Ο “απογαλακτισμός” του διαδρόμου! Από την Αριάδνη Καναβάκη – «Πάνδημος Μούσα».
Με σπαραγμό κρατώντας τη βαριά καρδιά μου
βρήκα το πατρικό μου σπίτι να κοιτάζει,
μες απ΄ τις φυλλωσιές, σαν άλλοτε, τη δύση.
-με σπαραγμό κρατώντας τη βαριά καρδιά μου.
Γοργά το τζάκι η μάνα μου τρέχει ν ΄ ανάψει
κ΄ ενώ απ΄ την πόρτα βλέπω τις γλυκές του λάμψεις,
με σπαραγμό κρατώντας τη βαριά καρδιά μου
δε μπαίνω μέσα. Απέξω κάθομαι και κλαίω…
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ-Νικηφόρος Βρεττάκος
Πόσες να είναι οι φορές που ξαναγυρίζουμε στο σπίτι μας το πατρικό/μητρικό, το συζυγικό ή το μοναχικό και με ποια διάθεση ή εικόνα συνήθως γίνεται η είσοδός μας. Ο ποιητής θυμάται την πόρτα της παιδικής του ηλικίας, κάποιοι έχουν σιγοτραγουδήσει τα παραθυρόφυλλα αλλά εμείς θα γράψουμε, στο τέλος του θέρους και σκεπτόμενοι την όποια επιστροφή, για τη φαντασίωση του διαδρόμου.
Γιατί είναι αναγνώστες μου μάλλον μοιραίο, το διφορούμενο νόημα της παλαιοτάτης λέξης διάδρομος [αρχ. διάδρομον] με την ακόλουθη σκέψη και λέξη, διαδρομή. Ετυμολογικά και αρχιτεκτονικά, ο διάδρομος, είναι το μακρόστενο μέρος που ενώνει σε ένα οίκημα τα περισσότερα μέρη του ίδιου επιπέδου, αποτελώντας ταυτοχρόνως ή επί το πλείστον και την είσοδο ή έξοδο από αυτό.
Όλα αυτά είναι ορατά/κατασκευαστικά στις γνωστές πραγματικότητες της ζωής μας, με το ήχο (σημαίνον) της λέξεως να θεωρείται δεδομένος και τη λειτουργία της (τυγχάνον) αυτονόητη. Ωστόσο ψυχικά για όλους μας ,τι σηματοδοτεί το σημαινόμενον (η ιδέα) του γλωσσικού αυτού σημείου :ο διάδρομος ή η διαδρομή; Και πως δηλαδή να τοποθετηθεί η λέξη διάδρομος στην ψυχική μας πραγματικότητα, πέραν από αυτήν της στεγαστικής μας γεωγραφίας;
Και όμως τοποθετείτε και μάλιστα στο φάσμα των σχεσιακών και δαιδαλωδών μας καταστάσεων, είτε αυτό λέγεται άνθρωπος, είτε λέγεται οικογένεια, είτε ακόμα και χώρα (πχ αεροπορικός διάδρομος), φέρνοντας εκτός από τα βιωματικά μας περάσματα και αποφάσεις για έκαστη είσοδο ή έξοδο από αυτά.
Πόσες άλλωστε δεν είναι οι φορές που ως «πέρασμα» εννοούμε την ίδια τη ζωή ή χαρακτηρίζουμε μια δυσκολία ως ένα ακόμα συμβολικό στενωπό (διάδρομο) που περάσαμε! Ουσιωδώς και φυσικά τηρουμένων των αναλογιών και των έκαστων «ζωικών» μας καταστάσεων, ένα είναι το νόημά του περάσματος: η οριστική απόφαση για ετερότητα, που διττά και συμβολικά στο παρόν μας κείμενο θα σήμαινε ή τον αποχωρισμό (πες το απογαλακτισμό) ή την εμπλοκή (πες το ζευγάρωμα). Με λίγες ακόμα λέξεις, μια ενηλικίωση ή μια αυτονομία, πουωστόσο συνοδεύεται με άπειρους συνδυασμούς και εναλλακτικές, όσο οριστική και αν θεωρείται.
Τυχαίως και αναφορικά με την έξοδο/είσοδό μας, στα όποια “στεγαστικά” μας, θα ακουστούν πολλά: Γύρισα μάνα… Άσε με να φύγω… Στο διάδρομο σε περιμένουν οι βαλίτσες σου… Ήρθα… Πέρασε στο τέλος του διαδρόμου…
Φυσικά σε τούτες τις διαδικασίες οι παράμετροι είναι αρκετοί και αρκούντως καθοριστικοί, όπως ο αδυσώπητος χρόνος ή η πανούργα διαθεσιμότητα της ετερότητάς μας κτλ. Σίγουρα θα μπαινοβγούμε αρκετές φορές, σίγουρα θα πισωγυρίσουμε ακόμα πιο πολλές με αμφιθυμία και την στένωση της δυσφορίας, μα σύντομα 1θα αναρωτηθούμε ποιος είναι και που βρίσκεται επιτέλους ο «τόπος» που θέλουμε να εγκατασταθούμε.
Ο τόπος που θα μας τροφοδοτήσει με το γάλα το μητρικό (ο Τσαρλς Μπουκόφσκι μίλαγε για τη μπύρα!) ή ότι ψυχικά μπορεί ακόμα να μας θρέψει. Όπως και να ΄χει αναγνώστες μου εσείς επιστρέφοντας από τη θερινή ραστώνη σας και καθώς θα αφήνεται τις βαλίτσες σας στο διάδρομο γυρίζοντας στα γνωστά, πάρτε μια απόφαση. Καλή μας επάνοδο!
Υγ: Τα παρακάτω άξια καλλιτεχνικά πονήματα είναι αφιερωμένα σε όσους σκέπτονται το οποιοδήποτε «πέρασμα» ή διαθέτουν «ζωντανούς» διαδρόμους!
1. “Τα σπίτια” κείμενο/ερμηνεία Λίνα Νικολακοπούλου
2. “Μάτια δίχως λογική”. Στίχοι Ισαάκ Σούσης ,μουσική/ερμηνεία Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Φωτογραφικό υλικό
