Από τον Βασίλη Καρατζόγλου
Μετά το τέλος του καλοκαιριού και την έναρξη της σχολικής περιόδου, την στιγμή που τα φύλλα των δέντρων αρχίζουν να πέφτουν και τα πρωτοβρόχια κάνουν δειλά-δειλά την εμφάνιση τους, την ώρα που κάποιοι καλοκαιρινοί έρωτες τελειώνουν ενώ κάποιοι άλλοι συνεχίζουν και την νέα σεζόν, η Μανίνα Ζουμπουλάκη αποφασίζει να μας μιλήσει σε ‘Α ενικό πρόσωπο και να μας εξομολογηθεί πράγματα που κρατούσε μέσα της βαθιά κρυμμένα εδώ και χρόνια. Η γυναίκα που έχει ξεκινήσει την καριέρα της την δεκαετία του 80’ στα περιοδικά του Κωστόπουλου, τον Ταχυδρόμο-και όχι μόνο, που έχει περάσει από το ραδιόφωνο, έχει δουλέψει στην τηλεόραση, έχει γράψει σενάρια για τηλεοπτικές σειρές , θεατρικά, μιούζικαλ, δεκατέσσερα βιβλία, έχει ρουφήξει την ζωή από το μεδούλι και δεν έχει χάσει λεπτό την αυθεντικότητα και το χιούμορ της, μας τιμά με την παρουσία της και την ευχαριστούμε πολύ.
Μανίνα Ζουμπουλάκη, ο λόγος σε σένα ή μάλλον τα φώτα στραμμένα όλα πάνω σου. 3,2,1 φύγαμε!
«Γράφω από τότε που διαβάζω. Τα πρώτα πράγματα που έγραφα, προ-εφηβικά, ήτανε απίστευτα μελό και χάλια μαύρα – ένας αγαπημένος φίλος κράτησε 2 ημερολόγιά μου από τα Σέβεντις και δεν κατάφερα να διαβάσω πάνω από 3-4 σελίδες (της ντροπής!). Αποτυχημένοι έρωτες, φιλοσοφίες και κλάψα, άπαπα…. Κράτησε χρόνια αυτό το στυλ, μέχρι τα 30 μου περίπου, δηλαδή από τότε κι ύστερα έγινα συγγραφέας κανονική, και όχι ημερολογιο-γράφος.
Στο μεταξύ έγραφα χωρίς σταματημό: άρθρα, μια και δούλευα στον «Ταχυδρόμο» και όπου αλλού έβρισκα, διηγήματα, χρονογραφήματα, της Παναγιάς τα μάτια. Μετάφραζα βιβλία από τα αγγλικά και γαλλικά ώρες ατελείωτες – όταν βλέπω καμιά φορά τι έχω μεταφράσει, τρομάζω: χιλιάδες, χιλιάδες σελίδες σε γραφομηχανές, τόμοι που γεμίζουνε βιβλιοθήκες, πότε προλάβαινα να κάνω τα σημαντικά πράγματα, όπως πχ σεξ; Κι όμως προλάβαινα.
Μέσα στις μεταφράσεις (Αρλεκιν, Μπελ αλλά και σοβαρά βιβλία, από Νόρμαν Μέηλερ και πάνω…) μου έδωσε ο Κάκτος, ο αγαπημένος και συγχωρεμένος Οδυσσέας Χατζόπουλος, το «Πέρα από την Αφρική» της ΚάρενΜπλίξεν/ΙσαακΝτίνεσεν. Άρχισα να το μεταφράζω και έπαθα ΠΛΑΚΑ. Έσκαγα από τη ζήλεια, τον θαυμασμό και την ανυπομονησία – ήθελα να το τελειώσω και να καθίσω να γράψω ένα δικό μου, αλλά «σαν κι αυτό». Το«σαν κι αυτό» είναι το δύσκολο, όταν ανεβάζεις τόσο ψηλά τον πήχη…
Το πρώτο μου βιβλίο ήταν μια σεμνή συλλογή διηγημάτων («Κενά μνήμης») και το έβγαλε ο Ιστός, μετά από προσεκτική επιμέλεια από μέρους του εκδότη. Ήμουν ήδη 33-34 χρονών, με εκατομμύρια χιλιόμετρα πίσω μου στα περιοδικά και στις λογοτεχνικές, πια, μεταφράσεις. Κάποιος μου είπε ότι τα διηγήματα αυτά ήταν για πολλά βραβεία, αλλά δυστυχώς δεν πήρανε κανένα. Συνέχισα στον ίδιο εκδότη, με ενθάρρυνση από μέρους του, κι έβγαλα το «Φεύγα!», μυθιστόρημα που έσκισε κι έγινε σήριαλ με δικό μου σενάριο, οπότε ξανα-έσκισε.
.
Συνέχεια πρέπει να γράφω «στο μεταξύ» επειδή, στο μεταξύ λέμε, παντρεύτηκα, έκανα τον μεγάλο μου γιό, ενδιάμεσα είχα πάει στην Καβάλα, στον Καναδά, και σε άλλα μέρη που δεν αρχίζουν από Κάπα, πήγα στα περιοδικά του Κωστόπουλου, έκανα ραδιόφωνο, τα πάντα όλα. Κίνητρο ήτανε (1) η αφραγκία, μεγάλη κατάρα αλλά και μαναφούκι, και (2) οι ιστορίες που μου κατεβαίνανε και ήθελα ντε και καλά να τις γράφω. Γιατί; Ένας θεός ξέρει, και δεν το λέει κανενός. Οι ιστορίες ήτανε καλές για σενάρια, οπότε άρχισα να διαβάζω οδηγούς σεναρίων, σενάρια, θεατρικά στο καπάκι (που τα διάβαζα πάντα έτσι κι αλλιώς), και… να σεναριογραφώ. Όχι με τρελή επιτυχία: η μόνη τρελή επιτυχία της ζωής μου ως τώρα ήτανε το «Φεύγα!», (από σενάρια, το «Ριζότο» που έγραψα μαζί με την Όλγα Μαλέα), κι ας θεωρώ ότι αυτά που γράφω τώρα είναι καλύτερα.
Το πώς και γιατί κάνει επιτυχία ένα βιβλίο έχει σχέση με τις συγκυρίες, την εποχή, το timing, καλά εννοείται και με το σπρώξιμο που του ρίχνεις, στο οποίο δεν είμαι η καλυτερότερη. Εννοείται, και πάλι, πως αν μπει το βιβλίο σου αφίσα-ταπετσαρία πάνω στα λεωφορεία για ένα μήνα, θα πουλήσεις μποκού περισσότερο από ότι αν το βάλεις αφισέτα στην πόρτα του αγαπημένου σου μπαρ… για να καταλάβετε, το «Κάτι μου κρύβεις», που βγήκε καλοκαίρι του 2017, ακόμα δεν το κόλλησα στο αγαπημένο μου μπαρ…
Πάμε παρακάτω. Βιβλία, βιβλία – και δουλειές με φούντες, όπως και πόρτες που έκλεισαν στα μούτρα μου. Ένα βιβλίο-παραγγελία από μεγάλο περιοδικό, που το περιοδικό αποφάσισε ότι μπααααα μωρέ, άλλαξε γνώμη τελικά, άρα μου ξέμεινε (το βιβλίο! Το έβγαλα σε σάπιο εκδότη, ίσα για να το πετάξω από πάνω μου). Εκδότες που δεν αποδίδουν δικαιώματα, είναι πέντε τον παρά. Συμφωνίες και υποσχέσεις που δεν τηρούνται, επίσης. Δυσκολίες πρακτικές, με παραστατικά, συμβόλαια και νιανιανια πράγματα που δεν τα καταλαβαίνω/λύνω/γουστάρω/θυμάμαι ποτέ. Σενάρια που γράφτηκαν αλλά δεν γυρίστηκαν, ένα ΥΠΕΡΟΧΟ μιούζικαλ που δεν ανέβηκε ποτέ, για την ακρίβεια το έγραψα κούκλα το μιούζικαλ αλλά ο μουσικός δεν ολοκλήρωσε τη μουσική (ήθελε λεφτά. Άκου τώρα). Θεατρικά που δεν ανέβηκαν και μου μπουκώνουν το ντεσκτοπ, καμιά φορά και το μυαλό.
Έγιναν δύο ταινίες όμως, και μια τηλεταινία, και δύο σήριαλ, και κάμποσα «ταινιάκια» με δικά μου σενάρια –τρομερή ικανοποίηση να τα βλέπεις εσύ ο δημιουργός. Έγραψα ένα θεατρικό ωραιότατο που ανέβηκε δύο σαιζόν στο Ίδρυμα Κακογιάννη. Και βιβλία. Τώρα θα βγει το δέκατο τέταρτο, με το καλό: «΄Ακουσέ με», με την Δώρα, την χαρισματική/διαισθητική ηρωίδα του πρώτου, «Κάτι μου κρύβεις». Το σκέφτομαι τριλογία το θέμα, όπου να΄ναι θα αρχίσω να σκέφτομαι το τρίτο, πρώτα ο θεός. Αυτός, που ξέρει γιατί γράφω αλλά δεν το μολογάει.
Ωραία, και πώς γράφω;
Όπως νάναι. Όποτε έχω ένα μικρό παράθυρο χρόνου, ανάμεσα στο ένα πλυντήριο και στο άπλωμα (ρούχων), στην μία κατσαρόλα και την άλλη εξωσχολική δραστηριότητα των παιδιώνε. Γιατί, ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ πάλι, ξαναπαντρεύτηκα κι έκανα άλλα δύο παιδάκια. Το καλτσάκι πάει σύννεφο, και η λαϊκή επίσης – συνέχεια ξεμένουμε από ντοματάκια. Είμαι η χειρότερη νοικοκυρά του κόσμου, αλλά ελπίζω, η καλύτερη μαμά-που-γράφει. Γράφω τις νύχτες που έχω αϋπνίες, αλλά μόνον αν έχω κοιμηθεί το μεσημέρι. Σκέφτομαι τι θα γράψω όταν περνάω δύσκολα, όταν αγχώνομαι, όταν στριμώχνομαι κι όταν συμβαίνουν στραβές. Δηλαδή, πολύ πολύ συχνά, αν και θα ήθελα συχνότερα. Γράφω όταν λείπει η οικογένεια. Αγαπημένο μου «πρόγραμμα», όταν πχ πηγαίνουν κατασκήνωση τα παιδιά, είναι να κάνω καμιά ώρα γυμναστική βλέποντας «Φιλαράκια» και μετά να γράφω, με διάλειμμα φαγητού αν το θυμηθώ, μέχρι να λιώσω στην καρέκλα μου. Τρελή ευτυχία το δωδεκάωρο, λάθος, εικοσιτετράωρο, με άδειο σπίτι και γράψιμο…
Εκτός αυτού, εκτός που μου αρέσει δηλαδή και χαίρομαι, γράφω γιατί δεν ξέρω πως αλλιώς να διαχειριστώ την πραγματικότητα. Αν έχω τρείς ώρες ελεύθερες ξαφνικά, ώωωωπ, θα καθίσω στη γωνία μου και θα γράψω. Ίσως να φταίει που δεν κεντάω, που δεν έχω κανένα χόμπι της προκοπής. Εξακολουθώ να τρώω «πόρτες» στη μούρη, κι εξακολουθώ να παραμένω απτόητη. Ενθουσιάζομαι με διάφορες ιδέες που μου κατεβαίνουν στην κεφάλα ενώ τρέχει η ζωή τριγύρω, ενώ συμβαίνουν πράγματα και τα περνάω στο ντούκου, ενώ μου μιλάνε άνθρωποι – ιδίως όταν μου εξηγούνε βήμα βήμα με ποιόν τρόπο θα κάνω κάτι απλό και πρακτικό. Δεν το’ χω, σόρι.
Ζηλεύω ακόμα – την JKRowlands, πχ, ξαναδιαβάζοντας στα παιδιά μου τον «ΧάρυΠόττερ». Και διαβάζω ακόμα, γι αυτό και γράφω, ακόμα. Ελπίζω για πάντα, μέχρι να κλείσω τα 120, οπότε και θα σταματήσω. Έλεος.»
-Μανίνα Ζουμπουλάκη, τελικά ο Πέτρος Κωστόπουλος μας ξεβλάχεψε η τσάμπα έκαιγε η λάμπα;
"Χαχα... εννοούσε ότι με τα περιοδικά έφερε στην Ελλάδα όλα όσα ήταν στη μόδα στον πολιτισμένο κόσμο, ακόμα και την Μόδα. Μιλάει για μια προ-ιντερνετ εποχή. Μαθαίναμε τι τραγούδι έβγαλαν οι U2 και τι videoclip γύρισε ο George Michael αλλά και τι βιβλιο έγραψε ο Μίλαν Κούντερα, και τι ρούχο σχεδίασε ο Μπαλενσιαγκά, μέσα από τα περιοδικά. Φυσικά μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς όλα αυτά, απλώς ήταν ευχάριστα, είχανε πλάκα, έκαναν τη ζωή μας πιο νόστιμη. Τέλος πάντων ο Κωστόπουλος δεν έκρυψε ποτέ την καταγωγή του, δεν είπε ότι γεννήθηκε στις Βερσαλλίες, ή πως ο ίδιος δεν ήταν βλάχος. Ότι έφερε μια μεγάλη αλλαγή στην Ελληνική κοινωνία το περιοδικό, σαν έννοια κατ αρχήν, και κατα δεύτερον σαν Κωστοπουλιστάν, είναι αλήθεια. Κι όλα τα περιοδικά που βγήκανε μετά, αντέγραψαν την συνταγή Κωστόπουλου. Όπως και όλα σχεδόν τα (σημερινά) lifestyle sites. "Lifestyle" είναι μια λέξη που σημαίνει ¨"τρόπος ζωής", άλλο παρεξηγημένο πράγμα κι αυτό... εμπεριέχει ελαφριά κουλτούρα, χιούμορ (στόχος του είπαμε είναι να μας διασκεδάσει, να ξεχαστούμε), πληροφορίες, επεξεργασία πληροφοριών, συνταγές μαγειρικής, προγράμματα γυμναστικής, τα πάντα. Αλλά εδώ ο κόσμος καίγεται κι εμείς, ή όχι εμείς, ακόμα ψυχ-αναλύουμε τον Κωστόπουλο..."
Ζουμπουλάκη Μανίνα - μικρό βιογραφικό
Γεννήθηκα το 1960, μεγάλωσα στην Καβάλα, και γράφω από πετριά – βιβλία (14 βιβλία και 9 μυθιστορήματα), σενάρια, άρθρα (Elle, Athens Voice, Home), θεατρικά και μιούζικαλ.
Στον ελεύθερο χρόνο μου διδάσκω «πώς να γράψεις» σε άτομα συμπαθητικά που μια μέρα θα γράψουν το Μεγάλο Ελληνικό Μυθιστόρημα. Ζω (προς το παρόν) στην Αθήνα, είμαι παντρεμένη και έχω τρία παιδιά…
Το τελευταίο μου βιβλίο «Άκουσέ με» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος (πληροφορίες/αγορά εδώ)
