Μια δυσάρεστη έκπληξη που γίνεται απολογισμός ζωής το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΞΑΝΑ»… Διαβάσαμε και σχολιάζουμε...
Ένα ακόμη μυθιστόρημα από την αγαπημένη μας συγγραφέα Μάρω Βαμβουνάκη με το γνώριμο ύφος και φιλοσοφία ζωής που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Στο μυθιστόρημα αυτό η κεντρική ηρωίδα μια γυναίκα πολύ ξεχωριστή, επιτυχημένη, απόλυτα πειθαρχημένη και ορθολογίστρια. Μια γυναίκα παντοδύναμη που βαδίζει στη δύση της ζωής της. Εκείνο το πρωινό του Μαΐου η Λυγία Σοφού έχει τα γενέθλιά της και αναρωτιέται αν το να φτάνει στα εβδομήντα δύο της χρόνια αποτελεί «μια ήττα ή μια νίκη», εάν η περίσταση απαιτεί «πένθος ή γιορτή».
Από την αρχή της η μέρα των γενεθλίων ξεκινά με μια έκπληξη, μια έκπληξη δυσάρεστη. Δύο άντρες μεγάλης ηλικίας εμφανίζονται πενήντα χρόνια μετά την τελευταία τους συνάντηση και αναστατώνουν την επιμελημένη τάξη της καθημερινότητάς της. Αυτοί οι δύο πρώην εραστές της από τα φοιτητικά της χρόνια, «ένας αμφισβητήσιμος δικηγόρος και ένας μελοδραματικός λογοτέχνης», εισβάλλουν στο γραφείο της και απαιτούν την παρουσία της στο δείπνο που έχουν ετοιμάσει για τα γενέθλιά της. Η Λυγία Σοφού αρχικά δυσανασχετεί με τη ματαιότητα μιας τέτοιας γιορτής, αλλά τελικά τους επιτρέπει να την παρασύρουν σε αυτό το εορταστικό δείπνο που θα εξελιχθεί σε μια πρώτης τάξης ευκαιρία για τίμια αυτοκριτική και ειλικρινή απολογισμό ζωής που της είναι αδύνατον πλέον να απωθεί.
Στο σημείο αυτό η συγγραφέας μας παρουσιάζει την αναδρομή της Λυγίας Σοφού στα νεανικά της χρόνια τότε που αφυπνίζεται το ερωτικό της ένστικτο, ερωτευμένη από καιρό με τον ίδιο τον έρωτα. Στην αρχή προσέχει το χλωμό και συνεσταλμένο συμφοιτητή της που ονειρεύεται να γίνει ποιητής και όταν απογοητεύεται από αυτόν μαγνητίζεται από τον κοινωνικό και φιλάρεσκο Βολιώτη φοιτητή που όμως κι εκείνος αποδεικνύεται λίγος. Την απογοητεύουν και οι δυό τους καθώς δεν μπόρεσαν να υποστηρίξουν αυτό που άδηλα της υποσχέθηκαν, αυτό που της ενέπνευσαν.
Ύστερα από πενήντα χρόνια οι δύο παλιοί εραστές έχουν παραμείνει ίδιοι και απαράλλαχτοι όσον αφορά τον πυρήνα της ύπαρξής τους. Είναι το ίδιο απογοητευτικοί όπως τότε και εκστομίζουν τις ίδιες «κουταμάρες, από διανοητικό στόμφο ο ένας, από καλλιτεχνίζουσα επιπολαιότητα ο άλλος». Η Λυγία θυμώνει μαζί τους «γιατί δεν της επέτρεψαν να τους αγαπήσει. Γιατί οι ίδιοι αγνόησαν τα προσόντα τους, μην αντέχοντας την ευθύνη και την εργατικότητα που απαιτούν τα προσόντα».
«Τους κοίταζε απόψε εδώ όπου, με τέτοιες ποιότητες μακρόχρονης ζωής, έχουν φτάσει. Όχι, δεν είχε άδικο η φρέσκια νεανική της κρίση, το θηλυκό της νεαρό ένστικτο που τους απέρριψε τότε. Ιδού! Η σχεδόν εφηβική πρόβλεψή της βγήκε σωστή. Να χαρεί για την ικανότητα της διαίσθησής της; Να πικραθεί που η απαισιοδοξία της επιβραβεύθηκε;»
Η Λυγία Σοφού, όμως, συνάντησε κάποτε και τον άνθρωπο της ζωής της. Της τον θυμίζει αναπάντεχα ο ένας από τους συνοδούς της. Φυσικά, η ίδια δεν τον έχει ποτέ ξεχάσει. Ένας άνθρωπος με τον οποίο συναντήθηκε μία και μόνη φορά και αμέσως κατάλαβε ότι αυτός ήταν ο μοναδικός για εκείνην άντρας, ο μόνος που της ταίριαζε.
«Γίνεται να συναντήσεις τον άνθρωπο της ζωής σου και να το νιώσεις τόσο γρήγορα; Γίνεται; Γίνεται! Θα απαντήσει πάλι η ίδια στον εαυτό της. Και σε μια στιγμή μπορεί να συμβεί και να το καταλάβεις. Ή να μην το καταλάβεις, θα γίνει όμως… Θα διασταυρωθείς με το μόνο πλάσμα που αναζητάς, θα το αισθανθείς κατά κανόνα στον αέρα που καίγεται.»
Όμως, επέλεξε να μην τον αναζητήσει ξανά, από φόβο για την αληθινή επιλογή της δε θέλησε να τον ξαναβρεί. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, μέχρι εκείνα τα γενέθλια. Τώρα θα τον αναζητήσει και θα σταθεί απέναντί του για μια ακόμη φορά, τελευταία.
«Κι αν σε όλη της τη ζωή η δύναμη ήταν το αδιαλείπτως ζητούμενο, τώρα, εδώ, αισθάνεται πως η δική του αδυναμία είναι που κατισχύει. Όσα η γυναίκα με τέτοια ισόβια αφοσίωση εντυπωσιακά κέρδισε σίγουρα τον αφήνουν παντελώς αδιάφορο· δε θα υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία».
Η Μάρω Βαμβουνάκη καταφέρνει για μια ακόμη φορά με ένα σχεδόν μαγικό τρόπο να μας δώσει ένα βιβλίο τρυφερό και αληθινό, με αλήθειες και μαθήματα για τον έρωτα και τη ζωή. Ένα βιβλίο γραμμένο με διάκριση και ευφυΐα που μας φέρνει μπροστά σε όσα γεμίζουν αληθινά τις καρδιές, μπροστά σε εκείνα που δεν αγοράζονται ούτε κερδίζονται, μόνο κατακτώνται. Ένα βιβλίο που έχει κάτι για τον καθένα.
«…κρίση δεν έχει μόνο ο νους, κρίση έχει και η καρδιά, και το σώμα. Μπορεί να αργούν, όμως απ’ τη στιγμή που συμπεραίνουν κάποιες κριτικές τους, καταλήγουν οριστικά, ιδίως η σάρκα. Το πρώτο διάστημα ο οργανισμός κάνει τα μύρια όσα τερτίπια εκλογικεύσεων και στρουθοκαμηλισμών για να μη χάσει την πολύτιμη ηδονή που απολαμβάνει, ξημερώνει όμως η μέρα που δεν ξεγελιέται, δεν καταφέρνει να αυταπατάται για περισσότερο. Όπως είναι αδύνατο να σβήσεις έναν έρωτα που οδήγησε σε πυρκαγιά, έτσι δεν είναι δυνατό να τον ξανανάψεις όταν η μέθη νέρωσε στο σώμα και στην καρδιά σου· στο μυαλό, στην καρδιά και στο κορμί, εξελίσσεται συνήθως με αυτή τη σειρά, κι ας είναι το σώμα που τις περισσότερες φορές αντιδρά αρνητικά. Πρόκειται για καταστάσεις που δε σου ζητούν άδεια, αποφασίζουν και διατάζουν μόνες τους για σένα.»
‘Γενέθλια ξανά’
Μάρω Βαμβουνάκη
εκδόσεις Ψυχογιός
