Περί συμμετοχής ζώων σε θεάματα… Από την «ΟΙΚΟνική πραγματικότητα της Π. Στασινοπούλου
Με αφορμή πρόσφατο γεγονός επικείμενης συμμετοχής ενός σκύλου σε παράσταση της πόλης και τον θόρυβο που προκάλεσε – οδηγώντας σε ακύρωση της παράστασης – [επανήλθε αντικαθιστώντας τελικά το ζώο με λούτρινο παιχνίδι, δείτε σχετικά εδώ], πριν από οτιδήποτε άλλο, οφείλω να παραθέσω αυτολεξεί τη σχετική νομοθεσία:
Τι ορίζει η νομοθεσία
Το άρθρο 12 του νόμου 4039/2012 τονίζει: «Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση κάθε είδους ζώου σε κάθε είδους θεάματα και άλλες συναφείς δραστηριότητες.
1. Απαγορεύεται η διατήρηση κάθε είδους ζώου σε τσίρκο ή σε θίασο με ποικίλο πρόγραμμα, εφόσον τα ζώα αυτά χρησιμοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε σκοπό στο πρόγραμμα τους, πραγματοποιούν παραστάσεις ή παρελαύνουν ή εμφανίζονται ενώπιον κοινού.
2. Απαγορεύεται η διατήρηση κάθε είδους ζώου σε επιχειρήσεις ψυχαγωγικών παιχνιδιών, πίστας αυτοκινητιδίων, μουσικών συναυλιών, επιδείξεων, πανηγυριών ή άλλων καλλιτεχνικών ή ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, εφ’ όσον τα ζώα χρησιμοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε σκοπό στο πρόγραμμα τους».
Το άρθρο 46 του νόμου 4235/2014 [Τροποποίηση του ν. 4039/2012 (Α 15)] εξηγεί:
«8. Μετά την παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4039/2012 προστίθεται παράγραφος 2α ως εξής:
2.α. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 7, απαγορεύεται η χρησιμοποίηση ζώου σε υπαίθρια δημόσια έκθεση με σκοπό την αποκόμιση οικονομικού οφέλους.
9. Η παράγραφος 1 του άρθρου 13 του ν. 4039/2012 αντικαθίσταται ως εξής:
1. Από τις απαγορεύσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 12 εξαιρούνται, οι νομίμως λειτουργούντες ζωολογικοί κήποι, τα ενυδρεία, τα καταστήματα πώλησης ζώων, τα κέντρα περίθαλψης ειδών άγριας πανίδας, τα εκτροφεία θηραμάτων και οι εκθέσεις ανάπτυξης και προβολής του κτηνοτροφικού και γεωργικού τομέα, που διέπονται από ειδικές διατάξεις, υπό την προϋπόθεση ότι και στους παραπάνω χώρους δεν διεξάγονται παραστάσεις, κάθε είδους, με τη συμμετοχή ζώων, πλην παραστάσεων ιππικής δεξιοτεχνίας και διεξαγωγής αθλημάτων ιππασίας, που περιλαμβάνουν την υπερπήδηση εμποδίων, την ιππική δεξιοτεχνία και το ιππικό τρίαθλο».
Θεωρώ ότι πιο σαφής και λεπτομερής νομοθεσία- όπως άλλωστε οφείλει να είναι- δεν γίνεται, μη επιτρέποντας την παραμικρή παρανόηση. Και μιλάμε βέβαια για το γράμμα του νόμου – βάσει του οποίου στοιχειοθετείται τυπικά μια κατηγορία- και όχι για το πνεύμα, το οποίο μπορεί να συζητηθεί. Σύμφωνα λοιπόν με το νόμο, είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι απαγορεύεται ρητά η χρησιμοποίηση ζώου σε παράσταση «με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε σκοπό» και προφανώς η παράβαση του νόμου διώκεται ποινικά. Είναι λοιπόν απορίας άξιο το γεγονός ότι οι συντελεστές μιας παράστασης που επιλέγουν τη συμμετοχή ζώου σε αυτήν, δεν έχουν ψάξει προηγουμένως τη σχετική νομοθεσία, για να διαπιστώσουν μεταξύ άλλων, ότι όχι μόνο η περίπτωσή τους δεν ανήκει στις… εξαιρέσεις, αλλά ο όρος «παράσταση» αναφέρεται ρητά, κατηγορηματικά και κατ’ επανάληψη. Εκτός αν γνωρίζουν το νόμο, αλλά συνειδητά παραβατούν- με οποιαδήποτε αιτιολογία ή (αυθαίρετη) «καλλιτεχνική αδεία» – οπότε λογικά θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για να επωμιστούν και τις ανάλογες κυρώσεις.
Όχι βέβαια ότι δεν έχουν υπάρξει κατά καιρούς παρόμοιοι «παραβάτες», μεταξύ των οποίων μας έρχεται πρόχειρα στο νου ο ανεκδιήγητος Γιαν Φάμπρ (τον θυμόμαστε;) που χρησιμοποίησε σε περφόρμανς γάτες- εκσφενδονίζοντας τες ο αθεόφοβος στον αέρα και δημιουργώντας σάλο! Το πλέον εντυπωσιακό όμως είναι ότι μεταξύ των «παραβατών» συγκαταλέγεται και το Φεστιβάλ Αθηνών- Επιδαύρου, έχοντας φιλοξενήσει πρωτοποριακές παραστάσεις με χρήση ζώων, σαν την πρόσφατη περφόρμανς «4» ενός Αργεντινού σκηνοθέτη, ο οποίος παρουσίασε στη σκηνή 4 κόκορες να φορούν… αθλητικά παπούτσια! Προκαλώντας άμεση αντίδραση από την Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία (Π.Φ.Π.Ο), η οποία έστειλε επιστολή στον καλλιτεχνικό διευθυντή, απειλώντας ότι θα κινήσει νομικές διαδικασίες για σύλληψη των συντελεστών στο πλαίσιο του αυτοφώρου. Ενώ παλιότερα είχε φιλοξενηθεί παράσταση ενός Ιταλού με ένα άλογο και επτά σκύλους επί σκηνής σε μια μεταφορά της «Κόλασης» του Δάντη και επίσης σε προγενέστερη εκδοχή του «Φάουστ» από τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, στο φινάλε έκανε πέρασμα ελάχιστων λεπτών ένα σκυλί, ικανό ωστόσο να ξεσηκώσει τους φιλόζωους και να ακυρωθεί η συμμετοχή του ζώου, έστω κι ο Μαρμαρινός μίλησε οργισμένα για «φασιστικού τύπου εντυπωσιακό φανατισμό»…
Ωστόσο ο νόμος είναι σαφής και δεν συνιστά επιχείρημα, ούτε αιτιολογείται νομικά η άγνοιά του. ΟΦΕΙΛΕΙΣ να γνωρίζεις, κι αν δεν φρόντισες να μάθεις, θα υποστείς όπως κάθε παραβάτης σε οποιαδήποτε περίπτωση, τις προβλεπόμενες συνέπειες. Είναι λοιπόν, τουλάχιστον αξιοπερίεργο, όταν επισημαίνεται με κάποιο προειδοποιητικό σχόλιο το νομικό/ ηθικό/ συναισθηματικό «φάουλ» με τη χρήση ζώου σε παράσταση, να δέχεται επίθεση ο… σχολιαστής και όχι ο παραβάτης! Έστω κι αν ο τελευταίος αποτελεί την επιτομή του φιλόζωου και το ζώο είναι δικό του, το φροντίζει και το αγαπά, Βλέπετε ο νόμος στις εξαιρέσεις του ΔΕΝ περιλαμβάνει την περίπτωση ενός ιδιοκτήτη ζώου – ούτε καν υπό όρους- καθώς δεν μπορεί να αξιολογεί αντικειμενικά και με συγκεκριμένα κριτήρια, το μέγεθος της αγάπης και τον τρόπο της φροντίδας., προλαβαίνοντας ανεξέλεγκτες αυθαιρεσίες, Ούτε φυσικά θεωρεί ως δεδομένο ότι η κατοχή ενός ζώου και η αγάπη προς αυτό, συνεπάγεται αυτόματα και σωστή αντιμετώπισή του. Ακριβώς σαν την περίπτωση ενός γονιού, που η συγκεκριμένη ιδιότητα δεν τον καθιστά απαραίτητα και «καλό γονιό» για το παιδί του, διαπράττοντας συχνά και μάλιστα στο όνομα της αγάπης, κραυγαλέα ή μοιραία λάθη…
Οπότε το επιχείρημα «το ζώο είναι δικό μου και το αγαπώ περισσότερο από τον καθένα» ή «δεν το χρησιμοποιώ για να αποκομίσω οικονομικό όφελος», προφανώς δεν αιτιολογεί την έκθεσή του πάνω σε μια σκηνή, χωρίς τη… «συγκατάθεσή» του και σε συνθήκες- σύμφωνα με επισημάνσεις φιλοζωϊκών οργανώσεων- εντελώς ξένες, άβολες, ίσως και «άγριες» για ένα ζώο, με τα έντονα φώτα των προβολέων ή τις συχνές διακυμάνσεις των φωτισμών, τους ήχους μιας παράστασης, τα χειροκροτήματα του πλήθους, τον περιορισμό των ελάχιστων τετραγωνικών μιας σκηνής, νιώθοντας εγκλωβισμένο σε κάτι για το οποίο δεν ρωτήθηκε και βέβαια δεν μπορεί να απαντήσει… Υπακούοντας θέλοντας ή μη, στην επιθυμία του αφεντικού του, όποια κι αν είναι αυτή, με όσο καλή πρόθεση κι αν συνοδεύεται. Ούτε μπορεί ένα ζώο να αναγνωρίσει και να επιδοκιμάσει την ταμπέλα του φιλόζωου. Απλά ακολουθεί το ένστικτό του που το οδηγεί να εμπιστευτεί ή όχι κάποιον και το «πιστό σκυλί» εμπιστεύεται τυφλά το αφεντικό του, ακόμα και σε ριψοκίνδυνες επιλογές, ακόμα και με συγκινητική αυτοθυσία. Ωστόσο αυτό δεν μεταφράζεται σε «συγκατάθεση» και δεν μπορεί να ερμηνευτεί ως «εκούσια» συμμετοχή σε μια δοκιμασία – τουλάχιστον- ανοίκεια για το είδος του…
Γιατί το δίποδο ζώο άνθρωπος- ως προικισμένο με ιδιαίτερα πνευματικά χαρακτηριστικά, μπορεί να κάνει πολλά «ακατανόητα» για το ζωικό βασίλειο, μεταξύ των οποίων, ας πούμε, να δημιουργεί Τέχνη… να ανεβαίνει σε μια σκηνή, να υποδύεται έναν ρόλο, να φορά ένα προσωπείο, να κλαίει ή να γελά κατά «παραγγελία», να απαγγέλλει σκέψεις άλλων… το τετράποδο ζώο όμως- ως αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης, ήταν, είναι και θα είναι προορισμένο γι αυτήν και σε φυσική συνύπαρξη με τον άνθρωπο, όσο κι αν η «εξημέρωση» του κατοικίδιου έχει αλλοτριώσει τον βασικό προορισμό. Όμως από την αποδεκτή οικιακή συνύπαρξη μέχρι το… ανέβασμα στη σκηνή για παράσταση, η αλλοτρίωση ξεπερνά προκλητικά τα φυσικά όρια, δεν νομίζετε; Και ευτυχώς που στερείται το λόγο, γιατί αν μπορούσε να μιλήσει, δεν θα μας ξέπλεναν τα ποτάμια της γης! Νισάφι!
#Κουλτουρόσουπα #kulturosupa #ΠλανήτηςΓη #ΟικονικήΠραγματικότητα #ΠίτσαΣτασινοπούλου #ΣυμμετοχηΖώωνΣεΘεάματα #ΠαραστάσειςΜεΖώα #ΝομοθεσίαΠερίΖώων #ΦιλοζωικέςΟργανώσεις
Φωτογραφικό υλικό
