Από τη στήλη Η Ιδέα μου είναι; του Κρίτωνα Ζαχαριάδη. (autumn edition)
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν χρειάζονται εισαγωγές. Μόνο ένα όνομα, κι αμέσως ξετυλίγεται μια ολόκληρη εποχή, μια μυρωδιά, μια φωνή, μια χώρα.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος ήταν ένας τέτοιος άνθρωπος. Ένας ποιητής της σκηνής και της ζωής, που δεν τραγουδούσε… απλώς αφηγούνταν. Που δεν ερμήνευε… ζούσε. Και τώρα που έφυγε, μένει πίσω μια ηχώ γεμάτη Ελλάδα — η Ελλάδα των λέξεών του, των ιδεών του, των τραγουδιών που έγιναν συλλογική μνήμη.
Θυμάμαι παιδί να ακούω το «Τα παιδιά με τα μαλλιά και με τα μαύρα ρούχα» και να μην καταλαβαίνω ακριβώς τι λέει , όχι μόνο για το στιχάκι με τα μαλλιά…. μα να νιώθω πως κάτι μέσα του καίει. Ένα βλέμμα στην κοινωνία, μια σπίθα, μια αλήθεια. Και όσο περνούσαν τα χρόνια, καταλάβαινα πως ο Σαββόπουλος δεν έγραφε τραγούδια για να αρέσουν. Έγραφε για να μας ξυπνήσει.
Αυτό που λίγοι θυμούνται είναι πως ο Σαββόπουλος δεν έμεινε μόνο στο τραγούδι.
Η σχέση του με το θέατρο ήταν βαθιά, σχεδόν φυσική. Το 1985 έγραψε μουσική για τον Πλούτο του Αριστοφάνη στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Λούκα Ρονκόνι, παρουσιάζοντας στην Επίδαυρο μια μουσική που μιλούσε την ίδια γλώσσα με τους στίχους του: απλή, σατιρική, πνευματώδη, ελληνική.
Κι όμως, πολύ πριν από αυτό, η σκηνή ήταν πάντα μέσα του. Οι συναυλίες του δεν ήταν ποτέ απλές εμφανίσεις — ήταν παραστάσεις.
Ο ίδιος σκηνοθετούσε τα φώτα, το ρυθμό, το διάλογο με το κοινό.
Σαν να ήξερε πως κάθε τραγούδι χρειάζεται το δικό του θεατρικό χώρο για να ανθίσει.
Γι’ αυτό και συχνά έλεγαν πως ο Σαββόπουλος έκανε θέατρο μέσα στο τραγούδι.
Στο Κύτταρο της δεκαετίας του ’70, έστηνε μικρές παραστάσεις με καραγκιοζοπαίχτες, παλαιστές, μουσικούς και προβολές – μια πρωτοποριακή σύνθεση τέχνης, χιούμορ και πολιτικού σχολίου. Ήταν μια πολυφωνική σκηνή, όπως ήταν και ο ίδιος: λαϊκός, διανοούμενος, επαναστάτης και ρομαντικός ταυτόχρονα.
Η παρουσία του απλώθηκε και στην οθόνη.
Στην ταινία Happy Day (1976) του Παντελή Βούλγαρη έγραψε τη μουσική και τιμήθηκε με βραβείο – που, με τη γνωστή του σεμνότητα και αντισυμβατικότητα, αρνήθηκε να παραλάβει.
Η τηλεόραση τον γνώρισε το 1975 με το ντοκιμαντέρ «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος», σε σκηνοθεσία Λάκη Παπαστάθη, όπου ο ίδιος συστήνεται με αφοπλιστική ειλικρίνεια στο κοινό και φέτος γιορτάζαμε τα πενήντα χρόνια δημιουργίας του.
Όμως και μέσα από μικρές εμφανίσεις, μέσα από κουβέντες, μέσα από εκείνα τα «χαμόγελα πίσω από το γυαλί», ο Σαββόπουλος έδειχνε πάντα έναν άνθρωπο που μιλούσε θεατρικά, που ζούσε ποιητικά.
Ο Σαββόπουλος υπήρξε και δραματουργός του ελληνικού τραγουδιού.
Κάθε του στίχος είχε ρόλο, κάθε του μελωδία είχε σκηνικό, κάθε του συναυλία μια ιστορία που εξελισσόταν μπροστά μας.
Οι δίσκοι του ήταν σαν μικρά έργα, με αρχή, κορύφωση και κάθαρση.
Ένας κόσμος γεμάτος συμβολισμούς, παραπομπές, γέλιο και συγκίνηση.
Και αυτό είναι το πιο μεγάλο του δώρο: μας έμαθε πως η τέχνη δεν είναι μόνο για να τη θαυμάζεις, αλλά για να τη ζεις.
Μας δίδαξε πως το θέατρο και η μουσική μπορούν να γίνουν ένα.
Πως η Ελλάδα, με τις αντιφάσεις και τα πάθη της, μπορεί να χωρέσει μέσα σε ένα τραγούδι, σε μια χειρονομία, σε μια σιωπή.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος έφυγε από τη ζωή εχθές το βράδυ, στις 21 Οκτωβρίου 2025.
Μα δεν φεύγουν έτσι αυτοί οι άνθρωποι.
Μένουν στους ήχους, στα λόγια, στις πλατείες, στις σχολικές γιορτές, στα φοιτητικά δωμάτια, στις σκηνές των θεάτρων όπου ακόμη ακούγονται οι στίχοι του σαν προσευχή.
Γιατί ο Σαββόπουλος δεν υπήρξε απλώς μουσικός.
Ήταν ένας ποιητής της ελληνικής ψυχής, ένας σκηνοθέτης του τραγουδιού, ένας θεατρικός αφηγητής της εποχής του.
Κι αν σήμερα θέλουμε να του πούμε ένα τελευταίο «ευχαριστώ», ίσως αρκεί να τον φανταστούμε πάλι στη σκηνή, να χαμογελάει με εκείνο το ήρεμο βλέμμα, να ρίχνει μια ματιά στο κοινό και να λέει:
«Όλα είναι θέατρο, φίλοι μου.
Και το τραγούδι, κι η ζωή.
Μόνο να μην ξεχάσουμε ποτέ να παίζουμε με την ψυχή μας…»
Αν και μουσικά πιο φτωχός…. Σας φιλώ….. σας χαιρετώ…. Σας αγαπώ
Και σας αφιερώνω ίσως έναν ύμνο του Διονύση… έναν ύμνο με 17 λέξεις μοναχά και ολόκληρη αφήγηση πλοκής μέσα από τη μουσική του η οποία αρκεί ώστε να δημιουργεί το μυαλό όποτε το ακούει…. ξεχωριστούς μύθους…. ξεχωριστούς από τη σεμνή ζωή του Διονύση Σαββοπουλου
