Νευρική Ανορεξία. Η διάσταση που δεν γνωρίζουμε.
Γράφει η Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Κατερίνα Γ. Τζιωρίδου.
Αρχικά έτρωγε ένα μπωλ δημητριακά με φρούτα για πρωινό. Η ποσότητα σιγά σιγά όλο και λιγόστευε. Αντικατέστησε τη μπανάνα με ένα μήλο, γιατί η μπανάνα είχε πολλές θερμίδες. Σταδιακά αντικατέστησε την ποσότητα των δημητριακών με το μήλο. Μέχρι που το μήλο έγινε το ένα και μοναδικό της γεύμα ολόκληρη τη μέρα. Όταν κυκλοφορούσε στο δρόμο ο κόσμος της κοιτούσε περιέργα. Ήταν ολοφάνερο πια, όχι δεν ήταν ιδέα της. Έξι μήνες αργότερα ζυγίζοντας μόλις 50 κιλά και με πολύ μεγάλη απώλεια βάρους σε μικρό χρονικό διάστημα, αναγκάστηκε να παραδεχθεί, ότι πάσχει από σοβαρή διαταραχή πρόσληψης τροφής. Η διάγνωση ήταν ξεκάθαρη και ωμή: Νευρική Ανορεξία. ”Δεν το πίστευα, ότι έχω νευρική ανορεξία, παρόλο που ήμουν τόσο ευχαριστημένη με μένα και τους άλλους γύρω μου” λέει σήμερα μιλώντας για την ασθένεια της.
Οι σημερινές έρευνες καταδεικνύουν ένα ανησυχητικό ποσοστό στις γυναίκες μεταξύ 14 και 25, οι οποίες παρουσιάζουν διεγνωσμένα συμπτώματα Νευρικής Ανορεξίας. Η σταδιακή εμφάνιση μια διαταραχής πρόσληψης τροφής δε συσχετίζεται πλέον μόνο με ένα οφθαλμοφανές κακό οικογενειακό περιβάλλον ή ορατά προς τα έξω προβλήματα. Στην ομάδα υψηλού κινδύνου ανήκουν πια κορίτσια και νεαρές γυναίκες, οι οποίες είναι πετυχημένες μαθήτριες/φοιτήτριες/εργαζόμενες άκρως οργανωτικές με στόχους που επιδιώκουν με χαρακτηριστική ευσυνειδησία και συνέπεια να επιτύχουν και που αδυνατούν να αποδεχθούν ότι σε κάτι μπορεί να μην είναι πάρα πολύ καλές/πετυχημένες/αναγνωρισμένες. Γυναίκες που είναι πάντα εκεί για τους άλλους και σχεδόν ποτέ για τον εαυτό τους, που δεν γνωρίζουν πώς να “κλείσουν” για λίγο τις βαλβίδες και να χαλαρώσουν. Γυναίκες που αδυνατούν να αφήσουν έστω για μια στιγμή τον έλεγχο από τα χέρια τους.
Ο έλεγχος ως ισχυρό κίνητρο
Πολλές νέες γυναίκες που έχουν “γλυστρίσει” στην νευρική ανορεξία έχουν μάθει από μικρά κορίτσια να αποφεύγουν τα προβλήματα που φέρνει στο δρόμο η ζωή. Το συμπεριφορικό τους μοντέλο συνοψίζεται στα εξής: προσαρμοστικότητα, πειθαρχία, επιμέλεια, συνέπεια. Με αυτά τα στοιχεία εντυπωσιάζουν τους γύρω τους, γίνονται δημοφιλή πρόσωπα, εισπράττουν έπαινο, είναι επιτυχημένες στο σχολείο/σχολή, στη δουλειά.
Μια τέτοια τελειομανία ωστόσο υποθάλπτει όχι σπάνια μια άλλη πτυχή. Σταδιακά τα πάντα υπόκεινται σε έλεγχο και προγραμματισμό. Ακόμη και το ίδιο το φαγητό, ο αριθμός των θερμίδων, η συχνότητα και η ένταση της σωματικής άσκησης. Το άτομο που συνεχώς προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των καταστάσεων, που δεν επιτρέπει στον εαυτό του κανένα περιθώριο λάθους και επιπλέον αποφεύγει κάθε μορφή αντιπαράθεσης ή σύγκρουσης οδηγείται σταδιακά σε έντονη εσωτερική πίεση με υφαιστειογενή χαρακτήρα. Όσο η εσωτερική πίεση αυξάνει, τόσο περισσότερο αντιδρά το (δυνητικά) ανορεκτικό άτομο με την εγγυημένης επιτυχίας στρατηγική του δηλ. να γίνεται ακόμη πιο πειθαρχημένο, ακόμη πιο επιμελές, ακόμη πιο ελεγκτικό. Στα μάτια του αυτή είναι η πιο έξυπνη λύση. Η εσωτερική ανασφάλεια αδρανοποιείται μέσω της ευσυνειδησίας και της υψηλής ατομικής αποδοτικότητας. Τόσο μέχρι το σώμα να μην αντέχει πια.
Η “δεξιότητα” της ανορεκτικής κοπέλας να καταπιέζει το αίσθημα της πείνας ανεβάζει την αδρεναλίνη στα ύψη. Η κατάσταση αυτή μοιάζει χαρακτηριστικά πολύ με το συναίσθημα προσωπικής επιτυχίας που αποκομίζει κανείς στο εργασιακό περιβάλλον ή στην άσκηση σε ένα άθλημα.
Το σωματικό βάρος και η αυτοεκτίμηση είναι στο μυαλό της ανορεκτικής απόλυτα συνδεδεμένα. Μέσα από τη βαλβίδα του απόλυτου ελέγχου του σωματικού τους βάρους προσπαθεί να ελέγξει το περιβάλλον της. Απρόβλεπτες ή ξαφνικές καταστάσεις (αλλαγή θέσης εργασίας/απόλυση, διαζύγιο γονιών, μετακόμιση, άγχος στη συντροφική σχέση) ενισχύουν τα συμπτώματα της ανορεξίας.
Η θεραπεία
Ένα χρόνο αφού ξεκίνησαν όλα παρατήρησε, ότι έκανε ακριβώς ότι περιέγραφαν τα βιβλία γύρω από τη Νευρική Ανορεξία. Δεν ήταν λοιπόν η μόνη που της συνέβαινε. Μέχρι τότε θεωρούσε τη διαταραχή της ως μια παράδοξη πτυχή της ιδανικής ομορφιάς που εκθιάζουν τα ΜΜΕ. “Η Νευρική Ανορεξία ήταν για μένα μέχρι τότε μια ασθένεια που είχε να κάνει με τα ελιτίστικα top models και την εξιδανικευμένη και εμπορευματοποιημένη ομορφιά που μας πλασάρουν στον τύπο και στα μέσα ενημέρωσης. Είχε να κάνει με την πείνα που βάζεις τον εαυτό σου να περνάει για να πετύχεις την τέλεια σιλουέτα. Κι όμως αυτή η ασθένεια είναι πολύ πιο περίπλοκη και σύνθετη” λέει σήμερα 5 χρόνια μετά την πρώτη διάγνωση. Έχοντας ολοκληρώσει τακτικές συνεδρίες με την ψυχολόγο της και τη διατροφολόγο που την παρακολουθεί μέχρι και σήμερα, μετανιώνει που άφησε τον εαυτό της να βασανιστεί τόσο μέχρι να πάρει την απόφαση της πρώτης συνάντησης.
Νιώθει περήφανη σήμερα, καθώς διαπιστώνει ότι μέρα με τη μέρα αποκτά μια υγιή σχέση με το φαγητό, το σώμα και τον εσωτερικό της κόσμο. Μαθαίνει εναλλακτικούς τρόπους για να διαχειρίζεται συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να επιστρέφει στον μαθημένο μέσα από την ανορεξία τρόπο διαχείρησης.
Τώρα πια η ανορεξία της είναι άχρηστη.
Φωτογραφικό υλικό
