Από τους πρακτικούς οδηγούς της «ΟΙΚΟνικής πραγματικότητας» της Π. Στασινοπούλου. [Μέρος πρώτο]
Η μόνη δικαιολογία που μπορεί να σταθεί είναι ότι ΔΕΝ έχεις μπαλκόνι! Γιατί οι άλλες τύπου «δεν έχω γη»… «δεν έχω χρόνο»… «δεν έχω γνώσεις»… και λοιπές υπεκφυγές, απλά δικαιολογούν την τεμπελιά σου και την ατολμία να κάνεις το πρώτο βήμα. Το μοιραίο πρώτο βήμα, που έτσι και το κάνεις θα «κολλήσεις» εγγυημένα και θα σε χάσουν… υπολογιστές, ταμπλετο-καταστάσεις, κινητο-παίχνιδα, καφετέριες και άλλες… «δημιουργικές» ενασχολήσεις. Οι οποίες θα αντικατασταθούν ασυναίσθητα από την υπέροχη διαδικασία παραγωγής τροφής, βιώνοντας τα θαύματα της φύσης που θα δεις να εξελίσσονται θεαματικά μπροστά σου και με τη ΔΙΚΗ σου συμμετοχή. Θα «μπεις» στη μυστηριώδη ζωή των φυτών που ΕΣΥ δημιούργησες, θα αναπτύξεις μαζί τους άρρηκτους δεσμούς αγάπης που θα σε… σοκάρουν, θα αποκομίσεις πέρα από τροφή, κυρίως σοφία, γαλήνη, ευεξία…
Δεν εννοώ να μεταβληθείς ξαφνικά από σκληρός τεχνοκράτης σε φανατικό… μπαξεβάνη, είναι όντως άλμα επιστημονικής φαντασίας. Σου προτείνω ένα μικρό πρώτο βήμα, που το αποτέλεσμα θα σε εντυπωσιάσει και ο… φανατισμός θα έρθει μόνος του, χωρίς προσπάθεια. Δεν συνάντησα στη μακριά γεωπονική πορεία μου, ούτε έναν που να ασχολήθηκε «για πλάκα» με καλλιέργεια λαχανικών και στη συνέχεια να μη μεταλλάχθηκε σε ενθουσιώδη ειδήμονα! Βλέπεις το φυσικό οικοσύστημα στο οποίο ανήκει το είδος «Άνθρωπος», δεν περιλαμβάνει οθόνες, μηχανές, τσιμέντα… αλλά γη, νερό, φυτά, ζώα. Και μόνο κοντά τους βρίσκει τον οικείο του χώρο, νιώθοντας ασυνείδητα να εντάσσεται «εν αρμονία». Αυτήν που το τεχνητό περιβάλλον του στερεί τραγικά και δεν αντιλαμβάνεται ότι ΑΥΤΟ είναι η πρωταρχική πηγή των δεινών του. Δεν έχει παρά να προσφέρει δώρο στον εαυτό του την ευκαιρία για «επανένταξη»…
Και μια τέτοια εξαιρετική φίλε μου είναι η καλλιέργεια λαχανικών στο μπαλκόνι σου. Ξεχνάς εδώ και τώρα τα άλλοθι περί έλλειψης χώρου, γνώσεων, χρόνου και λοιπά ανυπόστατα, διότι και το μικρότερο μπαλκονάκι δίνει τη δυνατότητα να έχεις τουλάχιστον τα δικά σου μυρωδικά… η άγνοια, την εποχή της υπερπληροφόρησης για τα πάντα, είναι ντροπή να την επικαλείσαι… η έλλειψη χρόνου, όταν τον σπαταλάς σε χίλια δυο ανούσια (ξέρεις εσύ…) είναι φτηνή δικαιολογία. Το μόνο που λείπει είναι ο στόχος και η πίστη σ’ αυτόν. Την οποία πασχίζω να σου εμπνεύσω για ένα στόχο που μόνος σου θα ανακαλύψεις την ομορφιά, τη σπουδαιότητα, τη μοναδικότητά του! Κι αν με βρίσκεις υπερβολική, ρώτησε σε παρακαλώ κάποιον φίλο σου ή γνωστό που δοκίμασε και απλά άκουσε την εμπειρία του…
Παρασύρομαι όμως από συναισθηματικό μπλα- μπλά, ενώ πρόθεσή μου είναι να σου αποδείξω πρακτικά πόσο εύκολα είναι τα πράγματα. Και ξεκινώ από τα βασικά:
Πού θα φυτέψω λαχανικά στο μπαλκόνι μου;
Καταρχήν στις απλές γλαστρούλες σου. Ποιος σου είπε ότι δεν μπορείς να φυτέψεις σε μια μετρίων διαστάσεων γλάστρα (π.χ. διαμέτρου 30-40 εκ) μια ντοματιά, μελιτζανιά, αγγουριά, φασολιά, πιπεριά; Αν όμως έχεις αρκετό χώρο, οι εναλλακτικές λύσεις για λαχανόκηπο είναι άπειρες, αρκεί να διαθέτεις λίγη φαντασία (επανα)χρησιμοποιώντας «άχρηστα» υλικά με εξαιρετικές ιδέες ανακύκλωσης. Ας πούμε παλέτες ή ξύλινες τάβλες σαν κασόνια, ντυμένα εσωτερικά με γεωύφασμα ή χοντρό πλαστικό, άχρηστους κουβάδες, χοντρές πλαστικές σακκούλες, παλιά μπακιρένια σκεύη κλπ. αρκεί να μη ξεχάσεις τις τρύπες στη βάση και ένα στρώμα χαλικιού για αποστράγγιση. Αν όμως έχεις περιορισμένο χώρο, υπάρχει η λύση της «κάθετης» καλλιέργειας π.χ. σε κατακόρυφες παλέτες ή υποδοχές με ωραιότατο αισθητικό αποτέλεσμα. Μια ματιά στο διαδίκτυο σχετικά θα σε εμπνεύσει σίγουρα…
Ποια είδη μπορώ να καλλιεργήσω τώρα και πώς;
Σχεδόν τα πάντα από καλοκαιρινά λαχανικά! Ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκυθάκια, φασολάκια, αγγουράκια και ακόμη καλαμπόκια, πατάτες ή καρώτα… και έχεις δύο επιλογές: αν θέλεις να είσαι απόλυτος «δημιουργός» θα ξεκινήσεις από το σπόρο. Που σημαίνει ότι θα ετοιμάσεις σπορεία σε ειδικά τελάρα ή σε απλά πλαστικά κυπελάκια, όπου θα σπείρεις στο καθένα 2-3 σπόρους της επιλογής σου σε βάθος ανάλογα με το μέγεθος του σπόρου -όσο πιο μικροσκοπικός τόσο πιο επιφανειακά, πχ.στα 2 εκ. για πιπεριά. Θα ποτίζεις να διατηρείς το χώμα υγρό, θα προστατέψεις με πλαστικό αν κάνει απότομο κρύο και ανάλογα με το είδος και τις καιρικές συνθήκες, μετά από 1-2 βδομάδες οι σπόροι σου θα βλαστήσουν και αφού μεγαλώσουν τα φυντάνια μετά από λίγες βδομάδες, θα τα μεταφυτεύσεις στην οριστική θέση που θα καρπίσουν, μετά από 1-3 μήνες ανάλογα το είδος. Αν όμως δεν έχεις τη δυνατότητα ή τα χρονικά περιθώρια σπορείου, αγοράζεις έτοιμα τα φυντάνια που ήδη βρίσκεις τέτοια εποχή στα φυτώρια και απλά τα φυτεύεις.
Τί φροντίδα χρειάζονται και τί να προσέξω;
Απλά πράγματα, πέρα από την… ακριβή αγάπη! Μην σε προβληματίζει το είδος του χώματος, ένα μείγμα από χώμα γης και κοινό φυλλόχωμα είναι μια χαρά, ενώ αν εκδηλωθούν αρρώστιες ή ψείρες, μελίγκρες κλπ. αρκεί να ψεκάσεις με ένα σπιτικό σκεύασμα από 1 λίτρο νερό + 1-2 κουταλιές πράσινο τριμμένο σαπούνι + 1-2 κουταλιές καθαρό οινόπνευμα, που θα σου καθαρίσει όλα τα «μαμούνια» και αν πρόκειται για μύκητες (μούχλα, σαπίλες κλπ) η αθώα γαλαζόπετρα ή θειάφι θα τους καταπολεμήσουν χωρίς τις παρενέργειες των χημικών που ειδικά στα λαχανικά να τα αποφύγεις δια ροπάλου, μην εμπιστεύεσαι την «αθωότητα» τους. Να θυμάσαι επίσης ότι κάθε φυτό που ανθοφορεί/ καρποφορεί χρειάζεται οπωσδήποτε ήλιο, όμως τόσο- όσο, που σημαίνει ότι σε καύσωνες ένα δίχτυ σκίασης είναι πολύ ευεργετικό.
Όσο για τη συχνότητα ποτίσματος, θα σε… οδηγήσει η όψη των φύλλων, μόνο να έχεις κατά νου ως γενικό κανόνα ότι πάνω στην ανθοφορία / καρπόδεση, «ζορίζουμε» το φυτό από νερό για να μη μας τα ρίξει, ενώ το αυξάνουμε όσο ο καρπός μεγαλώνει και αποθηκεύει χυμούς. Εννοείται ότι αντί οποιουδήποτε χημικού λιπάσματος θα προτιμήσεις μόνο αγνή κοπριά. Δεν θα ξεχάσεις επίσης τα απαραίτητα πασαλάκια – αρκετά ψηλά για να στηρίζεις όσο μεγαλώνουν τα φυτά σου. Για να καταλάβεις, μετά τη φύτευσή τους, σε ένα- δυο μήνες κατά μέσο όρο ανάλογα με το είδος, θα έχεις την πρώτη ΔΙΚΗ σου σοδειά! Πέρα βέβαια από τα απίθανα μυρωδικά- βασιλικό, δυόσμο, δενδρολίβανο, λεβάντα, ρίγανη, φασκόμηλο κλπ- τόσο απαραίτητα στην κουζίνα, τόσο ανθεκτικά και τόσο όμορφα στην όψη, με μόνη απαίτηση λίγο νεράκι, που θεωρώ ανεπίτρεπτο να μην υπάρχουν σε κάθε μπαλκόνι, ακόμη και περβάζι παραθύρου!
Γιατί να φτιάξω τον δικό μου λαχανόκηπο;
Μόνο ως «ρητορική» θα εκλάβω αυτή την ερώτηση! Αν δεν σε έπεισε ο πρόλογος με τα συναισθηματικά οφέλη και τη χαρά της δημιουργίας, ίσως το κάνουν τα πρακτικά επιχειρήματα. Ας πούμε ότι θα φας επιτέλους νόστιμα, μυρωδάτα, αγνά λαχανικά από τα δικά σου χεράκια και μάλιστα αυθεντικά βιολογικά, και όχι μόνο εσύ αλλά όλο σου το σόι, γιατί η ποσότητα παραγωγής από μία «ρίζα» θα σε εκπλήξει! Θα τα έχεις διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή… απλώνεις το χέρι και κόβεις! Και κυρίως εντελώς ανέξοδα εν μέσω αφραγκίας, εξοικονομώντας την περιουσία που θα κατέθετες στο βιολογικό μανάβικο! Ε, ΑΝ μετά από όλα αυτά δεν έχεις ακόμα πειστεί… η (γεωπονική) επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά!
Φωτογραφικό υλικό
