ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΡΙΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Όταν ένας δημιουργός και μια προσωπικότητα του βεληνεκούς του Κώστα Γαβρά επισκέπτεται την πόλη σου, δεν υπολογίζεις χιλιόμετρα ή καιρικές συνθήκες για να παραβρεθείς στη όποια εκδήλωση. Το Κτήμα Γεροβασιλείου βρίσκεται εκτός Θεσσαλονίκης, έβρεχε καταρρακτωδώς, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την κοσμοσυρροή των 200+ ατόμων στο Μουσείο Οίνου, με συντονιστή το δημοσιογράφο Γιώργο Τούλα. Πραγματικά, όχι απλά άξιζε τον κόπο, αλλά μείναμε κατάπληκτοι από την απλότητα, την αμεσότητα, το χιούμορ και την έντονη ευαισθησία του Κώστα Γαβρά απέναντι στα προβλήματα της εποχής, στην Ελλάδα της κρίσης. Άλλωστε, η ταινία που ετοιμάζει, μας βάζει ολοκληρωτικά στη δίνη των γεγονότων, αφού πρόκειται για μεταφορά του βιβλίου του Γιάνη Βαρουφάκη «Ανίκητοι Νικημένοι». Το βιβλίο αποτελεί χρονικό της περιόδου που ο συγγραφέας διετέλεσε υπουργός οικονομικών και βασίζεται σε αναλυτικές περιγραφές καθώς και διαλόγους που ο Γ. Βαρουφάκης είτε ηχογράφησε με το κινητό του, είτε κράτησε ως σημειώσεις! Συνεχίζει έτσι την πορεία του ως πολιτικός, κοινωνικά ευαισθητοποιημένος κινηματογραφιστής, δημιουργός ταινιών που καταγγέλλουν και αποκαλύπτουν.
Ο χειμαρρώδης Κώστας Γαβράς μας τα είπε όλα: πως έφυγε από την Ελλάδα, μη μπορώντας να σπουδάσει για πολιτικούς λόγους, το πώς έγινε βοηθός σκηνοθέτη και μπήκε στο χώρο του κινηματογράφου, τι είναι σινεμά γι’ αυτόν, το πώς γυρίστηκε το «Ζ», η ταινία που τον καθιέρωσε και του χάρισε το βραβείο Όσκαρ και με ποιο σκεπτικό δημιουργεί, ποιους συναδέλφους του θαυμάζει. Παράλληλα, συζητήθηκε το πώς είναι να δουλεύεις με τεράστια ονόματα της κινηματογραφικής βιομηχανίας, τι είναι ευτυχία, το αυτοβιογραφικό βιβλίο του (που μεταφράζεται ήδη στα ελληνικά), το Mακεδονικό ζήτημα (!), το κίνημα #Me too,το τι είναι η Ευρώπη σήμερα και πολλά άλλα. Μας μίλησε για το πώς η ψηφιακή εποχή άλλαξε τα δεδομένα, για το Netflix, που κρατάει τα κινηματογραφικά έργα απρόσιτα στην πλειοψηφία και πολλά άλλα.
Έμαθα ότι αυτό που είναι ουσιαστικό, είναι να μη νιώθει κανένας υπό… και το είχα μάθει αυτό, επίσης, με μερικούς σκηνοθέτες που είχα δουλέψει ως βοηθός. Θέλει, επίσης, να τεθείς εξαρχής στο ίδιο ύψος με τον σταρ. Να του πεις «εγώ θέλω αυτό κι αυτό κι αυτό. Εσείς τι θέλετε; Με μένα δεν πάει έτσι, θέλετε να συνεχίσετε έτσι;» Τον τελευταίο λόγο πρέπει να τον έχει πάντα ο σκηνοθέτης. Το φίλμ πρέπει να είναι ενός ανθρώπου, όχι πολλών. Από τη στιγμή που οι ηθοποιοί το δέχονται αυτό, όλα είναι πιο εύκολα. (περί επαγγελματικής συνεργασίας).
Είναι δύσκολη ερώτηση. Μας λεν από πολύ μικρούς πως πρέπει να είμαστε ευτυχείς. Τι σημαίνει ευτυχείς; Να είμαστε συνεχώς γελαστοί; Εγώ νομίζω αυτό: είμαστε εδώ για 70,80 χρόνια και για μερικούς τυχερούς 90 και 100…Ύστερα δεν ξέρω τι γίνεται και δε με ενδιαφέρει! Νομίζω αυτή τη ζωή πρέπει να την περάσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα για τον εαυτό μας και για τους άλλους, χωρίς να καταπιέζουμε τους άλλους για να είμαστε καλά εμείς… Για μερικούς ανθρώπους, ευτυχία είναι να έχουνε εκατομμύρια. Εγώ δε νομίζω πως είναι αυτή η ευτυχία… Πρέπει να παλεύουμε ενάντια στην αδικία. Συγγνώμη, αλλά τελικά δεν ξέρω τι είναι ευτυχία! (περί ευτυχίας).
Τα βραβεία είναι ένα όνειρο γι’ αυτόν που δεν τα έχει. Όταν τα έχει, δεν το σκέφτεται. Έχουμε και εμείς ένα οικογενειακό δωμάτιο, με την τηλεόραση και τα λοιπά και τα έχουμε εκεί. Όταν έρχονται μερικοί φίλοι μου, λένε «μπορώ να ακουμπήσω το Όσκαρ;» σαν να ήταν τα λείψανα ενός αγίου! (περί βραβείων και Όσκαρ).
Η Ευρώπη σήμερα, έτσι όπως είναι, είναι μια καταστροφή. Χάρη στον Μπαρόζο και τον Γιούγκερ, έχει τον χειρότερο ρόλο που θα μπορούσε να έχει, καμία σχέση με αυτό που ονειρευόταν η γενιά μου. Οδεύει προς την ακροδεξιά και το φασισμό. Αν η Ευρώπη δεν αλλάξει, θα φύγουν όλοι. Η Ευρώπη είναι απαραίτητη, όμως. Όχι μόνο για να μη γίνει πόλεμος. Ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, μια νέα κατάσταση για τον κόσμο και με νέες μεγάλες δυνάμεις: την Κίνα, την Αμερική, την Ινδία, με δισεκατομμύρια πληθυσμού. Αν η Ευρώπη δεν είναι ενωμένη, θα μας τσακίσουν έναν-έναν οικονομικά. Αν η Ευρώπη είναι ενωμένη, μπορούμε να υποστηρίξουμε τα δικαιώματά μας. (περί Ευρώπης).
Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν αφήσει αυτή την πληγή ανοιχτή. Ξέρουν, όμως, ότι οι Αμερικάνοι έχουν αποφασίσει ήδη κάποια πράγματα. Μου στέλνουν μηνύματα Έλληνες από παντού. Πρέπει η Πολιτεία και η Εκκλησία ενωμένες να πάρουν μια απόφαση και να την εξηγήσουν στο λαό. Δεν πρέπει να παίρνουν μόνοι αποφάσεις, γιατί έτσι γίνεται φαύλος κύκλος, εμφύλιος πόλεμος. Γιατί θα με μισήσεις και θα σε μισήσω. Πρέπει να το αποφύγουμε αυτό (για το Μακεδονικό).
Η Ελλάδα περνάει μια τεράστια οικονομική και κοινωνική κρίση. Δεν έχουν βγει πολλά φίλμ πάνω στην οικονομική κρίση. Αλλά δεν μπορούμε να εμποδίσουμε τους σκηνοθέτες να κάνουν αυτό που θέλουν… Χρειάζονται διάφορα μέσα, ώθηση και την πεποίθηση ότι ο σκηνοθέτης κάνει κάτι για το καλό της κοινωνίας. Αυτό δεν υπάρχει στην Ελλάδα και είναι τελείως απομονωμένη. Τα ταλέντα υπάρχουν, αλλά υπάρχει φτώχεια μέσων (περί ελληνικού κινηματογράφου).
Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι στην Ελλάδα, με χτυπάει βαθιά. Μόλις ξεκίνησε η κρίση, άρχισα να μαζεύω υλικό. Χρειαζόμουν κάτι δραματικό. Βρήκα το βιβλίο του Βαρουφάκη, γιατί είναι αληθινό. Για τον Τσίπρα δε με ενδιαφέρει καθόλου, αλλά με ενδιαφέρει αυτό που έγινε στην Ευρώπη. Στο Eurogroup ,ο Βαρουφάκης άφησε το τηλέφωνό του ανοιχτό πάνω στο τραπέζι και κατέγραψε τα πάντα! (για το υλικό της νέας του ταινίας).
Δε με φοβίζει το πέρασμα του χρόνου, γιατί συμβαίνει σε όλους. Αν συνέβαινε μόνο σε μένα, δε θα μπορούσα να το δεχθώ!
Η λέξη «καριέρα» δεν μου αρέσει καθόλου… η πιο σημαντική στιγμή στη ζωή μου ήταν η γέννηση του δεύτερου και τρίτου γιού μου που το είδα να συμβαίνει και ήταν κάτι υπέροχο!
Η βραδιά έκλεισε μετά από δύο ώρες, με την υποβολή ερωτήσεων από το κοινό και δοκιμή ροζέ και κόκκινου κρασιού σε όλους, από τα περίφημα κρασιά του κτήματος Γεροβασιλείου.
–
Ευχαριστώ την κ. Μαρία Παπαδοπούλου για την αμέριστη βοήθειά της.
Φωτογραφικό υλικό
