.
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, μαθήτευσε δίπλα στον Δημήτρη Τουφεξή, σπούδασε διεύθυνση ορχήστρας στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στη Γερμανία ενώ κατέχει και πτυχίο Νομικής από το Εθνικό Καποδιστριακό πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο ενεργητικό του έχει διευθύνει αναρίθμητες παραστάσεις συμφωνικών έργων και όπερας και συνεργασίες με σπουδαίους καλλιτέχνες σε διάφορα μήκη και πλάτη της Γης. Την περίοδο 2004-2011διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής και κύριος Αρχιμουσικός της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης ενώ κατά την περίοδο 2011-2017 κατείχε τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, την οποία προσπάθησε να εξυγιάνει και να την κάνει πιο εξωστρεφή ώστε να την παραδώσει πλέον στις νέες εγκαταστάσεις της. Από το 2018 αποτελεί τον Γενικό Μουσικό Διευθυντή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας και της Όπερας της Ερφούρτης ενώ από το 2019 ανέλαβε με μεγάλη επιτυχία τη θέση του πρώτου Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Συνεδριακού Πολιτιστικού Κέντρου στο Ηράκλειο Κρήτης. Είναι χαρακτηριστικό της δουλείας του το γεγονός ότι σε όποιον φορέα κι αν βρίσκεται εργάζεται μεθοδικά για την εξωστρέφεια και την ανάδειξη του εκάστοτε πολιτιστικού φορέα.
Ο λόγος για έναν από τους καλύτερους μαέστρους που διαθέτει σήμερα η χώρα μας, τον αρχιμουσικό Μύρωνα Μιχαηλίδη που με αφορμή το έργο του στο Συνεδριακό Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου μιλά εφ’ όλης της ύλης αποκλειστικά στην Κουλτουρόσουπα και τη Μαρία Γρηγοριάδου.
- Γέννημα θρέμμα της Κρήτης, ενός τόπου πολύπαθου, με βαθιά ιστορία και παράδοση αλλά και πλούσιο πνευματικό υπόβαθρο ανά του αιώνες. Τι είναι αυτό που κάνει την Κρήτη έναν τόπο που έχει δώσει τόσες προσωπικότητες τόσο στον πνευματικό αλλά και στον κοινωνικοπολιτικό χώρο;
Η Κρήτη είναι ένα από τα πιο όμορφα μέρη του κόσμου. Περιτριγυρίζεται από θάλασσα, από γαλανό ουρανό, διαθέτει απίστευτες εναλλαγές τοπίου και σε φέρνει πολλές φορές σε σημεία ψηλά, από τα οποία μπορείς να αγναντεύεις πολύ μακριά. Παράλληλα, η στρατηγική της θέση την ανέδειξε σε ποθητό στόχο πολλών κατακτητών από την αρχαιότητα ως σήμερα. Θα έλεγα πως οι άνθρωποί της έχουν ένα συνδυασμό δικαιολογημένης περηφάνιας, αγάπης για τον τόπο τους και την ιστορία του. Αυτή η αγάπη για τον τόπο δημιούργησε την αίσθηση της αιώνιας ελευθερίας και της ανεξάρτητης σκέψης, ενός αγαθού αδιαπραγμάτευτου. Και πιστεύω πως η ελευθερία, σε συνδυασμό με το φως και το γαλάζιο, είναι εκείνα που ενέπνευσαν πνευματικούς ανθρώπους, διανοητές αλλά και πολιτικούς.
- Τι είναι η Κρήτη για εσάς που τη ζείτε στο σήμερα;
Η Κρήτη ήταν και θα είναι πάντα η αναφορά μου. Είναι ο τόπος που γεννήθηκα, ο τόπος όπου βρίσκονται οι περισσότεροι κοντινοί μου άνθρωποι, ο τόπος που συνόδευσε την παιδική μου ηλικία και ο τόπος για τον οποίο πιστεύω πως αξίζει να δίνει κάποιος όλη του την αγάπη και την αφοσίωση. Όταν μιλώ για την Κρήτη ή όταν σκέφτομαι την Κρήτη, πάντα σκέφτομαι την ιστορία της, την ελευθερία, το ανοιχτό πνεύμα, την ανεξαρτησία της σκέψης, την αγωνιστικότητα και το πείσμα.
- Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη διεύθυνση ορχήστρας;
Από μικρός ασχολήθηκα με τη μουσική. Άρχισα με το πιάνο και προχώρησα στα θεωρητικά. Το ένα έφερε το άλλο. Η παρότρυνση του σπουδαίου δασκάλου μου Δημήτρη Τουφεξή ήταν καθοριστική, για να δοκιμάσω καταρχήν τις δυνατότητες μου στην διεύθυνση ορχήστρας. Είχα την τιμή να γίνω δεκτός στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία του Βερολίνου, να σπουδάζω δίπλα σε σπουδαίους δασκάλους και να μου ανοίξουν πόρτες εργασίας από τα πρώτα κιόλας χρόνια.
- Τι είναι αυτό που κάνει το μαέστρο τόσο σημαντικό σε μια ορχήστρα και συνδέεται πάντα με την απόδοση του έργου;
Ό,τι ακούμε σε μία συναυλία είναι προϊόν της δουλειάς του μαέστρου, σε συνεργασία με τους μουσικούς. Η ταχύτητα της εκτέλεσης των μουσικών μερών, τα χρώματα, οι φράσεις, η ισορροπία του ήχου μεταξύ των ομάδων των οργάνων αλλά και μέσα στην αίθουσα η στιλιστική απόδοση του έργου του κάθε σύνθετη και ένα σωρό άλλες παράμετροι είναι αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς. Φανταστείτε ένα βιβλίο: κάθε ένας μπορεί να το διαβάσει με διαφορετικό τρόπο και να καταλάβει διαφορετικά πράγματα. Έτσι και ο μαέστρος διαβάζει την παρτιτούρα την αποδίδει με τη δική του γνώση, με το δικό του ένστικτο και άποψη για την ερμηνεία και έτσι η κάθε παρουσίαση ενός έργου καθίσταται μοναδική και ανεπανάληπτη.
- Τι σας αρέσει περισσότερο να ερμηνεύετε; Ποια είναι τα αγαπημένα σας έργα;
Είχα την τύχη στην πορεία μου και την έχω ακόμη να διευθύνω ισορροπημένα τόσο συναυλίες συμφωνικών έργων όσο και παραστάσεις όπερας. Θα ήμουν άδικος, εάν επέλεγα ένα ή δύο σύνθετες. Η κλασική περίοδος, ο πρώιμος ρομαντισμός, ώριμος ρομαντισμός, ο ύστερος ρομαντισμός, ο ιμπρεσιονισμός αλλά και η μουσική του 20ού αιώνα περιέχουν θησαυρούς. Θα μπορούσα να σας πω τι διευθύνω περισσότερο τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι έργα των Μπραμς, Μπετόβεν, Βέρντι, Πουτσίνι Βάγκνερ, Ρίχαρντ Στράους, Μάλερ και Σοστακόβιτς.
- Τι έχετε κρατήσει από τους δασκάλους σας κατά τα χρόνια των σπουδών σας;
Οφείλω πολλά στους εξαιρετικούς δασκάλους που είχα κατά τα χρόνια των σπουδών μου. Έχω κρατήσει πολλά. Θα συνόψιζα ότι το ζητούμενο είναι πάντοτε μία σίγουρη τεχνική, ώστε ο μαέστρος να γίνεται πάντοτε κατανοητός από τους μουσικούς αλλά και να μην καταπονείται ιδιαίτερα σωματικά ειδικά όταν έχει φόρτο παραστάσεων και συναυλιών και τέλος η αφοσίωση στην μουσική και μόνο στη μουσική κατά τη διάρκεια των δοκιμών και των παραστάσεων.
- Ταυτόχρονα με τη μουσική σπουδάσατε και Νομική; Πώς σας προέκυψε αυτή η ανάγκη; Ίσως η Νομική σας έδωσε τη θέληση να ασχοληθείτε και με το διοικητικό κομμάτι του πολιτισμού;
Πάντοτε ήθελα να έχω όσο μπορώ πιο διευρυμένους τους ορίζοντές μου. Επειδή όμως πρωταρχικός στόχος ήταν η μουσική, ήθελα δίπλα σε αυτήν να σπουδάσω μία επιστήμη, που θα μου δίνει έναν ιδιαίτερο τρόπο σκέψης αντιμετώπισης των προβλημάτων και αν θέλετε, ναι, και αντιμετώπισης των διοικητικών θεμάτων του πολιτισμού. Νομίζω ότι η νομική επιστήμη ήταν η καταλληλότερη για αυτό. Το ότι κατέληξα σε αυτήν την απόφαση, το οφείλω σε μεγάλο βαθμό και στους γονείς μου.
- Μοιράζετε τη ζωή σας ανάμεσα σε πολλές πόλεις ανάμεσα τους το Ηράκλειο, η Αθήνα και η Ερφούρτη. Τι σας δίνει δύναμη και κουράγιο να αντέξετε ένα τόσο απαιτητικό πρόγραμμα;
Δεν υπάρχει πιο συναρπαστική εμπειρία από το να διευθύνεις σήμερα στην Μπανγκόκ, αύριο στην Κροατία, μεθαύριο στη Γερμανία και αντιμεθαύριο στην Ελλάδα. Αυτή η εναλλαγή της συνεργασίας με μουσικούς διαφορετικής νοοτροπίας, με ορχήστρες διαφορετικών χωρών ήταν πάντοτε συναρπαστική για μένα. Επιπλέον, όταν ταξιδεύω σε χώρες του εξωτερικού, έχω πάντοτε την δυνατότητα της επαφής με τον πολιτισμό τους αλλά και της δικής μου πνευματικής απομόνωσης και αυτοσυγκέντρωσης.
- Βρίσκεστε αρκετά χρόνια σε θέσεις Διοίκησης πολιτιστικών φορέων στο εξωτερικό και στη χώρα μας, με σπουδαία αποτελέσματα όπου κι αν βρίσκεστε: Γενικός Μουσικός Διευθυντής στην Όπερα και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Ερφούρτης στη Γερμανία, Εθνική Λυρική Σκηνή, Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και τώρα στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου Κρήτης.
Τι προβλήματα βλέπετε να αντιμετωπίζουν οι φορείς στην Ελλάδα και τι προκλήσεις καλείστε να αντιμετωπίσετε εσείς ως Διοίκηση; Διαφέρει η προσέγγιση της δουλειάς σε φορείς του εξωτερικού απ’ ότι εδώ στην Ελλάδα;
Το ζητούμενο είναι πάντοτε να προσφέρεις ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα υψηλού επιπέδου σε συνδυασμό με την προσέγγιση μεγάλου εύρους κοινωνικών ομάδων και ηλικιών. Ζητούμενο επίσης είναι ο οργανισμός, τον οποίο έχεις την τιμή να διευθύνεις να έχει εξωστρέφεια επαφή με την κοινωνία. Θα έλεγα ότι στη Γερμανία, όπου υπάρχει πολύ μεγάλη παράδοση, υπάρχουν δύο μεγάλες διαφορές σε σχέση με την Ελλάδα: η πρώτη είναι ότι στη Γερμανία η δομή των καλλιτεχνικών οργανισμών έχει διαχωρισμό της θέσης του γενικού από τον μουσικό διευθυντή. Έτσι, ο μαέστρος ασχολείται με τα αμιγώς καλλιτεχνικά θέματα. Η δεύτερη είναι ότι το κράτος έχει πάντοτε έναν σεβασμό και μία σταθερότητα στην αντιμετώπιση της στήριξης της πορείας των καλλιτεχνικών οργανισμών. Κάποτε, στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, είπαν στον Τσώρτσιλ να μειώσει τις επιχορηγήσεις στους καλλιτεχνικούς φορείς, προκειμένου να αυξηθούν τα κονδύλια για τις στρατιωτικές δαπάνες και τότε εκείνος απάντησε το περίφημο: «και τότε γιατί πολεμάμε;»
- Ανταποκρίνεται το Κράτος στο ρόλο και την ευθύνη του απέναντι στο χώρο του Πολιτισμού;
Το ελληνικό κράτος έχει ακόμη πολλά χιλιόμετρα να διανύσει, προκειμένου να πούμε ότι στέκεται με απόλυτη υπευθυνότητα και συνέπεια απέναντι στον πολιτισμό. Το πρώτο ζητούμενο είναι η δημιουργία μίας Μουσικής Ακαδημίας. Είναι αδιανόητο σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην υπάρχει τριτοβάθμια μουσική εκπαίδευση. Και, με αφορμή τα όσα συνέβησαν πριν από λίγο καιρό στην ΕΡΤ, είναι επίσης αδιανόητο μία ευρωπαϊκή πρωτεύουσα να μη διαθέτει μία μεγάλη συμφωνική ορχήστρα ρεπερτορίου, ισότιμη με τις άλλες κρατικές ορχήστρες της χώρας.
- Υπάρχει παραγωγή πολιτισμού στη σύγχρονη εποχή; Έχουμε όχι μόνο νέο παραγωγικό ανθρώπινο δυναμικό αλλά και δημιουργία νέων έργων;
Υπάρχει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό στην χώρα μας. Τα τελευταία είκοσι χρόνια το καλλιτεχνικό επίπεδο των μουσικών συνόλων της χώρας έχει ανέβει κατακόρυφα και παράλληλα νέοι δημιουργοί βρίσκουν χώρους και τρόπους έκφρασης. Και στο ευρύτερο παγκόσμιο πεδίο συμβαίνει κάτι αντίστοιχο αλλά θα προσέθετα και τούτο ακόμη: ενώ παλαιότερα το να προβεί ένας συνθέτης σε μία δημιουργία κάπως κομφορμιστική, θεωρούνταν κλισέ, σήμερα αρχίζει να συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο: ότι δηλαδή το να αποφεύγεις και να έχεις ως αυτοσκοπό να μην έχεις κομφορμιστικά στοιχεία μέσα στη δημιουργία σου, είναι καθεαυτό ένα κλισέ.
- Από το 2019 κατέχετε τη θέση του πρώτου Καλλιτεχνικού Διευθυντή του νέου Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου στην Κρήτη. Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το Πολιτιστικό και ποιος ο ρόλος του για το νησί ;
Το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου αποτελεί ένα όραμα δεκαετιών των ανθρώπων της Κρήτης. Χρειάστηκαν 50 σχεδόν χρόνια για να σχεδιαστεί, να μελετηθεί, να κατασκευαστεί και να παραδοθεί σε χρήση. Όμως παρότι το διάστημα αυτό ήταν μεγάλο, ποτέ δεν έπαψε ο ενθουσιασμός και η αγάπη των ανθρώπων του νησιού για τον πολιτισμό. Το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου το αισθάνομαι σαν πολιτιστικό συνεδριακό κέντρο ολόκληρης της Κρήτης. Ήδη από τους πρώτους μήνες της πλήρους ουσιαστικής λειτουργίας του, δηλαδή από τα τέλη του 2021, έχει καταφέρει να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον όχι μόνο του κοινού της πόλης του Ηρακλείου, όχι μόνο της Κρήτης, αλλά και ανθρώπων από ολόκληρη τη χώρα και το εξωτερικό.
Θεωρώ ότι στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου περιμένουν οι άνθρωποι να δουν εκείνα τα ακροάματα που δεν είχαν έως πρότινος τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν λόγω ελλείψεως των κατάλληλων υποδομών. Όπερες όπως ο Ιδομενέας του Μότσαρτ, ο Οθέλλος του Βέρντι και τώρα η Όπερα Βενιζέλος του Δημήτρη Μαραμή αλλά και σε λίγο καιρό η Κάρμεν του Μπιζέ, Οπερέτες όπως ο Βαφτιστικός, συμφωνικές συναυλίες, μπαλέτο, συναυλίες έντεχνης μουσικής, θέατρο, εκπαιδευτικά προγράμματα βρίσκουν βήμα στις εξαιρετικές εγκαταστάσεις του. Επίσης, πρώτιστο στόχο αποτελεί η στήριξη της εγχώριας δημιουργίας και των νέων καλλιτεχνών.
- Τι να περιμένουμε να δούμε πάνω στη σκηνή του ΠΣΚΗ για το 2023;
Θα σας πω μερικά από αυτά που ετοιμάζουμε ως το καλοκαίρι: Το νέο θεατρικό έργο των Θέμη Μουμουλίδη και Παναγιώτας Πανταζή, με τίτλο Μαρί Κιουρί - Σε καιρούς διψασμένους, μια σύνθεση μαρτυριών και επιστημονικών ντοκουμέντων βασισμένη στο βιογραφικό υλικό από τη συναρπαστική ζωή και το έργο-δωρεά στην ανθρωπότητα της Μαρί Κιουρί, τη δημοφιλή Όπερα Κάρμεν του Μπιζέ, σε συμπαραγωγή με το Teatro Grattacielo της Νέας Υόρκης και τα Carmina Burana, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.
- Το νέο έτος ξεκινά με την πρώτη παραγωγή-ανάθεση του ΠΣΚΗ την όπερα «Ελευθέριος Βενιζέλος» του Δημήτρη Μαραμή που θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο Ηράκλειο. Μιλήστε μας λίγο για αυτό το έργο το οποίο και θα διευθύνετε.
Η πρώτη ανάθεση του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου σε συνθέτη, για τη δημιουργία μιας όπερας, φτάνει πλέον στην επιτυχή πραγμάτωσή της. Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923-2023), παρουσιάζουμε στο κοινό της Κρήτης, καταρχήν, την Όπερα “Ελευθέριος Βενιζέλος”, σε μουσική του Δημήτρη Μαραμή και λιμπρέτο του Σωτήρη Τριβιζά.
Η πρώτη ανάθεση του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου σε συνθέτη, για τη δημιουργία μιας όπερας, φτάνει πλέον στην επιτυχή πραγμάτωσή της. Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923-2023), παρουσιάζουμε στο κοινό της Κρήτης, καταρχήν, την Όπερα “Ελευθέριος Βενιζέλος”, σε μουσική του Δημήτρη Μαραμή και λιμπρέτο του Σωτήρη Τριβιζά.
Η ευθύνη μας είναι μεγάλη. Σεβόμαστε την ιστορία και τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη ροή της. Για τον λόγο αυτό, δεν θα μπορούσε να υπάρξει πολυτιμότερη συμβολή από εκείνη του “Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος”.
Δεν επιδιώκουμε ούτε να ξαναγράψουμε την ιστορία ούτε να «αγιογραφήσουμε» ούτε να διδάξουμε. Απλά οραματιζόμαστε να προσφέρουμε αυτό που ξέρει να κάνει πολύ καλά η μουσική και η όπερα: να “διαβάσει” τις ψυχές των πρωταγωνιστών και του λαού, να αποδώσει τα συναισθήματά τους, να “ντύσει” με ελληνικό χρώμα, ρυθμό, εναλλαγές, δηλαδή με δυνατή μουσική, σημαντικές, δραματικές στιγμές της νεώτερης ελληνικής ιστορίας.
Ο Δημήτρης Μαραμής, γνώριμος και δημοφιλής συνθέτης πλέον στην Κρήτη (και όχι μόνο) συνδυάζει το ελληνικό χρώμα με την σύγχρονη μουσική γλώσα, αυτή που μπορεί να αγγίξει και τις νεώτερες γενιές. Και ξέρει να το κάνει πολύ καλά!
Στο πλήρες αυτό σκηνικό ανέβασμα, έχουμε την υπογραφή της σκηνοθεσίας από έναν διεθνούς φήμης σκηνοθέτη όπερας, τον Ελβετό Guy Montavon, ο οποίος σχεδιάζει και τους φωτισμούς, καθώς και τα ευρηματικά σκηνικά και τα πανέμορφα κοστούμια από την εξαιρετική Άννα Μαχαιριανάκη. Όλοι μας οι σολίστ εξαιρετικοί: ο Άγγελος Χονδρογιάννης (για πρώτη φορά σε μεγάλο πρωταγωνιστικό ρόλο, αυτόν του Ελ. Βενιζέλου), ο Αντώνης Κορωναίος, η Μαρία Κόκκα και η Αγγελική Καθαρίου. Η συμβολή της Φιλαρμόνια Ορχήστρας Αθηνών και του Χορωδιακού Συνόλου Ηρακλείου στον μεγάλο ρόλο που έχει στην όπερα είναι καθοριστική.
- Τι οραματίζεστε από εδώ και πέρα για το ΠΣΚΗ;
Το όραμα μου για το ΠΣΚΗ είναι όχι μόνο να αποτελεί έναν συνομιλητή, έναν πολιτιστικό πόλο στη Νότια Ελλάδα, όχι μόνο να διασυνδέεται με καλλιτεχνικούς φορείς σε όλο τον κόσμο αλλά να θωρακιστεί με ισχυρή θεσμική προστασία, ώστε να προχωρήσει δυναμικά και απερίσπαστο στην υλοποίηση του οράματός του στο μέλλον.
Ευχαριστώ πολύ!
Πληροφορίες για τη συναυλία εδώ
.
Ακολουθήστε μας στα social media
