Τέχνη και Προπαγάνδα. Από την Μπουντουρέλη Ελένη.
Η Ιστορία δημιουργεί Τέχνη και η Τέχνη την Ιστορία…
Όμως τι είδους Ιστορία αφήνει κανείς πίσω του όταν η δημιουργία της είναι ελεγχόμενη; Απλά μαθηματικά, η ελεγχόμενη τέχνη οδηγεί σε κατευθυνόμενη Ιστορία.
Η ίδια η Ιστορία είναι μάρτυρας κατηγορίας, οι δημιουργοί έχουν χάσει πολλές φορές την ελευθερία τους ή έχουν επιλέξει να την παραδώσουν στις υπηρεσίες συμφερόντων εντελώς παράταιρων με την φύση της. Τα αποτελέσματα είναι πάντα κατώτερα των προσδοκιών ωστόσο η επίδρασή της αφήνει το στίγμα της στην κοινωνία.
Εδώ φυσικά δεν θα πρέπει να συγχέουμε την φυσική επιρροή των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών στην καλλιτεχνική παραγωγή, είναι αυτονόητο ότι η έμπνευση προέρχεται από τις ανησυχίες των δημιουργών οι οποίες προκύπτουν από την κάθε εποχή. Η τέχνη είναι άλλωστε όπως είχε πει και ο Ρίτσος ‘’ κοινωνική λειτουργία’’, ο καλλιτέχνης δεν κλείνεται σε έναν πύργο και απλά παρατηρεί, ζεί και βιώνει την κοινωνία και δημιουργεί μέσω αυτής για αυτήν.
Αλλά για να επανέρθω, ο ορισμός που δίνεται στην τέχνη η οποία δεν υπηρετεί πλέον την αρχή της ελεύθερης έκφρασης είναι η ‘’Στρατευμένη Τέχνη’’.
Είναι κακό θα ρωτήσει κανείς;
Παρατηρούνται δυο είδη, η νοσηρή και η υγιής στράτευση. Το να αφιερώσεις το έργο και την καλλιτεχνική σου παραγωγή σε ένα ιδανικό, μια πεποίθηση, μια φιλοσοφία ζωής είναι απόλυτα κατανοητό και αποδεκτό. Ωστόσο, η επιβολή συγκεκριμένων πεποιθήσεων από τρίτους με σκοπό τον προσηλυτισμό και την προπαγάνδα, ναι, είναι κακό.
Η ‘’τέχνη για την τέχνη’’ πρέπει να αποφεύγεται και τα δείγματά της να λιγοστεύουν επιδεικτικά, δεν έχει να προσφέρει κάτι στην κοινωνία και στο κοινό, αντιθέτως περιορίζει την κριτική σκέψη και ενισχύει την αποβλάκωση, ας μου επιτραπεί η λέξη.
Ζούμε σε παράξενους καιρούς, έχουμε ανάγκη την τέχνη και η τέχνη έχει ανάγκη την κοινωνία για την επιβίωσή της. Σε μια εποχή όπου μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς καταστρέφονται, άνθρωποι σκοτώνονται και παιδιά γίνονται δολοφόνοι στο βωμό της παράνοιας και των συμφερόντων, ας είναι η τέχνη πιο αγνή.
Μπορεί στις μέρες μας να μην εκφράζονται τόσο έκδηλα οι περιπτώσεις της όπως από κάποιους ζωγράφους της Αναγέννησης, τους ζωγράφους του Ναπολέοντα ή του Ναζισμού για παράδειγμα, αλλά παρόλα αυτά υπάρχουν γύρω μας.
Έχουμε περάσει σε μια άλλη εποχή συνείδησης, μια εποχή που το πιο επικίνδυνο ψέμα είναι μια πολύ μικρή παραποίηση της αλήθειας η οποία εξαπλώνεται σαν de facto πληροφορία αφήνοντας έτσι ένα λανθασμένο στίγμα. Ας μην επιτρέψουμε την εισχώρηση αυτής της λογικής στην τέχνη. Η τέχνη είναι ελεύθερη βούληση, είναι εν μέρει ένα είδος αυτοματισμού της σκέψης που δεν θα έπρεπε να επιδέχεται επεξεργασία πριν περάσει στο μέσο έκφρασής του.
Είναι τρομακτικό να σκέφτομαι ότι μπορεί αύριο-μεθαύριο το ISIS να παράγει τη δική του τέχνη σε αντικατάσταση αυτής που μόλις βομβάρδισε…
Δεν έχω να πω κάτι άλλο, η αφορμή για το άρθρο αυτό ήταν η παραπάνω σκέψη, ότι ίσως στο μέλλον κάποιος Ιστορικός της Τέχνης να κάνει την παράδοση του σε νέους φοιτητές και να δίνει παραδείγματα στρατευμένης τέχνης από το 2015…τότε που…
Δεν θέλω να το σκεφτώ παραπάνω, ανατριχιάζω στην ιδέα…
ΠΗΓΕΣ: https://kar.kent.ac.uk/50237/. - http://www.902.gr/sites/default/files/omilia_stratevmenh_texnh-1.pdf. - http://ta4mx.blogspot.gr/2010/04/blog-post_3559.html.
