Εν Οίκω – Δημήτρης Πετσετίδης: 15 ιστορίες που φυλλομετρούν τη ζωή και την πρόσφατη Ιστορία. Διαβάσμε και σχολιάζουμε.
«Δεκαπέντε ιστορίες, γραμμένες σε μικρή φόρμα, οι οποίες ξετυλίγονται με αφορμή λογιών λογιών δωμάτια: άλλα που σαν περίκλειστο όστρακο παγιδεύουν τους ήρωες, άλλα στα οποία έζησαν επί χρόνια και σηματοδοτούν την ύπαρξή τους, άλλα στα οποία βρήκαν καταφύγιο και αγκαλιά, άλλα που τους άφησαν την ευφραντική γεύση μιας ανάμνησης, άλλα τα οποία έγιναν το σκηνικό της ίδιας της Ιστορίας.»
Δεκαπέντε διηγήματα γεμάτα με αναμνήσεις γλυκόπικρες, δεκαπέντε σύντομες ιστορίες για χώρους μικρούς που περικλείουν γεγονότα, συναισθήματα και σκέψεις. Δωμάτια που οριοθετούνται από τοίχους πραγματικούς και τσιμεντένιους και άλλους που έφτιαξαν η καρδιά και το μυαλό.
Τα παιδικά βιώματα του συγγραφέα σε πρώτο πλάνο. Από αυτά ξεκινά και ξεκλειδώνει ξεχασμένα δωμάτια, ανοίγει μπαούλα με κρυμμένα κειμήλια, σκαρφαλώνει σε σοφίτες και δεντρόσπιτα, κοιτάζει παλιές φωτογραφίες αγαπημένων που δεν υπάρχουν πια, αφηγείται οικογενειακές ιστορίες και εμφύλιες συγκρούσεις.
Η περιπλάνηση ξεκινά από τα δωμάτια στα οποία ο αφηγητής μεγάλωσε, την αγροικία της γιαγιάς δίπλα στο ποτάμι, το διώροφο της θείας στην πόλη το οποίο προσέφερε νυχτερινό καταφύγιο τα χρόνια του εμφυλίου και μετά το πατρικό σπίτι στο συνοικισμό όπου απέκτησε για πρώτη φορά δικό του δωμάτιο.
Στη συνέχεια, τη σκυτάλη παίρνουν δωμάτια σε άλλες πόλεις και άγνωστες γειτονιές, η κάμαρα στην οποία έμεινε στην Αθήνα για να πάει σε φροντιστήριο και να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις του πανεπιστημίου, το δωμάτιο που έζησε ως φοιτητής με άλλους τρεις συγκατοίκους, το δώμα που έμενε έφεδρος αξιωματικός τα χρόνια της δικτατορίας.
Παράλληλα, στην αφήγηση διεισδύουν δωμάτια απρόσωπα και αφιλόξενα, αίθουσες αναμονής, δωμάτια ξενοδοχείων, θάλαμοι νοσοκομείων, όλα σφραγισμένα με αρρώστια, θάνατο και απώλεια.
Τον κύκλο των δωματίων κλείνει το τελευταίο διήγημα στο οποίο μέσα εγγράφεται το ποίημα «Τα πλεονεκτήματα της μαθήσεως» του Kenneth Rexroth. Ένα δωμάτιο που γίνεται το τελευταίο καταφύγιο καθώς η ζωή γλιστρά μέσα από τα χέρια του αφηγητή.
Η γραφή του Δημήτρη Πετσετίδη λιτή και συνάμα ποιητική, με δωρικότητα και οικονομία στις λέξεις, γλαφυρές περιγραφές και καίρια αποτύπωση των συναισθημάτων. Παρά το γεγονός ότι όλες τις ιστορίες διαπερνά ως κόκκινη κλωστή μια έντονη νοσταλγία, δεν υπάρχει ούτε πάθος ούτε συγκίνηση παραπάνω από όσο επιτρέπει για χάρη της κάθε ιστορίας να διαφανεί ο συγγραφέας, ο οποίος μοιάζει να έχει συμφιλιωθεί απόλυτα με την απώλεια.
Οι παιδικές, εφηβικές, νεανικές αλλά και οι ενήλικες αναμνήσεις στις οποίες μοιάζει να είναι βασισμένη κάθε μια από τις δεκαπέντε ιστορίες είναι τόσο μοναδικές και ανεπανάληπτες που ούτε καν η επουράνια ζωή και ο Παράδεισος δεν μπορούν να σταθούν απέναντί τους και να τις ξεπεράσουν, ή έστω να τις αναπληρώσουν:
«Και σκέφτομαι ότι μόνο στον Παράδεισο δεν υπάρχουν δωμάτια και όλοι οι κάτοικοί του αιωρούνται μετέωροι, έτσι όπως τους βλέπουμε στις ζωγραφιές. Και μόνο οι άγγελοι δεν έχουν πια την ανάγκη να ονειρευτούν μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου, ούτε να αγναντέψουν από τα παράθυρά του, ούτε να ξαπλώσουν στο κρεβάτι του.»
Εν Οίκω
Δημήτρης Πετσετίδης
εκδόσεις Μεταίχμιο
