Ο γνωστός συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Γιώργος Λεονάρδος γεννήθηκε το 1937 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Πρωτοδημοσίευσε διηγήματα του το 1953 στις ημερήσιες εφημερίδες της Αλεξάνδρειας “Ταχυδρόμος” και “Ανατολή”. Σπούδασε Φυσική, αλλά έγινε δημοσιογράφος. Εργάστηκε στο δελτίο εξωτερικών ειδήσεων και αργότερα ως πολιτικός συντάκτης στις εφημερίδες “Καθημερινή”, “Ναυτεμπορική”, “Απογευματινή”, “Ελευθεροτυπία”, “Μεσημβρινή”, “Ελεύθερος Τύπος”, “Έθνος” και ως αρθρογράφος στο “Κέρδος”. Πρώτος ανταποκριτής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων στο Βελιγράδι, το 1964, και αργότερα, το 1976, στη Νέα Υόρκη, όπου διατέλεσε και διευθυντής του Εθνικού Κήρυκα της Νέας Υόρκης. Υπήρξε παρουσιαστής ειδήσεων στην ΕΡΤ και στον ΑΝΤΕΝΝΑ. Ανέλαβε δημοσιογραφικές αποστολές στον πόλεμο του Βιετνάμ, στον Ιρανοϊρακινό πόλεμο, στον πόλεμο του Περσικού και σε άλλες συρράξεις, καθώς επίσης σε διεθνείς διασκέψεις.
.
Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών και της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.
.
Όταν δεν πελαγοδρομεί σε θάλασσες και ωκεανούς, ιστορικές τοποθεσίες και εθνικές βιβλιοθήκες, μαζεύεται στην Ύδρα και γράφει ένα μυθιστόρημα.
Όταν δεν πελαγοδρομεί σε θάλασσες και ωκεανούς, ιστορικές τοποθεσίες και εθνικές βιβλιοθήκες, μαζεύεται στην Ύδρα και γράφει ένα μυθιστόρημα.
1. Μιας και η ιστορία άφησε πολλά υπονοούμενα για την Ειρήνη την Αθηναία, θα χρειάστηκε μεγάλη έρευνα προκειμένου να τοποθετήσετε την ηρωίδα σας μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής και να εξετάσετε τη σχέση της με αυτό. Ωστόσο είχατε εκ των προτέρων μια άποψη για αυτήν και του τρόπου που θα την αποδώσετε ή η έρευνα σας άλλαξε τον τρόπο της προσέγγισης σας;
Η αλήθεια είναι ότι πριν από την επιλογή ενός συγκεκριμένου πρωταγωνιστή ή πρωταγωνίστριας, του κυρίως χαρακτήρα του πονήματος, ο συγγραφέας είναι αναγκασμένος να κάνει μια ευρύτερη έρευνα γι’ αυτόν ή γι’ αυτήν, σχετικά με το χαρακτήρα του, τη συμπεριφορά του και γενικά τη δράση του για να πάρει μια θέση στην Ιστορία. Είναι ότι θα λέγαμε σήμερα η audition σε ηθοποιούς. Έτσι, όταν ξεκινήσει το γράψιμο ο συγγραφέας ξέρει με… ποιον έχει να κάνει και πώς να τον τοποθετήσει στο μυθιστόρημά του. Φυσικά σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα, εφόσον ο πρωταγωνιστής είναι ένα ιστορικό πρόσωπο, τα περιθώρια ελευθερίας στενεύουν γι’ αυτό και η έρευνα πρέπει να είναι πιο ενδελεχής και λεπτομερής. Τότε μπαίνουν πολλές παράμετροι για να το σκιαγραφήσουν, όπως η ψυχολογία, η συμπεριφορά και άλλα. Αλλά το δυσχερέστερο είναι να ερευνήσεις για την καθημερινότητα της εποχής όπου αναφέρεσαι, δηλαδή πώς μιλούσαν οι άνθρωποι τότε, πώς προσφωνούνταν, τι έτρωγαν, πώς έπιναν ακόμα αν θέλετε και πώς καυγάδιζαν ή ακόμα περισσότερο και πώς… «αλληλοβρίζονταν».
2. Πείτε μας για την Ειρήνη. Έπραξε όσα λέτε ότι έπραξε;
Η Ειρήνη η Αθηναία, που από νεαρή αρχοντοπούλα της Αθήνας θα γίνει αυτοκράτειρα μιας απέραντης αυτοκρατορίας και εξελιχθεί σε μια σκληρή μονοκρατόρισσα σε σκοτεινούς καιρούς, μένοντας γνωστή στην ιστορία ως Ειρήνη η Αθηναία, αλλά και ως παιδοκτόνος, μετά τη φρικτή πράξη της εναντίον του μοναχογιού της, προκειμένου να του πάρει το θρόνο. Συγχρόνως μέσα στη δίνη της εικονομαχίας, θα αποδειχθεί πιο σκοτεινή και από τους σκοτεινούς καιρούς στους οποίους ζει και… βασιλεύει. Η νεαρή Αθηναία σύντομα θα καθορίσει από το προσκήνιο, αλλά και από το παρασκήνιο, τις τύχες μιας ολόκληρης αυτοκρατορίας. Βρέθηκε στο μέσο της φανατικά θρησκευτικής διαμάχης μεταξύ εικονόφιλων και εικονοκλαστών, που όρισε και το μέλλον της αυτοκρατορίας. Ε, για όλα αυτά, καλά και κακά, άξιζε να γραφεί αυτό το ιστορικό μυθιστόρημα, που δεν ξεφεύγει ρούπι από την Ιστορία…
.
3. Τα ιστορικά σας μυθιστορήματα έχουν βρει μεγάλη απήχηση. Πόσο ελεύθερος είναι ο μυθιστοριογράφος να «χτίσει» την ιστορία και τους χαρακτήρες του στην εποχή που τοποθετεί τη δράση; Πώς μπορεί κανείς να πετύχει τη πειστική συνύπαρξη ιστορικών και μυθοπλαστικών στοιχείων;
Θα ξεκινήσω την απάντησή μου από το τέλος. Τα μυθοπλαστικά στοιχεία υπεισέρχονται σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα και στα ιστορικά του δεδομένα, τα οποία είναι απολύτως σεβαστά για μένα, – και γι αυτό παραθέτω πάντα στο τέλος των βιβλίων μου μια εκτενή βιβλιογραφία – για να εξηγήσουν και να φωτίσουν ορισμένες καταστάσεις και συμπεριφορές των πρωταγωνιστών του. Γι αυτό απάντησα στην πρώτη ερώτησή σας ότι χρειάζεται και η ψυχολογία… Άλλωστε μέσα σε μια κοινωνία, μια δεδομένη ιστορική στιγμή, ας πούμε στην άλωση της Πόλης ή άλλη, συμβαίνουν τόσα μικρά αλλά σημαντικά γεγονότα για το κάθε απλό άτομο, που θα μπορούσαν να συνθέσουν όχι ένα αλλά πολλά ιστορικά μυθιστορήματα, χωρίς να παραβιάσει ο συγγραφέας την ιστορικότητα του έργου του.
Και ερχόμαστε στο πρώτο σκέλος της ερώτησης. Όλες λοιπόν αυτές οι μικρές, ας πούμε, ιστορίες είναι τόσο σημαντικές όσο και τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Πάρτε τον σημερινό άνθρωπο και πόσα θα είχε να σας διηγηθεί για τον αγώνα επιβίωσης και τις αγωνίες του μέσα στον ορυμαγδό των σημερινών εξελίξεων με τις οικονομικές κρίσεις, τους πολέμους τις τρομοκρατικές ενέργειες κλπ. κλπ., χωρίς όμως να μπορεί να επηρεάσει ο ίδιος τη ροή των πολιτικών, οικονομικών και άλλων ιστορικών γεγονότων. Ένα ερωτικό ή κοινωνικό ή ακόμα και ένα περιπετειώδες μυθιστόρημα μέσα σε μια δεδομένη ιστορική περίοδο, τα γεγονότα της οποίας πάντα αναφέρουμε, όπως προείπα, αντικειμενικά και με απόλυτο σεβασμό στην αλήθεια, δεν επηρεάζει ή αν θέλετε δεν παραβιάζει την Ιστορία. Αντίθετα την φωτίζει και δίνει περισσότερες λεπτομέρειες για την ιστορική αυτή περίοδο, που ίσως ένας ιστορικός επιστήμονας θα δυσκολευόταν να παραθέσει, μιας και είναι αναγκασμένος να γράψει «ξερή» την Ιστορία, χωρίς τη συμμετοχή των απλών ανθρώπων, που είναι και αυτοί που υφίστανται τα πάνδεινα. Φυσικά υπάρχουν και άλλοι συντελεστές και παράγοντες που πρέπει να λάβει υπ’ όψη του ο συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων για να επιτελέσει το έργο του, αλλά όλοι αυτοί δεν θα… χωρούσαν για να τους αναφέρω στη σύντομη αυτή συνέντευξή μας…
Ίσως τα πούμε εκτενέστερα στο μέλλον. Γιατί, πιστεύω ότι υπάρχει αναγνωστικό ενδιαφέρον για το ιστορικό μυθιστόρημα, το οποίο πέραν της ψυχαγωγίας – με την έννοια της αγωγής ψυχής – προσφέρει και κάποιες, λίγες ή πολλές ιστορικές γνώσεις.
Ας μη ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος φτιάχνει την Ιστορία. Ποτέ η Ιστορία τον άνθρωπο…
.
4. Πόσο χρόνο σας πήρε να γράψετε το βιβλίο αυτό;
Το πρόβλημα δεν είναι η γραφή, όσο η προετοιμασία. Και η προετοιμασία του βιβλίου αρχίζει με τη «σύλληψη» της ιδέας, του εγκεφαλικού βασανισμού της και βέβαια της δύσκολης απόφασης να γραφεί το θέμα αυτό. Από εκεί και πέρα αρχίζει η μεγάλη περιπέτεια της λεπτομερούς και ενδελεχούς μελέτης, της έρευνας για νέα στοιχεία στα συγγράμματα και σε αρχεία και στη συνέχεια τα ταξίδια και η έρευνα στα διάφορα μήκη και πλάτη της γης για τη θαλασσοπορία αυτή και τη συλλογή πρόσθετων στοιχείων αλλά και για να συναισθανθεί ο γράφων τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών του, όταν βρίσκονταν σε ανεξερεύνητα μέρη και άγνωστες τοποθεσίες όπου κατέπλεαν. Σε ένα ιστορικό μυθιστόρημα, ιδιαίτερα αν αναφέρεται σε μια εξερεύνηση, η δυσκολία έγκειται στην ανακάλυψη, επισήμανση και επιλογή των στοιχείων που αξίζει να μεταφρασθούν από τα αρχεία που αναφέρονται στη θαλασσοπορία αυτή, ως επίσης και η γνώση των εθίμων και παραδόσεων που συνάντησαν οι ναυτικοί στους ιθαγενείς την εποχή εκείνη. Το δυσκολότερο όμως είναι να γνωρίσει ο συγγραφέας την καθημερινότητα της εποχής, και ειδικά στην προκείμενη περίπτωση τις συνθήκες διαβίωσης μέσα στα τότε ιστιοφόρα, πώς μιλούσαν, τι έτρωγαν, πώς καυγάδιζαν και ακόμα, αν θέλετε, πώς… βρίζονταν. Κάθε εποχή έχει και τις δικές της ιδιαιτερότητες.
5. Άρα το ιστορικό μυθιστόρημα, πέραν της ψυχαγωγίας και της απόδρασης που προσφέρει στον αναγνώστη του, είναι και πηγή γνώσης…
Φυσικά. Το τερπνό μετά του ωφελίμου που θα έλεγαν οι παλαιότεροι. Πράγματι προσφέρει γνώσεις που είναι δύσκολο να τις αποκτήσεις από μόνο σου γιατί απαιτούν επισταμένη και συγκεκριμένη έρευνα, κάτι που είναι δύσκολο να κάνει ο κάθε αναγνώστης από μόνος του. Συγχρόνως τον ψυχαγωγεί – με την έννοια της αγωγής ψυχής. Γι αυτό πιστεύω ότι το ιστορικό μυθιστόρημα συνεχώς και παίρνει μεγαλύτερο ποσοστό στην παγκόσμια βιβλιογραφία, αλλά και στην ελληνική. Μαθαίνει ο αναγνώστης τις ρίζες του στη λεπτομέρειά τους. Γιατί, ας μη ξεχνάμε, ο άνθρωπος φτιάχνει την Ιστορία. Ποτέ η Ιστορία τον άνθρωπο…
6. Και για να ολοκληρώσουμε και να μη σας απασχολώ περισσότερο. Ποιο είναι το επόμενο βιβλίο σας;
«Αλλάχ ου άκμπαρ», που λένε οι Άραβες. «Ο Θεός είναι μεγάλος» με τις αιρέσεις και τις δοξασίες που προσπάθησαν να Τον πλησιάσουν και να Τον κατανοήσουν…
7. Υπάρχει… υπόνοια τίτλου εδώ;
Ίσως… Ποιος ξέρει…
-Ευχαριστώ.
-Κι εγώ.
Φωτογραφικό υλικό
