλλο λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών - από ανθρώπους του χωριού που ζουν από αυτό το επάγγελμα. Όπως η γαλοπούλα που μοσχοτρώμε τα Χριστούγεννα, κάποιος την εκτρέφει, κάποιος τη σφάζει, κάποιος την αγοράζει και τη στολίζουμε και την τρώμε και καλή μας χώνεψη.
Έτσι γίνεται και σε αυτήν την περίπτωση, όμως υπάρχουν κανόνες από το δασαρχείο, πότε θα κοπούν τα δέντρα, πότε θα σφραγιστούν (προς αποφυγή … παπατζήδων και παράνομων υλοτόμων) και πότε θα μεταφερθούν στις πόλεις. Για κάθε δέντρο που κόβεται, ο παραγωγός υποχρεούται να φυτέψει ένα άλλο. Είδα κομμένα δέντρα στις άκρες των δρόμων να περιμένουν να μεταφερθούν, να αγοραστούν και να στολιστούν, αλλά είδα αλλά τόσα δενδρύλλια μέσα σε τενεκέδες που περιμένουν να μεταφυτευθούν για να μεγαλώσουν. Όπως είδα και πολύ μεγαλωμένα δέντρα, θεόρατα, το ένα δίπλα στο άλλο κι όταν ρώτησα για αυτά τους επαγγελματίες, πήρα την απάντηση ότι αυτά δεν έχουν πια εμπορικό ενδιαφέρον και μένουν έτσι, στο φυσικό περιβάλλον.
Φέτος λοιπόν, πριν στολίσεις δέντρο, ζύγισε προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά του καθενός. Εγώ προσωπικά τάσσομαι υπέρ του φυσικού, διαφωνεί όμως έντονα το πορτοφόλι μου. Ε, λογομαχήσαμε αρκετά, αλλά τελικά με κέρδισε εκείνο. Όπως πάντα. Έτσι σας γράφω τώρα κοιτώντας το υπέροχο κατά τα άλλα ψεύτικο δεντράκι μου. Όπως και να ‘χει όμως, με πλαστικό ή φυσικό έλατο, με καράβι, ή με τίποτα απολύτως για ντεκόρ, Καλά Χριστούγεννα να έχουμε όλοι, αυτό είναι που μετράει τελικά.
