Η Μαρία Διαμαντοπούλου ήταν εκεί για την Κουλτουρόσουπα.
ΠΩΣ ΝΑ ΞΑΝΑΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ: «ΤΑ ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΑ 4000 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ».
Ζούμε πολύ δύσκολα. Σιγά το νέο, θα μου πείτε. Κάποιοι πιστεύουν ότι πιάσαμε πάτο, ότι μόνο προς τα πάνω πια μπορούμε να πορευτούμε. Ίσως να είναι και έτσι, ειλικρινά, δε γνωρίζω. Αλλά ελπίζω. Ελπίζω στην ανάταση της χώρας μου, κοινωνική, πολιτική, πνευματική. Δε μας αξίζει αυτό που βιώνουμε, δεν αξίζει σε έναν λαό που μεγαλούργησε και μπορεί να κάνει τη διαφορά. Το θέμα είναι το πώς, ο τρόπος να βρει η χώρα μας το δρόμο της, τη χαμένη της δύναμη, αξιοπρέπεια και αίγλη. Η απάντηση βρίσκεται ανέκαθεν μπροστά μας και είναι τόσο προφανής, όσο και παμπάλαια. Δεν κρύβεται, αλλά είναι ολοφάνερη στην Ιστορία του τόπου μας και των ανθρώπων που τον κατοίκησαν και μεγαλούργησαν σ’ αυτόν.
Όλα τα παραπάνω ανέλαβε να μας τα θυμίσει η διακεκριμένη ιστορικός κ. Μαρία Ευθυμίου, σε έναν τόπο μοναδικής ομορφιάς και ιστορικής σπουδαιότητας: το νησί της Σαντορίνης! Καλεσμένη στις 8/2/2019 από την Ε.Λ.Μ.Ε. Θήρας, η κ. Μαρία Ευθυμίου, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα και περιεκτική διάλεξη στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο Θήρας, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά το γεγονός ότι δεν πέφτει καρφίτσα όπου πραγματοποιεί ομιλία! Όχι τυχαία, βέβαια.. Ποιο είναι το «μυστικό της επιτυχίας»; Απλούστατο: η μαγική σχεδόν σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, μια σύνδεση που λίγη σχέση έχει με στείρες απομνημονεύσεις και κατεβατά. Μια σύνδεση που προκύπτει μέσω της λογικής, της αυτογνωσίας και της συνειδητοποίησης ότι όλα συνεξαρτώνται: ο χώρος, ο χρόνος και οι άνθρωποι.
Χάσαμε, ωστόσο, το δρόμο μας, υπογράμμισε με την ομιλία της η κ. Ευθυμίου. Απομακρυνθήκαμε απ’ όλα όσα μας έκαναν ιδιαίτερους, μοναδικούς και επιτυχημένους. Κάπου στο δρόμο των τυχοδιωκτισμών, του καταναλωτισμού και του ψευτο-ευδαιμονισμού των τελευταίων δεκαετιών, αφήσαμε πίσω τα χαρακτηριστικά που μας ξεχώριζαν από τη χαραυγή της Ιστορίας: τη γλώσσα μας και την ουσιαστική μας επαφή με τη θάλασσα!
Χιλιετίες πριν, ο Έλληνας βγήκε στη θάλασσα, σφραγίζοντας έτσι το χαρακτήρα και τη μοίρα του. Το ελληνικό αρχέτυπο, ο Οδυσσέας, συνεχίζει να διδάσκεται και να διαβάζεται αδιάλειπτα στην πορεία των αιώνων. Δαιμόνιος, ατρόμητος, εφευρετικός, ο Έλληνας είναι γεννημένος ταξιδευτής, καπετάνιος, έμπορος. Μέσω της πορείας του αυτής, διέδωσε τη γλώσσα και τον πολιτισμό του σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο και έφτιαξε σταδιακά το θαύμα της κλασικής εποχής και των ελληνιστικών χρόνων.. Η παιδεία υψηλού επιπέδου είναι η ελληνική. Το ταξίδι τον έφερε σ’ επαφή με άλλους πολιτισμούς και πολιτεύματα, ενώ οι πολιτικές και κοινωνικές ζυμώσεις στις αποικίες γέννησαν τη Δημοκρατία. Όλα τα καθόρισε, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τον Χριστιανισμό, τη βυζαντινή μετεξέλιξη, τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Ακόμα και πριν φτιάξει ανεξάρτητο κράτος, ήταν τεράστια ναυτική δύναμη. Η θάλασσα χρηματοδοτεί τον Αγώνα, έμποροι και εφοπλιστές φέρνουν τον Διαφωτισμό του γένους και μετά τον ξεσηκωμό. Όταν το νέο ελληνικό κράτος γεννιέται, οι μεγάλοι του ευεργέτες προέρχονται από αυτούς τους χώρους: προσφέρουν στο νεοσύστατο κράτος υλικά και πνευματικά. Στο πέρασμα των δεκαετιών, η ελληνική ναυτιλία κυριαρχεί στα παγκόσμια ύδατα, δίνοντας ώθηση στην οικονομία και όχι μόνο… «Όποια πέτρα και αν σηκώσεις, Έλληνα θα βρεις».
Φτάνοντας στο σήμερα, αν το εξετάσουμε υπό αυτό το πρίσμα, θα διαπιστώσουμε το μαρασμό του Έλληνα που σταδιακά έχασε την επαφή με το στοιχείο του. Χάνουμε τη γλώσσα μας, την περιφρονούμε σχεδόν, προτιμάμε την πανταχού παρούσα αγγλική, χωρίς να μας νοιάζει ιδιαίτερα. Χάσαμε την ουσιαστική μας επαφή με τη θάλασσα, αφού γίναμε υπάλληλοι και τουριστικοί πράκτορες. Η κατάρρευση ήταν θέμα χρόνου. Μήπως να το πάρουμε ξανά από την αρχή; Μήπως ,με όχημα τα μαθήματα του παρελθόντος, να πορευτούμε προς το μέλλον; Λέτε η λύση να είναι το «πίσω ολοταχώς»;
Μας προβλημάτισε έντονα η κ. Ευθυμίου, αλλά παράλληλα μας έδωσε και μια ακτίνα ελπίδας. Πέρα από όλα αυτά, όμως, μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε πως η Ιστορία μπορεί να γίνει εργαλείο ερμηνείας του παρόντος και όχημα του μέλλοντος. Την ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό. Χρειάζεται μια πυξίδα στο σκοτάδι των ημερών μας.
Φωτογραφικό υλικό
