Οι Καλικάντζαροι είναι δαιμονικά πλάσματα της λαϊκής φαντασίας, που κυκλοφορούν τις νύχτες του Δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου - 6 Ιανουαρίου) πάνω στη Γη και ενοχλούν ή βλάπτουν τους ανθρώπους. Η λαϊκή φαντασία τους θέλει δύσμορφους και σιχαμερούς, με μακριά αχτένιστα μαλλιά και σουβλερά νύχια, τερατόμορφους, με το ένα χέρι μικρό και το άλλο τεράστιο ή με ένα πόδι ζώου.
Καλικάντζαροι: Ποιοι είναι και τι θέλουν
03 Ιανουαρίου 2022 751 ViewsΟι καλικάντζαροι, σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, ήταν άνθρωποι, «που από την κακή τους μοίρα γίνανε καλλικάντζαροι», ή «γιατί έτυχε να γεννηθούν το Δωδεκαήμερο» (γι’ αυτό οι γυναίκες δεν πρέπει να συλλαμβάνουν ή να γεννούν κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου), ή «γιατί ο παπάς δεν διάβασε σωστά τα γράμματα της βάφτισής τους» (Σίφνος), ή «γιατί πέθαναν τα Χριστούγεννα» ή «γιατί σκοτώθηκαν μοναχοί τους», ή γιατί «ο φύλακας άγγελός τους είναι ελαφρός» και επομένως αδυνατεί να τους προστατεύσει από τα κακά δαιμόνια.
Οι καλικάντζαροι κάθονται όλο το χρόνο στα έγκατα της Γης (στον «Κάτω Κόσμο» και τον «Άδη») και με τσεκούρια προσπαθούν να κόψουν το δέντρο που την κρατάει ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή με τα δόντια τους κατατρώγουν τους στύλους που κρατάνε τη Γη. Και όταν η Γη κοντεύει να πέσει, ανεβαίνουν στον πάνω κόσμο την παραμονή των Χριστουγέννων για να μην τους πλακώσει και αρχίζουν να κάνουν τον βίο των ανθρώπων αβίωτο. Όμως ο Χριστός, που εν τω μεταξύ έχει γεννηθεί, ξαναφτιάχνει το δέντρο και όταν οι καλικάντζαροι διωγμένοι από τον αγιασμό των υδάτων επιστρέφουν στα έγκατα της Γης αρχίζουν και πάλι από την αρχή.
Κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου οι καλικάντζαροι παραμονεύουν να βρουν πόρτα ανοιχτή, ή καμιά τρύπα ή καμινάδα σβηστή, για να χωθούν στα σπίτια. Τότε ανακατεύουν τα πράγματα, μαγαρίζουν τις τροφές και χορεύουν έξαλλα, καθότι δεινοί χορευτές. Παρότι η τροφή τους αποτελείται από σαύρες, φίδια, βατράχους, σκουλήκια και ποντικούς, δεν λένε όχι στα σπιτικά εδέσματα, όπως στα λουκάνικα και τις τηγανίτες.
Οι νοικοκυρές για να προστατευτούν κλείνουν νωρίς το σπίτι, δεν σβήνουν το τζάκι, ρίχνουν στις στέγες λουκάνικα, θυμιατίζουν, χαράζουν σταυρούς στις πόρτες και στα αγγεία, όπου φυλάσσονται τρόφιμα, λάδι και κρασί και προκαλούν δυσάρεστες οσμές, τις οποίες απεχθάνονται οι καλικάντζαροι, όπως καίγοντας παλιοτσάρουχα ή αλείφοντας τις εξώπορτες με χαμολιό.
Οι καλικάντζαροι είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνοι στην ύπαιθρο, όπου συλλαμβάνουν διαβάτες και χορεύουν μαζί τους μέχρι τελικής πτώσεως. Παραμονεύουν προπαντός στις ρεματιές κοντά στους δρόμους που οδηγούν σε μύλους. Για να μπουν στους μύλους κάνουν διάφορα τεχνάσματα. Κόβουν π.χ. το νερό του αυλακιού. Ο μυλωνάς όμως, που ξέρει, προτιμά να καθυστερήσει και περιμένει ως που να λαλήσει ο τρίτος πετεινός, γιατί τότε οι καλικάντζαροι αναγκάζονται να κρυφτούν. Αν πέσει στα χέρια τους άνθρωπος μπορεί να τους ξεγελάσει λέγοντάς τους ιστορίες και παραμύθια γιατί οι καλικάντζαροι είναι από αφελείς έως πολύ κουτοί.
Οι καλικάντζαροι φεύγουν για τον Κάτω Κόσμο την παραμονή των Φώτων, με τον πρώτο αγιασμό των υδάτων (Πρωτάγιαση). Κατά την αναχώρησή τους τραγουδούν σκωπτικά άσματα, στα οποία όμως διακρίνεται ο τρόμος τους:
Φεύγετε να φεύγουμε
Έρχεται ο τουρλόπαπας
Με την αγιαστούρα του
Και με τη βρεχτούρα του.
Προς τους καλικάντζαρους των νεοελληνικών παραδόσεων φαίνεται να αντιστοιχεί ο βαβουτζικάριος των Βυζαντινών, ο οποίος παρουσιαζόταν ομοίως στη διάρκεια του Δωδεκαημέρου, σύμφωνα με τις τότε δοξασίες.
Οι αντιλήψεις για τα δαιμονικά που παρουσιάζονται το Δωδεκαήμερο είναι γνωστές και σε άλλους λαούς, στους οποίους επικρατούν παραδόσεις για λυκάνθρωπους, στρίγγλες, μάγισσες και άλλα όντα, με συμπεριφορά ανάλογη με αυτή των καλικάντζαρων.
Διάφορες ερμηνείες έχουν προταθεί για να εξηγήσουν το πώς προέκυψαν οι λαϊκές δοξασίες για τους καλικάντζαρους. Ο Νικόλαος Πολίτης, ο πατέρας της ελληνικής λαογραφίας, θεωρεί ότι οι δοξασίες και οι παραδόσεις για τους καλικάντζαρους αποτελούν δαιμονοποίηση των μεταμφιεσμένων, κατά την περίοδο του Δωδεκαημέρου, οι οποίοι ήταν ιδιαιτέρως ενοχλητικοί. Επίσης, δέχεται ότι έχουν αναμιχθεί και λαϊκές δοξασίες που αναφέρονται στους λυκανθρώπους.
Ο βυζαντινολόγος Φαίδων Κουκουλές πιστεύει ότι οι καλικάντζαροι αρχικά σήμαιναν βλαπτικά για τα χωράφια και τα αμπέλια έντομα (κάνθαροι) και ότι με την πάροδο του χρόνου έγινε συμφυρμός των κανθάρων με τους πειρακτικούς μεταμφιεσμένους του Δωδεκαημέρου.
Ο αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Ρωμαίος υποστηρίζει ότι οι καλικάντζαροι είναι κυρίως νεκρικοί δαίμονες, επειδή ακριβώς τις μέρες του Δωδεκαημέρου, σύμφωνα με αρχαία ήδη πίστη, εμφανίζονται στη Γη οι ψυχές των πεθαμένων.
Πηγή: sansimera.gr
Γραψε το σχολιο σου
Γραψε το σχολιο σου στο Facebook
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
Παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου: Ο απολογισμός της Εθνικής ομάδας - 50849
07:00 | 29 Αυγούστου 2023 -
«Το προξενιό της Ιουλίας»: Ο Αδάμ Μπουσδούκος για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση - 50821
06:00 | 26 Αυγούστου 2023 -
τελευταιες αναρτησεις
Οι νέες ταινίες της εβδομάδας και που προβάλλονται στη Θεσσαλονίκη 28/09-04/10/2023 (& όλες οι επαναλήψεις)
27 Σεπτεμβρίου 2023 με 0 Σχόλια 1205 ViewsΑπό τα 3 νέες ταινίες μη ρωτάς ποια αξίζει τα λεφτά της, πάνε να δεις τη νέα ταινία του Γούντι Άλεν και ας μην είναι από τις ευφάνταστες του, στις άλλες, και τζάμπα είσοδο και να΄χαν σκεφτείτε το. Δείτε τι θα δείτε από Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου έως Τετάρτη 04 Οκτωβρίου 2023
-
«Βότκα Μολότωφ»: Ένας Τσέχωφ δε φέρνει την …έκρηξη. Είδαμε & σχολιάζουμε
27 Σεπτεμβρίου 2023 με 0 Σχόλια 7977 ViewsΟι καλές ερμηνείες δεν κατάφεραν να σώσουν τους θεατές από μια μετριότατη παράσταση Είδε η Ειρήνη Σοφιανίδου και γράφει για την Κουλτουρόσουπα
Περισσότερα ... -
«Αινιγματικές Παραλλαγές»: Δείτε όλη τη συνέντευξη Τύπου πριν τη πρεμιέρα.
27 Σεπτεμβρίου 2023 με 0 Σχόλια 1032 ViewsΔείτε όλη τη συνέντευξη Τύπου πριν τη σημερινή πρεμιέρα.
Περισσότερα ...
Κατηγοριες
Αρχειο Θεματων
- Ιανουάριος 2014
- Ιανουάριος 2015
- Ιανουάριος 2016
- Ιανουάριος 2017
- Ιανουάριος 2018
- Ιανουάριος 2019
- Ιανουάριος 2020
- Ιανουάριος 2021
- Ιανουάριος 2022
- Ιανουάριος 2023
- Οκτώβριος 2009
- Οκτώβριος 2013
- Οκτώβριος 2014
- Οκτώβριος 2015
- Οκτώβριος 2016
- Οκτώβριος 2017
- Οκτώβριος 2018
- Οκτώβριος 2019
- Οκτώβριος 2020
- Οκτώβριος 2021
- Οκτώβριος 2022
- Νοέμβριος 2013
- Νοέμβριος 2014
- Νοέμβριος 2015
- Νοέμβριος 2016
- Νοέμβριος 2017
- Νοέμβριος 2018
- Νοέμβριος 2019
- Νοέμβριος 2020
- Νοέμβριος 2021
- Νοέμβριος 2022
- Δεκέμβριος 2013
- Δεκέμβριος 2014
- Δεκέμβριος 2015
- Δεκέμβριος 2016
- Δεκέμβριος 2017
- Δεκέμβριος 2018
- Δεκέμβριος 2019
- Δεκέμβριος 2020
- Δεκέμβριος 2021
- Δεκέμβριος 2022
- Φεβρουάριος 2014
- Φεβρουάριος 2015
- Φεβρουάριος 2016
- Φεβρουάριος 2017
- Φεβρουάριος 2018
- Φεβρουάριος 2019
- Φεβρουάριος 2020
- Φεβρουάριος 2021
- Φεβρουάριος 2022
- Φεβρουάριος 2023
- Μάρτιος 2014
- Μάρτιος 2015
- Μάρτιος 2016
- Μάρτιος 2017
- Μάρτιος 2018
- Μάρτιος 2019
- Μάρτιος 2020
- Μάρτιος 2021
- Μάρτιος 2022
- Μάρτιος 2023
- Απρίλιος 2014
- Απρίλιος 2015
- Απρίλιος 2016
- Απρίλιος 2017
- Απρίλιος 2018
- Απρίλιος 2019
- Απρίλιος 2020
- Απρίλιος 2021
- Απρίλιος 2022
- Απρίλιος 2023
- Μάιος 2014
- Μάιος 2015
- Μάιος 2016
- Μάιος 2017
- Μάιος 2018
- Μάιος 2019
- Μάιος 2020
- Μάιος 2021
- Μάιος 2022
- Μάιος 2023
- Ιούνιος 2009
- Ιούνιος 2013
- Ιούνιος 2014
- Ιούνιος 2015
- Ιούνιος 2016
- Ιούνιος 2017
- Ιούνιος 2018
- Ιούνιος 2019
- Ιούνιος 2020
- Ιούνιος 2021
- Ιούνιος 2022
- Ιούνιος 2023
- Ιούλιος 2014
- Ιούλιος 2015
- Ιούλιος 2016
- Ιούλιος 2017
- Ιούλιος 2018
- Ιούλιος 2019
- Ιούλιος 2020
- Ιούλιος 2021
- Ιούλιος 2022
- Ιούλιος 2023
- Αύγουστος 2014
- Αύγουστος 2015
- Αύγουστος 2016
- Αύγουστος 2017
- Αύγουστος 2018
- Αύγουστος 2019
- Αύγουστος 2020
- Αύγουστος 2021
- Αύγουστος 2022
- Αύγουστος 2023
- Σεπτέμβριος 2013
- Σεπτέμβριος 2014
- Σεπτέμβριος 2015
- Σεπτέμβριος 2016
- Σεπτέμβριος 2017
- Σεπτέμβριος 2018
- Σεπτέμβριος 2019
- Σεπτέμβριος 2020
- Σεπτέμβριος 2021
- Σεπτέμβριος 2022
- Σεπτέμβριος 2023
ΘΕΑΤΡΟΜΑΝΙΑ
-
«Βότκα Μολότωφ»: Ένας Τσέχωφ δε φέρνει την …έκρηξη. Είδαμε & σχολιάζουμε.
27 Σεπτεμβρίου 2023 -
«Αινιγματικές Παραλλαγές»: Δείτε όλη τη συνέντευξη Τύπου πριν τη πρεμιέρα..
27 Σεπτεμβρίου 2023
Περισσότερη θεατρομανία
ΣΙΝΕΜΑΝΙΑ
-
-
64o ΦΘ: Μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο Τάκη Κανελλόπουλο και τις ταινίες του..
27 Σεπτεμβρίου 2023
Περισσότερη Σινεμανία
ΜΟΥΣΙΚΟΜΑΝΙΑ
-
-
Το reworks festival 2023 ήταν καλύτερο από ποτέ;.
27 Σεπτεμβρίου 2023
Περισσότερη Μουσικόμανία
ΤΕΧΝΗ - ΒΙΒΛΙΟ
-
Τι επέλεξε να διαβάσει ένα 7χρονο στις διακοπές του!.
24 Σεπτεμβρίου 2023 -
Κακοκαιρία: Οι ζημίες που προκλήθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία.
23 Σεπτεμβρίου 2023
Περισσότερα Τέχνη Βιβλίο
-
-
Aνοίγει η πλατφόρμα για τις νέες ταυτότητες - Αναλυτικά η διαδικασία.
23 Σεπτεμβρίου 2023 -
Παροχή πρωινού μικρογεύματος σε μαθητές - Ξεκίνησαν οι αιτήσεις.
22 Σεπτεμβρίου 2023
Περισσότερα Όλα είναι δωρεάν
-
Γιώργος Καραμίχος για την περιπέτεια με τον καρκίνο: «Ακόμα είμαι σε φάση άμυνας»
23 Σεπτεμβρίου 2023«Πιάνω το σημείο της επέμβασης γύρω από τον αριστερό πνεύμονα και ακόμη ο συνδετικός ιστός είναι νεκρωμένος»
Περισσότερα ... -
Γιώργος Μάρτος: Αγαπητέ Σωκράτη Μάλαμα για τις απατεωνιές του αρχηγού σου Αλέξη Τσίπρα γιατί δεν ζήτησες συγγνώμη;
16 Σεπτεμβρίου 2023...γιατί δεν ζήτησες «συγγνώμη για όλα»;Περισσότερα ... -
Αρθρογραφικός προγραμματισμός Kulturosupa.gr - Συντάκτες & Στήλες 2023/24
09 Σεπτεμβρίου 2023Αναλυτική παρουσίαση σεζόν 2023/24
Περισσότερα ...
Περισσότερα Της «K» το κάγκελο
-
Κασσελάκης: Το ηλιοκαμένο αγόρι από την Ελλάδα σχεδιάζει να αποκτήσει παιδί μέσω παρένθετης μητέρας
23 Σεπτεμβρίου 2023«Η Ελλάδα πρέπει να γίνει πρότυπο ένταξης και ισότητας σε όλη την Ευρώπη» είπε ο ίδιος
Περισσότερα ... -
Αντιδράσεις για διαφήμιση ξυριστικής μηχανής με «πρωταγωνιστή» τρανς άνδρα
23 Σεπτεμβρίου 2023Οι ουλές της διπλής μαστεκτομής στο σώμα του μοντέλου πυροδότησαν πλήθος αρνητικών σχολίων -
Φοιτητές ιατρικής αυνανίστηκαν για να πανηγυρίσουν τη νίκη της ομάδας τους σε αγώνα βόλεϊ γυναικών
20 Σεπτεμβρίου 2023Το' δαμε κι αυτό
Περισσότερα ...
Περισσότερη Παράξενη ζωή
-
Ακόμα αναρωτιέσαι τι δεν τρώνε οι vegan; (και άλλες φιλοσοφίες).
17 Σεπτεμβρίου 2023 -
ΜΗ ξανακούσω το γελοίο κλισέ «η φύση εκδικείται»!
12 Σεπτεμβρίου 2023 -
Περισσότερα Πλανήτης Γη
-
-
Τα Εθνικά Καλλιστεία GS Hellas βραβεύουν τη Ρίκα Διαλυνά
23 Σεπτεμβρίου 2023 -
Περισσότερα Αυτά και άλλα
ΕΛΛΑΔΑ
+-
O Αντώνης Παπαηλίας είναι η «Καθαρίστρια» στο έργο του Αντώνη Τσιπιανίτη
27 Σεπτεμβρίου 2023 -
Από Μηχανής» Θέατρο: Οι παραστάσεις σεζόν 2023/24
27 Σεπτεμβρίου 2023 -
Περισσότερη Ελλάδα
-
«Βότκα Μολότωφ»: Ένας Τσέχωφ δε φέρνει την …έκρηξη. Είδαμε & σχολιάζουμε
27 Σεπτεμβρίου 2023 -
-
Μεγάλος Γιώργος Λάνθιμος: Κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα για τα Χαμένα Κορμιά.
09 Σεπτεμβρίου 2023