.
Πέρυσι τέτοια εποχή ακριβώς, οι δρόμοι ήταν άδειοι και άκουγες τα πουλιά να κελαηδούν πάνω στις ανθισμένες νεραντζιές που σου έσπαγαν τη μύτη. Σε ένα απόκοσμα όμορφο αστικό περιβάλλον, ο κοινός φόβος απέναντι σε ένα κοινό θανάσιμο, άγνωστο εχθρό είχε πλέξει ένα πέπλο σύμπνοιας από πάνω μας κάνοντας έτσι την κοινωνική πειθαρχία στους περιοριστικούς κανόνες πιο εύκολη. Άναυδοι μπροστά στις σκληρές εικόνες του «θανατικού» που έπεσε πάνω στη γη, κλείναμε έντρομοι την πόρτα του σπιτιού μας να το αφήσουμε απ’ έξω.
Κάθε μέρα στις 6 το απόγευμα, παρακολουθούσαμε τον Τσιόδρα, τον «νέο αγαπημένο των Ελλήνων» όπως έγραψε η Le Figaro. Ένας αντι-σταρ τύπος, χαμηλού προφίλ, έγινε ένα καθολικό σημείο αναφοράς και θαυμασμού. Ήταν τότε που ένα βράδυ στις 9 βγήκαμε όλοι στα μπαλκόνια μας για να δείξουμε την ευγνωμοσύνη μας σε γιατρούς και νοσηλευτές χειροκροτώντας τους. Ακολούθησαν και άλλες σκηνές μπαλκονιού από διάφορες χώρες μάλιστα, που ο άνθρωπος παρά την απομόνωσή του, έμαθε ποιος μένει δίπλα του και ήταν έτοιμος να του παράσχει βοήθεια. Κυκλοφόρησαν και κάτι όμορφα, συγκινητικά βιντεάκια που έδειχναν ότι όλη η ανθρωπότητα διανύει μία περίοδο αλληλεγγύης, φιλοσοφεί τη ζωή και το θάνατο, έρχεται σε επαφή με το μέσα του, τη φύση και ότι ενωμένοι θα το ξεπεράσουμε.
Ένα χρόνο μετά, οι νεραντζιές ξανάνθισαν βέβαια, αλλά περισσότερο αισθάνεσαι τα καυσαέρια των αυτοκινήτων που ξαναγέμισαν τους δρόμους. Η ανθρώπινη δραστηριότητα επέστρεψε σε μεγάλο βαθμό, παρά τα περιοριστικά μέτρα, γιατί ως αντίβαρο μειώθηκε ο φόβος, παρά τα συνεχώς αυξανόμενα κρούσματα. Την εξίσωση βέβαια έρχεται να συμπληρώσει και το πλήγμα στην οικονομία. Και κάπως έτσι ακολούθησε για κάποιους η απομυθοποίηση του Σωτήρη Τσιόδρα, η αμφισβήτηση των μέτρων της Κυβέρνησης, αλλά και των προτάσεων των λοιμοξιολόγων, η αμφισβήτηση ακόμη και των εμβολίων. Ούτε λόγος να βγούμε στο μπαλκόνι να χειροκροτήσουμε αυτούς που φέτος αντιμετωπίζουν πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις, ίσως γιατί καταλάβαμε ότι δεν έχει νόημα, ίσως γιατί δεν βρισκόμαστε πια στα μπαλκόνια αλλά στους δρόμους. Διαδηλώσεις, πάρτι- καλή και η επαφή με τη φύση σου λέει, αλλά αν δεν πιείς και 2-3 ποτά στο πεζοδρόμιο… και η μάσκα εμποδίζει. Στον αντίποδα αυτών βέβαια, βρίσκονται όσοι βίωσαν δραματικές απώλειες, πρωτίστως οικείων τους ή/και οικονομικές.
Όπως η φύση, λοιπόν, έκανε τον κύκλο της, έτσι και ο άνθρωπος φυσιολογικά επέστρεψε στα ένστικτά του. Έχοντας την τάση να επιλέγει τη ρόδινη εκδοχή του γεγονότος, αδιαφορώντας πολλές φορές για την αλήθεια, η οποία «βγαίνει» σε διαφορετικά νούμερα και σχέδια. Είναι εμφανές πλέον ότι μόνο οι αριθμοί μπορούν να είναι αντικειμενικοί, αλλά ακόμη κι αυτοί των κρουσμάτων και των θανάτων αμφισβητούνται για την εγκυρότητά τους από κάποιους. Είναι εμφανές ότι οι ειδήσεις περί «κορονο-συγκεντρώσεων» τυχαίνουν διαφορετικών αναγνώσεων, ανάλογα με την προσωπική αντίληψη του καθενός που πολλές φορές έχει και πολιτική απόχρωση. Φαίνεται λοιπόν, παρά την όποια είδους ψυχολογική/συναισθηματική και μόνο συλλογικότητα και να αναπτύξαμε μέσα σε αυτό το χρόνο, δεν καταφέραμε να εσωτερικεύσουμε ατομικά την όποια ενότητακαλούμασταν να επιδείξουμε, οπότε αυτή εξανεμίστηκε συμπαρασύροντας πολλές φορές και την ατομική ευθύνη. Συνεπώς, παρέμεινε μια αδυναμία επικοινωνίας, συνεργασίας και μια διχογνωμία με «εξατομικευμένη ανευθυνότητα».
Η εξατομικευμένη ανευθυνότητα χαρακτηρίζει ένα άτομο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του στην μικρο-κλίμακά του, στον μικρόκοσμό του κι ενεργεί περισσότερο με το συναίσθημα παρά με τη λογική και τη σκέψη. Διαβάζει, μεταφράζει, εφαρμόζει κατά το δοκούν. Μία προσέγγιση της λογικής θα μπορούσε να είναι η διαμόρφωση του συναισθήματος προς μία θετική κατεύθυνση, τόσο για το άτομο όσο και για το σύνολο. Είναι πιο εύκολο όμως να μην σκέφτεται κάποιος τέτοια πράγματα, και αν σκεφτεί, είναι πιο εύκολο να σκεφτεί περί δικαιωμάτων και όχι υποχρεώσεων. Το ευχάριστο προηγείται του τι είναι σωστό. Αντίστοιχα, και το «ευ ζειν» έφτασε να προηγείται του «ζειν», χωρίς τη σκέψη ότι αυτά τα δύο μπορεί να ταυτιστούν μοιραία.
.
Όλο αυτό το κλίμα θρέφεται και από ένα γενικότερο έλλειμα εμπιστοσύνης προς το Κράτος, ένα έλλειμα που συντηρείται εκατέρωθεν καθώς, μίααίσθηση κοινής διαπλοκής κάποιες φορές βολεύει και τις δύο πλευρές. Όμως, η έννοια του «εμείς» εδώ ταυτίζει το Κράτος με τον πολίτη και απαιτεί σκέψη και υπευθυνότητα. Ειδικά στη χώρα μας, ο άνθρωπος που οδηγείται κυρίως από το συναίσθημα, αδυνατεί να δει τον εαυτό του ως υπεύθυνο πολίτη, βρίσκεται σε συνεχή πόλεμο με το Κράτος, προσπαθώντας να το κάνει να ακολουθήσει τα γούστα του. Στη συνέχεια αυτός ο «πόλεμος» δημιουργεί κάποιου είδους επί μέρους «συμμαχίες», συντηρώντας έτσι το αίσθημα αδικίας, έλλειψη εμπιστοσύνης και ξανά πολέμου.
.
Κάθε κρίση όμως, μας καλεί να σκεφτούμε λίγο περισσότερο, λίγο ή πολύ διαφορετικά. Ειδικά αν θέλουμε μία κρίση να μετατραπεί σε κάποιου είδους ευκαιρία, δεν μπορούμε να το πετύχουμε με τα ίδια μυαλά. Το να ετερο-προσδιοριζόμαστε επίσης, είναι κάτι που μας κρατά μακριά από οποιονδήποτε στόχο καθώς αποτελεί αυτονόηταένδειξη έλλειψης αυτοπεποίθησης. Κι έτσι χωρίς να το καταλάβουμε πολύ εύκολα θα είμαστε ως άλλοι Monty Python να τραγουδάμε πάνω στο σταυρό ως μελλοθάνατοι “always look on the brightside of life” («Πάντα να κοιτάς τη φωτεινή πλευράς της ζωής»).
Φωτογραφικό υλικό
