Γράφει ο Μανώλης Ιωαννίδης για την Κουλτουρόσουπα.
Αν και ο συγκερασμός και η υβριδικότητα είναι σημαντικά στοιχεία της σημερινής μουσικής, γιατί να μην αναγνωρίζετε τι ακριβώς ακούτε, εντοπίζοντας τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του, με λίγη έως και καθόλου προσπάθεια.
Παρακάτω παρατίθενται παρατεταγμένα 8 είδη μουσικής και ο τρόπος που μπορείτε εύκολα να αναγνωρίζετε αυτά.
1. Auto-tune σε κωμικά μεγάλο βαθμό, στίχοι που μυρίζουν ή αλκοόλ ή νοητική εφηβεία, διάσπαρτη επιθετικότητα και επιδειξιομανία- ακούτε trap. Ένα από τα λαοφιλέστερα είδη της δεκαετίας. Μεταδοτική, πιασάρικη, ευπώλητη, αν ακούτε για μπόλικη ώρα, αρχίζει και τροποποιεί τις εγκεφαλικές σας συνάψεις σε σημείο ανησυχίας. Ρόδα είναι όμως και γυρίζει και κάποτε ίσως να βρεθούν καταπλακωμένοι αυτοί οι πρωτοστάτες της δημιουργίας, στις λάσπες της μουσικής ιστορίας.
Ποίηση αγνή κι αμόλυντη- ακούγοντας τέτοια τραγούδια κάθεται και σκέφτεται κανείς την ετυμολογία της λέξης τραγούδι κι αναλογίζεται αν οι άναρθρες ηχογραφημένες κραυγές ενός πραγματικού τράγου περιέχουν βαθύτερο νόημα από ένα αριστούργημα της mainstream trap συνομοσπονδίας.
Το σύνηθες είναι να υπάρχει κιόλας, η κατάλληλη συνοδεία από μουσικά βίντεο με ημίγυμνες κοπέλες πρωταγωνίστριες σε μια παράσταση που αν το καλοσκεφτούμε εκφράζει ακριβώς τα ιδεώδη του φεμινισμού (ο καθένας κάνει ό,τι γουστάρει με το σώμα του, εφόσον δεν κάνει κάτι παράνομο). Ο καθένας φλεξάρει ό,τι διαθέτει κι αν το κάνει καλά πρέπει (ναι, πρέπει) να παραδεχτείτε την επιτυχία του.
2. Μαλλιά στα οποία θα ξεχειμώνιαζαν αποδημητικά πουλιά, κολλητά δερμάτινα, δυνατές κιθάρες με παραμορφωμένο ήχο, ημίγυμνες κοπέλες- ακούτε hair metal. Και μπράβο σας, γιατί, βρε δαιμόνια, μάλλον εφηύρατε την ταχυμεταφορά και πέσατε νταν! μες τη μέση του 1984.
.
Τι σημασία έχει να αναπνέεις αν τα κολλητά δερμάτινα σου κάνουν ωραία οπίσθια –ίσως σκεφτόταν κάθε μέλος μπάντας αυτού του είδους, καθώς ετοίμαζε το eyeliner με το foundation. Πάλι έχουμε τα γνωστά: γκόμενες, πάρτι, καλοπέραση, αυτοκίνητα και μια ηδονιστική αντιμετώπιση της ζωής, τύπου θα σε βάλω κάτω πριν το κάνεις εσύ. Κι αυτό ας πιστωθεί σε ένα είδος που για μια μικρή περίοδο είχε την πρωτοκαθεδρία στο κοινωνικό γίγνεσθαι μιας άλλης εποχής.
Καλώς ή κακώς (καλώς), μια μεγάλη μερίδα μουσικών που διανύουν την τέταρτη ή πέμπτη δεκαετία σε αυτό το αχούρι για πλανήτη, έκατσαν να μάθουν κιθάρα ή μπάσο, ακούγοντας τα δαιμονιώδη riffs αυτών των δασύτριχων παλικαράδων. Οπότε, όλο και κάποιος μουσικός γνωστός σας θα ‘χει περάσει τη φάση που καθόταν και μάθαινε τραγούδια από κάτι τύπους που περνούσαν αντίστοιχη ώρα στην εξάσκηση στο μουσικό τους όργανο όσο και στο να πετύχουν την καλή την απόχρωση στο κραγιόν.
3. Τα προβλήματα του κοσμάκη, 3-4 συγχορδίες σε μια ακουστική κιθάρα, αίμα, δάκρυα κι ιδρώτας για τον συνηθισμένο μαχητή της ζωής- ακούτε folk. Η καθημερινότητα τραγουδισμένη συνήθως σε μελωδίες μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, η βιοπάλη ερμηνευμένη από τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας.
Λίγο αφήγηση, λίγο παραμύθι, βάλτε πολιτική και ενδοσκόπηση στο μείγμα και όλα έτοιμα! Ίσως σε κάποιους να φανεί υπερβολικά λεία αλλά έχει βάθος.
Ένα είδος βασισμένο στο μειλίχιο στυλ που επιτρέπει τις εκρήξεις μέσω των στίχων του, δεν είναι και το πιο κουλ παιδί στο σχολείο αλλά είναι αυτό που ξέρεις πως όταν καμιά φορά συζητήσετε, κάτι θα ανακαλύψεις για τον εαυτό σου. Είναι ώρες-ώρες λίγο κουραστική η εναλλακτικότητά του και η φάση είμαι εδώ και δεν είμαι αλλά σε αυτά τη μήκη πνευματικότητας ταξιδεύουν πολλοί. Είναι λοιπόν μια καλή διέξοδος που δεν σε μπριζώνει- οπότε σίγουρα αναγκαία στις μέρες μας.
4. Τέμπο στο θεό, κιθάρες πιο παραμορφωμένες κι απ’ τη μούρη του Freddie Kruger, φωνητικά που σε κάνουν να σκέφτεσαι «Παναγία μου, τον σκοτώνουν/Παναγία μου, έχει σκοτώσει»- ακούτε thrash metal. Τι λένε, ότι η μουσική εξημερώνει; Χα, βασικιές, εμείς θέλουμε να εξαγριωθούμε και η thrash προσφέρει το κατάλληλο μείγμα οργής, ουρλιαχτών, headbanging, πόνου και παραπόνου. Οι θεματικές των τραγουδιών, σπάνια γίνονται άμεσα αντιληπτές, όχι τόσο επειδή είναι τόσο δυσνόητες ή εσωτερικές αλλά επειδή τα γρυλίσματα και οι βρυχηθμοί (όχι ευτυχώς σε βαθμό απωθητικότητας, όπως σε ακόμη πιο άγρια είδη) λειτουργούν σαν βίαιες, σπλαχνικές πινελιές- σε έναν πίνακα που αν και διαθέτει διακόσιες αποχρώσεις του μαύρου έχει συνήθως να δηλώσει κάτι για τα συναισθήματα που κάνουν σχολικό εκφοβισμό στα άλλα συναισθήματα. Ήρωες σ’ αυτό το είδος οι ντράμερ, κερδισμένοι, οι πωλητές μαύρων ρούχων, επωφελούμενοι.
5. Ευπαρουσίαστος/η και εκκεντρικός/ή, στα όρια της κακουγουστιάς, σταρ, μελωδίες που νοικιάζουν μέρος του μυαλού σου δωρεάν, γιατί δε μπορείς να τις πεις όχι, χορογραφίες, και έξαλλο προμόσιον- ακούτε pop. Είναι το είδος που συνήθως καταφέρνει να επιπλεύσει στα ραδιοκύματα ή να επιδοθεί σε άγρια αναρρίχηση στα charts μιας και είναι κατασκευασμένο να σου αρέσει. Και με την καλή και με την κακή έννοια. Προσβάσιμο, χαρωπό, χωρίς περιττές αναδιπλώσεις και μπερδέματα, απλώς σε παρασέρνει σε μουσικά τοπία που έχεις χιλιοδεί… κι όμως θες να ξαναδείς μια φορά ακόμη γιατί ο ξεναγός είναι γλυκούλης.
Προφανώς και σε ένα είδος που περιγράφεται από την διάδρασή του με το κοινό (pop όπως λέμε popular όπως λέμε δημοφιλής) υπάρχουν πολλά υποείδη. Κι όλα όσο χαρακτηρίζονται απ’ το ποπ στοιχείο έχουν να κάνουν με τον χωρίς περιστροφές ήχο που μπορεί εύκολα κανείς να μουρμουρίσει.
6. Επανάσταση σε ρυθμό πολυβόλου, samples, ρούχα συνήθως τρία νούμερα μεγαλύτερα- ακούτε ραπ. Πρόκειται για ένα είδος που όταν γίνεται καλά οι προοπτικές του γκρεμίζουν το ταβάνι. Γίνεται ποίηση, προσευχή και σύνθημα, που αλλάζει τόσο τα εκ των έσω όσο και τα εκ των έξω.
Το θέμα είναι ότι πρέπει να πουλήσει κιόλας. Γιατί αν δεν πουλάει, μένει στα πιο προσωπικά και αθυρόστομα υπόγεια, ενώ αυτό που θα πουλήσει θα είναι το στερεοτυπικό faux gangsta παραμύθι της κακιάς ώρας, που για κολόνια έχει τη δηθενιά, το στριφογύρισμα γύρω από τον εαυτό και την ακατάσχετη ανοησολογία.
7. Καμπάνες (τα παντελόνια), αφάνες, πολύχρωμα ρούχα, ακόμη πιο πολύχρωμες μελωδίες- ακούτε disco. Είναι όταν οι άνθρωποι ντύνονταν σαν τεστ αχρωματοψίας και χόρευαν σε κάτι μέρη που κρεμούσαν ένα μεγάλο φωτιστικό με γκλίτερ που το λέγανε ντισκόμπαλα.
Πλέον παρήλθε η εποχή της ντίσκο, του χαρωπού κουνήματος, της στροβιλιζόμενης ξεγνοιασιάς. Έχει μπει στο καλαθάκι με άλλα καλτ πράγματα από άλλες εποχές. Αλλά η ενέργεια, η χορευτικότητα και αυτή η αίσθηση του δικαιολογημένου ανάλαφρου δεν ξεχνιέται, γι’ αυτό κι επιβιώνει μέσα από σύγχρονα υποείδη, τύπου Frankenstein καμιά φορά.
8. Μελωδίες που μπορείτε άνετα να γράψετε αν αφήσετε τη γάτα σας, να περπατήσει στο πιάνο σας- ακούτε jazz. Το καλύτερο είδος μουσικής που υπήρξε έβερ. Οι βιρτουόζοι που το ανέδειξαν υπηρετώντας το, είχαν τόσο βαριά μουσική γνώση όσο αντοχή σε πάσης φύσεως ναρκωτικό- μπορεί κανείς να μελετήσει τόσο τη μουσική τους για έμπνευση όσο και τη βιολογία τους για δέος.
Μελωδίες που μπορείς μονάχα να θαυμάσεις, γιατί να τραγουδήσεις δε μπορείς αφού είναι σε 7 διαφορετικές κλίμακες ταυτόχρονα και προσπαθείς να καταλάβεις που βρίσκεσαι και γιατί. Η jazz είναι η ενσάρκωση της ερώτησης επειδή μπορείς, πρέπει να το κάνεις; Επειδή για παράδειγμα ξέρεις μουσική θεωρία μέχρι τα τέλη του κόσμου και την αποκάλυψη των ψυχών, πρέπει να κάθε τραγούδι να προσπαθεί να πάει προς τα… παντού!;
Anyway, εξαιρετικό είδος αν θέλεις κανείς να δανείζεται συνειδητά και με μέτρο τις ιδέες του. Όπως και εξαιρετικό είδος για να παίζει κανείς ως background μουσική σε εκπαιδευτικά βίντεο στο youtube.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ:
Ύστερα απ’ τον κόσμο
Kάθε Παρασκευή στην Κουλτουρόσουπα.
..
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media
..