Στο πλαίσιο του νεοσύστατου τμήματος Agora Series του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου επικοινωνίας με τους επαγγελματίες που δημιουργούν σειρές για τηλεοπτικά δίκτυα και πλατφόρμες, πραγματοποιήθηκε συζήτηση με τίτλο «Το μοντέρνο ελληνικό σινεμά – Στήνοντας την τοπική σκηνή». Στη συζήτηση συμμετείχαν πολλοί διακεκριμένοι επαγγελματίες του χώρου, με συντονίστρια τη δημοσιογράφο/κριτικό κινηματογράφου (NOVA, FLIX.GR), Πόλυ Λυκούργου.
Το πρώτο πάνελ αποτελούταν από τους Γιάννης Δώνο, Original Content Manager & Head of Acquisitions, ANT1 +, Κωνσταντίνο Μπουρούνη, Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή Προγράμματος, ΕΡΤ, Κωνσταντίνο Σούσουλα, Chief Content Officer, MEGA TV και Φαίη Τσιτσιπή, Senior Manager COSMOTE TV Originals. Τον λόγο πήρε αρχικά η Πόλυ Λυκούργου: «Το Agora Series φιλοδοξεί να χτίσει ένα δίκτυο συνεύρεσης και συνεργασιών για τους επαγγελματίες της μικρής οθόνης. Οι τεχνολογίες αλλάζουν όπως και η θέαση των ταινιών και σειρών, που έχουν φέρει την τηλεόραση και τις πλατφόρμες σε πρωταγωνιστικό ρόλο και αυτό δημιουργεί μια πρόκληση στους επαγγελματίες του χώρου».
Όταν έρχεται μια ιδέα στο τραπέζι, με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή; Τη συζήτηση ξεκίνησε η Φαίη Τσιτσιπή: «Η COSMOTE TV είναι παρούσα στην παραγωγή και στη συμπαραγωγή original περιεχομένου και αφορά κυρίως ταινίες στο κομμάτι της μυθοπλασίας και του ντοκιμαντέρ με 160 παραγωγές στον χώρο του παρεξηγημένου ντοκιμαντέρ. Στα γραφεία όλων μας έρχονται προτάσεις από δημιουργούς. Ο τρόπος που λειτουργούμε και αυτό που κοιτάμε πάντα, πέρα από το σενάριο, είναι και το πού θέλουμε να απευθυνθούμε, ώστε στη συνέχεια να επενδύσουμε. Είναι το πιο δημιουργικό κομμάτι, αλλά και το πιο στρατηγικό, ώστε το περιεχόμενο να είναι ελκυστικό στους θεατές».
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Σούσουλα: «Εννοείται πως η τηλεθέαση μάς αφορά πάρα πολύ. Όταν έχεις δημιουργήσει ένα μωσαϊκό με mainstream κοινό, το να βάλεις το κερασάκι με κάτι διαφορετικό, είναι κάτι που πάντα με ενδιέφερε. Αλλά δεν μπορεί να είναι πάνω από ένα τη σεζόν. Κάθε πρότζεκτ χρειάζεται τον χρόνο του και ένα καλό σενάριο είναι αυτό που όλοι μας ψάχνουμε. Το Milky Way που ετοιμάζουμε θα είναι ένα κομμάτι τολμηρής τηλεόρασης».
Τα πράγματα είναι διαφορετικά σε μια πλατφόρμα, ωστόσο, όπως εξήγησε ο Γιάννης Δώνος: «Εμείς δεν τρέχουμε πίσω από τον χρόνο. Δίνουμε τον χρόνο και τον χώρο σε ένα πρότζεκτ για να αναπτυχθεί σωστά. Έχουμε έναν προγραμματισμό καθώς επενδύουμε στο προϊόν. Οι Σέρρες του Γιώργου Καπουτζίδη ήταν ένα μεγάλο στοίχημα με πολύ ιδιαίτερο θέμα και χαρήκαμε πολύ που το αγκάλιασε ο κόσμος». Σε ποιες επιλογές δίνετε το πράσινο φως;» ήταν η ερώτηση της Πόλυ Λυκούργου. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Μπουρούνη: «Η Δημόσια Τηλεόραση απευθύνεται σε όλους και πρέπει να καλύψει όλες τις απαιτήσεις του κοινού με ποιοτικό πρόγραμμα. Πέρσι κάναμε για παράδειγμα τρεις σειρές από διηγήματα. Η κοινωνία στις μέρες μας έχει γίνει πιο απαιτητική, αλλά και πιο δεκτική σε νέες προτάσεις όπως ήταν η Τούρτα της μαμάς».
«Για εμάς ήταν βασικό στην πλατφόρμα να μιλήσουμε και με κινηματογραφικούς δημιουργούς χωρίς να υποτιμάμε τους τηλεοπτικούς σκηνοθέτες στους οποίους υπάρχει άπλετο ταλέντο. Ακολουθούμε τις τάσεις της χώρας μας και θέλουμε να βρίσκομαι συνεργάτες στο εξωτερικό για να κάνουμε συμπαραγωγές», τόνισε ο Γιάννης Δώνος. «Μπήκαμε και εμείς στον χώρο της μυθοπλασίας και είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασίες. Κάναμε και συμπαραγωγή με το Apple+ για τη σειρά Tehran που γυρίστηκε στην Ελλάδα. Όλα είναι θέμα συνεργασίας και συμφωνίας γιατί η σειρά δεν προβάλλεται στην πλατφόρμα μας. Είναι μια συνεργασία που σε βοηθά στην εξωστρέφεια και είναι θέμα στρατηγικής» ανέφερε η Φαίη Τσιτσιπή. «Και εμείς έχουμε συνεργαστεί με εταιρίες παραγωγής όπως για το Maestro του Παπακαλιάτη. Το κριτήριο είναι μια καλά γραμμένη ιστορία» τόνισε ο Κωνσταντίνος Σούσουλας.
Όσο για το αν υπάρχει μυστικό της επιτυχίας; «Φυσικά και δεν υπάρχει. Πρώτα έχει μεγάλη αξία η ομάδα προγράμματος, αλλά πολλά ορίζονται και από το ένστικτο. Τι θέλεις να κάνεις πραγματικά. Αυτό που βοηθά πολύ είναι η εμπιστοσύνη στις εταιρείες παραγωγής. Και για κάθε σειρά πρέπει να εμπιστεύεσαι και τον showrunner. Σε μια σειρά μπορεί να είναι ο σεναριογράφος και σε άλλη ο σκηνοθέτης», εξήγησε ο Κωνσταντίνος Μπουρούνης.
«Θέλουμε το υλικό της πλατφόρμας μας που θα είναι ελληνικό να φεύγει στο εξωτερικό και να προσφέρει ποιοτικό περιεχόμενο», ανέφερε ο Γιάννης Δώνος στην ερώτηση για το πώς θα είναι οι πλατφόρμες σε πέντε χρόνια από τώρα. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Μπουρούνη: «Δεν θα συνεχίσουμε να έχουμε τόσες πολλές σειρές. Τα κουκιά είναι μετρημένα. Θέλουμε ιστορίες που δεν έχουμε ξαναδεί και θα μπορούσαν να αποκτήσουν κοινό και στο εξωτερικό».
Ακολούθησε το δεύτερο πάνελ με τους Φένια Κοσοβίτσα (Παραγωγός, Blonde), Ιωάννα Δάβη (Παραγωγός, Indigo View), Διονύση Σαμιώτη (Παραγωγός, Tanweer Productions), Μάρκο Χολέβας (Πρόεδρος ΔΣ στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου), Στέλιο Κοτιώνη (Foss productions). «Αυτό που θέλεις να εκφράσεις με τη δουλειά σου μπορεί να προβληθεί σε μεγάλη ή μικρή οθόνη. Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα το Διοικητικό Συμβούλιο ασχολήθηκα με τις σειρές και τη νέα αυτή διάσταση της τηλεόρασης. Με το Ταμείο Ανάκαμψης ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα που θα χρηματοδοτεί την ανάπτυξη σειρών που μπορούν να βγουν στο εξωτερικό» απάντησε ο Μάρκος Χολέβας, σε ερώτηση για το πώς θα χρηματοδοτούνται τα νέα εγχειρήματα.
«Αγαπώ τις σειρές όπως και το σινεμά. Για μένα είναι το ίδιο. Το timimg ήταν λάθος. Ποιος να άκουγε το 2003 για μια τέτοια σειρά. Το 2018, μετά την ταινία Έτερος Εγώ, αντί να κάνουμε άλλη μια ταινία είπαμε να κάνουμε μια σειρά», ανέφερε η Φένια Κοσοβίτσα για τη μετάβασή της στην τηλεόραση. Η Ιωάννα Δάβη μίλησε για το Νησί και την κινηματογραφική του λογική. «Αυτό που ήταν μοναδικό ήταν ότι φύγαμε από το στούντιο και πήγαμε στην Κρήτη. Είναι θέμα δημιουργών και ανάπτυξης η κινηματογραφική αισθητική. Χρειαζόμαστε θεσμικούς φορείς για να δίνονται κεφάλαια, όπως το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου».
Σύμφωνα με τον Διονύση Σαμιώτη: «Η εταιρεία παραγωγής μας ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια και έχουμε παρουσία σε διάφορες χώρες και δεν περιοριζόμαστε μόνο στην Ελλάδα. Προτεραιότητα έχει το σινεμά και όχι η τηλεόραση. Οι σειρές μπορούν να συμπληρώσουν το επιχειρηματικό πλάνο μιας εταιρείας, αλλά ο βασικός άξονας είναι αναγκαστικά το σινεμά. Η τηλεόραση μπήκε στη ζωή μας λόγω της πανδημίας. Καθίσαμε πολλές ώρες με τους σεναριογράφους τότε και δημιουργήθηκαν ωραία πρότζεκτ. Τώρα, ο χρόνος είναι περιορισμένος».
Τι θα διευκόλυνε τους παραγωγούς από εδώ και πέρα ήταν η επόμενη ερώτηση. «Το δικό μου background είναι η διαφήμιση και αποφασίσαμε να βρίσκουμε από εκεί τη χρηματοδότηση και να κάνουμε ταινίες. Θέλουμε να πούμε νέες ιστορίες στον κόσμο. Ασχολούμαστε με τις ιστορίες που πρώτα αγγίζουν εμάς για να φτάσουν έπειτα στο κοινό. Θέλουμε να είμαστε εμείς οι παραγωγοί και τα κανάλια συμπαραγωγοί, όπως με τη Χίμαιρα του Καραγάτση, όπου θα είναι συμπαραγωγός η ΕΡΤ που καλύπτει ένα μέρος των χρημάτων και μετά πάμε στο εξωτερικό. Ακολουθούμε το μοντέλο του κινηματογράφου και στις σειρές. Όσο για το Maestro, ο Χριστόφορος ήρθε μαζί με το Mega, οπότε δεν γινόταν να είμαστε παραγωγοί. Αλλά συμμετείχαμε στις συζητήσεις της πώλησης, το αντίτιμο της οποίας δεν ήταν ευτελές» ανέφερε ο Στέλιος Κοτιώνης.
«Λείπει χρόνος, χρήμα και εκπαίδευση για να πηγαίνουν τα πρότζεκτ ένα βήμα παραπάνω» τόνισε η Φένια Κοσοβίτσα. «Για μένα έχει διαφορά η τηλεόραση με το σινεμά. Κάνουμε κάθε χρόνο pitching, ώστε να βρίσκουμε νέους ανθρώπους και πρότζεκτ όπως θα γίνει και για δεύτερη χρονιά, φέτος τον Μάιο» ανέφερε ο Διονύσης Σαμιώτης. «Θέλουμε ιστορίες διαφορετικές που βγαίνουν από την Αθήνα», επισήμανε η Ιωάννα Δάβη.
Ακολούθησε το πάνελ των δημιουργών με τους: Γιώργο Καπουτζίδη (Σκηνοθέτης Σεναριογράφος, Ηθοποιός και Ambassador της Αγοράς), Βαρδή Μαρινάκη, (Σκηνοθέτης), Κατερίνα Μπέη (Συγγραφέας/Σεναριογράφος), Χριστόφορο Παπακαλιάτη, (Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος/Ηθοποιός), Κατερίνα Φιλιώτου, (Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος) και Λευτέρη Χαρίτο (Σκηνοθέτης/Πρόεδρος ΔΣ στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου).
«Είχα κουραστεί με τις ελληνικές ταινίες και ήθελα να μπω στον κόσμο της τηλεόρασης. Με συγκίνησε το σενάριο και ήθελα να το αναπτύξω», είπε ο Βαρδής Μαρινάκης για την επιλογή του να κάνει τον Σιωπηλό Δρόμο. «Τα τελευταία χρόνια έχω τη χαρά μετά την Ευτυχία να δουλεύω με την ησυχία μου. Όταν είσαι σεναριογράφος και θέλεις να κάνεις σινεμά ή παρακαλάς σκηνοθέτες ή κάνεις ό,τι θέλει ο σκηνοθέτης. Δεν μπορείς να πεις ότι είσαι σεναριογράφος του σινεμά στην Ελλάδα», είπε η Κατερίνα Μπέη. Σε ερώτηση αν λογοκρίνεται ο ίδιος, ο Γιώργος Καπουτζίδης απάντησε: «Έγραψα μια σειρά για έναν γκέι γιο που πήγε να βοηθήσει τον μπαμπά του, ο οποίος έσπασε το χέρι του στις Σέρρες. Και είμαι ένας γκέι γιος που πήγε να βοηθήσει τον μπαμπά του που έσπασε το χέρι του στις Σέρρες, άρα δεν αυτολογοκρίθηκα. Πιο πιστή αντιγραφή δεν υπήρχε. Το θέμα με την κωμωδία είναι ότι δεν υπάρχει στην ελληνική τηλεόραση. Παίζει η Μουρμούρα πολλά χρόνια. Κανείς μας δεν θα ζει για να δει το τελευταίο επεισόδιο. Θέλουν πλέον μια κωμωδία για όλη την οικογένεια. Από τον παππού μέχρι το οκτάχρονο παιδάκι του. Γιατί κάποια μυαλά νομίζουν ότι μια οικογένεια μαζεύεται το βράδυ στον καναπέ και βλέπει τηλεόραση».
«Δεν μπορούσα λόγω πανδημίας να κάνω την επόμενη ταινία και έτσι έγραψα την ιστορία του Maestro στους Παξούς. Ήθελα να γράψω μια ιστορία για εννέα μέρη που ήταν δύσκολο, γιατί ουσιαστικά έπρεπε να γράψω μια ταινία εννιά ωρών», είπε ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης για την επιλογή του να επιστρέψει στις σειρές. Μετά τις Άγριες Μέλισσες ο Λευτέρης Χαρίτος ετοιμάζει την σειρά Μάγισσα. «Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη που είπα ότι η σειρά θα είναι ένα μίνι Game of Thrones. Θα είναι μια ακριβή σειρά, σε ένα είδος που δεν έχουμε δει ξανά στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης το προσεγγίζει δημιουργικά και είναι μεγάλο ρίσκο γιατί η ελληνική τηλεόραση γίνεται με πολύ κόπο και αίμα. Με προβλημάτισε ο όγκος της παραγωγής και να είναι πιστευτό το προϊόν που θα παρουσιάσουμε».
Τι κάνει επιτυχία στην τηλεόραση; Όπως εξήγησε ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης: «Δεν ξεκινά κανείς να δημιουργεί με αυτό στο μυαλό του. Ό,τι γράφω, από το μοντάζ μέχρι και το γύρισμα, το αγαπάω τόσο πολύ και δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός. Ύστερα από 32 χρόνια στη δουλειά, όταν γράφω, παράλληλα σκηνοθετώ και γίνομαι και παραγωγός. Όσοι γράφουμε εκπληρώνουμε μια προσωπική μας ανάγκη. Δεν σκεφτόμαστε ποιος θα το δει». «Όταν ξεκινούσαμε, είχαμε δει πράγματα που μας είχαν επηρεάσει και πλέον ξέρουμε τι έχουμε να πούμε γιατί έχουμε περισσότερες εμπειρίες», συμπλήρωσε ο Γιώργος Καπουτζίδης.
Από την πλευρά της η Κατερίνα Φιλιώτου ανέφερε: «Την ώρα που γράφεις είσαι μέσα στην ιστορία σου και είναι αδύνατο να σκεφτείς το κοινό στην Ελλάδα, πόσο μάλλον το αν θα το δει κάποιος στο εξωτερικό». «Είτε γράφω κάτι δικό μου είτε όχι, το αγαπώ σαν να είναι δικό μου και σκέφτομαι πώς μπορώ να το κάνω καλύτερο», ανέφερε η Κατερίνα Μπέη. «Όλες οι σειρές που έχουμε αγαπήσει έχουν κάτι προσωπικό. Είτε του σκηνοθέτη είτε του σεναριογράφου. Για να είμαι ειλικρινής, δεν πιστεύω ότι υπάρχει κινηματογραφική σειρά. Η εικόνα είναι το μέσο και εδώ, αλλά η τηλεόραση έχει άλλο κοινό. Οι ταινίες γεννιούνται για να τις δεις στην μεγάλη οθόνη, η τηλεόραση έχει άλλη λογική», τόνισε ο Λευτέρης Χαρίτος.
Φωτογραφικό υλικό
