Μεγάλωσε δίπλα στον Κουν, είχε για δάσκαλο τον Γ. Λαζάνη, συνεργάστηκε με τον Β. Παπαβασιλείου και πειραματίστηκε ως δραστήριος καλλιτέχνης στο ελεύθερο θέατρο. Στα χρόνια αυτά δημιούργησε το πρώτο εργαστήρι για επαγγελματίες ηθοποιούς που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση ενώ παράλληλα έπαιξε σε πάνω από 50 παραστάσεις.
Ταξίδεψε στο εξωτερικό πριν ριζώσει στο ΚΘΒΕ όπου οι περισσότεροι νομίζουν πως είναι θεσσαλονικιός. Χαρακτηρίζει το Κρατικό «μια ναυαρχίδα στ’ ανοιχτά του πελάγους» όπου είδε και έζησε πολλές και μεγάλες επιτυχίες, συνάμα ως Διευθυντής σπουδών της Δραματικής Σχολής από τα χέρια του πέρασαν δεκάδες μαθητές που σήμερα είναι επαγγελματίες ηθοποιοί.
Χαμηλών τόνων, δεν προκαλεί, δεν αναζητεί τη δημοσιότητα, φυσικά δεν κάθεται ποτέ γιατί εργάζεται συνεχώς και φυσιογνωμικά ο χρόνος ελάχιστα τον έχει επηρεάσει.
Τον καιρό αυτό έχει φούριες πολλές. Δεν φτάνει που μια πανδημία έχει αναστατώσει την ζωή του, έρχεται αντιμέτωπος με ένα αγαπημένο έργο του και θα’ ναι η τρίτη φορά που θα αναμετρηθεί με το κοινό της Επιδαύρου. Προηγείται όμως η Θεσσαλονίκη, όπου σκηνοθετεί τις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη με προγραμματισμένη πρεμιέρα τη Τετάρτη 22 Ιουλίου στο θέατρο Δάσους.
Η κουβέντα μας ηχογραφήθηκε και μέρος αυτής καταγράφηκε στο χαρτί.. Διαβάστε την παρακάτω ή ακούστε την (χωρίς περικοπές, λέμε πολλά παραπάνω) στο βίντεο, σε παρένθεση ο χρόνος ερώτησης – απάντησης.
.
.
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Ρήγας μιλά για όλα στην Κουλτουρόσουπα, τονίζοντας μεταξύ άλλων, «το ΚΘΒΕ είναι μια ναυαρχίδα στα ανοιχτά του πελάγους και οι «Όρνιθες» που θα δούμε στο Δάσος είναι σκέτη ζωγραφιά.
.
.png)
.
-Τι θετικό μας άφησε το λοκντάουν; (ακρόαση από την έναρξη, βίντεο στο τέλος της συνέντευξης)
Βιώνοντας τα γεγονότα μετά τον εγκλεισμό παρατήρησα πως δεν υπήρξε τίποτα θετικό καθώς γίναμε πιο εσωστρεφής. Εισπράττω μια κοινωνία πιο εκνευρισμένη και πιο επιθετική ενώ θα μπορούσουμε στο χρόνο που μεσολάβησε να ανακαλύπταμε ο ένας τον άλλον. Πως; Κάνοντας διάλογο με τον συνάνθρωπο μας θα γινόμασταν πιο επιεικείς χωρίς να πετάμε πέτρες και λάσπη…
-Μια ανεπανόρθωτη ζημιά στο θέατρο… (04:06)
Ο φόβος στην κοινωνία είναι πολύ μεγάλος γιατί περπατάμε σε αχαρτογράφητα ακόμη νερά. Δεν σας κρύβω, κάθε μέρα παρακολουθώ τα κρούσματα και αναλόγως φοβάμαι ή ελπίζω... Θέλω να πιστεύω η ορθή οργάνωση και τα μέτρα προστασίας που απαιτούνται πλέον στις καλοκαιρινές παραστάσεις, θα βοηθήσει τον κόσμο να γυρίσει στο θέατρο. Γιατί αυτό το προϊόν που μοιάζει περιττό και λέγεται θέατρο, είναι απολύτως απαραίτητο, ο κόσμος διψά να δει παραστάσεις, οπότε ας του δώσουμε και τις κατάλληλες συνθήκες.
-Το σοκ από το κλείσιμο των θεάτρων… (08:15)
Το θέατρο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου, έχει απαγορευτεί και κυνηγηθεί, ωστόσο είναι πάντα παρών και έτσι θα παραμείνει.
Το θέατρο είναι οδηγός και φάρος της κοινωνίας, είναι εκείνο το άλας που χρειάζεται μια κοινωνία για να οδηγηθεί στην επόμενη μέρα. Αν θέλετε η Τέχνη γενικότερα.
(09:30) Λίγο πριν από τον εγκλεισμό είχαμε ήδη εφοδιαστεί με τους συνεργάτες μου αντισηπτικά και μάσκες κάνοντας ακρόαση 500 ανθρώπων απ΄ όλη την Ελλάδα, αλλά μέσα μου πίστευα πως όλο αυτό θα έμενε εκεί… Θα τελείωνε. Βέβαια ύστερα ήρθε το χειρότερο…
Από αυτό που μας συνέβη τον περασμένο Μάρτιο, πέρασαν αρκετές μέρες μέχρι να βρω το κουράγιο, να συνειδητοποιήσω την κατάσταση αλλά και την αισιοδοξία…
Ήταν σοκαριστικό.
.jpg)
-Πως προέκυψαν «Όρνιθες» (10:50)
Έκρινα καταρχάς πως οι «Όρνιθες» του Αριστοφάνη αφορούν το σήμερα κατά δεύτερον, γνωρίζω πολύ καλά αυτό το έργο και το αγαπώ πολύ. Θεωρώ πως είναι το πιο πλήρες έργο της αρχαίας κωμωδίας.
-Το αρχαίο θέατρο σε ξεπερνά… (11:50)
Παίρνουμε ένα κείμενο που είναι στα αρχαία και πρέπει να το αποδώσουμε στα σύγχρονα ελληνικά. Στη διαδρομή αυτή, κάτι χάνουμε και κάτι κερδίζουμε, πιθανώς το κέρδος θα είναι ερμηνευτικό, γιατί έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάτι το οποίο μας υπερβαίνει και δεν είναι άλλο από το και αρχαίο κείμενο. Η πραγματική διάσταση του ανθρώπου μέσα σε ένα σύμπαν. Είναι ένα σύστημα που σε θέτει αντιμέτωπο με το ανάστημα σου, με τις ποιότητες σου, με τα κουράγια σου. Και είναι αδιαπραγμάτευτο. Δεν μπορείς να κάνεις κόλπα με το αρχαίο θέατρο, δεν μπορείς να «κλέψεις» και δεν μπορείς να παρουσιάσεις κάτι που αρέσει μόνο εσένα. Το αρχαίο κείμενο ως κατασκευή, ως ιδεολόγημα σε ξεπερνά, αρκεί να το κατανοήσει και η ψυχούλα σου.
Με απόλυτο σεβασμό πλησιάζεις τις λέξεις και τα νοήματα προσπαθώντας να μεγαλώσεις και όχι να μικρύνεις για να χωρέσει στη δική σου διάσταση…
Ξέρετε, είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο ο Αριστοφάνης να παρεξηγείται γιατί πάντοτε το δεύτερο μέρος μοιάζει με επιθεώρηση, αν κάνεις όμως το λάθος και πεις «α να μια αρχαία επιθεώρηση», έχεις χάσει όλη η παράσταση. Η πρόθεση η δικιά μας είναι να μη συμβεί αυτό.
-Μια ζωγραφιά (14:20)
Σέβομαι την κάθε άποψη, με ενδιαφέρον και χωρίς προκαταλήψεις παρακολουθώ παραστάσεις συναδέλφων, όμως υπάρχει μια αλήθεια, τι θα μείνει στη μνήμη των θεατών όταν παρέλθει ο χρόνος. Εκεί θα μετρήσουμε το πόσο μακριά πήγε ο καθένας μας. Δεν σας προξενεί εντυπώσει πως μνημονεύουμε ακόμα τις «Όρνιθες» του Κουν; Άρα κάτι σημαντικό έκανε εκείνη η παράσταση. Όμως παράλληλα το να βρίσκετε ακόμα στη σκέψη μας η γενιά που την δημιουργούσε το 1960 είναι αποκαρδιωτικό. Την σέβομαι και την αγαπώ αλλά η δική μας παράσταση δεν πάει να την συναγωνιστεί. Πραγματικά θα σας εκπλήξει με την αισθητική και την αντίληψη που θα έχει. Θα είναι μια ζωγραφιά, κάτι πολύ «μεγάλο» που δεν θα παραβιάζει το κείμενο.
-Ο θίασος… Στο τέλος ξυρίζουν τον γαμπρό… (19:08)
Δεν χάνω ποτέ την ευκαιρία να ευχαριστήσω τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή κ Νίκο Κολοβό που του πρότεινα το έργο, το δέχτηκε και μου έδωσε μετά τον «χώρο» να φτιάξω ένα θίασο ακριβώς όπως τον ήθελα. Όλη την ευθύνη της παράστασης, και ξέρετε, αυτά δεν συμβαίνουν συχνά στις Κρατικές σκηνές, εξ΄ ολοκλήρου την έχω εγώ. Βέβαια, θα πληρώσω το αντίτιμο των επιλογών μου…
.jpg)
-Ετσι ρίζωσα στο ΚΘΒΕ (21:00)
Γεννήθηκα στην Αφρική αλλά μεγάλωσα σε μια επαρχιακή πόλη, την Κύμη, μέχρι που έμπλεξα στην Αθήνα με τους μεγάλους δασκάλους έχοντας τη χαρά και την τιμή να συνεργαστώ μαζί τους. Στην πρόταση του τότε Καλ. Διευθυντή Βασίλη Παπαβασιλείου να κάνω μια παράσταση, ανέβηκα το 1994 στη Θεσσαλονίκη. Από τότε, με μικρές εξαιρέσεις βρίσκομαι ανελλιπώς στο ΚΘΒΕ.
-Σκέψεις για φυγή… (22:05)
Για ένα διάστημα έξι χρόνων έκανα τις «βόλτες» μου κάνοντας παραστάσεις σε Αθήνα, Κύπρο και κάποιες συνεργασίες με εξωτερικό. Μετά από όλα αυτά, ήθελα να επιστρέψω στη Θεσσαλονίκη γιατί μου αρέσουν πολλά πράγματα σε αυτή την πόλη.
-Ηθοποιός… σε 50 παραστάσεις… (22:33)
Μεγάλωσα σε μια εποχή όπου οι ηθοποιοί ήταν πάνω στο σανίδι από το πρωί έως το βράδυ. Μέσα στο θέατρο Τέχνης κάναμε 5-7 διαφορετικές παραστάσεις το χρόνο, δεν ξέραμε τι είναι διακοπές τι είναι το κάθομαι. Το ίδιο συνέβη αργότερα στο ελεύθερο θέατρο δίπλα στον Β. Παπαβασιλείου, δεν γνωρίζαμε το σταματώ να εργάζομαι… Με τον ίδιο ρυθμό δούλευα όταν άνοιξα ένα από τα πρώτα θεατρικά εργαστήρια για επαγγελματίες στην Αθήνα.
(27:35) Σταμάτησα να παίζω ως ηθοποιός το 1992 και έπαιξα άλλη μια φορά όταν έκανα δικό μου θίασο στη Θεσσαλονίκη επειδή τα χρήματα δεν έφταναν να προσλάβω άλλο ηθοποιό.
-Μια συνειδητή επιλογή (28:01)
Όταν είσαι και στα δυο παύει το βλέμμα σου να είναι καθαρό. Δεν γίνεται το ένα να στρέφεται στη σκηνή και το άλλο στο κοινό. Τουλάχιστον εγώ δεν νιώθω ικανός να παίζω και να σκηνοθετώ ταυτόχρονα. Πρέπει ο σκηνοθέτης να φέρει το όραμα και τη ψυχραιμία ώστε να μπορέσει να ολοκληρώνει το δημιούργημα του.
-Πόσο δεσμευτικό το ΚθΒΕ; (24:03)
Είναι αμφίδρομη η σχέση μου μαζί του, του έδωσα τα χρόνια της ζωής μου και αυτό με πήρε, με φρόντισε και με κανάκευσε.
Το αγαπώ πάρα πολύ και θεωρώ το ΚΘΒΕ ένα πολύ σπουδαίο θέατρο. Μια ναυαρχίδα στα ανοιχτά του πελάγους, το οποίο σε αυτή την πόλη με πείσμα και αποφασιστικότητα παράγει σπουδαίο καλλιτεχνικό έργο, ασχέτως αν μερικές φορές πάσχει από μια ανάγκη αυτολογοκρισίας, να ξεσκίζουμε τις σάρκες μας…
-Πως συνεργάστηκε με τόσους Διευθυντάδες; (25:30)
Με όλους είχα μια σχέση που ήταν δομημένη από παλιά. Με τον Β. Παπαβασιλείου υπήρξα συνεργάτης και θεωρώ τον εαυτό μου μαθητή του, με τον Κώστα Τσιάνο είμαστε φίλοι όπως και με τον Διαγόρα Χρονόπουλο που μας συνέδεαν κοινά όνειρα για το θέατρο, τα ίδια τόσο με τον Σωτήρη Χατζάκη όσο και με τον Γιάννη Βούρο, ενώ ο Γιάννης Αναστασάκης υπήρξε μαθητής μου.
.
Παρ' ολα αυτά, αν δεν με ήθελαν ήμουν έτοιμος να φύγω ανά πάσα στιγμή.
-Περί ελευθερίας στη σκηνή; (29:01)
Επιλέγω ανθρώπους που πέρα από τις απαραίτητες τεχνικές ικανότητες να είναι αφοσιωμένοι στη σκηνή και να διαθέτουν αποφασιστικότητα και κουράγια…
Από εκεί και έπειτα θα συζητήσω μαζί τους θα τους πω τι θέλω όταν ανάψουν τα φώτα αφήνοντας στο τέλος να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους.
Παραμένω ανοιχτός όταν ο ηθοποιός μου προτείνει κάτι που δεν είχα σκεφτεί. Σε αυτή την περίπτωση θα αλλάξει και η όποια οπτική είχα για την παράσταση.
-Ικανός σκηνοθέτης, μέτριο έργο και ερμηνείες ή ένας ατάλαντος μπορεί να καταστρέψει κείμενο και ηθοποιούς; (31:32)
Όταν μιλάμε για μείζονος σημασίας έργα όπως για παράδειγμα είναι ο «Οιδίπους Τύραννος», που να κοπανιέσαι κάτω είναι πολύ δύσκολο να το καταστρέψεις…
-Χώρο και χρόνο στη νέα γενιά…(34:06)
Είναι ικανοί, έχουν φρέσκια ματιά και άποψη, επιζητούν την ευκαιρία που πρέπει να τους δοθεί από εμάς τους παλιότερους ώστε να σφυρηλατήσουν τα ταλέντα τους και να γίνουν σωστοί μάστοροι. Αλλά για να αναπτυχθούν και να εκφραστούν θέλουν και χώρο και χρόνο.
Και όταν θέλεις χώρο να εκφραστείς, τον βρίσκεις... Όπως λέει ο Ελύτης στον «Μικρό Ναυτίλο»: «Πιάσε το ΠΡΕΠΕΙ από το γιώτα και γδάρε το ίσαμε το πι». Δηλαδή αν είσαι αποφασισμένος, θα συμβεί.
Όταν έφυγα από το «Τέχνης» και δημιουργήσαμε την «Εποχή», μια ομάδα περίπου δεκαπέντε ανθρώπων, οι συνθήκες ήταν απελπιστικά δύσκολες. Ειδικά όταν έμεινα μόνος κατάλαβα την πολυπλοκότητα της κατάστασης κι έγινα πιο εξωστρεφής, όφειλα και να συμβιβαστώ.
.
Ανακάλυψα πως πρέπει να δίνω και να ακούω, κάπως έτσι με αυτό τον τρόπο έκανα παραστάσεις και αν δεν υπήρχε χώρος γιατί έπρεπε να εκφραστούμε, τον δημιουργούσαμε. Δεν είχαμε καμία δικαιολογία και δεν περιμένουμε από κανέναν βοήθεια. Θα γυρνούσαμε σπίτια μας μόνο εάν αυτά που είχαμε να παρουσιάσουμε δεν ενδιέφεραν τον κόσμο.
(7).png)
-Αυτό το πείσμα, υπάρχει σήμερα στους νέους; (38:27)
Λίγα πράγματα, ενώ με ανησυχεί που δεν βλέπω θεατρικές ομάδες που να μπορούν να αντέξουν στο χρόνο. Γιατί όσο κι αν έχουν αλλάξει οι συνθήκες και οι απαιτήσεις είναι περισσότερες, άλλες τόσες είναι και οι ευκολίες. Τους προτρέπω να δουλέψουν γιατί το αγαπάνε και σίγουρα θα ανταμειφτούν.
Μπορεί το Κρατικό να είναι ένας φάρος και ένα σημείο αναφοράς για τη Θεσσαλονίκη ωστόσο αυτή η πόλη του ενός και πλέον εκατομμυρίου θα μπορούσε να αντέξει και πέντε και δέκα θέατρα ακόμη και πολλές ομάδες.
-Το πολύπαθο εκπαιδευτικό σύστημα (43:05)
Διευθύνω μια δραματική σχολή και έρχονται νέα παιδιά, 18 - 22 ετών να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις και το πρώτο πράγμα που καταλαβαίνουμε είναι πως δεν μιλάνε ελληνικά, δεν καταλαβαίνουν τι λένε δηλαδή. Η σχέση τους με την Τέχνη είναι προβληματική. Δεν βλέπουν θέατρο, σινεμά, δεν ακούν ραδιόφωνο, ενώ διαβάζουν περιλήψεις και όχι όλο το βιβλίο. Κάποια στιγμή δεν θα μιλάμε μεταξύ μας αλλά θα κρώζουμε.
Δυστυχώς τα περισσότερα είναι άσχετα με την Τέχνη, με τα κοινωνικά προβλήματα ακόμη και με την πολιτική. Δεν ξέρουν ιστορία, είναι ανιστόρητα.
Χρειάζεται ένα «σύστημα αγάπης» να τα βοηθήσει να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι καθώς με τις πολλές δυνατότητες που έχουν μπορούν να ζήσουν σ’ ένα καλύτερο κόσμο από το δικό μας.
Μπορεί να έχω παράπονα αλλά την ίδια στιγμή είμαι και αισιόδοξος για τις νέες γενιές.
-Η καθημερινότητά του κ Ρήγα και τι του αρέσει… (48:55)
Πηγαίνω στο θέατρο από τις 8-9 το πρωί και φεύγω στις 9 το βράδυ. Καθημερινά… Όπως καταλαβαίνετε δεν κάνω τίποτα άλλο… εκτός από θέατρο. Ξέρω, αυτό είναι ασθένεια, είναι ιδρυματισμός, αλλά προσπαθώ να συναντώ τους ανθρώπους που αγαπώ, από τους μαθητές μου, φίλους, να βρίσκομαι περισσότερο με την οικογένεια μου γιατί οφείλω τα πάντα σε αυτούς.
Μου αρέσει να μαγειρεύω και ένα καλό φαγητό, ένα ωραίο ποτό και μια καλή παρέα είναι ότι καλύτερο μπορεί να μου συμβεί στην καθημερινότητα μου… Αλλά τους τελευταίους μήνες έχω «μάτια» μόνο για τις «Όρνιθες»…
Σας ευχαριστώ.
.
Ηχογραφημένη συνέντευξη:
.
1
Ολες οι πληροφορίες για την παράσταση "Ορνιθες", θα βρείτε εδώ
.
.
.
-k-
./
Δείτε & αυτά:
-Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα, κλικ εδώ.
.
.
-Οι νέες ταινίες της εβδομάδας, κλικ εδώ.
.
Τι παίζουν τα θερινά σινεμά της Θεσσαλονίκης τώρα, κλικ εδώ.
.
-Θέατρο: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
-Συναυλίες: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
-Σινεμά: Είδαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
-Βιβλίο: Διαβάσαμε & Σχολιάζουμε, κλικ εδώ.
΄΄
