Γράφει ο Γιώργος Τοκμακίδης για την Κουλτουρόσουπα
Η σειρά των άρθρων για τον αεικίνητο σκηνοθέτη φθάνει σύντομα στο τέλος της. Η νέα ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ ιστορικού ενδιαφέροντος με τίτλο «Ναπολέων» προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες. Λίγο λοιπόν πριν καλύψουμε την τελευταία του ταινία, θυμόμαστε την πιο πρόσφατη στιγμή που γύρισε τον χρόνο πίσω με την κινηματογραφική του κάμερα. Ο λόγος γίνεται για την ταινία, «Η τελευταία μονομαχία» (Last Duel, 2021), αλλά απέχει πολύ από το τέλος!
Η υπόσχεση:
Ο Ρίντλεϊ Σκοτ στην ηλικία των 84 αισθάνεται βαθύτατα προβληματισμένος για την κοινωνία γύρω του. Αυτό τον προβληματισμό του είτε τον εσωτερικεύει μέσα από τις ταινίες και υπό τη μορφή σχολίων, είτε τον εξωτερικεύει μέσα από την κριτική του.
Για την ώρα θα ασχοληθούμε με το πρώτο. Μετά από την «Έξοδο: Θεοί και Βασιλιάδες» (Exodus: Gods and Kings, 2014) ο Ρίντλεϊ Σκοτ καταπιάνεται ξανά με τη θεματική του διαστήματος και «στέλνει» στον πλανήτη Άρη τον Ματ Ντέιμον με την ταινία: «Η Διάσωση» (The Martian, 2015). Η συνεργασία τους στέφεται με επιτυχία και γίνεται λόγος για θρίαμβο. Έπειτα, θεωρεί ότι δεν έχει ολοκληρώσει το ταξίδι του στον κόσμο του «Άλιεν» και επιστρέφει με τη συνέχεια στην ταινία του «Προμηθέας» με τίτλο: «Άλιεν: Κόβεναντ» (Alien: Covenant, 2017). Αν και ηθικός αυτουργός για την επιτυχία της πρώτης ταινίας «Άλιεν», η μαγιά αυτή τη φορά δεν πέτυχε και η ταινία δεν έδεσε. Παράλληλα, και αντί να μείνει πιστός στο καλλιτεχνικό του μοτίβο, δουλεύει πάνω στη βιογραφική ταινία με τίτλο: «Όλα τα λεφτά του κόσμου» (All the money in the world, 2017). Σε αυτή πρωταγωνιστούν οι Μαρκ Γουόλμπεργκ και Κέβιν Σπέισι με τον τελευταίο να κατηγορείται για σεξουαλική παρενόχληση. Η παραγωγή σταματάει την ταινία και ο Κέβιν Σπέισι αντικαθίσταται από τον βετεράνο ηθοποιό, Κρίστοφερ Πλάμερ. Η φήμη όμως που έχει αποκτήσει δεν την βοηθάει από κοινού με την υπόθεση να έχει βλέψεις για κάτι μεγάλο.
Εκείνη την στιγμή ο Ρίντλεϊ Σκοτ έχει σκοράρει και αστοχήσει επί δύο φορές. Μεταβαίνει για λίγο στην τηλεόραση, ως επί το πλείστον στον ρόλο του παραγωγού και με την έλευση της νέας δεκαετίας αποφασίζει να επιστρέψει στα κινηματογραφικά δρώμενα. Η επιστροφή οφείλει να είναι εκκωφαντική και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ένα ιστορικό δράμα, το δυνατό σημείο του παλαίμαχου σκηνοθέτη. Όλοι όμως θυμόμαστε τι συνέβη στις αρχές του 2020…
Πλοκή:
Βρισκόμαστε στον 13ο αιώνα μ.Χ. Η Αγγλία και η Γαλλία βρίσκονται σε σύγκρουση και στη μέση του αποκαλούμενου και «Εκατονταετή Πολέμου». Δύο φίλοι ιππότες, ο Ζαν Ντε Καρούζ και ο Ζακ Λε Γκρι θα έρθουν αντιμέτωποι λόγω της εύνοιας που δείχνει ο Κόμης Πιέρ στον δεύτερο έναντι του πρώτου. Η κατάσταση θα εκτραχυνθεί όταν ο Λε Γκρι εισβάλει στο κάστρο του Ντε Καρούζ και κακοποιησει την γυναίκα του, Λαίδη Μαργκαρίτ. Ο Ντε Καρούζ θα προκαλέσει σε επίσημη μονομαχία μέχρι θανάτου τον Λε Γκρι για την τιμή της γυναίκας του ή στην πραγματικότητα για τη δική του.
.jpg)
Σκηνοθεσία:
Ο Ρίντλεϊ Σκοτ, όπως προαναφέρθηκε, το διάστημα αυτό αισθάνεται προβληματισμένος. Βρίσκεται σε μια αναζήτηση, δεν είναι σίγουρο ότι αυτή η αναζήτηση έχει κάποιο σκοπό, κάποιο τέλος, αλλά στην ταινία δίνει την κατεύθυνση της αλήθειας. Το σενάριο της ταινίας, γραμμένο από το πετυχημένο δίδυμο Ματ Ντέιμον και Μπεν Άφλεκ (οι οποίοι και πρωταγωνιστούν) καλεί τους θεατές να αναζητήσουν την αλήθεια. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κινηματογραφηθεί αυτή η κατεύθυνση, αλλά ο Ρίντλεϊ Σκοτ επιλέγει εκείνον που θα αποτελέσει φόρο τιμής σε μια εξέχουσα προσωπικότητα του κινηματογράφου. Ο λόγος γίνεται για τον «σαμουράι» του κινηματογράφου, ΑκίραΚουροσάβα και μία από τις πρώτες του ταινίες: «Η Γκέισα και ο Σαμουράι» (Rashomon, 1950).
Η σκηνοθετική προσέγγιση λοιπόν ακολουθεί το μοτίβο που εξετάστηκε και καθιέρωσε το «Ρασομον», τρεις εκδοχές της ιστορίας, από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες, τις οποίες βλέπουμε με τη σειρά μέχρι να φθάσουμε στην τρίτη που είναι και η αληθινή. Αρχικά, έχουμε την οπτική γωνία του Ζαν Ντε Καρούζ, ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του τον ιδανικό ιππότη του ρεύματος του ρομαντισμού, που όμως όλοι τον διαβάλουν και επιθυμούν τα δεινά του. Η δεύτερη οπτική γωνία ανήκει στον Ζακ Λε Γκρι, ο οποίος αντιστρέφει κάποιες καταστάσεις που είδαμε στην πρώτη εκδοχή (ο Ντε Καρούζ σώζει στη μάχη τον Λε Γκρι, αλλά ο Λε Γκρι υποστηρίζει το αντίθετο). Αυτή η αντίστροφη των γεγονότων και των νοημάτων δεν κατευθύνεται μόνο προς τον χαρακτήρα του Ντε Καρούζ, αλλά και σε εκείνον της λαίδη Μαργκαρίτ. Ο Λε Γκρι διατυμπανίζει ότι προκλήθηκε από τα θέλγητρα της λαίδη Μαργκαρίτ, ενώ εκείνη υποστηρίζει ότι αναγκάστηκε να συνευρεθεί μαζί του. Στα πλαίσια του τελευταίου, έχουμε και την οπτική γωνία της αληθινής πρωταγωνίστριας της ταινίας, η οποία αποτελεί και την αναντίρρητη αλήθεια. Σε αυτή, ο Ντε Καρούζ χάνει το ιπποτικό ιδεώδες και παρουσιάζεται σαν ένας πολεμοχαρής αγροίκος, ενώ ο Λε Γκρι σαν ένας ανήθικος και ακόλαστος ψεύτης.
Ο Ρίντλεϊ Σκοτ από μεριάς του δίνει ισάξιο χρόνο στο κάθε έναν χαρακτήρα να δείξει την οπτική του γωνία (περίπου 42 λεπτά έκαστος). Δίνει μεγάλη βάση στις διαφορές των εκδοχών, ενώ αλλάζει τις γωνίες λήψης κάθε φορά που βλέπουμε την ίδια σκηνή από διαφορετική μαρτυρία. Συνεχίζει να επικοινωνεί τους συμβολισμούς του μέσα από την αντίληψη και τα μάτια της λαίδη Μαργκαρίτ, ενώ σχολιάζει την πατριαρχία της εγκληματικής σκέψης του κλήρου. Τα κάδρα φέρουν μια εικόνα μικρότερης κλίμακας, ενώ πολλές σκηνές είναι γυρισμένες εντός των πέτρινων τειχών των κάστρων. Η σκηνή στην οποία βλέπουμε τον Ρίντλεϊ Σκοτ να επιστρέφει σε γνώριμα κινηματογραφικά μονοπάτια είναι αν μη τι άλλο η σκηνή της μονομαχίας που ανοίγει και κλείνει την ταινία.
.jpg)
Ερμηνείες:
Οι ηθοποιοί μέσα από την προσέγγιση της διαφορετικής οπτικής γωνίας έχουν την ελευθερία να εξερευνήσουν σε βάθος τους χαρακτήρες τους.
Ο Ματ Ντέιμον στη δεύτερη συνεργασία του με τον Ρίντλεϊ Σκοτ περνάει από τον χαρακτήρα του αισιόδοξου επιστήμονα (The Martian, 2015) στον Ζαν Ντε Καρούζ, ιππότη μεν, αγριάνθρωπο δε του μεσαίωνα. Ενδιαφέρεται για την τιμή και την υπόληψη του περισσότερο από αυτή της συζύγου του, που είναι το πραγματικό θύμα. Όλα οδηγούν στη τελική μονομαχία που θα αναζητήσει εκδίκηση για να ικανοποιήσει όλα εκείνα τα σύνδρομα κατωτερότητας που τον ταλανίζουν.
Ο ΑνταμΝτράιβερ, το νέο πρόσωπο του Χόλυγουντ, μετά από την απογοητευτική νέα τριλογία του «Πολέμου των Άστρων», βρίσκεται σε όλες τις μεγάλες παραγωγές. Ενσαρκώνει τον ιππότη Ζακ Λε Γκρι που δε λαμβάνει το όχι σαν απόλυτη απάντηση και δε διστάζει να διαπράξει τα χείριστα για να ικανοποιήσει την ηδονή του. Ο ΆνταμΝτράιβερ μεταφέρει εξαιρετικά την επιφανειακή γοητεία και την ακόλαστη φύση του χαρακτήρα του.
.jpg)
Η Τζόντι Κόμερ ως λαίδη Μαργκαρίτ έχει έναν απαθή ρόλο, τουλάχιστον στις δύο πρώτες εκδοχές της ιστορίας. Αποκτά και εκφράζει μια δυναμική στη δική της εκδοχή, την αληθινή. Δε διστάζει να έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με ένα ολόκληρο σύστημα συγκάλυψης και διαφθοράς και μια σκοτεινή εποχή. Η δυναμική στη φωνή της έρχεται και κουμπώνει με το εύθραυστο βλέμμα της που δίνει μάχη για να κρατήσει τα δάκρυα του. Ο χαρακτήρας της δεν είναι παντοδύναμος, αλλά παίρνει κουράγιο από την προάσπιση του δικαίου και του ηθικού.
Ο Μπεν Άφλεκ ως Κόμης Πιέρ είναι απολαυστικός. Αν και συνυπογράφει το σενάριο και αρχικά ήταν να υποδυθεί τον Λε Γκρι, κάνει ένα βήμα πίσω και αναλαμβάνει να μεταφέρει τη ζωηρή φύση του Κόμη Πιέρ. Καιρό έχουμε να δούμε τον Μπεν Άφλεκ να διασκεδάζει στον ρόλο του και αυτό φαίνεται σε κάθε καρέ που τον απεικονίζει. Οι αυτοσχεδιασμοί με τον καλό του φίλο Ματ Ντέιμον πάνε και έρχονται, ενώ η χημεία του με τον ΆνταμΝτράιβερ είναι εξαιρετική.
.png)
Τεχνικό κομμάτι:
Τα έχουμε πει πολλές φορές. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ έχει βρει τους κατάλληλους ανθρώπους για τις κατάλληλες θέσεις και από την αρχή της καριέρας του μέχρι και τώρα δεν απογοήτευσε ποτέ σε αυτό τον τομέα. Βέβαια, σε συμφωνία με το συνεργείο του επιλέγει να έχουν μια πιο ζοφερή και παγερή φωτογραφία, ίσως λόγω της ζοφερής εποχής της πανδημίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το στυλιστικό τμήμα και το τμήμα του makeup, καθώς παραδίδουν τους αγαπημένους μας ηθοποιούς αγνώριστους!Ο Ματ Ντέιμον έχει ουλές από μάχες και ένα περίεργο στυλ μεσαιωνικής κώμης, ενώ ο Μπεν Άφλεκ έχει ξανθά μαλλιά και τοπικό μούσι. Αντιθέτως, ο ΆνταμΝτράιβερ παρουσιάζεται με μακριά μαύρα μαλλιά (για να αναδειχτεί η γοητεία της εποχής) και επιμελημένο συνεχές μούσι.
Η μουσική σε μεγάλο μέρος της ταινίας είναι απούσα. Η θεματική που τίθεται στο τραπέζι δε χωράει κάποια μουσική φανφάρα, αλλά μια πιο ήσυχη προσέγγιση λόγω των ανυπέρβλητων δυσκολιών που πρέπει να ξεπεράσουν οι χαρακτήρες μας.
Αποτίμηση:
Η ταινία στον πυρήνα της και με τον πυρήνα εννοώ τις σκηνές δράσεις και τα του τεχνικού τμήματος παραμένει μια ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ. Είναι πιο αργή και μελετάει τις σκηνές πιο εξονυχιστικά εξαντλώντας τις εκφάνσεις και τις πτυχές τους στην αναζήτηση της αλήθειας. Στηρίζεται στις μαρτυρίες και στην ανατροπή της πρώτης φοράς. Σε αντίθεση με άλλες ταινίες του Ρίντλεϊ Σκοτ που έχουμε ή μη αναφέρει δεν βλέπεται πολύ συχνά λόγω αυτή της εξάρτησης από την αλήθεια. Η ταινία δεν πήγε πολύ καλά εισπρακτικά ως επί το πλείστον λόγω της πανδημίας. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ ωστόσο κατηγόρησε το νεαρό κοινό ότι είναι αποχαυνωμένο στο κινητό του και κολλημένο με τα ενωμένα σύμπαντα, όπως αυτό του κινηματογραφικού σύμπαντος της «Μάρβελ». Η εμμονή του σε αυτή τη θέση τον έκανε δυσάρεστο, και αποτέλεσε την αιτία να μη συνεργαστεί ξανά με την Τζόντι Κόμερ, η οποία προοριζόταν για τον ρόλο της Ζοζεφίν στην ταινία «Ναπολέων».
Θα έβαζα με ταπεινότητα όπως πάντα ένα 6,9 μόνο και μόνο επειδή δε θα επιστρέψω σύντομα για να την παρακολουθήσω.
Διαφορετικά, η ταινία είναι σίγουρα μια εξαιρετική προσθήκη στη φιλμογραφία του Ρίντλεϊ Σκοτ. Ένα ηχηρό σχόλιο πάνω στη γυναικεία κακοποίηση που δεν είναι κάτι πρόσφατο, αλλά ένα φαινόμενο δυστυχώς μακραίωνο…
Η Τελευταία Μονομαχία (The LastDuel, 2021) εγχρ.
Διάρκεια: 2 ώρες και 32 λεπτά
Είδος: Ιστορικό Δράμα
Σκηνοθεσία: Ρίντλεϊ Σκοτ
Πρωταγωνιστές: Ματ Ντέιμον, ΆνταμΝτράιβερ, Μπεν Άφλεκ, Τζόντι Κόμερ
Πρόθεμα:
Η νέα ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ ιστορικού ενδιαφέροντος με τίτλο «Ναπολέων» κοντεύει να εξέλθει από τις κινηματογραφικές αίθουσες. Λίγο λοιπόν πριν καλύψουμε την τελευταία του ταινία, θυμόμαστε την πιο πρόσφατη στιγμή που γύρισε τον χρόνο πίσω με την κινηματογραφική του κάμερα. Ο λόγος γίνεται για την ταινία, «Η τελευταία μονομαχία» (LastDuel, 2021), αλλά απέχει πολύ από το τέλος!
#ΓιώργοςΤοκμακίδης #GiorgosTokmakidis #Κουλτουροσουπα #Culturosupa #Αφιέρωμα #RidleyScott #TheLastDuel #HistoricDrama #MattDamon #AdamDriver #BenAffleck #JodieComer #Napoleon
