Ο μαέστρος Βλαδίμηρος Συμεωνίδης στην “Κ”: «Οι ορχήστρες μας έχουν κατακτήσει τα τελευταία χρόνια ένα υψηλότατο καλλιτεχνικό επίπεδο»
Ένας από τους πιο δραστήριους Έλληνες αρχιμουσικούς, με μεγάλη καλλιτεχνική αλλά και ακαδημαϊκή εμπειρία καθώς έχει διατελέσει Διευθυντής της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ ενώ από το 2019 είναι Επίκουρος Καθηγητής Διεύθυνσης Μουσικών Συνόλων στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. και παράλληλα διδάσκει διεύθυνση ορχήστρας στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Έχει ιδρύσει τη δική του ορχήστρα Δωματίου «Contra Tempo» κι έχει συνεργαστεί με πολυάριθμα μουσικά σύνολα σε Ελλάδα κι εξωτερικό. Έχει διευθύνει παραγωγές όπερας και μπαλέτου στην Εθνική Λυρική Σκηνή και έχει ηχογραφήσει για την ελληνική και την αυστριακή Ραδιοφωνία, καθώς και για τη διεθνή δισκογραφική εταιρεία NAXOS.
Ο λόγος για το μαέστρο Βλαδίμηρο Συμεωνίδη, οποίος με αφορμή τη συνεργασία του με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης στην συναυλία «Στον κόσμο του Σεργκέι Ραχμάνινοφ», μιλά αποκλειστικά στην «Κ» και τη Μαρία Γρηγοριάδου.
1. Πότε αποφασίσατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με τη μουσική και γιατί;
Η απόφαση να ασχοληθώ αποκλειστικά με τη μουσική ελήφθη στην ηλικία των 16 περίπου ετών. Τότε έγινε ξεκάθαρη μέσα μου η ανάγκη μου να διοχετεύσω όλη μου την ενεργητικότητα στη μουσική χωρίς να χρειάζεται να την «μοιράζομαι» με κάτι άλλο. Μέσω της μουσικής αισθάνθηκα για πρώτη φορά πως κατανοώ τον εαυτό μουκαι πως έχω ανάγκη να δημιουργήσω μια δική μου ταυτότητα, η οποία θα με καθιστούσε ξεχωριστό.
2. Σπουδάσατε εδώ και στο εξωτερικό. Τι είναι αυτό που οδηγεί ένα μουσικό να συνεχίσει τις σπουδές του στο εξωτερικό, ειδικά όταν πρόκειται για το αντικείμενο της διεύθυνσης ορχήστρας; Τι έχετε να θυμάστε από αυτήν την εμπειρία;
Οι σπουδές στο εξωτερικό αποτελούν κατά τη γνώμη μου ακόμη και σήμερα -και παρά το γεγονός πως στη χώρα μας προσφέρονται πλέον μουσικές σπουδές υψηλού επιπέδου-μονόδρομο για κάθε νέο μουσικό ο οποίος έχει την ανάγκη ναέρθει πιο κοντά τόσο με την μεγάλη μουσική παράδοση -η οποία διαμορφώθηκε στην Κεντρική Ευρώπη κατά τους περασμένους αιώνες- όσο και με τις τελευταίες εξελίξεις στο πεδίο της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας. Ειδικότερα για τη διεύθυνση ορχήστρας, όπου οι σπουδές συμπεριλαμβάνουν πολλά γνωστικά πεδία, στο εξωτερικό έχει κανείς την ευκαιρία να βιώσει τη μουσική πράξη υπό το πρίσμα διαφορετικών μουσικών προσεγγίσεων και ταυτόχρονα να αποκτήσει πολύτιμες εμπειρίες από τη γνωριμία με σπουδαίους μουσικούς από διάφορα μέρη του κόσμου.
.
Από τις δικές μου σπουδές θυμάμαι αφενός την αστείρευτη όρεξη και λαχτάρα να μάθω όλα αυτά που μου ήταν άγνωστα, αφετέρου το δέος και την ανασφάλεια μπροστά στα «ιερά τέρατα», δηλαδή τους διάσημους συνθέτες, μουσικούς, μαέστρους και ορχήστρες που είχα την ευκαιρία να παρακολουθώ- καθημερινά σχεδόν- στις συναυλίες.
3. Ποιες θυσίες πρέπει να κάνει κανείς για να σπουδάσει και να ανταποκριθεί επαρκώς στο χώρο της μουσικής και ιδίως στη διεύθυνση ορχήστρας;
Θα απαντούσα μονολεκτικά πως χρειάζεται κυρίως, αφοσίωση. Από την άλλη πλευρά ποτέ δεν κατάλαβα τον όρο «θυσία» για κάτι από το οποίο αντλεί κανείς τόση ικανοποίηση. Δεν θεώρησα ποτέ ότι θυσίασα κάτι από τη ζωή μου, αντιθέτως θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που έκανα επάγγελμά μου αυτό με το οποίο περνώ όμορφα.
4. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ένας μαέστρος ώστε να διευθύνει ένα μικρό ή μεγάλο σύνολο, να είναι ο αρχιμουσικός αλλά και να ενσωματώνεται στο σύνολο, να κερδίζει το σεβασμό και την καλή συνεργασία με τους υπόλοιπους μουσικούς;
Το πιο σημαντικό που χρειάζεται να διαθέτει ένας μαέστρος προκειμένου να γίνει αποδεκτός από ένα σύνολο είναι η ικανότητα να εμπνέει τους μουσικούς του συνόλου και να τους οδηγεί με σιγουριά στους δύσβατους δρόμους των μεγάλων μουσικών αριστουργημάτων. Μελέτη και αυτοπεποίθηση, αυτογνωσία και αποδοχή, σεβασμός και ταπεινότητα, ενσυναίσθηση και αγάπηθα έλεγα πως είναι ορισμένες από τις λέξεις κλειδιά.
5. Πώς ο μαέστρος καταφέρνει να επικοινωνεί ταυτόχρονα με μουσικούς και κοινό και πώς λαμβάνει την ενέργεια του κοινού;
Η επικοινωνία γίνεται αποκλειστικά μέσω της μουσικής ή οποία είναι ο συνδετικός κρίκος όλων. Η μουσική έχει την «μαγική» δύναμη να διαπερνά – κάποιες λίγες φορές δυστυχώς-όλα τα εμπόδια μεταξύ των ανθρώπων και να επικοινωνεί με το υποσυνείδητό μας.
6. Μιλήστε μας για την Ορχήστρα Δωματίου “contratempo” την οποία ιδρύσατε και διηυθύνατε.
Η Ορχήστρα Δωματίου “contratempo” ήταν ένα «γνήσιο τέκνο» της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε έντονα την περασμένη δεκαετία. Ήταν επίσης μια διέξοδος στα δικά μου «υπαρξιακά» ζητήματα τα οποία ήρθαν στην επιφάνεια μετά τη λήξη της συνεργασίας μου με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ (2006-2011). Η ιδέα ήταν να συνενώσω τους καλύτερους νέους μουσικούς της πόλης, οι οποίοι εκείνη την περίοδο δεν είχαν κάποια σταθερή απασχόληση σε ορχήστρα. Και όντως βρήκα τους καλύτερους, αν αναλογιστεί κανείς πως σταδιακά οι μουσικοί της ορχήστρας “contratempo” κατέλαβαν με διαγωνισμό τις αντίστοιχες θέσεις στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης διαγωνιζόμενοι σε ένα πολύ ανταγωνιστικό πλαίσιο. Εκεί κάπου ο κύκλος έκλεισε, αφήνοντας ωραίες αναμνήσεις από πολλές και επιτυχημένες συναυλίες καθώς και ισχυρούς καλλιτεχνικούς και προσωπικούς δεσμούς με τους εξαιρετικούς μου συνεργάτες και συνοδοιπόρους.
7. Έχετε συνεργαστεί με ορχήστρες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πώς είναι οι συνθήκες στις ελληνικές ορχήστρες; Ποιο είναι το επίπεδο των μουσικών μας;
Οι ορχήστρες μας έχουν κατακτήσει τα τελευταία χρόνια ένα υψηλότατο καλλιτεχνικό επίπεδο, το οποίο τις καθιστά πλέον διεθνείς. Αυτό αποδεικνύεται από τις σταθερά υψηλές επιδόσεις τους στις συναυλίες αλλά και από την όλο και μεγαλύτερη παρουσία τους στην διεθνή δισκογραφία. Και αυτό φυσικά το οφείλουμε στην συνεχώς βελτιούμενη μουσική κατάρτιση των μουσικών μας.
8. Ως Επίκουρος Καθηγητής Διεύθυνσης Μουσικών Συνόλων στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., πώς βλέπετε τις νέες γενιές μουσικών;
Οι νέοι μουσικοί προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους και τη φωνή τους όπως έκαναν σε όλες τις εποχές. Αμφισβητούν, μαθαίνουν, ενθουσιάζονται, απογοητεύονται, εντυπωσιάζονται, μυθοποιούν και απομυθοποιούν, φυσιολογικά πράγματα…
9. Ασχολούμενος με την εκπαίδευση των νέων μουσικών τόσο στο Πανεπιστήμιο όσο και στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, ποιες ελλείψεις έχετε εντοπίσει στην εκπαιδευτική διαδικασία και πώς προσπαθείτε να τις αντιμετωπίσετε;
Αισθάνομαι πολύ τυχερός που υπηρετώ σε δύο πολύ ιστορικά εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Η εκπαιδευτική διαδικασία είναι μια «δυναμική» διαδικασία η οποία συνεχώς οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς. Χωρίς να θέλω να πω, πως όλα είναι τέλεια, πιστεύω ωστόσο πως η παρεχόμενη μουσική εκπαίδευση είναι πολύ ικανοποιητική με δεδομένη αφενός την υποχρηματοδότηση των Πανεπιστημίων και αφετέρου το πρόβλημα με τη διαβάθμιση των μουσικών σπουδών στα Ωδεία και ειδικότερα στο Κρατικό Ωδείο.
10. Η κλασική μουσική έχει θέση και μέλλον στη χώρα μας;
Αυτός είναι ένας διεθνής προβληματισμός. Το κοινό της λεγόμενης κλασικής μουσικής είναι μικρό παγκοσμίως, κακά τα ψέματα. Αυτό όμως δεν μπορεί να αλλάξει το γεγονός πως η κλασική μουσική είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πολιτισμού. Και ως τέτοιο θα συνεχίσει να υπάρχει όσο υπάρχουν άνθρωποι.
11. Τι είναι αυτό που κάνει τους κλασικούς συνθέτες τόσο διαχρονικούς κι ακόμα και σήμερα αγαπητούς σε όλο τον κόσμο;
Είναι ο ίδιος λόγος για τον οποίο συνεχίζουμε να θαυμάζουμε τον Παρθενώνα .
Πιστεύω με πάθος πως οι άνθρωποι είμαστε ίδιοι σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Νιώθουμε τα ίδια πράγματα, ερωτευόμαστε, ευτυχούμε, πονάμε και υποφέρουμε . Η Τέχνη και επομένως η Μουσική ως ύψιστη έκφραση της ανθρώπινης ψυχής είναι ά-χρονη.
12. Την 1η Απριλίου θα διευθύνετε την 1η συναυλία από τον κύκλο συναυλιών της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης «Στον κόσμο του Σεργκέι Ραχμάνιοφ» αφιερωμένες στα 150 χρόνια από τη γέννηση του συνθέτη. Τι έκανε τον Ραχμάνινοφ να ξεχωρίσει;
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον πως ο συνθέτης βίωσε ένα μεγάλο καταθλιπτικό επεισόδιο το οποίο τον καθήλωσε και τον έκανε να μην μπορεί να γράψει ούτε μια νότα.. Και ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι πως ξαναβρήκε το δρόμο προς τη σύνθεση ύστερα από αρκετές συνεδρίες ψυχοθεραπείας με την -τότε πολύ αμφισβητούμενη- μέθοδο του υπνωτισμού. Η θεραπεία τον βοήθησε να αποκρυσταλλώσει την προσωπική του μουσική γλώσσα, η οποία τελικώς είχε πολύ μεγάλη αμεσότητα. Σε αυτήν την αμεσότητα πιστεύω πως οφείλεται η μεγάλη του επίδραση στο μουσικό κοινό.
13. Είναι ο Ραχμάνινοφ ο τελευταίος των ρομαντικών; Ποια χαρακτηριστικά της μουσικής του δημιουργίας μπορούν να μας συνδέσουν μαζί του;
Δεν ξέρω αν είναι ο τελευταίος των ρομαντικών, αλλά σίγουρα ο Ραχμάνινοφ ενσαρκώνει όλα τα χαρακτηριστικά του ρομαντικού καλλιτέχνη. Ό ρομαντισμός υπάρχει σε όλους μας, απλώς σε μια άλλη μορφή. Ρομαντικό είναι κάθε τι που μας ενώνει με την ομορφιά αλλά και τη θλίψη αυτού του κόσμου όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας μας. Η μουσική του Ραχμάνινοφ «ξεχειλίζει» από ομορφιά και θλίψη…
14. Τι θα ακούσουμε στη συναυλία σας με την ΚΟΘ;
Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με την πολύ εντυπωσιακή εισαγωγή στην όπερα Ρουσλάνος και Λουντμίλα του Γκλίνκα. Ακολουθεί το 1ο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Ραχνάνινοφ , σύνθεση με την οποία ο συνθέτης ξεκινά την αρίθμηση των έργων του(οpus 1) και το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με την συγκλονιστική 6η (Παθητική) και τελευταία συμφωνία του Τσαϊκόφσκυ, έργο που κατατάσσεται στα μεγαλύτερα αριστουργήματα του 19ου αιώνα.
15. Ποια είναι τα άμεσα μουσικά σας σχέδια;
Τα άμεσα σχέδιά μου περιλαμβάνουν δύο πολύ όμορφες συναυλίες στην Αθήνα τον προσεχή Μάϊο με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, αλλά και μια συναυλία με την Συμφωνική Ορχήστρα του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη, στην Αίθουσα Τελετών στις 2 Ιουνίου, στην οποία θα παρουσιάσουμε μεταξύ άλλων το πολύ αγαπημένο μου Χαμόγελο της Τζοκόντας του Μάνου Χατζιδάκι.
Σας ευχαριστώ πολύ!
Για τη συναυλία διαβάστε εδώ
Φωτογραφικό υλικό
