Γράφει η Ρένα Καλπάκη για την Κουλτουρόσουπα
Το 2025 χαρακτηρίστηκε από σημαντικές πολιτικές αλλαγές, γεωπολιτικές εντάσεις και άλματα στην τεχνολογία και το διάστημα, όπως και συνεχή, έντονα κλιματικά φαινόμενα.
Ας δούμε ανά μήνα κάποια από τα πιο σημαντικά γεγονότα στους τομείς αυτούς.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Στις 20 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών υπογράφοντας από την πρώτη ημέρα πλήθος εκτελεστικών διαταγμάτων με την ανακοίνωση μιας πολιτικής “America First” που προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις και διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις.
Σύμφωνα με την υπηρεσία Copernicus, ο Ιανουάριος του 2025 καταγράφηκε ως ο θερμότερος Ιανουάριος παγκοσμίως, ξεπερνώντας το ρεκόρ του προηγούμενου έτους.
Καταστροφικές πυρκαγιές έπληξαν την κομητεία του Λος Άντζελες, προκαλώντας τουλάχιστον 30 θανάτους και τεράστιες οικονομικές ζημιές αποτελώντας την πιο δαπανηρή πυρκαγιά στην ιστορία και σχεδόν διπλάσια από το προηγούμενο ρεκόρ.
Στην Ελλάδαστις 26 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκαν μεγάλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις, με αφορμή νέα ηχητικά ντοκουμέντα για την τραγωδία των Τεμπών.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο Τραμπ συναντήθηκε με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου για τη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων κατάπαυσης του πυρός, προτείνοντας ένα σχέδιο ανοικοδόμησης της Γάζας υπό αμερικανική επίβλεψη. Παράλληλα, εξέδωσε τελεσίγραφο προς τη Χαμάς για την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Το Ισραήλ ξεκίνησε στρατιωτική επιχείρηση για την αποστρατιωτικοποίηση των νότιων κυβερνείων της Συρίας πραγματοποιώντας αεροπορικές επιδρομές σε όλη τη χώρα.
Επέτειος Τεμπών (28 Φεβρουαρίου): Πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διαδήλωση στην ιστορία της χώρας με αφορμή τη συμπλήρωση δύο ετών από την τραγωδία των Τεμπών. Η ημέρα σημαδεύτηκε από 24ωρη γενική απεργία που παρέλυσε τις μεταφορές και την αεροπλοΐα.
ΜΑΡΤΙΟΣ
Στις 12 Μαρτίου, ο Πρόεδρος Τραμπ επέβαλε δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά και του Μεξικού, σηματοδοτώντας την επίσημη έναρξη ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Η αμερικανική κυβέρνηση προχώρησε στην άμεση διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία στις αρχές του μήνα, προκαλώντας διεθνείς αντιδράσεις και έκτακτη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στο Λονδίνο για τη στήριξη του Κιέβου.
Παρά την προσωρινή εκεχειρία, το Ισραήλ διέκοψε τη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στις αρχές Μαρτίου για να πιέσει τη Χαμάς, ενώ στα τέλη του μήνα εξαπέλυσε νέα χερσαία επίθεση στη Ράφα.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Η ανακοίνωση σαρωτικών δασμών από τον Πρόεδρο Τραμπ (π.χ. 145% στην Κίνα, 25% σε Καναδά και Μεξικό) προκάλεσε ιστορική πτώση στα παγκόσμια χρηματιστήρια. Ο δείκτης Nikkei υποχώρησε κατά 7,9%, ενώ ο HangSeng κατέγραψε απώλειες σχεδόν 12%.
Η ανθρωπιστική κρίση επιδεινώθηκε δραματικά με σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα και νερό, ενώ οι προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός παρέμειναν άκαρπες.
Ο Απρίλιος του 2025 καταγράφηκε ως ο 2ος θερμότερος Απρίλιος παγκοσμίως στην ιστορία, συνεχίζοντας την ανησυχητική κλιματική τάση.
ΜΑΙΟΣ
Στις 18 Μαΐου, η Ρωσία εξαπέλυσε τη μεγαλύτερη επίθεση με drones (273 μονάδες) από την έναρξη του πολέμου, αμέσως μετά από έναν γύρο απευθείας ειρηνευτικών συνομιλιών. Στις 23 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη ανταλλαγή αιχμαλώτων, με 1.000 άτομα από κάθε πλευρά.
Σύγκρουση Ινδίας – Πακιστάν: Στις 7 Μαΐου σημειώθηκαν αμοιβαίες αεροπορικές επιδρομές και καταρρίψεις μαχητικών αεροσκαφών, οδηγώντας το Πακιστάν σε κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
Ο Μάιος του 2025 καταγράφηκε ως ο δεύτερος θερμότερος Μάιος στην ιστορία παγκοσμίως, με τη μέση θερμοκρασία να είναι 1,1°C πάνω από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα.
Στην Κίνα, για πρώτη φορά στην ιστορία, η συνδυαστική ισχύς αιολικής και ηλιακής ενέργειας ξεπέρασε εκείνη των θερμοηλεκτρικών σταθμών (άνθρακα και αερίου)
Στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της προεδρικής εκλογής, σημειώθηκε αδιέξοδο στον τρίτο γύρο στην ελληνική Βουλή. Παράλληλα, παραιτήθηκε ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Τριαντόπουλος, λόγω εξελίξεων στην υπόθεση των Τεμπών.
ΙΟΥΝΙΟΣ
Μετά τους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ τους προηγούμενους μήνες, ο Ιούνιος είδε την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση να εφαρμόζουν αντίποινα, επηρεάζοντας τις τιμές καταναλωτικών προϊόντων και την εφοδιαστική αλυσίδα παγκοσμίως.
Συνεχίζονται οι διπλωματικές προσπάθειες υπό την πίεση της κυβέρνησης Τραμπ για την επίτευξη μιας μόνιμης συμφωνίας κατάπαυσηςτου πυρός σε Γάζα και Ουκρανία, με τις ευρωπαϊκές χώρες να διχάζονται για τους όρους της ειρήνης.
Η σύνοδος κορυφής των ηγετών της G7 επικεντρώθηκε στην ενεργειακή ασφάλεια και τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
ΙΟΥΛΙΟΣ
Η NASA ολοκλήρωσε με επιτυχία την αποστολή Artemis II, την πρώτη επανδρωμένη πτήση γύρω από τη Σελήνη μετά από 50 χρόνια. Οι τέσσερις αστροναύτες επέστρεψαν με ασφάλεια στη Γη στα μέσα Ιουλίου, προετοιμάζοντας το έδαφος για την επόμενη προσσελήνωση.
Ο Ιούλιος του 2025 καταγράφηκε ως ο θερμότερος μήνας στην ιστορία των μετρήσεων. Σοβαρά κύματα καύσωνα έπληξαν τη Νότια Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας), τις ΗΠΑ και την Κίνα, με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 45°C σε πολλές περιοχές.
Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη επικεντρώθηκε στη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης, μετά την πίεση των ΗΠΑ για αυξημένες αμυντικές δαπάνες από τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη.
Συμφωνία Αβραάμ 2.0: Υπογράφηκε νέα διεύρυνση των συμφωνιών εξομάλυνσης μεταξύ του Ισραήλ και επιπλέον αραβικών κρατών, υπό την αιγίδα της κυβέρνησης Τραμπ.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
Ο Αύγουστος του 2025 καταγράφηκε ως ο τρίτος θερμότερος Αύγουστος παγκοσμίως στα χρονικά, σύμφωνα με δεδομένα του προγράμματος Copernicus. Στην Ευρώπη, οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας σημειώθηκαν στη Δυτική Ευρώπη.
Η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια από τις εντονότερες περιόδους πυρκαγιών των τελευταίων ετών. Στα μέσα Αυγούστου, 152 νέες εστίες εκδηλώθηκαν σε 48 ώρες, με ιδιαίτερα καταστροφικές πυρκαγιές κοντά στην Πάτρα, τη Ζάκυνθο, τη Βόνιτσα και τη Χίο. Μεγάλες πυρκαγιές ξέσπασαν και στην Κερατέα Ανατολικής Αττικής, όπου βρέθηκε νεκρός ένας ηλικιωμένος άνδρας.
Στα τέλη του μήνα, ένας ισχυρός σεισμός 6 Ρίχτερ έπληξε το ανατολικό Αφγανιστάν, με τουλάχιστον 800 νεκρούς, ενώ καταστροφικές πλημμύρες έπληξαν το Πακιστάν, επηρεάζοντας περίπου δύο εκατομμύρια ανθρώπους. Στο Σουδάν, μια κατολίσθηση προκάλεσε τον θάνατο περίπου 1.000 ατόμων.
ΣΕΠΤΕΜΒΙΟΣ
Γενική Συνέλευση ΟΗΕ: Στη Νέα Υόρκη, οι παγκόσμιοι ηγέτες συζήτησαν τις επιπτώσεις του συνεχιζόμενου εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας και την ανάγκη για νέα διεθνή πλαίσια στη διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Αυστραλία ανακοίνωσαν στις 21 Σεπτεμβρίου την επίσημη αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κυρίαρχου κράτους, με τη Γαλλία να ακολουθεί την επόμενη ημέρα.
Στις 10 του μήνα δολοφονείται ο ακτιβιστής Τσάρλι Κερκ, υποστηρικτής του Τραμπ και της πολιτικής Make America Great Again, εγείροντας παγκόσμια προσοχή και διαμάχη γύρω από την πολιτική βία. Αργότερα στο μνημόσυνό του, 100.000 άτομα συγκεντρώθηκαν σε στάδιο παρουσία του Τραμπ και της Κυβέρνησής του, σε μία ρητορική επίδειξης της πολιτικής MAGA.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
Στις αρχές Οκτωβρίου, κατά την ετήσια σύνοδο κορυφής, η συμμαχία των BRICS ανακοίνωσε την ένταξη νέων μελών, ενισχύοντας τον ρόλο της ως αντίβαρο στη G7 και την οικονομική κυριαρχία του δολαρίου.
Aνακοινώθηκαν οι νικητές των Βραβείων Νόμπελ. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο Νόμπελ Ιατρικής για ανακαλύψεις στη γονιδιακή θεραπεία και στο Νόμπελ Φυσικής για την πρόοδο στους κβαντικούς υπολογιστές.
AI Act: Τέθηκαν σε πλήρη ισχύ οι πρώτες αυστηρές ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη, αναγκάζοντας τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας να προσαρμόσουν τους αλγορίθμους τους στους κανόνες διαφάνειας της ΕΕ.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
COP30 στη Βραζιλία (10–21 Νοεμβρίου): Η 30ή Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή πραγματοποιήθηκε στο Μπελέμ του Αμαζονίου. Η σύνοδος χαρακτηρίστηκε από την προσωρινή μεταφορά της βραζιλιάνικης πρωτεύουσας στο Μπελέμ για τη διάρκεια της διοργάνωσης και εστίασε στη χρηματοδότηση για το κλίμα και την προστασία των τροπικών δασών.
Στις 25 Νοεμβρίου, ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Μπολσονάρουξεκίνησε την έκτιση ποινής κάθειρξης 27 ετών για την εμπλοκή του σε απόπειρα πραξικοπήματος.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση (25 Νοεμβρίου) που υποχρεώνει όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ να αναγνωρίζουν τους γάμους ομοφύλων που έχουν τελεστείσε άλλη χώρα-μέλος, χωρίς ωστόσο να επιβάλλει τη νομιμοποίησή τους σε εθνικό επίπεδο.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
Η λέξη ragebait ανακηρύσσεται λέξη της χρονιάς από το OxfordUniversityPress. Είναι η χειριστική τακτική πρόκλησης αγανάκτησης με στόχο την αύξηση της διαδικτυακής επισκεψιμότητας, της διαδικτυακής αλληλεπίδρασης, των εσόδων και της υποστήριξης. Η πρόκληση οργής (ragebaiting ή ragefarming) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την ενίσχυση της αλληλεπίδρασης, την προσέλκυση συνδρομητών, ακολούθων και υποστηρικτών, και μπορεί να αποδειχθεί οικονομικά αποδοτική.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει πρόστιμο στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ύψους 120 εκατομμυρίων ευρώ (140 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) για παραβίαση του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες.
Ο Δεκέμβριος επιβεβαιώνει τις προβλέψεις ότι το 2025 είναι το θερμότερο έτος στην ιστορία των καταγεγραμμένων μετρήσεων, ξεπερνώντας το 2024.
#Ανασκόπηση2025 #ΕορταστικάΆρθραΚαιΛίστες2025 – Συντονιστείτε στην #Κουλτουρόσουπα
Ολες οι εορταστικές δημοσίευσες με μια ματιά εδώ
