Διαβάσαμε & σχολιάζουμε.
«Σουηδός που δε γράφει αστυνομικό!». Αυτό σκέφτηκα μόλις διάβασα το οπισθόφυλλο. Και η ιστορία είναι πολύ καλή. Υπερβολικά καλή. Θα μπορούσε ακόμα και να γίνει σενάριο ταινίας, αλλά κάπου η συνταγή «κόβει».
Στο δια ταύτα, λοιπόν.
Η οχτάχρονη Έλσα δεν είναι ένα συνηθισμένο κοριτσάκι. Ζει με την οικογένειά της σε μία πολυκατοικία, με περίεργους και ετερόκλητους γείτονες. Με νοημοσύνη ιδιοφυίας και ξεχωριστές ευαισθησίες, η Έλσα δε χωράει πουθενά. Παραείναι διαφορετική για να ενταχθεί. Δεν έχει φίλους και οι γονείς της δεν την κατανοούν. Η μόνη που την καταλαβαίνει είναι η γιαγιά της, που μένει-ευτυχώς-στο διπλανό διαμέρισμα. Ευτυχώς, βέβαια, για την Έλσα, δυστυχώς για τους υπόλοιπους. Διότι αν φαντάζεστε την τυπική γιαγιά, πλανάσθε πλάνην οικτράν!
Η 77χρονη γιαγιά είναι θεοπάλαβη. Καπνίζει αρειμανίως, κάνει φάρσες στους ενοίκους, δεν ακούει και δε φοβάται κανέναν! Είναι ικανή να κάνει τα πάντα για την εγγονή της, που τη λατρεύει. Πάνω απ’όλα, όμως, είναι η μόνη φίλη της ‘Ελσας, η μόνη που καταλαβαίνει την ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα της. Το διαμέρισμα της γιαγιάς είναι το καταφύγιο τους από τον άσχημο, σκληρό κόσμο και έδρα των «Έξι Βασιλείων», του μυστικού κόσμου που μοιράζονται. Κάθε μέρα είναι μία νέα περιπέτεια. Οι ιστορίες της γιαγιάς μεταφέρουν την Έλσα σε ένα μέρος όπου όλα μπορούν να συμβούν και το διαφορετικό είναι πλεονέκτημα και όχι αιτία να σε δέρνουν στο σχολείο… Είναι υπέρ-γιαγιά, αφού όπως λέει και η ίδια «όλα τα παιδιά δικαιούνται έναν σούπερ ήρωα!».
«Οι σούπερ ήρωες δε γίνεται, όμως, να έχουν καρκίνο!!!!». Η γιαγιά πεθαίνει, αφήνοντας μόνη την Έλσα. Απαρηγόρητη η μικρή, πρέπει να εκπληρώσει την τελευταία επιθυμία της γιαγιάς: να παραδώσει ένα σωρό επιστολές σε συγκεκριμένους παραλήπτες με τους οποίους η γιαγιά έχει μαλώσει άσχημα, με τη φράση «η γιαγιά μου σας χαιρετά και σας ζητάει συγγνώμη»…
Μέσω της περίεργης αποστολής της, η μικρή ανακαλύπτει την κρυφή πλευρά της γιαγιάς, φτάνοντας σε επικίνδυνα μονοπάτια. Και η γιαγιά δεν είναι πια εκεί για να τη βοηθήσει…
Μέχρι εδώ καλά. Άκρως ανθρώπινο και συγκινητικό βιβλίο! Όλοι θα θυμηθείτε τις γιαγιάδες σας, θα κλάψετε και θα τις πάρετε τηλέφωνο, αν είναι εν ζωή. (τυχεροί…) Η σχέση γιαγιάς-εγγονής σκιαγραφείται μ’ ευαισθησία, παραστατικότητα και τρυφερότητα, όπως αρμόζει. Βέβαια, το βιβλίο δεν είναι μια ατέλειωτη μελούρα, ούτε εστιάζει μόνο στη συγκίνηση του αναγνώστη. Θίγει και άλλα σημαντικότατα θέματα: τη σύγχρονη μοναξιά των πόλεων, το bullying,το θάνατο, τη βία και την κακοποίηση, το προσωπείο των κοινωνικών συμβάσεων. Ωστόσο, κάπου «το χάνει». Φαντασία και πραγματικότητα μπερδεύονται άτεχνα και άτσαλα. Διεκπεραιωτικά. Οι εναλλαγές κουράζουν και εύχεσαι να βγει άκρη, να λυθεί το μυστήριο και να ζήσουν αυτοί καλά και μεις καλύτερα. Επιπλέον,ενώ φαντάζεσαι πολλά και διάφορα, ιντριγκάρεσαι από τους κεντρικούς χαρακτήρες και προσδοκάς μια μεγάλη και έντονη περιπέτεια, το βιβλίο σε προσγειώνει ανώμαλα. Δεν εννοώ, βέβαια, να μεταβληθεί σε αστυνομικό, δεν ανήκει σ’ αυτό το είδος, αν και στο τέλος υιοθετεί αρκετά στοιχεία.(Υπεραρκετά, θα έλεγα. Κάποια στιγμή περίμενα ότι θα πεταχτεί ο Χάρι Χόλε από κάπου, κραδαίνοντας το όπλο του...).
Η Έλσα, επίσης, δεν έχει παιδικότητα, εμφανίζεται ως ένα μικρομέγαλο που σκέφτεται ως ενήλικας, αλλά περιορίζεται ως παιδί. Σχεδόν εξωπραγματική, μας αγγίζει μόνο λόγω της απώλειας της.
Διαβάστε το: αν θέλετε μια τρυφερή ιστορία για τη σχέση γιαγιάς-εγγονιού, διανθισμένη με αρκετά κωμικά στοιχεία, συγκινητικές στιγμές και κάποιες ανατροπές στην υπόθεση που κρατούν το ενδιαφέρον.
Μην το διαβάσετε: αν περιμένετε κάτι εντελώς πρωτότυπο, φρέσκο και ανατρεπτικό ή επαρκώς φιλοσοφημένο, αναλόγως του θέματος. Δε θα το βρείτε.
Βαθμολογία
3 στα 5
.
FREDERIC BACKMAN,Η γιαγιά μου σας χαιρετά και σας ζητάει συγγνώμη, εκδόσεις Κέδρος (2017) σ.σ 512.
;
