«ΠΩΣ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΔΥΟ»... Από την Μαντώ Χατζή.
Στο τελευταίο βιβλίο της η Άλι Σμιθ έχει επιλέξει να υπάρχουν δύο διαφορετικές εκδοχές. Στη μία εκδοχή η ιστορία ξεκινά με τη Τζορτζ, ένα κορίτσι στην εφηβεία, ενώ η δεύτερη με την ιστορία ενός αναγεννησιακού ζωγράφου, του Φραντσέσκο ντελ Κόσσα. Το εύρημα αυτό είναι, αναμφίβολα, γοητευτικό.
Στο δικό μου βιβλίο η αφήγηση ξεκινά με την Τζορτζ, μια δεκεξάχρονη κοπέλα που έχασε πρόσφατα τη μητέρα της. Στην προσπάθειά της να γνωρίσει καλύτερα το παρελθόν της μητέρας της μα και να διατηρήσει τις μνήμες από τη σχέση τους, θα θυμηθεί το ταξίδι που είχε κάνει κάποτε με εκείνη στην Ιταλία καθώς και την επίσκεψη στο παλάτι Σιφανόια στη Φεράρα. Η μικρή θα ψάξει για τον άγνωστο ζωγράφο που της είχε τότε κεντρίσει το ενδιαφέρον. Θα καταλήξει στην αίθουσα 55 της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου να παρατηρεί το πορτρέτο του Αγίου Βικεντίου δια χειρός του άγνωστου ζωγράφου (που εν τω μεταξύ έγινε γνωστό τα’ όνομά του, Φραντσέσκο ντελ Κόσσα). Κι ίσως μέσα από αυτή την παρατήρηση να προσπαθεί να συνθέσει τα κομμάτια του δικού της οικογενειακού παζλ. Στο δεύτερο μέρος ο Κόσσα αποκτά φωνή και μιλά-μιλά για τη ζωή στο 16ο αιώνα.
Στο Πώς να είσαι δύο η συγγραφέας θίγει πολλά και διαφορετικά θέματα. Από τη μία η αξία της τέχνης- η τέχνη άλλωστε ανοίγει ένα παράθυρο στο μυαλό του καθενός στον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων-, από την άλλη η διαχείριση του πόνου και της απώλειας- πολλές φορές η Τζορτζ όταν μιλά για τη μητέρα της χρησιμοποιεί ενεστώτα. Παράλληλα γίνεται αναφορά και στο ζήτημα της σεξουαλικής ταυτότητας. Τόσο στην ιστορία της Τζορτζ όσο και σε αυτή του ντελ Κόσσα η έμφυλη ταυτότητα απασχολεί τη συγγραφέα. Η μητέρα της ηρωίδας αλλά κι η ίδια βιώνουν την εμπειρία της . Ο ντελ Κόσσα από την άλλη ξεκινά τη ζωή του ως κορίτσι, αλλά στην πορεία υιοθετεί την αρρενωπή φύση για να μπορέσει να κυνηγήσει τ’ όνειρο της ζωγραφικής.
Ένα κείμενο που ομοιάζει με θεατρικό, λόγω των πολλών του διαλόγων, μα που κατ’ ουσίαν είναι ποιητικό. Η συγγραφέας έχει επιλέξει μια λιγότερο δομημένη νόρμα για να γράψει το βιβλίο της. Οι γνωστοί κανόνες στίξης καταρρίπτονται, χωρίς όμως να διαταράσσουν τη ροή του λόγου.
Ένα πολύ καλό δείγμα γραφής. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι τιμήθηκε με αρκετά βραβεία.
Τελικά: 3,5 στα 5
«Πώς να είσαι δύο» - Άλι Σμιθ - Εκδόσεις Καστανιώτη
