Γράφει η Αννια Κανακάρη για την Κουλτουρόσουπα
Είναι αναμφισβήτητα η πιο γνωστή και η πιο αγαπημένη χριστουγεννιάτικη ιστορία όλων των εποχών. Ένα διαχρονικό, κλασικό έργο που χρειάστηκε μόλις δύο μήνες για να ολοκληρωθεί, αλλά άντεξε… για πάντα στον χρόνο. Από τη βικτωριανή Αγγλία μέχρι τις μέρες μας, ο Εμπενίζερ Σκρουτζ, ο Μπομπ Κράτσιτ, ο Μάρλεϊ και τα τρία φαντάσματα της… παρέας τους, γλυκαίνουν τις καρδιές μας και μας συγκινούν όσο τίποτε άλλο.
Ο λόγος φυσικά για την περίφημη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» («A Christmas Carol») του Καρόλου Ντίκενς, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο από τον εκδοτικό οίκο Chapman & Hall με εικονογράφηση του Τζον Λιτς. Η πρώτη έκδοση της νουβέλας κυκλοφόρησε στις 19 Δεκεμβρίου 1843 και από τις πρώτες μέρες σημείωσε τεράστια επιτυχία. Τα πρώτα 6.000 αντίτυπα εξαντλήθηκαν έως την παραμονή των Χριστουγέννων, ενώ έως το τέλος του 1844 είχαν δημοσιευθεί δεκατρείς επανεκδόσεις!!!
Η ιστορία ξεκινά ένα παγωμένο πρωινό παραμονής Χριστουγέννων στο Λονδίνο. Ο Εμπενίζερ Σκρουτζ, ένας ηλικιωμένος επιχειρηματίας που απεχθάνεται τα Χριστούγεννα και ό,τι έχει σχέση με αυτά, προσπαθεί να αποφύγει τη γιορτινή ατμόσφαιρα επιδεικνύοντας τη κακία του σε κάθε άνθρωπο που συναντά. Το ίδιο βράδυ του χτυπά την πόρτα του σπιτιού του το φάντασμα του Μάρλεϊ, του εδώ και χρόνια πεθαμένου συνεταίρου του. Ο Μάρλεϊ τον προειδοποιεί ότι θα τον επισκεφτούν τρία πνεύματα και ότι πρέπει να κάνει ό,τι του πουν, αλλιώς η ψυχή του αλυσοδεμένη θα βασανίζεται αιωνίως. Ο Σκρουτζ φυσικά δεν τον πιστεύει. Και όμως!Λίγο αργότερα, όσα του είπε το φάντασμα του φίλου του, βγαίνουν αληθινά. Τρία πνεύματα τον επισκέπτονται, το Πνεύμα των Χριστουγέννων του Παρελθόντος, το Πνεύμα των Χριστουγέννων του Παρόντος και το Πνεύμα των Χριστουγέννων του Μέλλοντος, που του δίνουν την ευκαιρία να δει και να αναγνωρίσει τα λάθη του πριν να είναι αργά…
Η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» από το 1843 έως σήμερα δεν έχει πάψει να εκδίδεται, έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες παγκοσμίως, ενώ παράλληλα αποτέλεσε τη βάση για πολυάριθμες διασκευές στον κινηματογράφο, το θέατρο αλλά και την όπερα.
Έχει χαρακτηριστεί «εθνικό αγαθό, ικανό να τονώσει τα προσωπικά από θέµατα καλοσύνης καθενός και καθεµιάς που το διαβάζει».
Κάποιοι, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων όπως έχει καθιερωθεί στον Δυτικό κόσμο, ως δηλαδή µια οικογενειακή γιορτή µε το γιορτινό τραπέζι, μέσα σε χαρούμενη ατμόσφαιρα γενναιόδωρης διάθεσης, καλοσύνης και αγάπης (σε αντίθεση µε τον έντονα θρησκευτικό χαρακτήρα, που κυριάρχησε στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα) οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην Χριστουγεννιάτικη ιστορία του Ντίκενς.
Μερικές από τις κινηματογραφικές μεταφορές του έργου είναι:
- Scrooge (1935), σε σκηνοθεσία Χένρι Έντουαρντς, με πρωταγωνιστές τους Σέιμουρ Χικς στο ρόλο του τσιγγούνη Σκρουτζ, Ντόναλντ Κάλθροπ στον ρόλο του Μπομπ Κράτσιτ και Ρόμπερτ Κόχραν στον ρόλο του Φρεντ (του ανεψιού του Σκρουτζ). Η ταινία κυκλοφόρησε από τα Twickenham Film Studios, ήταν η πρώτη ηχητική ταινία μεγάλου μήκους που διασκεύασε τηνουβέλα του Ντίκενς και η δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας που χρησιμοποίησε ήχο, μετά από μια χαμένη, πλέον, σύντομη μεταφορά της ιστορίας το 1928.
- Christmas Carol (1938),που αποτελεί την αμερικανική διασκευή τηςομώνυμης νουβέλας του Κάρολου Ντίκενς, με πρωταγωνιστή τον Ρέτζιναλντ Όουεν ως Εμπενίζερ Σκρουτζ, σε σκηνοθεσία του Έντουιν Λ. Μάριν και σενάριο του Χιούγκο Μπάτλερ.
- Scrooge (1951), στην οποία πρωταγωνιστείο Άλαστερ Σιμ ως Εμπενίζερ Σκρουτζ, ενώ η παραγωγή και σκηνοθεσία έγινε από τον Μπράϊαν Ντέσμοντ Χερστ σε σενάριο του ΝόελΛάνγλεϊ. Κατά την αρχική της κυκλοφορία, η ταινία δεν είχε καλές κριτικές, αργότερα όμως θεωρήθηκε μία από τις καλύτερες διασκευές του μυθιστορήματος, με γενικούς επαίνους για τις ερμηνείες, ιδιαίτερα για την ερμηνεία του Σιμ ως Σκρουτζ.
- Scrooged (1988), μια απόλυτα διασκεδαστική ταινία, από τους Μιτς Γκλέιζερ και Μάικλ Ο’ Ντόνογκιου, σε σκηνοθεσία του Ρίτσαρντ Ντόνερ με πρωταγωνιστές τους Μπιλ Μάρεϊ και Κάρεν Άλεν. Μια ταινία, πολύ μπροστά από την εποχή της, με αρκετά στοιχεία μαύρης κωμωδίας και σουρεαλισμού, ιδανική για όσους αγαπούν τα Χριστούγεννα.
Αλλά και οι ταινίες κινουμένων σχεδίων:
Mickey’s Christmas Carol (1983): Η αγαπημένη ταινία κινουμένων σχεδίων της Ντίσνεϋ στην οποία τον ρόλο του Εμπενίζερ υποδύεται φυσικά ο Σκρουτζ Μακ Ντακ, τον ρόλο του Μπομπ Κράτσιτ ο Μίκυ Μάους, του Τζέικομπ Μάρλεϊο Γκούφι και του Φρεντο Ντόναλντ Ντακ. Μια πολύ γλυκιά διαχρονική ταινία για όλες τις ηλικίες.
A Christmas Carol (2009), μια motion capture ταινία της Disney,σε σκηνοθεσία Ρόμπερτ Ζεμέκις με πρωταγωνιστές τους Τζιμ Κάρεϊ και Γκάρι Όλντμαν, την μουσική επένδυση της οποίας υπογράφει ο σπουδαίος Άλαν Σιλβέστρι. Η ταινία έκανε τεράστια εισπρακτική επιτυχία και θεωρείται από τις πολύ καλές του είδους της, αν και προσωπικά την θεωρώ πολύ σκοτεινή και αρκετά τρομακτική για μικρά παιδιά.
Και φθάνουμε στο 2025, όπου ο ελληνικός κινηματογράφος τολμά να μεταφέρει την αγαπημένη ιστορία του Ντίκενς στην ελληνική πραγματικότητα, προσθέτοντας μια ακόμη χριστουγεννιάτικη ταινία στις … δύο!!! (συγγνώμη αν ξεχνάω κάποια) που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα.
Φυσικά μιλάμε για τα «Κάλαντα Των Χριστουγέννων», που προβάλλεται αυτές τις μέρες στις κινηματογραφικές αίθουσες, σε σκηνοθεσία Χρήστου Κανάκη και σενάριο Λώρη Λοϊζίδη. Στην ελληνική λοιπόν εκδοχή του Σκρουτζ ο Εμπενίζερ λέγεται Λυκούργος και ζει σε ένα ορεινό χωριό της ηπείρου. Είναι ένας σκληρόκαρδος τσιγκούνης, αδιάφορος για τους γύρω του, που διευθύνει το ορυχείο της περιοχής, ο οποίος μετά την επίσκεψη του πεθαμένου συνεταίρου του καιτριών πνευμάτων την παραμονή των Χριστουγέννων, αλλάζει ριζικά και αντιμετωπίζει πλέον όλο τον κόσμο με καλοσύνη, γενναιοδωρία και συμπόνια.
Μια προσεγμένη παραγωγή με εξαιρετική φωτογραφία (με εικόνες από τα πανέμορφα, χιονισμένα, πέτρινα χωριά της Ηπείρου), αξιόλογα κοστούμια και μακιγιάζ, αλλά και γνωστούς ηθοποιούς (Γιάννης Μπέζος, Ορέστης Χαλκιάς, Γιούλικα Σκαφιδά κ.α) στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Είτε με τον Εμπενίζερ, είτε με τον δικό μας Λυκούργο, η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» είναι μια και μοναδική και θα αγγίζει πάντοτε μικρούς και μεγάλους. Ο γρουσούζης Σκρουτζ, που ανακαλύπτει επιτέλους την δύναμη της αγάπης, της συγχώρεσης και της αλληλεγγύης, ενσαρκώνει το αληθινό πνεύμα των Χριστουγέννων και θα είναι πάντα στην καρδιά μας όσα χρόνια και αν περάσουν….
#Ανασκόπηση2025 #ΕορταστικάΆρθραΚαιΛίστες2025 – Συντονιστείτε στην #Κουλτουρόσουπα
Ολες οι εορταστικές δημοσίευσες με μια ματιά εδώ
