Όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή στη ζωή τους θα έρθουν στη θέση όπου θα ζητήσουν να πάρουν εκδίκηση από κάποιον που τους έβλαψε. Είναι στη φύση του ανθρώπου..το πως θα το χειριστεί όμως ο καθένας είναι καθαρά στο χέρι του.
Η εκδίκηση είναι μια μορφή αντίδρασης στην αδικία. Το άτομο που ζητάει εκδίκηση είναι συνήθως πληγωμένο, αισθάνεται προδομένο και στόχος του είναι να κάνει αυτόν που τον πλήγωσε, πρόδωσε κτλ να αισθανθεί το ίδιο άσχημα. Το αίσθημα της τιμωρίας είναι αυτό που δίνει κίνητρο σε αυτόν που θέλει να εκδικηθεί, ώστε να αποδοθεί η δικαιοσύνη. Είναι όμως έτσι;
Σίγουρα υπάρχουν άτομα που είναι περισσότερο εκδικητικά και άλλα τα οποία μπορούν να συγχωρούν ή απλά να προσπερνούν την όποια αδικία βγαίνει στον δρόμο τους. Αδικίες μπορεί να βιώσουμε από συναδέλφους στον χώρο εργασίας, από συντρόφους, φίλους, συγγενείς κτλ. Η απιστία είναι από τα πιο συνηθισμένα αίτια που κάποιος ζητάει εκδίκηση για την προδοσία που έχει υποστεί. Το άτομο αισθάνεται πληγωμένο, θυμωμένο, ανίκανο να διαχειριστεί και να εκτονώσει τα αρνητικά του συναισθήματα. Έτσι οδηγείται στην επιλογή της εκδίκησης θεωρώντας πως με αυτό τον τρόπο θα πάρει ικανοποίηση και θα αποδώσει την δικαιοσύνη που πρέπει. Αυτό που ισχύει όμως στην πραγματικότητα είναι μάλλον το αντίθετο…
Το σενάριο στο μυαλό του προδομένο/πληγωμένου ατόμου φαίνεται να λειτουργεί λυτρωτικά. Εκ του αποτελέσματος όμως έρευνες έχουν δείξει πως τελικά στην πράξη δεν είναι αυτό το αποτέλεσμα. Μόνο στιγμιαία αισθάνεται το άτομο ικανοποίηση… μετά επανέρχονται τα αρνητικά συναισθήματα. Το άτομο που ζητάει εκδίκηση συντηρεί τα αρνητικά συναισθήματα, συντηρεί την πληγή..αναλώνεται τόσο σε ενέργεια όσο και σε χρόνο στο να σχεδιάσει, να φανταστεί να προβλέψει τον καλύτερο τρόπο εκδίκησης, φαντασιώνεται την επίπτωση της πράξης του στο άλλο άτομο, πως θα αισθανθεί, τι θα σκεφτεί κτλ. Αντί, να επικεντρωθεί σε κάτι πιο εποικοδομητικό, αφήνεται ουσιαστικά να χαθεί σε μια μάταιη διαδικασία, η οποία εν τέλει δεν επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Αντίθετα τα άτομα που μπορούν να συγχωρέσουν, να κατανοήσουν τα κίνητρα του άλλου, δικαιολογώντας τα ή μη, δεχόμενος τα νέα δεδομένα στη ζωή του και έχοντας το σθένος να προσχωρήσει χωρίς να αφεθεί να παρασυρθεί από τις καταστάσεις, φαίνεται να είναι σε πιο λειτουργικό επίπεδο τόσο πρακτικό όσο και συναισθηματικό. Η συγχώρεση δημιουργεί το αίσθημα της απελευθέρωσης από την αρνητικότητα, ενώ η εκδίκηση προκαλεί άγχος, ένταση, έχει επίπτωση ακόμα και στην οργανική μας υγεία. Η συγχώρεση δεν αφορά την πράξη αλλά τον δράστη. Δεν συγχωρούμε και δεν δεχόμαστε την οποιαδήποτε αρνητική συμπεριφορά από τους άλλους! Προσπαθούμε να κατανοήσουμε το συναισθηματικό κενό, ανασφάλεια, φόβο, αδυναμία, συμφέρον κτλ που οδήγησε τον άλλον στην συμπεριφορά αυτή. Η συγχώρεση μπορεί να μας πάει μπροστά στην επιτυχία, δεν μας κρατάει πίσω σε ένα φαύλο κύκλο ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει ακόμα και εμμονικές καταστάσεις. Συγχώρεση δεν σημαίνει ότι επιτρέπουμε στους άλλους να μας φέρονται άσχημα! Σημαίνει ότι κάνουμε την σωστή επιλογή και αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα με ειλικρίνεια και ψυχραιμία, αποστασιοποιημένοι από αρνητικά συναισθήματα, με αξιοπρέπεια, βάζοντας όρια και δημιουργώντας ένα υγιές πλαίσιο στήριξης. Η εκδίκηση είναι μια παγίδα, ενώ η συγχώρεση είναι πιο ευεργετική για το άτομο.
ΠΗΓΗ: Κατσαούνη Μαρία- Ψυχολόγος Υγείας (MSc)
Φωτογραφικό υλικό
