Γράφει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα.
Έχω αναλογιστεί πολλές φορές- έτσι σαν παιχνίδι του μυαλού- πώς θα ήταν άραγε η εξέγερση του Πολυτεχνείου αν το 1973 υπήρχε διαδίκτυο στη σημερινή του μορφή με όλες τις τωρινές δυνατότητες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης… με πρώτο και βασικό προβληματισμό, ΘΑ ΥΠΗΡΧΕ ΑΡΑΓΕ ΕΞΕΓΕΡΣΗ;; Θα έφθανε το βάρος της καταπίεσης μέχρι την επανάσταση, τη σύγκρουση και το μακελειό;; Θα ρίσκαραν τόσοι νέοι άνθρωποι – «χρήστες των σόσιαλ» την σωματική ακεραιότητα, ακόμα και τη ζωή τους, για να υπερασπιστούν ιδέες;; Θα άφηναν αβασάνιστα την ασφάλεια του πληκτρολογίου και των «εικονικών μαχών» για να κατεβούν στο δρόμο να δώσουν ρεαλιστική μάχη με σώμα και αίμα;; Θα τους πίεζε ένα τυραννικό καθεστώς ανελευθερίας σε σημείο να αγνοήσουν την διαδικτυακή «ελευθερία» που θα απολάμβαναν για να διεκδικήσουν με βαρύ τίμημα την πραγματική;;
Προφανώς υποθέσεις που ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας, όχι όμως εντελώς αυθαίρετες, καθώς υπάρχει πλέον μέτρο σύγκρισης ανάμεσα στο τότε με τα ανύπαρκτα σόσιαλ και το τώρα με την απόλυτη κυριαρχία τους, μιλώντας πάντα για τη νέα γενιά ως φανατικό οπαδό τους.Εννοείται βέβαια ότι στα κοντά 50 χρόνια που μεσολάβησαν από το ιστορικό γεγονός, έχουν έρθει τα πάνω-κάτω με φοβερές ανατροπές σε όλους τους τομείς, ωστόσο αν κάτι έχει σημαδέψει καταλυτικά αυτόν τον μισό αιώνα είναι η θεαματική εξέλιξη της τεχνολογίας με δυνατότητες που τότε φάνταζαν ως ταινία επιστημονικής φαντασίας κι ούτε καν… με πλέον θεαματική το παντοδύναμο διαδίκτυο, ανοίγοντας αδιανόητους ορίζοντες παγκόσμια στην επικοινωνία, την ενημέρωση, την ελεύθερη έκφραση, τη ταχύτατη διάδοση ιδεών κλπ. με ό,τι θετικό και αρνητικό συνεπάγεται όλο τούτο το τεχνολογικό θαύμα…
Αναρωτιέμαι λοιπόν αν ο φοιτητής του 1973 είχε στη διάθεσή του όπως ακριβώς ο σημερινός, μια απίστευτη πληθώρα πληροφοριών παγκόσμια με το πάτημα ενός κουμπιού… άπειρα ενημερωτικά σάιτ κάθε οπτικής με ευχέρεια να σχολιάσει τα πάντα… μέσα σαν το φέισμπουκ, το τουίτερ, το ίνσταγκραμκλπ με δυνατότητα να εκφράσει ελεύθερα και την πιο ακραία άποψη, να εκτονώνει την οργή του, να επιτεθεί όπου και όπως θέλει, να ακολουθήσει ό,τι και όποιον θέλει, να κινητοποιήσει όσους επιθυμεί για οποιονδήποτε σκοπό, να διαδώσει οτιδήποτε αληθινό ή ψεύτικο, να επηρεάσει και να εμπνεύσει μέχρι να προβοκάρει ή να συκοφαντήσει… μια απόλυτη ελευθερία άνευ ορίων που φαντάζει άκρως δελεαστική ειδικά για νέο άνθρωπο που είναι φυσικό τα καλούπια να τον στενεύουν κι αναρωτιέμαι αν ο τότε φοιτητής απολάμβανε (μέχρι εθισμού) αυτό το εικονικό δέλεαρ όπως ο τωρινός, άραγε θα ριψοκινδύνευε μια πραγματική επανάσταση;; Θα μπορούσε μέσα στη «μέθη» της διαδικτυακής εξάρτησης να διαχωρίσει την πλαστή ελευθερία που «βίωνε» παραπλανητικά, από την ρεαλιστική στη ζωή του που στερούνταν από ένα δικτατορικό καθεστώς;
Έστω ότι μπορούσε να τα διαχωρίσει (πώς αλλιώς!) ζώντας καθημερινά στο πετσί του τον φασισμό, το φόβο, τη βία, τη φίμωση, το κυνηγητό… θα έρχονταν όμως τότε τα Μέσα να του προσφέρουν ως αντίδοτο, πανεύκολα, ταχύτατα, ανέξοδα κι ανώδυνα, ποικίλες εναλλακτικές να «ναρκώσει τον πόνο του»… Με βασικό και κυρίαρχο την πολύτιμη αίσθηση ελευθερίας,έστω κι αν επρόκειτο για ψευδαίσθηση σε έναν άυλο, μη υπαρκτό κόσμο, που όμως θα του παρείχε ως διέξοδο την αναγκαία ανάσα– όπως ακριβώς οι λογής «ουσίες» με τις παραισθήσεις τους στα αδιέξοδα της ταραγμένης ψυχής και μυαλού, προσφέροντας την πολυπόθητη «φυγή»… και μάλιστα στην περίπτωση του διαδικτύου, με απόλυτη νομιμοποίηση, χωρίς την παραμικρή παραβατικότητα και χωρίς εμφανείς, χειροπιαστές βλάβες στη σωματική υγεία, καθότι οι ύπουλες στην ψυχική, αργούν να φανούν…
Ο καταπιεσμένος λοιπόν νέος της τότε δικτατορίας που ζούσε όσα απεχθή συνθέτουν ένα μισητό καθεστώς, θα είχε την ευχέρεια να απομονωθεί στον δικό του διαδικτυακό κόσμο της πολύτιμης ελευθερίας για να εκφράσει χωρίς κανένα περιορισμό την αντίθεσή του, την αγανάκτηση, την καταγγελία, μοιραζόμενος τις ιδέες του, ανταλλάσσοντας απόψεις, συντονίζοντας ηλεκτρονικές δράσεις με ομοϊδεάτες κλπ, έχοντας θεωρητικά την αίσθηση ότι αποτινάσει τον ζυγό, ότι αντιστέκεται, ότι επαναστατεί… και λέω θεωρητικά, γιατί κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί «μα πιστεύεις ότι μια δικτατορία θα επέτρεπε τη σημερινή ελευθερία του διαδικτύου;; Είναι αστείο!»
Ως απάντηση θα αντιτάξω την εμπειρία από σύγχρονες δικτατορίες – απροκάλυπτες ή καλυμμένες με επίφαση «δημοκρατικότητας»- όπου προφανώς επιχειρούν τα πάντα προκειμένου να επέμβουν στο Μέσο, ωστόσο πρακτικά είναι αδύνατο να ελεγχθεί έναν παντοδύναμος παγκόσμιος ιστός με ασύλληπτες δυνατότητες και διόδους, μέσω των οποίων οποιαδήποτε φωνή αντιφρονούντος και μάλιστα προστατευμένη, μπορεί να βρει «πέρασμα». Απόδειξη τούτου ότι παρά τα δρακόντεια ελεγκτικά μέτρα για προστασία προσωπικών δεδομένων, λογαριασμών, κρατικών απορρήτων, ελέγχου fakenews, ελέγχου ηλεκτρονικών εγκλημάτων κλπ, πάντα κάποιοι δαιμόνιοι χρήστες βρίσκουν τον τρόπο να δράσουν ή να χακάρουν χωρίς να εντοπιστούν ποτέ, που σημαίνει ότι το Μέσο έχει τη θεαματική ευελιξία να βρίσκεται μόνιμα ένα βήμα μπροστά, υπερβαίνοντας τις δυνατότητες οποιουδήποτε ελεγκτικού μηχανισμού… Άρα όσο ασφυκτικές κι αν είναι οι συνθήκες, η «δίοδος» πάντα μπορεί να ανακαλυφθεί ή εφευρεθεί για όποιον θέλει να ψάξει!
Πέρα όμως από τη δίοδο ελεύθερης έκφρασης, θα ερχόταν να προστεθεί ως επιπλέον «αποφόρτιση» και το… χαλάρωμα! Είτε μεμορφή διαφυγής σε έναν κόσμο ονειρικό που τίποτα αρνητικό δεν ταράζει τη γαλήνη του ή έναν κόσμο άκρως ενδιαφέροντα με πληροφορίες κάθε είδους που εξιτάρουν το μυαλό και το αποσπούν από τα παρόντα… είτε πάλι με μορφή αποχαύνωσης σε ευτελή πεδία, κατά το παλιό «με ένα βίπερ ξεχνιέμαι», γιατί το ζητούμενο είναι να απωθήσεις τη ζοφερή πραγματικότητα κοιμίζοντας το μυαλό με τον πιο πρόσφορο τρόπο, οπότε ο στόχος επετεύχθη! Ένα πολυδύναμο Μέσο στην υπηρεσία κάθε είδους αναγκών, από την… επανάσταση και την ελευθερία μέχρι την επικοινωνία, την διαφυγή κι ό,τι μπορεί να βάλει ο νους, καλύπτοντάς τες άμεσα και άκοπα…
Για να καταλήξω στο σήμερα, 48 χρόνια μετά το ιστορικό Πολυτεχνείο της χούντας που τούτο το θαυματουργό Μέσο έλειπε και εκ των πραγμάτων η ανάγκη εξέγερσης στην τυραννία δεν μπορούσε να «αποξεχαστεί» με περισπασμό, ούτε να «ικανοποιηθεί» εικονικά, παρά μόνο ρεαλιστικά με φυσική παρουσία στη δράση, με κίνδυνο ζωής, με ηρωισμό, με ζωντανή κραυγή και ζωντανό αίμα… Ερχόμενη στο παρόν της απόλυτης κυριαρχίας του, η διαπίστωση είναι τραγική: παρότι η νέα γενιά (και όχι μόνο) αντιμετωπίζει από χρόνια τεράστια προβλήματα στους κρίσιμους τομείς της εκπαίδευσης, της εργασίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- εν ολίγοις το «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» ουδέποτε δικαιώθηκε- εντούτοις αδρανεί… εγκαταλείπει μαζικά τη χώρα γιατί λόγω τρομακτικής ανεργίας δεν μπορεί να του εξασφαλίσει βασικές βιοτικές ανάγκες κι εντούτοις αδρανεί… υφίσταται αναξιοκρατία, διαφθορά, εμπαιγμούς, προδοσίες, φτώχεια κι εντούτοις αδρανεί… τα τελευταία δε δύο χρόνια της πανδημίας υπέστη τις πιο αφύσικες, απάνθρωπες, φασιστικές απαγορεύσεις για νέο άνθρωπο με μοιραίες επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία, χυδαίο διασυρμό, ανελέητο κυνηγητό, άθλια αστυνομοκρατία, που σε «συνθήκες ‘73» θα σήμαιναν μαζικό ξεσηκωμό, κι εντούτοις συνέχισε να αδρανεί, εκτονώνοντας την πίεση περιστασιακά με χλιαρή ανυπακοή και… πάρτυ!
Γιατί έχει μεταφέρει τη «δράση» στην εικονική πραγματικότητα που ικανοποιεί πλαστά όλες τις ανάγκες του, κι εφόσον μπορεί να δηλώσει αναίμακτα «αρνητής» και να ξεσπαθώσει, ο βαρύς τίτλος του «επαναστάτη» και τα αιματηρά «Πολυτεχνεία» περιττεύουν… Η αποστολή έναντι της επανάστασης της γενιάς του εξετελέσθη- άσχετα που δεν αντιλαμβάνεται τη μεθοδευμένη θυματοποίησή του!
.
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media
..