Το «οικοΠΑΡΑΛΟΓΟ αποτύπωμα» του νεοέλληνα.
Γράφει η γεωπόνος Πίτσα Στασινοπούλου.
Όχι φίλε μου αναγνώστη, δεν είναι λάθος ο τίτλος. Σ’ αυτή την άχαρη ζωή, πέρα από τα οικοΛΟΓΙΚΑ, υπάρχουν και τα οικοΠΑΡΑΛΟΓΑ! Μη σου πω ότι τα δεύτερα έχουν «πάρει κεφάλι» προ πολλού και σε στενοχωρήσω. Γιατί εσύ βέβαια ο καλοπροαίρετος, ξέρεις το γνωστό «οικολογικό αποτύπωμα». Κι αν προς στιγμήν σου διαφεύγει ο όρος, πολύ ευχαρίστως – άλλωστε είναι υποχρέωσή μου ως οικολογική στήλη - να σου τον θυμίσω: Είναι εκείνος ο δείκτης που εκφράζει το βαθμό κατανάλωσης των πόρων της γης από τους κατοίκους της και, για να είναι μετρήσιμος και κατανοητός, «μεταφράζει» τις καταναλωτικές ανάγκες σε έκταση παραγωγικής γης. Το θέλεις πιο απλά; «Είναι η συνολική έκταση παραγωγικής στεριάς και θάλασσας που είναι απαραίτητη για να παράξει τους φυσικούς πόρους που καταναλώνει η ανθρωπότητα» Λαμβάνοντας υπόψη την διατροφή των ανθρώπων, την ενέργεια, την κατοικία, τις μεταφορές, τα διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες, την απορρόφηση των απορριμμάτων.
Για να το κάνεις εικόνα, φαντάσου τον πλανήτη όπως τον ξέρεις και επάνω του να πιέζει μια τεράστια πατούσα… Πόσο μεγάλη; Αν διαιρέσεις την επιφάνεια του πλανήτη με τον παγκόσμιο πληθυσμό, θα βρεις ότι για τον καθένα από μας, αντιστοιχούν περίπου 2 εκτάρια πλανήτη (όπου 1 εκτάριο = 10 στρέμματα). Όμως από αυτά τα 2 εκτ., μόνο το 1,7 είναι παραγωγική γη, διαθέσιμη δηλαδή για ανθρώπινη χρήση και παραγωγή τροφής. Που σημαίνει ότι η «πατούσα» του καθενός μας ΔΕΝ μπορεί να ξεπερνά αυτό το οριακό 1,7 εκτ, ΙΔΙΟ για ΟΛΟΥΣ τους κατοίκους του πλανήτη ώστε να είναι δίκαια μοιρασμένοι οι πόροι. Έλα όμως που η σημερινή μέση «πατούσα» - οικολογικό αποτύπωμα της ανθρωπότητας έχει φθάσει τα 2,2 εκτάρια! Και ενώ φυσικά η έκταση του πλανήτη παραμένει σταθερή, λαμβάνοντας υπόψη ΜΟΝΟ την αύξηση του πληθυσμού – και όχι της κατανάλωσης – εντός ολίγου, η διαίρεση που λέγαμε θα δίνει πηλίκον 1 μόνο εκτάριο γης από την οποία γύρω στο μισό, άχρηστο για παραγωγή. Άρα η «πατούσα» από μέγεθος 2,2 πρέπει επειγόντως να… φορέσει νουμεράκι 1,7 και σε λίγο ακόμη μικρότερο…
Αυτή όμως η άτιμη, αντί να μικραίνει, γιγαντώνεται κι έχει ποδοπατήσει μέχρι… ξενυχιάσματος τον έρμο τον πλανήτη! Όοοοοοοοχι όμως συνολικά! Πολύ – πολύ επιλεκτικά! Για να καταλάβεις, η πατούσα του εμίρη του Κατάρ φτάνει το 9,5, ενώ η πατούσα του εξαθλιωμένου Ινδού ή Αφρικανού, μόλις που ακουμπάει το 0,7! Κατάλαβες τώρα; Ο εμίρης χρειάζεται 9,5 εκτάρια γης να παράγουν πόρους ασταμάτητα για να καλύψει τις τεράστιες καταναλωτικές του ανάγκες, ενώ ο αφρικανός για τις βασικές του, αρκείται στο 0.7…. Τόσο δίκαια!!! Με αυτά τα δεδομένα και τις άνισες «πατούσες», που κάποιες ξεπερνούν προκλητικά το μέγεθος που τους αντιστοιχεί, «ακρωτηριάζοντας» φυσικά των υπολοίπων, είναι προφανές ότι κάποιοι ηλίθιοι σ’ αυτόν τον άδικο κόσμο, όχι μόνο κλέβουν ασύστολα πόρους από το σύνολο, αλλά καταναλώνουν πολύ περισσότερα από όσα η γη μπορεί να παράγει! Με βάση δε τις στατιστικές, για να μην το κουράζουμε πολύ, όσα καταναλώνει η ανθρωπότητα σε ένα χρόνο. ο πλανήτης για να τα αντικαταστήσει χρειάζεται να παράγει για 1,4 χρόνια! Ας πούμε αν όλη η ανθρωπότητα είχε την καταναλωτική συμπεριφορά του Αμερικάνου, θα χρειαζόταν 5 πλανήτες κι αν είχε αυτήν του Ευρωπαίου, θα της έφταναν… μόλις 3! Καλό έτσι; Τυχαία νομίζεις κάνουν στενό μαρκάρισμα στον Άρη;;;
Φαντάζομαι όμως ότι θα καίγεσαι να μάθεις ποιο είναι το οικολογικό αποτύπωμα του Έλληνα, έτσι δεν είναι; Εντάξει… δεν φτάνει αυτό του εμίρη στο Κατάρ…. είναι ένα «φτωχό» 6αράκι! Ο μέσος Έλληνας χρειάζεται 6 εκτάρια γης να παράγουν για να καλύπτει τις καταναλωτικές του ανάγκες, όταν ο μέσος όρος παγκόσμια είναι 2,2 και ο απαιτούμενος 1,7. Μάλλον «πατουσάρα» τη λες, που συγκρινόμενη με του γείτονα στην Αφρική, μοιάζει με γίγαντα! Άλλοι πάλι προτιμούν να τη συγκρίνουν με αυτή του γείτονα στα εμιράτα και τη βρίσκουν «πατουσίτσα», κάνοντας ό.τι περνάει από το… πόδι τους για να τη φτάσουν! Οπτικές θα μου πεις… Που βέβαια θα γυρίσουν τούμπα όταν έρθει ο «λογαριασμός», αλλά τότε θα είναι μάλλον αργά… και θα έχουν πληρώσει και οι μη «οφειλέτες». ΚΥΡΙΩΣ αυτοί!!! Άλλωστε είναι ηλίου φαεινότερο ότι η ρίζα της κρίσης που βιώνουμε ως χώρα, εντοπίζεται ακριβώς σε αυτή την … υπερμεγέθη πατουσάρα! Ότι εδώ και πολλά – πολλά χρόνια, καταναλώνουμε ως ανεγκέφαλοι περισσότερα από όσα παράγουμε, αυξάνοντας δυσανάλογα το οικολογικό αποτύπωμα που αντιστοιχεί στον μέσο κάτοικο της γης. Πέρα από τις άλλες, πρωτοπόρες «ομορφιές» μας βεβαίως. Από την άλλη θα μου πεις… «μεσογειακός λαός με έντονο ταμπεραμέντο, με ακραίες εκδηλώσεις, με τάση στην υπερβολή», δεν θέλει και πολύ! Είναι και τα άτιμα τα στερεότυπα στη μέση! Που τυχαίνει επιπλέον ΚΑΙ να μας αρέσουν ΚΑΙ να μας βολεύουν! Αν και θαρρώ μας ξέφυγε… λιγουλάκι η δοσολογία κι η υπερβολή ως «αξία», σαν να πέρασε στο φυλετικό DNA, σταθερά κληροδοτούμενη…
Υπό το πρίσμα αυτής της «θεωρίας», θα μπορούν φαντάζομαι οι «ψυχάκηδες» μελετητές να ερευνήσουν σε βάθος και σε πλάτος το πρωτοφανές ελληνικό φαινόμενο. Το πώς θα καταλήξουν μετά την έρευνα, αν πέσουν στα «σκληρά», αν πυροβοληθούν ή φιλοξενηθούν σε ευαγές ίδρυμα, δεν είναι του παρόντος και γιατί να μας απασχολεί άλλωστε. Δουλειά τους και δουλειά μας! Και δική μας δουλειά, για να μη πω «εκπλήρωση του πεπρωμένου της φυλής», είναι να υπηρετούμε πιστά το στερεότυπο της υπερβολής που μας «έλαχε». «Καθείς εφ’ ώ ετάχθη», φίλτατε αναλυτά! Και εμείς εδώ ταχθήκαμε να γιγαντώνουμε την οικολογική πατούσα μας, να καταναλώνουμε σαν ζόμπι , έχουμε – δεν έχουμε! Η φυσική μας ροπή στην υπερβολή δεν κολλάει σε γελοίες λεπτομέρειες, ούτε κωλώνει σε εμπόδια της πλάκας. Αν δεν έχουμε δικά μας, δανειζόμαστε ή κλέβουμε των άλλων… πού είναι το πρόβλημα; Δηλαδή για χάρη του ορθολογισμού ( μα πού τα βρίσκεις αυτά τα ωραία ανέκδοτα;) επειδή έσκασε μια ψιλοκρίση, θα γίνουμε ξαφνικά καρμίρηδες και μίζεροι; Κόντρα στο πεπρωμένο; Πάς καλά;;;;;;;;
Εντάξει στην αρχή της «σφαλιάρας» κλονίστηκε ελαφρώς ο «δεν καταλαβαίνω τίποτα» μέσος νεοέλληνας… Μετά όμως που αναθάρρησε και συνήλθε, ποιος τον (ξανα)πιάνει!!! Ο δρόμος της δοξασμένης κατανάλωσης είναι στρωμένος γι αυτόν και ο νεοέλλην δρομέας κάνει κατοστάρια για να καλύψει και τον χαμένο χρόνο! Τα παραδείγματα άπειρα τριγύρω κι από πού ν’ αρχίσω… Που για να βρεις καρέκλα σε ταβέρνα Σαββατόβραδο, πρέπει να έχεις προηγουμένως «τάξει» στον Άη Φανούρη (χωρίς αποτέλεσμα βέβαια, αλλά η πίστη, πίστη) … που για να βρεις σκαμπό σε τρέντυ μπαράκι Παρασκευο- Σάββατο, μόνο με βύσμα από ιδιοκτήτη και πάνω (που πάλι δεν θα βρεις, αλλά τουλάχιστον θα σου εξασφαλίσουν λίγα εκατοστά να σταθείς όρθιος)… που για να βρεις δωμάτιο σε τουριστικό προορισμό ένα γιορτινό τριήμερο, μόνο με κράτηση από τον προηγούμενο χρόνο, ασυζητητί! Τί θα πει «πολύ νωρίς»… η σούπερ ζήτηση δεν καταλαβαίνει από «νωρίς» και «αργά» κι αν όντως καίγεσαι, κανόνισε έγκαιρα την πορεία σου. Και το «αν σου τύχει κάτι» δεν είναι επιχείρημα, είναι υπεκφυγή, έτσι; Ή να αναριθμήσω τις άπειρες ανούσιες εκδηλώσεις, θεάματα, δρώμενα (και δράματα), που εν μέσω μνημονίων, οικονομικής καταχνιάς μαύρης κι άραχνης, κοινωνικής αναταραχής που πιο βαριά δεν γίνεται, παλεύουν να κερδίσουν λίγα ψίχουλα της προσοχής μας και λίγα ευρουλάκια της τσέπης μας, σκληρά ανταγωνιζόμενα.Χρησιμοποιώντας λογής τερτίπια, ποικίλους κράχτες, γραφικότητες, «προσφορές», ικανά δολώματα όμως να κάνουν το ψάρι να τσιμπάει σαν χάνος. Και το μόνο που μένει από όλον αυτόν τον οργασμό, δεν είναι παρά μια ΣΚΕΤΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, στείρα και αντιπαραγωγική, έτσι για να προστεθούν… λίγοι ακόμα πόντοι στο οικολογικό αποτύπωμα – πατουσάρα που λέγαμε… για να πλησιάσουν τα 6 εκτάριά μας, αν είναι δυνατόν τα 9.5 του εμίρη… Ποια κρίση κι αηδίες! Large γεννηθήκαμε και large θα πεθάνουμε! Και … πού είσαι κ. ερευνητά: Δεν σου το είπαμε για να μη σε σοκάρουμε κι ΑΛΛΟ, αλλά είναι κοινό (ελληνικό) μυστικό ότι επιπλέον… «Δεν πρόκειται να πεθάνουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη!» Κι εσύ κάνε ό,τι καταλαβαίνεις…
