|
|
.
Από τον Μανώλη Ιωαννίδη.
,
ή να ακούει κανείς το 2019 τα εμπορικότερα grunge άλμπουμ του 1991;
Το grunge ως αντίδραση στο hair metal της δεκαετίας ’80, η μουσική βιομηχανία ως οργανισμός στον οποίο επήλθε κορεσμός και τώρα ψάχνει τη νέα μόδα. Same old story.
Οπότε πάμε κατευθείαν να δούμε αν θα ακούγαμε με την ίδια έξαψη στο 2019 τα άλμπουμ που έφεραν το grunge κυριολεκτικά σχεδόν σε κάθε νοικοκυριό των αγαπητών μας Η.Π.Α. (κι όχι μόνο) το 1991.
Φυσικά, πρόκειται για δικές μου απόψεις, δικές μου αναγνώσεις που προκύπτουν από τη ζωή που εγώ έχω ζήσει, απ’ τις δικές μου εμπειρίες και τα συναφή. Δεδομένο αλλά μερικές φορές (που σημαίνει πάντα) πρέπει να τονίζουμε τα δεδομένα μήπως, λέω μήπως και αποφευχθούν παρεξηγήσεις.
.
Nevermind, Nirvana (24 Σεπτεμβρίου)
.
Θα καταλήξουμε να βγάζουμε τα κόμπλεξ μας συζητώντας αν το punk (πρέπει) να είναι για τις μάζες. Καλώς ή κακώς, το Nevermind έβαλε ένα τεράστιο λιθαράκι για να φέρει μία εκδοχή του πανκ ή έστω την ιδέα του στο προσκήνιο. Και σίγουρα έπαιξε πρώτο ρόλο στο να μάθουμε όλοι τι θα πει grunge, τι να κάνουμε.
Δεκάδες μπάντες πριν ετοίμασαν αυτιά και έφτιαξαν τον πυρήνα ενός ακροατηρίου απ’ όπου οι υπόλοιποι, που «ξέφυγαν» απ’ το Seattle, άντλησαν. Melvins, Mudhoney, Screaming Trees, Sonic Youth (δεν ήταν καν απ’ το Seattle), δεν ξέρω πόσες ακόμη, ίσως πιο επιδραστικές στην τοπική σκηνή. Με τους Nirvana το Seattle μπήκε στο σπίτι κάθε αμερικανικής οικογένειας με εφήβους κι όχι μόνο. Έκαναν εμπορικό ένα είδος μουσικής που δεν αποτελούσε τη φόρμουλα του ποπ (=δημοφιλούς) και το έκαναν, νομίζω, όσο καλύτερα μπορούσαν.
Κάποιοι προτιμούν το πρώτο άλμπουμ τους. Δεν ξέρω όταν ένα άλμπουμ ξεκινάει με ένα τραγούδι σαν το «Smells Like Teen Spirit» πώς γίνεται να το ξεγράψεις επειδή είναι πιο «poppy». Γιατί εμένα μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα η μείξη των ποπ στοιχείων με ροκ, οι ενορχηστρώσεις τους με τις επιτηδευμένες (ίσως και όχι) ατέλειες του Cobain, με τις αρμονίες τους, την πιο ποπ παραγωγή. Αλλά μιλάμε για ένα ξεκάθαρα rock άλμπουμ και αυτό νομίζω είναι αδιαμφισβήτητο.
Αποξένωση και να είσαι οκ μ’ αυτό («Lithium»), η φύση της αγάπης («Drain you»), η ηλιθιότητα των ανθρώπων (κυρίως των ανδρών με τους οποίους ο Cobain δυσκολευόταν να κάνει φιλίες) κι άλλα όχι πάντα ξεκάθαρα. Στην κατάλληλη διάθεση, άνετα κάθεσαι και τραγουδάς όλα αυτά, τραγούδια με μια αμεσότητα και συμπεριφορά σχεδόν εφηβική. Με τα καλά και τα κακά της.
Στην τελική, αν γουστάρετε ροκ ήχο με ποπ επιρροές αλλά να τσινάει και με πνεύμα, νομίζω βρήκατε το λιμάνι σας. Βουλιάξτε υπεύθυνα!
Hidden hit(s): Τώρα πώς να βρεις κρυμμένα hits σε άλμπουμ που πούλησε πόσα εκατομμύρια. Ε, αρθρογραφική αδεία. Το «Breed» λοιπόν αποτελεί ένα καλό παράδειγμα γιατί ο ντράμερ τους θεωρείται ένας από τους καλύτερους rock ντράμερς των τελευταίων ετών. Γιατί ό,τι οι άλλοι λένε με τρεις χιλιάδες νότες αυτός μπορεί να το πει με λιγότερες, αμεσότερα. Και μοιάζει με τον τραγουδιστή των Foo Fighters.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 2
Ten, Pearl Jam (27 Αυγούστου)
Το Ten νομίζω είναι άλμπουμ που μπορεί να ακουστεί απ’ την αρχή ως το τέλος μονορούφι κι ας μην το έχω ακούσει ποτέ ολόκληρο. Ο Cobain τους καταλόγιζε μία γενικολογία, μία αμαρτία ανάγκης να είσαι πασπαρτού που μπορώ να καταλάβω. Αλλά είτε ήθελαν να πουλήσουν στάδια είτε απλούστατα εκφράζονταν με τέτοιο τρόπο που τους επέτρεπε να πουλάνε στάδια μου κάνουν και μου περισσεύουν.
Έπαιζαν ροκ, στο αρχέτυπο της εναλλακτικής ροκ μπάντας, με τα ροκ τραγούδια, με τα ροκ live, με την grunge παραλλαγή βεβαίως βεβαίως. Και το ‘καναν πολύ καλά για μένα. Με τα σόλο τους, με τις κραυγές του Vedder, με τους προσεγμένους τόνους στις κιθάρες, οι οποίες είχαν χώρο να αναδειχθούν. Νομίζω ήταν μία ροκ μπάντα με τα όλα της που άξιζε το προσκήνιο.
Στιχουργικά είμαι μάλλον αρκετά κοντά τους. Συνολικά, αν πάρουμε το άλμπουμ σαν άλμπουμ. Αν γουστάρω να βλέπω παθιασμένα live (ναι στο Youtube, sue me) και ανθρώπους να γουστάρουν (ή να μου φαίνεται ότι γουστάρουν) αυτό που κάνουν, κάλλιστα εκτονώνομαι με Pearl Jam.
Δεν χρειάζεται να είναι αριστούργημα και δεν θεωρώ αριστούργημα το Ten. Ούτε χρειάζεται να είναι κάτι το αγαπημένο σου πράγμα ever για να το εκτιμήσεις νομίζω. Αλλά ξέρω ότι που και που με πιάνει μία δίψα για τον δικό τους τύπο rock, τον γάμο alternative και classic rock και blues με grunge που μέχρι στιγμής δεν έχω βρει να με εκφράζει καλύτερα σε άλλη μπάντα. Κι έχω τόσα τραγούδια να διαλέξω από ένα μόνο άλμπουμ. Οπότε δε χρειάζονται περαιτέρω αναλύσεις.
Hidden hit(s): Το «Porch» είναι μάλλον το αγαπημένο μου τραγούδι τους. Καλά, αυτό μπορεί να αλλάξει 256 φορές στο μέλλον αλλά η ενέργεια, ο ρυθμός, η όλη δομή νομίζω είναι φοβερά. Συν του ότι στα live ο Vedder σκαρφάλωνε όπου έβρισκε αρκετό ύψος ώστε αν πέσει να σκοτωθεί με την ησυχία του. Φυσικά και καταγράφεται στα θετικά τους.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 3 (Robert Matheu, Camera Press, Redux)
Badmotorfinger, Soundgarden (24 Σεπτεμβρίου)
Οκ. Όχι μόνο υπάρχει το «Rusty Cage» στο άλμπουμ αλλά το άλμπουμ ξεκινάει και μ’ αυτό. Είναι εκεί που λες «Κι αν πάθω αμνησία θα ξανακούσω το Rusty Cage για πρώτη φορά». Και μετά έρχεται το «Outshined». Και μετά το «Slaves and Bulldozers». Και αναρωτιέσαι «Τι στο διάολο τους ταΐζανε στο Seattle».
Grunge με hard rock χαρακτήρα αλλά όχι αυτόν του τύπου Guns n’ Roses (τους οποίους κι αν ακούω με περίσσια ευχαρίστηση). Όχι, γατάκια, εδώ έχουμε hard rock ή metal ή οτιδήποτε τέλος πάντων δυνατό και έντονο, που έχει κάτι να πει, doom metal/stoner rock (διαβάζω στη Wikipedia) που μπορείς να διαβάσεις τους στίχους και να νιώσεις κάτι μάλλον. Έστω να αρχίσεις το head banging. Βαρύς ήχος, πολύ καλή η παραγωγή στα δικά μου αυτιά. Prog στοιχεία (έτσι όπως τα καταλαβαίνει το φτωχό μου μυαλό) με μέτρα τύπου 37/16 με μελωδίες όμως που να μπορούν να σε κουνήσουν. Και δεν είναι καν το εμπορικότερο άλμπουμ τους.
Απογοήτευση, ευφυολογήματα («I’m looking California and feeling Minnesota»), θλίψη αλλά όχι κλαψιάρικη κι ανόητη. Σε ‘κείνα τα τραγούδια τουλάχιστον δίνω εγώ έμφαση. Υποθέτω πως δεν βρίσκεις μεγαλόπνοα νοήματα ή βαρύγδουπη, λουλουδένια ποίηση στους στίχους του Cornell. Απλώς, βρίσκεις τις μέρες που όλα φαίνονται δύσκολα και τις ανασφάλειες σου σε βροντερό rock με τη φωνή του Cornell και αυτά ξεχωρίζω απ’ το άλμπουμ.
Και, για όνομα, ακούγοντας απλά το «Slaves and Bulldozers» μπορεί κανείς να καταλάβει γιατί μόνο ένας Cornell μπορεί να τραγουδήσει τέτοια τραγούδια. Προφανώς και υπερβάλλω. Μα τέτοιες κραυγές, τέτοια ουρλιαχτά του Σατανά, δεν ξέρω πόσοι μπορούν να βγάλουν.
Hidden hit(s): Δυσκολεύτηκα να βρω τραγούδι πλην των singles και του ήδη -πασίγνωστου στους κύκλους των fans- «Slaves and Bulldozers» που να το δω σαν hit που περιμένει να ανακαλυφθεί. Ας λέει ο Cornell πόσο εμπορικό έκαναν το άλμπουμ συνειδητά. Μάλλον το «Somewhere» επειδή είναι γρήγορο και ανεβαστικό (υπό κάποια έννοια) ή το «New Damage» για τους αντίθετους λόγους.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 4 (Al Seib, Los Angeles Times)
Facelift, Alice in Chains (21 Αυγούστου 1990)
Ναι, ξέρω ότι βγήκε το 1990 αλλά δε γίνεται να μην αναφερθούν όσον αφορά στον κόσμο που κατάφεραν να προσεγγίσουν. Όταν βγάζεις τέτοιο ήχο, ξανά, δε χρειάζεσαι 7000 νότες για να πεις αυτό που θέλεις. Καλή παραγωγή χρειάζεσαι, που την είχαν, βαρείς ρυθμούς και η δουλειά έγινε.
Hard metal ή heavy rock θα ήταν καλές ταμπέλες αφού μας αρέσει τόσο να βάζουμε. Βαρύς, διαπεραστικός ήχος, σκληρός και νομίζω η όλη παραγωγή εξυπηρετεί όπως πρέπει την όλη εμπειρία. Εδώ κι αν έχουμε head banging.
Και για τραγουδιστής ο Layne Stayley. Αυτόν και τον Cornell τους κατατάσσω στην ίδια κατηγορία. Εντοσθιακά ουρλιαχτά που σε ξεσκίζουν απ’ τα μέσα προς τα έξω, αν είσαι αυτού του είδους μουσικής. Η ανθρώπινη φωνή ως μουσικό όργανο και ως παλέτα για τα πιο έντονα, αμίμητα χρώματα.
Εδώ κι αν έχουμε μαυρίλα και απογοήτευση. Αν στο Badmotorfinger βρίσκεις τις σκατά μέρες σου, σε κάποια σημεία του Facelift βρίσκεις τις απόσκατα. Δε πειράζει να μιλάμε λίγο και για αυτά. Όσο χρειαζόμαστε τραγούδια για το πόσο τέλεια είναι η κόκα, οι κοπέλες που κάνουν στριπτίζ, το περιστασιακό σεξ και τα συναφή άλλο τόσο χρειαζόμαστε και την άλλη πλευρά της ζωής όταν δεν είσαι χαρούμενος με τίποτα και νιώθεις μόνος ακόμη και με τους πιο αγαπητούς σου φίλους.
Αποδομημένη αγάπη («Love Hate Love», «Confusion») και μία ενασχόληση με το Θεό και την προσέγγιση του που δεν πολυκαταλαβαίνω ομολογώ («Bleed the Freak»). Κι εδώ νιώθω κοντά στους στίχους, τουλάχιστον όταν καταλαβαίνω που το πάει ο ποιητής. Γιατί έχουμε κι αυτό το φετίχ, να θέλουν να είναι και λίγο αποκρυφούληδες που και που (όχι μόνο η grunge γειτονία, και η grunge γειτονία). Ας είναι.
Από αυτό το άλμπουμ ήξερα μόνο το «Man in the Box». Τώρα λοιπόν, θα ‘χουμε πόσα riffs ακόμα να μάθουμε.
Potential hit(s): Δεν ξέρω αν το «Bleed the Freak» θεωρείται υποτιμημένο άλλα κάλλιστα θα μπορούσε να είναι το μεγάλο hit τους στη θέση του «Man in the Box» π.χ. Και η σκοτείνια του «Confusion» νομίζω ότι δεν είναι πολύ σκοτεινή για να διώξει το mainstream. Το «Love, Hate, Love» είναι ήδη αρκετά γνωστό στους μυημένους αλλά αν δε θεωρείται ήδη δημοφιλές κάλλιστα θα μπορούσε να είναι (παραπάνω).
Οπότε στο ερώτημα αν θα ήταν ολίγον τι χάσιμο χρόνου να ακούμε αυτά τα άλμπουμ το σωτήριον έτος 2019 εγώ θα απαντούσα με σιγουριά όχι (μάλλον). Οκ, δε σημαίνει ότι όλοι οι ροκάδες ή ακόμη και οι fans της grunge πρέπει να ξέρουν τα άλμπουμ λες και είναι η Βίβλος. Απλώς νομίζω ότι έχουν τα σημεία τους που μπορούν να αγγίξουν. Και είναι μάλιστα σημεία για όλους τους ορίζοντες του rock/metal φάσματος.
.
Πηγές φωτογραφιών:
