10.000 Χιλιόμετρα: Μπορεί η τεχνολογία να αντικαταστήσει την ανθρώπινη παρουσία και επαφή; Κριτική ταινίας από τη Δήμητρα Γιαννακού.
Μπορεί η τεχνολογία να αντικαταστήσει την ανθρώπινη παρουσία και επαφή; Πόσο επηρεάζουν τις σχέσεις των ανθρώπων τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας και δικτύωσης που καταλαμβάνουν ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας; Τι είδους «επαφή» και «δέσιμο» μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας οθόνης και μιας κάμερας; Μήπως τελικά το «δέσιμο» γίνεται ουσιαστικά με αυτό καθ ’αυτό το μέσο και όχι με το υποκείμενο που υπάρχει από πίσω και επιδιώκουμε να «φθάσουμε»;
Τέτοια και άλλα παρόμοια ερωτήματα -φιλοσοφικής και πρακτικής φύσεως- επάνω στην επικοινωνία θέτει η πρώτη ταινία του ισπανού Κάρλος Μάρκες «10.000 Χιλιόμετρα», ενός νέου κινηματογραφιστή που ζει στο Λος Άντζελες. Η ιστορία της ταινίας αντανακλά κάποια στοιχεία των συνηθειών του σύγχρονου ανθρώπου, και αυτός ίσως είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους απέσπασε αρκετά βραβεία σε κάποια Φεστιβάλ.
Ως γνωστό, οι απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου διαβίωσης και επιβίωσης όλο και μεγαλώνουν και οι άνθρωποι αναγκάζονται πολλές φορές να μετακινούνται συνεχώς αλλάζοντας ακόμη και τόπο διαμονής. Η όλο και αυξανόμενη συνεχή κινητικότητα και ρευστότητα των πραγμάτων/καταστάσεων ακολουθεί μια παράλληλη ανοδική προοδευτική πορεία με την εξέλιξη της τεχνολογίας και έτσι, τώρα πια, όλοι μπορούν να «βρίσκονται» παντού με όλους, χάρη στο πάτημα ενός κουμπιού. Επάνω σε αυτά τα –τόσο επίκαιρα- δεδομένα πατά το concept της ταινίας, από τα οποία ο σκηνοθέτης εμπνεύστηκε για να φτιάξει μια ιστορία έρωτα και αγάπης μεταξύ δύο νέων που τους χωρίζουν 10.000 χιλιόμετρα.
Η Άλεξ (Ναταλία Τένα, «Games of Thrones») ζει στη Βαρκελώνη με τον χρόνια αγαπημένο της Σέρτζι (Ντέιβιντ Βερνταγκέρ) και επιθυμούν να κάνουν παιδί. Όμως όλα ανατρέπονται μια μέρα, όταν λαμβάνει την ειδοποίηση να εγκατασταθεί ξαφνικά στο Λος Άντζελες για ένα διάστημα, για επαγγελματικούς λόγους, καθοριστικούς για την καριέρα της. Οι σχέσεις από απόσταση δεν είναι κάτι πρωτάκουστο ούτε συμβαίνει μόνο στο σινεμά. Εξάλλου, υπάρχει και το Skype, το Facebook, και όλα τα συναφή που διευκολύνουν την «εξ αποστάσεως επαφή» και χρησιμοποιούνται, στην πραγματική ζωή, από πολλά ζευγάρια με παρόμοια και μη προβλήματα.
Με ιδιαίτερα περιγραφικό τρόπο, ο Μάρκες ξεδιπλώνει εμπρός στα μάτια μας, μέσα από τις εικόνες του, τα διάφορα στάδια της σχέσης αυτών των ανθρώπων που φαίνεται ότι αγαπιούνται πραγματικά. Έπειτα από ένα πλάνο-σεκάνς 23 λεπτών όπου το ζευγάρι κάνει έρωτα, παίζει και μιλά για το μέλλον του, η οθόνη χωρίζεται στα δύο, γιατί ουσιαστικά περνάμε στη δεύτερη «πράξη», θα λέγαμε, της ιστορίας. Από τη θαλπωρή της κοινής εστίας και ανθρώπινης ζεστασιάς που επιδεικνύεται με ένα μόνο πλάνο, μεταβαίνουμε στο δια-χωρισμό, στην ύπαρξη της απόστασης μεταξύ των δύο προσώπων˙ μιαν απόλυτη αλλαγή που μας τη «φωνάζει» η ίδια η σύσταση και η αρχιτεκτονική δομή της εικόνας. Τώρα, έχουμε να κάνουμε με δύο πρόσωπα, το ένα να κοιτάζει το άλλο μέσα από μια οθόνη. Δύο ξεχωριστά διαμερίσματα, το ένα στη Βαρκελώνη, γεμάτο αναμνήσεις και όνειρα, το άλλο στο Λος Άντζελες, λευκό, απρόσωπο, λίγο άχαρο και πρόχειρο, μαρτυρώντας την προσωρινότητα που χαρακτηρίζει τη ζωή του κατοίκου του.
Η Άλεξ και ο Σέρτζι θα προσπαθήσουν να σώσουν τη σχέση τους μέσα από τα «βοηθήματα» της τεχνολογίας. Κάποια στιγμή θα δούμε τον ένα χαρακτήρα να χορεύει αγκαλιά με το laptop, με όλο το ειρωνικό, μεταφορικό αλλά και ρεαλιστικό βάρος που κουβαλά αυτή η εικόνα.
Χωρίς να είναι κάποια εντυπωσιακή ταινία με ιδιαίτερη δράση και εφέ, τα «10.000 Χιλιόμετρα» θα λέγαμε ότι διακρίνονται για το εύστοχο συνδυασμό φόρμας και περιεχομένου : την περισσότερη ώρα παρακολουθούμε τους δύο χαρακτήρες, τα πρόσωπά τους, τις αντιδράσεις, τις συγκινήσεις και τα αισθήματα τους, όπως διαδέχονται το ένα το άλλο καθώς περνά ο χρόνος. Όλα εκτυλίσσονται μέσα σε κλειστούς χώρους, εστιάζοντας έτσι ο σκηνοθέτης στην προσωπική τους αλληλεπίδραση και επαφή, ενώ ο «έξω κόσμος» βρίσκεται αλλού, εκτός πεδίου (hors champ) της κάμερας ή αντανακλάται μέσα από φωτογραφίες. Η εξάρτηση, δε, και η συχνή χρήση του υπολογιστή περνά μέσα από την οθόνη, θυμίζοντάς στους περισσότερους θεατές την καθημερινή τους ζωή.
Επίσης, ο συνδυασμός ήχων και εικόνων που προέρχονται από διαφορετικά μηχανήματα και πηγές μαρτυρά την τόλμη του σκηνοθέτη να πάρει ρίσκα με μια κλασική αφηγηματική φόρμα, διαχέοντας, έτσι, ακόμη και όλη τη σύγχυση που μπορεί να επέλθει από έλλειψη σήματος ή ξαφνικής αποσύνδεσης. Τελικά, μια σχέση μπορεί να διατηρηθεί «ζωντανή» αν τη χωρίζουν πολλά χιλιόμετρα; Μια απάντηση μάς περιμένει στο τέλος της ταινίας, που θα πρότεινα να δείτε.
Βαθμολογία
5 στα 10
Κάρλος Μαρκές Μαρσέ
με τους Ναταλία Τένα, Ντέιβιντ Βερνταγκέρ
με τους Ναταλία Τένα, Ντέιβιντ Βερνταγκέρ
Διανομή: Μικρόκοσμος
-Κάθε Τετάρτη η κριτικός κινηματογράφου Δήμητρα Γιαννακού παρουσιάζει με κριτική ματιά τις νέες ταινίες της εβδομάδας.
