9 + 1 Οσκαρικές ταινίες που αγαπήθηκαν για τη Μουσική τους (1990-2016). Από τη στήλη «filmworm» του Παντελή Τσομπάνη.
ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΟΣΚΑΡ – ΟΛΗ Η ΡΟΗ EΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΝΟΜΗ 28/2 ΕΔΩ
Η κατηγορία της μουσικής είναι για την πλειονότητα μία από τις αδιάφορες κατηγορίες που αξίζει κάποιος να παρακολουθήσει, εκτός κι αν υπάρχει κάποιος Έλληνας στην τελική πεντάδα ή κάποιος που να έχει ελληνικές ρίζες, κι ας ζει στα πέρατα της οικουμένης.
Η θέσπιση αυτής της “ασήμαντης” – για πολλούς – κατηγορίας χρονολογείται από το 1934. Σ’ αυτήν την κατηγορία, συμπεριλαμβάνονται οι μουσικές, τα soundtracks, σύμφωνα με την κινηματογραφική ορολογία, που συγκινούν, κατά κύριο λόγο, μιας και οι περισσότερες ταινίες είναι δραματικές ή κοινωνικές.
Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη κατηγορία για την περίοδο που θα παρουσιαστεί, εμφανίζει ένα ανούσιο χαρακτηριστικό. Για τέσσερα χρόνια, μέσα στη δεκαετία των ’90 (1995-98), η κατηγορία χωρίζεται στις υποκατηγορίες του δράματος και της κωμωδίας/μιούζικαλ. Ίσως ο διαχωρισμός αυτός να οφείλεται στην αποκλειστική βράβευση των δραματικών ταινιών. Ένα βραβείο, όμως, δεν καθορίζει ποια είναι καλή και ποια κακή, αλλά το πόσο διαχρονικές είναι.
Άλλοτε χρησιμοποιούνται ως υπόβαθρο για μελλοντικά soundtracks και τραγούδια, άλλοτε παραλλακτικά ως βάση για μελλοντικά soundtracks από άλλους καλλιτέχνες και άλλοτε ως μουσικό χαλί σε ελληνικές σειρές, για να συγκινήσουν, μιας και δεν υπάρχει η δυνατότητα για δημιουργία ξεχωριστής μουσικής.
Παρακάτω, ακολουθούν δέκα ταινίες που κατάφεραν να μας συγκινήσουν με μερικές νότες. Ταινίες που είχαν για μουσική κομμάτια που όλο και κάπου έχει εντοπίσει το αυτί μας και μας άρεσαν, αλλά ποτέ δεν μπήκαμε στον κόπο να ψάξουμε. Η σειρά, όπως και στις προηγούμενες λίστες, είναι χρονολογική και όχι αξιολογική.
1. Χορεύοντας με τους λύκους – 1990
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: John Barry
Είναι δυνατόν ένα επιτυχημένο γουέστερν να είναι συγκινητικό, να μην διακατέχεται από συνεχές πιστολίδι, χαλαρούς διαλόγους και τη μουσική του Ennio Morricone; Ε, ναι, λοιπόν, γίνεται. Ο John Barry μας άφησε κληρονομιά ένα soundtrack που προκάλεσε μια γλύκα πάνω στον παραλογισμό του πολέμου μεταξύ Αμερικάνων και Ινδιάνων και αυτό είναι που το κάνει ξεχωριστό. Συγκερασμός αγριότητας και ηρεμίας, με τη ζυγαριά να γέρνει προς την δεύτερη κατηγορία.
2. Η λίστα του Σίντλερ – 1993
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: John Williams
30η υποψηφιότητα για τον αγαπημένο των βραβείων. Βιολιστής στη στέγη, Jaws, Star Wars, E.T και τώρα ο Σίντλερ. Πέμπτη νίκη για την επένδυση σε μια ταινία που δεν τη χρειάζεται κιόλας. Το σενάριο και η ματιά του Spielberg είναι τόσο στοχευμένη στο να ευαισθητοποιήσει πως υπάρχουν και καλοί Γερμανοί στο ‘Γ Ράιχ, μα, όμως, περισσότεροι κακοί. Κυρίως, τα σόλο με το βιολί από τον δεξιοτέχνη Ιtzhak Perlman είναι τα διαμαντάκια της ταινίας.
3. Ο Βασιλιάς των Λιονταριών – 1994
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: Hans Zimmer
Φταίει το σενάριο μόνο για την πρώτη σκηνή της ταινίας με τον Ραφίκι να ξεσηκώνει ολόκληρη τη σαβάνα; Φταίει μόνο ένα συναισθηματικό λιονταράκι που μιλάει για το θάνατο του πατέρα του που ποδοπατιέται από ένα κοπάδι; Όχι, φταίει ένας άνθρωπος που έχει καταφέρει να γράψει μουσικές για όλα τα είδη ταινιών, από φαντασίες και παιδικά μέχρι κωμωδίες και δράματα, και να στρέψει τα μάτια όλων στην αναγέννηση της Disney στο πρώτο μισό της δεκαετίας αυτής, με τέσσερις κατακτήσεις στη συγκεκριμένη κατηγορία. Ο Hans Zimmer θα βρεθεί για άλλες εννιά φορές υποψήφιος, μ’ αυτή θα είναι η μόνη του επιβράβευση.
4. Τιτανικός – 1997
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: James Horner
Σάρωσε τα πάντα, θ’ άφηνε το soundtrack; Ο James Horner έντυσε την ταινία του συνονόματου Cameron με ό, τι προκαλούσε άμεση συγκίνηση, μιας και το κείμενο και ο Leo με την Kate δεν φτάνανε. Α, πήρε και μια Γαλλοκαναδή από το Κεμπέκ ονόματι Celine Dion και την έβαλε να ωθήσει στις γυναίκες να βροντήξουν στο κλάμα με τα ξεσπάσματά της και τους άντρες να κλάψουν μανούλες για το κλάμα των γυναικών…
5. La vita e bella – 1998
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: Nicola Piovani
Ο Roberto Benigni δεν χρησιμοποίησε τον Ennio Morricone για την επένδυση. Τον Nino Rota; Επ’ ουδενί. ΤονLudovico Einaudi; Δεν είχε βγει στο προσκήνιο ακόμη. Προτίμησε κάποιον Nicola Piovani, με μοναδική δόξα το Intervista του Φελίνι και σημαντικό στοιχείο το γεγονός πως ήταν μαθητής του μοναδικού Μάνου Χατζιδάκι. Αν βάλουμε στο μπλέντερ άπλετη μουσική ιταλική κουλτούρα, λίγο από Φελίνι και δόσεις Χατζιδάκι, τότε βγαίνει το πιο γλυκανάλατο soundtrack που συνοδεύει σκηνές αποχαιρετισμού.
6. Frida – 2002
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: Elliot Goldenthal
Η βιογραφία της διάσημης μεξικανής ζωγράφου, Frida Kahlo, περιλαμβάνει το πρώτο της ατύχημα που την καθήλωσε στο κρεβάτι, την πολιομυελίτιδα που δεν την εμπόδισε να δημιουργεί αριστουργήματα και τον δυσλειτουργικό έρωτά της με τον Diego Rivera. Εντύπωση προκαλεί πως κάποιος που επένδυε μουσικά ταινίες δράσης και επιστημονικής φαντασίας να μεταβαίνει απότομα στο δράμα, στην εμβάθυνση στην μεξικάνικη κουλτούρα και την απαλότητα. Ο Elliot Goldenthal κέρδισε το στοίχημα και πήρε το βραβείο σπίτι του! Συμμετείχε το μεξικάνικο τοτέμ, Chavela Vargas, η διάδοχός της, Lila Downs και η ίδια η Salma Hayek!
7. Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών – Η επιστροφή του βασιλιά – 2003
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: Howard Shore
Μία επική ταινία οφείλει να έχει κι ένα επικό soundtrack που θα πρέπει να επισκιάσει τα προηγούμενα επικά άλλων επικών ταινιών. Χαθήκατε κάπου; Δεν είστε οι μόνοι. Ο Howard Shore, με συμμετοχή σε καλογυρισμένες και εισπρακτικά επιτυχημένες ταινίες, χάθηκε δύο φορές στις αγκαλιές φίλων, συγγενών και κυρίως συνεργατών για τα δύο βραβεία που πήρε, το 2001 και το 2003, δημιουργώντας ένα ρεκόρ μοναδικό: Αυτό της βράβευσης επικής ταινίας σ’ αυτήν την κατηγορία. Δεν υπάρχει κάποιος άλλος που μπορεί να τον ξεπεράσει. Ή μήπως όχι;
8. Babel – 2006
“Ποιος είν’ ο τυχερός;”: Gustavo Santaolalla
2005 και 2006. Οι χρονιές του Αργεντίνιου μουσικοσυνθέτη. Ο Alejandro G.Inarritu τον καπαρώνει μετά την επιτυχία του Brokeback Mountain και του αναθέτει να συνθέσει μουσικές που ν’ αντιπροσωπεύουν τρεις χώρες. Μεξικό, Ιαπωνία και Μαρόκο. Ανταποκρίνεται με επιτυχία και στις τρεις. Αφομοιώνει τ’ ακούσματα και παραδίδει μαθήματα για το πώς να κάνεις τον θεατή να δακρύσει και να στερέψει από δάκρυα, χάρη στις νότες και το Iguazu.
9. The Social Network – 2010
“Ποιος είν‘ ο τυχερός;”: Trent Reznor & Atticus Ross
O David Fincher σκηνοθετεί μια κοινωνική ταινία πάνω στο μέσο που άλλαξε τις ζωές δισεκατομμυρίων ανθρώπων, το Facebook. Το σασπένς δεν υπάρχει σε μεγάλο βαθμό, γι’ αυτό αποφασίζει να ακολουθήσει μια σκοτεινή σκοπιά. Σκοτεινός φωτισμός, σκοτεινή δράση, σκοτεινή μουσική. Επιστρατεύεται το ντουέτο Trent Reznor & Atticus Ross και δημιουργούν ένα σκοτεινό μουσικό χαλί, βασισμένο σε ηλεκτρονικά όργανα. Αυτοί κερδίζουν το Όσκαρ και ο Fincher τους παίρνει μαζί του στα δύο “Κορίτσια” του. Το ένα είχε “Τατουάζ” και το άλλο “Εξαφανίστηκε”.
10. The Grand Budapest Hotel – 2015
“Ποιος είν‘ ο τυχερός;”: Alexandre Desplat
Μία από τις πιο αδικημένες ταινίες της χρονιάς, επαινέθηκε για τη μουσική της. Ο Wes Anderson μοιράστηκε με το Νορβηγό Morten Tyldum τον Γαλλοαμερικάνο, με ελληνικές ρίζες, Alexandre Desplat για τη σύνθεση των ταινιών τους, με κερδισμένο – ποιον άλλον; – τον παλιό, τον Wes. Ένα αμάλγαμα Ανατολής και Δύσης, δοσμένο κατάλληλα για τις σουρεαλιστικές περιπέτειες των ενοίκων του ξενοδοχείου. Αγαπημένο κομμάτι, αυτό του κυρίου “Moustafa”.
Φωτογραφικό υλικό
