Εχω κοιμηθεί με τρεις από αυτούς και μετά αποφάσισα πως ο τραγουδιστής ήταν η καλύτερη επιλογή», είχε πει κάποτε για τη θυελλώδη, μα και κομβική, συνάντησή της με τους Rolling Stones η Μάριαν Φέιθφουλ. Πολλές φορές, σε βιαστικές νοητές ματιές πίσω στα «swinging 60s», η Φέιθφουλ περνά κάπως σαν «συνοδευτική» των Stones. Σαν μια ακόμα ερωμένη τους, μια Ανίτα Πάλενμπεργκ, που έσμιξε (τελικά) με τον Μικ Τζάγκερ και τραγούδησε κιόλας το «As Tear Go By».

Φυσικά και η μουσικός που αποχαιρέτησε τα εγκόσμια στα 78 της χρόνια δεν ήταν μόνο δύο ωραία μάτια και ένα αγγελικό, α λα Μπριζίτ Μπαρντό πρόσωπο, ούτε μια γκρούπι της εποχής. Tο 1964 η 18χρονη Φέιθφουλ, κόρη ενός πράκτορα της ΜΙ6 και μιας αριστοκράτισσας, μακρινής ανιψιάς του Λεοπόλδου Μαζόχ, βρέθηκε στο πάρτι που έκανε ο Αντριου Λουγκ Ολνταμ, τότε μάνατζερ των Rolling Stones, για κάποιο νέο single τους. Ο Ολνταμ θα ήταν κι αυτός που θα έκλεινε τον Τζάγκερ και τον Ρίτσαρντς σε ένα δωμάτιο και εκείνοι θα έβγαιναν έχοντας γράψει το «As Tears Go By», με το οποίο θα γνωρίζαμε τη Φέιθφουλ, πριν τραγουδήσει το επίσης πολύ επιτυχημένο «Come and Stay with Me». Σαν άτυπο αντάλλαγμα, λίγα χρόνια μετά η Φέιθφουλ θα έγραφε μαζί με τους Stones το «Sister Morphine», θα το έλεγε πρώτη, αλλά θα το θυμόμαστε τελικά από την εκδοχή των Rolling Stones στο «Sticky Fingers». Το κομμάτι θα γινόταν «μήλον της έριδος» για την απόδοση ή μη συνθετικού credit στη Φέιθφουλ, η οποία το διεκδίκησε και το πήρε.

Από την «British Invasion», στα χρόνια της ωριμότητας

Υπήρξε η γυναικεία προσωποποίηση της λεγόμενης «British Invasion» και, όταν πλέον τα 60s έγιναν παρελθόν, εκείνη συνέχισε να γράφει ισχυρότερα τη δική της ιστορία. Αλλωστε, ο δίσκος για τον οποίο η Φέιθφουλ θα μνημονεύεται περισσότερο στον ροκ κανόνα και σήμερα παίζει σε πολλά πικάπ και ακουστικά είναι το «Broken English» (1979). Ενα άλμπουμ που ήρθε σε ένα μπαρουτοκαπνισμένο Λονδίνο από μοϊκάνες, παραμάνες και διάχυτο αντι-θατσερισμό που συνόδευσαν το πανκ και, παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να σταθεί σαν ένα ώριμο ροκ άλμπουμ που δεν μηρύκασε όσα κουβαλούσε η δημιουργός του από την προηγούμενη δεκαετία (και που το πανκ σε μεγάλο βαθμό μισούσε). Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, και με τα μαλλιά της να κουρεύονται όλο και πιο κοντά και αυστηρά, η Φέιθφουλ παρέδωσε το εξαιρετικά μεστό και εντελώς «κοενικό» «Strange Weather» (1987). 

Στην αντίπερα όχθη, το μέταλ κάμποσα χρόνια μετά την επιστράτευσε στα φωνητικά του «The Memory Remains» των Metallica, κάνοντας εύκολη την επιλογή αποχαιρετισμού στους πάλαι ποτέ/νυν και αεί «μεταλλάδες».

Πέρα από τα αυλάκια των βινυλίων, το εκτόπισμα της Μάριαν Φέιθφουλ επεκτάθηκε και στη μεγάλη οθόνη. Σε μια από τις ωραιότερες σκηνές του «Made in USA» (1966) του Ζαν Λικ Γκοντάρ, η Αννα Καρίνα και ο Ζαν Πιερ Λεό την κοιτούν, μαζί με εμάς, να τραγουδάει α καπέλα το «As Tears Go By». Δίπλα στον Αλέν Ντελόν δεν βρέθηκε μόνο σε εκείνη την περίφημη φωτογραφία της με τον Γάλλο ηθοποιό και τον Μικ Τζάγκερ αλλά και στο «The Girl on a Motorcycle» (1968) του Τζακ Κάρντιφ, σαν ξέγνοιαστη καβαλάρισσα μιας Harley.

Τράβηξε το μάτι ώς και του οριακού Κένεθ Ανγκερ που τη μεταμόρφωσε σε μια παγανιστική θεότητα στο «Lucifer Rising» (1972), ενώ πολλά χρόνια αργότερα η Σοφία Κόπολα θα την έβαζε στα παλάτια της «Μαρίας Αντουανέτας» (2006) ως μητέρα της κεντρικής ηρωίδας της Κίρστεν Ντανστ. Στα πολλά της επιτεύγματα, η Φέιθφουλ θα μπορούσε να καυχιέται και ότι ήταν μία από τις πρώτες που ξεστόμισαν τη λέξη «fuck» στη μεγάλη οθόνη και το «I’ll Never Forget What’s ’Isname» (1967) – πριν από αυτό η λέξη είχε ακουστεί μόνο σε underground ταινίες του Αντι Γουόρχολ και του Αντι Μίλιγκαν.

Τη δισκογραφία η Φέιθφουλ την υπηρέτησε ασταμάτητα μέχρι το τέλος – το «Negative Capability» του 2018 είναι ένα άξιο άλμπουμ που δεν πασχίζει να αποδείξει τίποτα, παρά ακούγεται σαν ένα απαύγασμα μιας Φέιθφουλ που πλέον μπορεί να μας κοιτάει ατάραχα και να κρατάει το μπαστούνι της. Αυτή, που μαζί με το βαρύ της πλέον γρέζι, της πιστώνουν τη σοφία του χρόνου. Δίπλα της είχε τον Γουόρεν Ελις που τη συνόδευσε και στο άλμπουμ με το οποίο έριξε την αυλαία, το «She Walks In Beauty» (2021), όπου απήγγειλε βρετανικά ποιήματα.

Το άγγιγμα του μύθου

Βέβαια το ροκ εν ρολ νομοτελειακά δεν γράφεται μόνο σε τραγούδια μα και σε μύθους, και σίγουρα δεν θα ήταν το ίδιο αν από το κάδρο του έλειπαν φιγούρες σαν αυτήν της Φέιθφουλ. Δεν ήταν απλώς ένα κορίτσι που έζησε δίπλα στο ροκ εν ρολ σαν κάποια εύθραυστη κουκλίτσα –όσο και αν ο Αντριου Λουγκ Ολνταμ ως τέτοια την είδε και της έδωσε κάποτε το πράσινο φως–, μα είδε κατάματα κάποιες από τις πιο σκοτεινές του πλευρές.

Σε μια εποχή που οι γυναίκες κατηγοριοποιούνταν είτε ως «αγίες» είτε ως «πόρνες», η Φέιθφουλ δεν υπήρξε ουδέποτε αναπολογητική για τις επιλογές της. Αφησε τον πρώτο σύζυγό της, Τζον Ντανμπαρ, γιατί ερωτεύτηκε τον Μικ Τζάγκερ. Οταν χώρισε μαζί του, η δεκαετία του ’70 τη βρήκε στην πιο σκοτεινή της περίοδο: εθισμένη στην ηρωίνη και έχοντας χάσει στο μεταξύ την κηδεμονία του γιου της. Νωρίτερα, είχε πρωταγωνιστήσει σε ιστορίες που την ήθελαν γυμνή στο πάτωμα του σπιτιού του Κιθ Ρίτσαρντς με μια μπάρα σοκολάτας επικίνδυνα κοντά, που δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ στην ολότητά τους. Οι ροκ τρόποι της την ακολούθησαν και αργότερα: είναι γνωστό πως η Φέιθφουλ δεν υπήρξε πάντοτε η πιο εύκολη συνεντευξιαζόμενη.

Οι πιο δύσκολες μέρες της και μια λαρυγγίτιδα είναι αυτές στις οποίες μπορούμε να χρεώσουμε τη στροφή που πήρε η φωνή της κατά την «ώριμη περίοδό» της. Φαίνεται πάντως πως της άρεσε να θυμάται συχνά από πού ξεκίνησαν όλα. Γι’ αυτό και ηχογραφούσε ξανά και ξανά το «As Tears Go By» – το είπε το 1987 στο «Strange Weather», το ξανάπε στο «Negative Capability» το 2018. Σαν να ήθελε να αναμετρηθεί με τον χρόνο και να ξαναγράψει την ιστορία όπως πλέον ήθελε αυτή. Το μόνο ταιριαστό για ένα τραγούδι που κοιτά τον χρόνο να περνάει.