Οι 14 σημαντικότερες Εκθέσεις Τέχνης της Θεσσαλονίκης του 2014 από την ιστορικό τέχνης, Οφηλία Ψωμαδάκη.
Το 2014, μια ενδιαφέρουσα χρονιά όσον αφορά την τέχνη και πιο συγκεκριμένα τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που σημειώθηκαν κυρίως στη Θεσσαλονίκη, φθάνει στο τέλος της. Όπως είθισται τέτοια εποχή, να κάνουμε σύντομες ανασκοπήσεις στην Κουλτουρόσουπα, ο καθένας στον τομέα του έτσι κι εγώ, επέλεξα τις 14 σημαντικότερες εκθέσεις τέχνης, που κατά τη γνώμη μου, σημείωσαν σημαντική απήχηση από την πλευρά του κόσμου και ξεχώρισαν μέσα σε αυτή τη χρονιά που φεύγει, λόγω της σημαντικότητας του περιεχομένου που περιείχαν. Οι εκθέσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2014 ήταν πολλές, όμως αυτές που χαράχτηκαν στη μνήμη μας είναι οι εξής:
.
1) Η αναδρομική έκθεση του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης με τίτλο: Η φωτογραφία ως μαγική εικόνα με φωτογραφίες του Arthur Tress.
Στο Μουσείο φιλοξενήθηκαν επιλεγμένα έργα του καλλιτέχνη από το 1956 έως το 2006.
Η έκθεση αυτή ήταν επιτυχημένη διότι κατάφερε να αναδείξει την πολύπλευρη προσωπικότητα του Arthur Tress.
2) Η ομαδική έκθεση φωτογραφίας στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης με τίτλο Προσωπική Φωτογραφία. Η έκθεση αυτή ανήκε στο πλαίσιο της 3ης διοργάνωσης Contrast / Αντίθεση: Φεστιβάλ Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και πρέσβευε το εξής μήνυμα: ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφραστεί μέσω της τέχνης του, όπως αυτός θέλει.
Ένα μήνυμα προς τη σύγχρονη κοινωνία που αντιμετωπίζει κρίσεις σε πολλούς τομείς. Η έκθεση αυτή με τον τρόπο που είχε στηθεί έθιγε το ζήτημα της ελευθερίας της τέχνης, το ζήτημα της ελευθερίας της γραφής και πιο συγκεκριμένα το ζήτημα της συνύπαρξης. 3) Η τρέχουσα έκθεση Τιμή στον Τεριάντ που φιλοξενεί αυτές τις ημέρες το Τελλόγλειο Ίδρυμα Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μία εξαιρετικής ποιότητας προσπάθεια των συντελεστών της έκθεσης να παρουσιάσουν όσο πιο ολοκληρωμένα γίνεται το προφίλ του τεχνοκριτικού και εκδότη σημαντικών βιβλίων και περιοδικών τέχνης Τεριάντ - Στρατή Ελευθεριάδη(Tériade) (1897-1983). Η ανάδειξη του εκδοτικού και τεχνοκριτικού έργου του Τεριάντ γίνεται μέσα από τα έργα των Μιρό, Πικάσο, Ματίς, Λε Κορμπυζιέ, Θεόφιλου και άλλων σημαντικών καλλιτεχνών του 20ου αιώνα.
4) H έκθεση Η τέχνη στην Ευρώπη μετά το 1945: Πέρα από Σύνορα στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Οι επισκέπτες αυτής της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να δουν περισσότερα από 200 έργα τέχνης σπουδαίων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.
Παρουσίαζε την ευρωπαϊκή καλλιτεχνική πραγματικότητα μέσα από την παρουσία Ελλήνων καλλιτεχνών που είναι διάσπαρτοι σε όλη την Ευρώπη και τις σχέσεις που αναπτύσσουν με καλλιτέχνες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα ως προς τη θεματολογία της έκθεση.
5) Η ατομική έκθεση του Νίκου Βαβδινούδη «Πρόσωπα και Προσωπεία» [Κωδωνοφόροι – Ανατολική Μακεδονία] που φιλοξενήθηκε στην Τoss Gallery. Η έκθεση αυτή κατάφερε να συνδέσει τα στοιχεία της ελληνικής παράδοσης με στοιχεία της ελληνικής αρχαιότητας.
Ο φωτογράφος αποτύπωσε τα τοπικά έθιμα που συναντώνται στα χωριά του νομού Δράμας: Μοναστηράκι, Ξηροπόταμος, Πετρούσα, Πύργοι, Καλή Βρύση και στη Νικήσιανη του νομού Καβάλας. Όλη του η δουλειά ήταν μελετημένη. Σε κάποιες φωτογραφίες ήταν έντονοι οι συνειρμοί με την ελληνική μυθολογία. Μία πολύ όμορφη και προσεγμένη δουλειά με ιδιαίτερο θέμα που άξιζε να δει κανείς.
6) Η έκθεση Κουτί σε βαλίτσα - Ένας φόρος τιμής στον Marcel Duchamp από σύγχρονους Γάλλους καλλιτέχνες | Boite en valise - Un hommage d’artistes français contemporains à Marcel Duchamp που διοργάνωσε το Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα σε συνεργασία με το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του προγράμματος Ελλάς – Γαλλία – Συμμαχία 2014.
Ο τίτλoς της έκθεσης, εμπνευσμένος από το γνωστό έργο που έφτιαξε ο MarcelDuchamp όταν μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, είχε ως στόχο να προκαλέσει το θεατή να σκεφτεί τη διακίνηση των έργων και την προώθηση των καλλιτεχνών.
7) Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Βίλα Καπαντζή) φιλοξένησε μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έκθεση όσον αφορά την εξέλιξη της χαρτογραφίας. Στο χώρο αυτό παρουσιάστηκαν χάρτες που χρονολογούνται από το 1478 (15ο αιώνα) έως και το 1797 (18ο αιώνα), οι οποίοι απεικονίζουν τον ελλαδικό χώρο δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο χώρο της Μακεδονίας. Η έκθεση αυτή ήταν πολύ σημαντική διότι οι παλιοί χάρτες δεν είναι απλώς απόρροια της πανάρχαιης ανάγκης του ανθρώπου να απεικονίσει τον πλανήτη μας και τις επιμέρους περιοχές του για λόγους επιστημονικούς, εμπορικούς, στρατιωτικούς ή άλλους, αλλά είχε και μεγάλη αξία ως πηγή σημαντικών ιστορικών και άλλων πληροφοριών.
8) Η έκθεση του Riccardo Zipoli Η Βενετία στα παράθυρά της στο Ιταλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης. Ο δημιουργός είχε καταφέρει να συλλάβει με το φωτογραφικό του φακό αντανακλάσεις από θόλους, δέντρα, καμπαναριά σύννεφα, αγάλματα, καμινάδες στα παράθυρα των βενετσιάνικων σπιτιών και παλατιών. Εικόνες αληθινές όπως τα παράθυρα της Βενετίας ενωμένες με τις αντανακλάσεις δημιούργησαν ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Θα μπορούσε κανείς να πει πως αυτά τα στιγμιότυπα υιοθετούν την ιταλική φινέτσα και παύουν να έχουν αυτό τον αυστηρά φωτογραφικό χαρακτήρα που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε.
9) Η θεματική τριλογία της PhotoBiennale Χρόνος, Τόπος, Λόγος, με διοργανωτή το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, ολοκληρώθηκε τη φετινή χρονιά στη Θεσσαλονίκη «παίρνοντας τον Λόγο» από το Μάιο έως και τον Αύγουστο του 2014.
Μετά το Χρόνο (2008) και τον Τόπο (2010-2011), η θεματική του Λόγου αναπτύχθηκε μέσα από μια σειρά εκδηλώσεων όπως εκθέσεις, συζητήσεις, παράλληλες δράσεις, προβολές, συναυλίες σε περισσότερα από 20 σημεία στη Θεσσαλονίκη. Θα έλεγε κανείς πως πραγματικά ήταν μία γιορτή φωτογραφίας, η οποία ξεχώρισε για την εξαιρετική ποιότητα και οργάνωσή της.10) Η ατομική έκθεση του Δημήτρη Μιχάλαρου, Μετατροπές/Εντυπώσεις, που φιλοξενήθηκε στο Kalos & Klio Showroom. Ήταν μία διαφορετική και πρωτότυπη έκθεση για τα καλλιτεχνικά δεδομένα της πόλης.Ο Δημήτρης Μιχάλαρος χρησιμοποίησε τη λογική της παραδοσιακής χαρακτικής μ’ ένα πιο σύγχρονο τρόπο. Τα έργα του που παρουσιάστηκαν εκεί ήταν διαδικτυακά ψηφιακά τυπώματα.
11) Η έκθεση στο Ιλατζά Ιμαρέτ Σύγχρονη Τσεχική Χαρακτική, την οποία διοργάνωσε η Θεσσαλονίκη – Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014 σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Αθήνα και το Επίτιμο Προξενείο της Τσεχικής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη.
Σε αυτή την έκθεση παρουσιάστηκαν έργα 11 καταξιωμένων Τσέχων χαρακτών, που αντιπροσωπεύουν την τσέχικη χαρακτική από τη δεκαετία του ‘60 και ύστερα. Πρόκειται για τους: Jiří Anderle, Mikoláš Axmann, Adolf Born, Ladislav Čepelák, Jaroslav Králík, Alena Kučerová, Eduard Ovčáček, Květa Pacovská, Lubomír Přibyl, Jiří Šalamoun και Vratislav Ševčík. Στον εκθεσιακό χώρο ο επισκέπτης είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για την εξέλιξη της χαρακτικής της Τσεχίας και παράλληλα να δει αντιπροσωπευτικά χαρακτικά της κάθε εποχής που διέφεραν και ως προς τη θεματολογία αλλά και ως προς την εικαστική τους έκφραση.
12) Η ατομική έκθεση Αντικείμενα και Εγκαταστάσεις στο Γενί Τζαμί του διεθνούς εικαστικού Wolfgang Stiller. Η έκθεση διοργανώθηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης και τη Δημοτική Πινακοθήκη και εντάσσονταν στα φετινά 49α Δημήτρια.
Ήταν μία εξαιρετική έκθεση ως προς το περιεχόμενό της και την επιμέλεια του χώρου που άφηνε στο θεατή πολλαπλά συναισθήματα δέους και συγκίνησης.
13) Η ομαδική έκθεση 34 καλλιτεχνών Kodra Fresh - Οι Ήρωες Πέθαναν. Ζήτω οι Ήρωες! στα 2 μεγάλα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, το Κρατικό και το Μακεδονικό.
14) Και μια στην πρωτεύουσα. Η έκθεση με τίτλο Από τη Φρουτοπία στο νησί των πυροτεχνημάτων που φιλοξένησε το Μουσείο Γουναρόπουλου. Επρόκειτο για μία έκθεση που ταξίδευε τους επισκέπτες στους μαγικούς κόσμους των παραμυθιών του Ευγένιου Τριβιζά. Οι αγαπημένοι ήρωες των παιδιών βγήκαν από τις σελίδες των παραμυθιών του ευρηματικού συγγραφέα και ζωντάνεψαν μέσα στο χώρο του Μουσείου.
Εύχομαι μία χαρούμενη και δημιουργική χρονιά για όλους!!!
