Τα φυτά μας και τα «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ» στις μεγάλες ζέστες. Από τους «Πρακτικούς Οδηγούς Κηπουρικής» της «Κ».
Αν εξαιρέσουμε τους κάκτους, που λόγω καταγωγής από τις ερήμους των 50 + βαθμών νιώθουν με τους καύσωνες «σαν στο σπίτι τους» και κάποια τροπικά φυτά, που η συλλογική τους μνήμη καταγράφει επίσης υψηλές θερμοκρασίες, όλα τα υπόλοιπα φυτά της εύκρατης μεσογειακής ζώνης, στους 35 + βαθμούς, υποφέρουν όπως και οι άνθρωποι… Ζορίζονται, ιδρωκοπούν, νιώθουν δυσφορία, διψούν… Και βεβαίως υπάρχουν και στον φυτικό κόσμο, τόσο οι ανθεκτικές ομάδες «πληθυσμού», όσο και οι πιο ευπαθείς στις μεγάλες ζέστες, όπου κάποιες παραλείψεις ή λάθη στη φροντίδα τους θα αποβούν μοιραίες. Ωστόσο η πάνσοφη φύση δεν θα μπορούσε να μη προβλέψει και το «δύσκολο σενάριο» του καύσωνα, με μια απλή αντίδραση: αναστέλλοντας την ανάπτυξη του φυτού!
Όποιος έχει διαμορφώσει σχέσεις «ζωής» με τα φυτά του ή απλά είναι παρατηρητικός, θα έχει προσέξει ότι την περίοδο του καλοκαιριού, η μεγάλη πλειοψηφία των φυτών ΔΕΝ αναπτύσσονται. Δεν θα τα δει αυτή την εποχή να ψηλώνουν, να βγάζουν καινούργια φύλλα ή βλαστούς, να φουντώνουν, να γεμίζουν άνθη… Ακόμη κι αν δέχονται την καλύτερη περιποίηση, θα παραμένουν «στατικά», συντηρώντας απλά την ανάπτυξη που απέκτησαν την άνοιξη. Αυτά που «προκόβουν» στις μεγάλες ζέστες είναι τα καλλωπιστικά ή λαχανικά της θερινής περιόδου, λόγω σχετικών φυσικών προδιαγραφών που τα κατατάσσουν στην κατηγορία των ανθεκτικών. Τα υπόλοιπα που… τραβούν ζόρι, σταματούν προσωρινά να «δραστηριοποιούνται», προκειμένου να εξοικονομούν ενέργεια και κυρίως τα πολύτιμα αποθέματα της δυσεύρετης υγρασίας στη φύση, γιατί βλέπεις το DNA τους «πορεύεται» με τις φυσικές συνθήκες και όχι τις τεχνητές.
Επομένως, όσο σωστά κι αν φρονίζεις το φυτό σου το καλοκαίρι, μη περιμένεις θεαματικά αποτελέσματα ανάπτυξης. Το μόνο ζητούμενο είναι να παραμείνει εύρωστο και υγιές ξεπερνώντας τον «σκόπελο» του καύσωνα. Και για να το πετύχει, το «σωστά» μεταφράζεται σε συγκεκριμένες ενέργειες, που οτιδήποτε διαφορετικό θα αποβεί λάθος μοιραίο, σαν κάποια που συχνά βλέπω από ερασιτέχνες. Οπότε είναι μια καλή ευκαιρία τώρα με τις μεγάλες ζέστες, να τονίσουμε όσα «ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ» να κάνεις φίλε μου φιλανθή, θεωρώντας ότι αυτά τα «δεν πρέπει» είναι τόσο σημαντικά που έχουν το χαρακτήρα του «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ»!
Ας τα δούμε αναλυτικά:
«ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ» ή αλλιώς «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ»:
- Να κλαδεύεις βαθιά τα φυτά σου την εποχή της μεγάλης ζέστης. Ήδη περνούν πολύ δύσκολα με συνθήκες καύσωνα και το τελευταίο που θα περίμεναν είναι ένα ακόμη σοκ, σαν αυτό του κλαδέματος… ικανό να τα αποτελειώσει! Το μόνο που επιτρέπεται να κάνεις είναι να ψαλιδίζεις ελαφρά τις μπορντούρες ή τα «διαμορφωμένα» φυτά ώστε να διατηρούν το σχήμα τους (άλλη… πονεμένη ιστορία στην οποία εν καιρώ θα αναφερθώ), να κόβεις τα ξερά τελειωμένα άνθη ή κάποιο λαίμαργο/ άρρωστο κλαδί. Αλλιώς ξεχνάς αυτούς τους μήνες το κλαδευτήρι!
- Να μεταφυτεύεις οποιοδήποτε φυτό καλοκαιριάτικα και γενικότερα να φυτεύεις. Είτε αλλάζοντας γλάστρα, είτε φυτεύοντας από γλάστρα στη γη. Όπως καταλαβαίνεις, πρόκειται επίσης για ένα σοβαρό επιβαρυντικό σοκ που θα προστεθεί στο ήδη υπάρχον λόγω ζέστης και το πιθανότερο είναι να καταλήξει σε πλήρη αποτυχία μέχρι θάνατο του φυτού. Το φρονιμότερο είναι να περιμένεις μέχρι το φθινόπωρο για φύτευση/ μεταφύτευση, αλλά αν για κάποιο λόγο επιβάλλεται να γίνει τώρα, μεγάλη προσοχή να ΜΗ σπάσει επ’ ουδενί η μπάλα χώματος που περιβάλλει τη ρίζα και εκτεθεί γυμνή στη ζέστη (είναι καταδικασμένο!) και ΜΗ ξεχάσεις το καθημερινό πότισμα οπωσδήποτε στη συνέχεια, ξέροντας βέβαια ότι το ρισκάρεις με μικρές πιθανότητες επιτυχίας…
- Να λιπαίνεις τα φυτά σου τους καλοκαιρινούς μήνες. Ό,τι λίπασμα ήταν να ρίξεις, όφειλες να το κάνεις την άνοιξη, το αργότερο μέχρι τον Μάιο. Για την επόμενη δόση, όσο καχεκτικό κι αν είναι το φυτό σου, θα περιμένεις το φθινόπωρο με τη δροσιά. Γιατί αν το προσθέσεις τώρα και ειδικά αν αμελήσεις το πότισμα, σε δυο- τρεις μέρες, αντί για «φούντωμα» στο φυτό, θα αντικρύσεις ένα αποτρόπαιο θέαμα… ξεραίλας που δεν σώζεται με τίποτα! Αυτό που λέμε, αντί να το αναστήσεις, θα το «κάψεις»!
- Να ψεκάζεις τις ώρες της ζέστης ή κάτω από τον ήλιο. Κάτι που βέβαια τόνισα στο προηγούμενο άρθρο περί ψεκασμών γενικά, αλλά δεν μπορώ να παραλείψω από τα σοβαρά «απαγορεύεται» του καλοκαιριού, για όσους δεν το διάβασαν. Ψεκάζουμε λοιπόν – είτε με χημικά είτε με βιολογικά σκευάσματα- αυστηρά και ΜΟΝΟ μετά τη δύση του ήλιου και επιλέγοντας δροσερή μέρα, αν δεν θέλουμε η θεραπεία να καταλήξει σε σοβαρά εγκαύματα, ακαριαία φυλλόπτωση ή ακόμη και ανήκεστο βλάβη.
- Να ποτίζεις τις πιο ακατάλληλες καλοκαιρινές ώρες, που σημαίνει πρωί ή μεσημέρι. Γιατί αφενός το νερό λόγω ζέστης θα εξατμισθεί τάχιστα αφήνοντας το φυτό πάλι διψασμένο κι αφετέρου οι σταγόνες πάνω στα φύλλα, λειτουργώντας σαν κάτοπτρα, θα προκαλέσουν εγκαύματα και καφετιές κηλίδες. Το καλοκαιρινό πότισμα γίνεται πάντα βράδυ, αφού φύγει ο ήλιος και η ζέστη και δεν υπάρχει πιο ευεργετικό από ένα «ντουζ» στα φυτά μας καταβρέχοντας τα φύλλα, κάτι που εκτός από δρόσισμα και καθάρισμα της σκόνης, βοηθά στην αναστολή μιας σοβαρότατης καλοκαιρινής αρρώστιας, του τετράνυχου. Κι όσο για το γκαζόν που συχνά βλέπω τα μπεκ προγραμματισμένα να ποτίζουν π.χ. στις 7 το πρωί, είναι μέγα λάθος! Διότι οι μύκητες που το προσβάλλουν δημιουργώντας ξερές «κηλίδες», ευνοούνται από ζέστη και υγρασία, οπότε τις πρωινές/ μεσημεριανές ώρες της ζέστης, το γκαζόν δεν πρέπει να είναι υγρό.
- Να εκθέτεις φυτά ευαίσθητα στη ζέστη κάτω από τον καυτό ήλιο, που λίγα είδη τον αντέχουν ή τον επιζητούν, σαν τα κακτοειδή, την τριανταφυλλιά, τη μπουκαμβίλια, τη βίγκα κλπ. Αν όμως τον υφίστανται π.χ. η ορτανσία, η καμέλια, η γαρδένια, η βιγκόνια, το ροδόδενδρο κλπ. ΔΕΝ θα τον αντέξουν και θα… τα φτύσουν! Οπότε πριν αγοράσεις ένα φυτό, μάθε τις ανάγκες του σε ήλιο ή σκιά και πράξε ανάλογα με τον προσανατολισμό του μπαλκονιού ή του κήπου σου. Διαφορετικά θα πρέπει να προφυλάσσεις τα ευπαθή είδη το καλοκαίρι σε σκιερές θέσεις, με κάποια τέντα ή με το ειδικό δίχτυ σκίασης, αν τα θέλεις θαλλερά και όχι έτοιμα να καταρρεύσουν.
- Να αφήνεις τα ζιζάνια να πνίγουν τα φυτά σου, γιατί μοιραία ανταγωνίζονται μαζί τους, διεκδικώντας μερίδιο από το πολύτιμο νερό! Και καθότι ανήκουν στα «ταχείας ανάπτυξης», είναι φυσικά πιο… λαίμαργα, στερώντας από το καλλιεργούμενο φυτό το νερό που του αναλογεί. Οπότε επιβάλλεται γύρω από το φυτό ή δένδρο μας να διαμορφώνουμε ένα λάκκο για τη συγκράτηση του νερού, που θα φροντίζουμε να παραμένει πάντα καθαρός από λογής αγριόχορτα τσαπίζοντας συχνά.
Καταλήγοντας, πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου κάτι βασικό: ότι τα φυτά μας ως ζωντανά πλάσματα, δεν είναι… αναίσθητα και τα περισσότερα όπως ακριβώς και εμείς, υποφέρουν στους καύσωνες, οπότε θα ήταν δική μας αναισθησία να προσθέσουμε στον ήδη «πόνο» τους οτιδήποτε άλλο επιβαρυντικό! Αυτή η απλή σκέψη φτάνει για να μας καθοδηγεί…
