Από τη στήλη της Ειρήνης Καλπάκη «Από την καλή κι από την ανάποδη»…
«Στείλτε τα κατεψυγμένα έμβρυά σας στην κλινική μας για τη διεξαγωγή της παρένθετης μητρότητας. Χωρίς λίστα αναμονής. Η παρένθετη μητρότητα στην Ουκρανία δεν απαιτεί δικαστική έγκριση. Προσιτή τιμή.» Αυτά διαβάζει κάποιος σε σάιτ Ουκρανικής επιχείρησης, που όπως αναφέρει επίσης, ο πόλεμος δεν θα πρέπει να αποτρέπει όσους θέλουν να αποκτήσουν το δικό τους παιδί, στο να το τολμήσουν, γιατί πρόκειται για μία από τις πιο έμπειρες και οικονομικά συμφέρουσες εταιρίες παγκοσμίως στον τομέα της παρένθετης μητρότητας. Το σάιτ αυτό υπάρχει και σε ελληνική έκδοση!
Η εμπορική αξία της βιομηχανίας της παρένθετης μητρότητας ακμάζει καθώς αυξάνει η ζήτηση για «το δικό μας μωρό». Παγκοσμίως η αξία αυτή εκτιμήθηκε γύρω στα $14 δισ. το 2022 και μέχρι το 2032 αναμένεται να φτάσει τα $129 δισ.(Global Market Insights)! Πρόκειται λοιπόν για μία ανερχόμενη μπίζνα τις οποίας τα ακριβή ποσά δεν θα μαθευτούν ποτέ, αφού αυτά πολλές φορές γίνονται και με αδιαφανή τρόπο. Ποσά από τα οποία οι παρένθετες μητέρες παίρνουν λιγότερο από το ¼ και τα υπόλοιπα καρπώνονται οι μεσολαβήτριες εταιρίες, κλινικές, γιατροί κτλ.
Μία άλλη παγκοσμίως γνωστή εταιρία η World Center of Baby φαίνεται πως έχει βρει ακριβώς το κλειδί της επιτυχίας. Άνοιξε γραφεία σε χώρες που έχουν δύο κυρίως προδιαγραφές: έλλειψη σχετικού ή αυστηρού νομοθετικού πλαισίου και ανέχεια. Τέτοιες χώρες είναι μετά την Ουκρανία και Ρωσία, η Γεωργία, το Μεξικό, άλλες Λατινοαμερικάνικες χώρες και πρόσφατα η Κύπρος, η οποία δεν έχει ανέχεια, αλλά το πλέον ευνοϊκό πλαίσιο και για τέτοιου είδους επικερδής επιχειρήσεις. Η Κύπρος μάλιστα έχει αναπτύξει το δικό της μεγάλο δυναμικό με εταιρίες των οποίων οι ομάδες απαρτίζονται από πολύγλωσσους υπαλλήλους ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν τους απανταχού πελάτες τους.
Στην Ελλάδα το νομοθετικό πλαίσιο είναι πιο αυστηρό και συγκεκριμένο, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον. Επιτρέπεται μόνο η αλτρουιστική πράξη της παρένθετης μητέρας και όχι επί πληρωμή. Προβλέπεται όμως να καλυφθούν τα έξοδα της εγκυμοσύνης, κυοφορίας, τοκετού και λοχείας καθώς επίσης και αποζημίωση για την αποχή της παρένθετης μητέρας από την εργασία της. Σε περιπτώσεις με σοβαρό ιατρικό πρόβλημα της αιτούσας υποψήφιας μητέρας για το οποίο θα γνωμοδοτήσει και θα δώσει την άδεια για τη διαδικασία, δικαστική απόφαση Πρωτοδικείου. Επίσης, η άδεια δίνεται μόνο σε ετερόφυλα ζευγάρια ή μόνες γυναίκες. Αυτό που άλλαξε πρόσφατα στο νόμο είναι ότι τόσο η αιτούσα όσο και η παρένθετη μητέρα δεν χρειάζεται να είναι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδος, αλλά και προσωρινοί. Το πιο αστείο είναι ότι αυτό μπορεί να δηλωθεί με μία απλή υπεύθυνη δήλωση (ΦΕΚ B’ 5524/26.10.2022)! Κάτι τέτοιο ανοίγει ξεκάθαρα τον λεγόμενο ιατρικό τουρισμό και φυσικά την εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης ζωής, αφού μπορεί κάποιος να φέρει μία πχ Γεωργιανή να «γεννήσει» το παιδί του με το κατάλληλο αντάλλαγμα κάτω από το τραπέζι. Εκτός αυτού, το διαδίκτυο προσφέρεται για αγγελίες προσφοράς παρένθετων μητέρων, σε κατηγορίες Ψάχνω/Προσφέρω Εργασία.
Σε αρκετά κράτη της Ευρώπης οι συμφωνίες παρένθετης μητρότητας θεωρούνται άκυρες επειδή ο νόμος απαγορεύει ρητώς την συγκεκριμένη πρακτική. Στη Γαλλία πχ η πρακτική επιφέρει τόσο αστικές όσο και ποινικές κυρώσεις, στη Βουλγαρία, στην Ιρλανδία, στην Ισπανία και στην Ιταλία, στη Γερμανία, στη Σουηδία, Νορβηγία, στην Ελβετία, την Εσθονία, την Αυστρία,τη Λετονία. Σε άλλες χώρες όπως στην Ολλανδία, Δανία, Ιρλανδία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Τσεχία η αλτρουιστική παρένθετη μητρότητα επιτρέπεται υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, πρακτικά μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια. Στις ΗΠΑ σε κάποιες Πολιτείες επιτρέπεται και είναι η πιο ακριβή αγορά παγκοσμίως, ενώ σε κάποιες άλλες υπάρχει ποινική δίωξη! Στην Ασία απαγορεύεται στην Τουρκία, Ιαπωνία, Κίνα, Πακιστάν, Σ. Αραβία.
Το θέμα της παρένθετης μητέρας απασχόλησε το 2018 και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εγείροντας πολλά και σοβαρά ερωτήματα βιοηθικής και σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα τόσο των παρένθετων μητέρων όσο και των παιδιών που γεννιούνται από αυτές. Στην περίπτωση της εμπορικής συναλλαγής πρόκειται για εύπορα ζευγάρια (ετερόφυλα ή ομόφυλα) που εκμεταλλεύονται την ανάγκη γυναικών που ζουν σε ανέχεια. Η συζήτηση για τα δικαιώματα των παιδιών που γεννιούνται από μία δεύτερη μητέρα και γίνονται αντικείμενο αγοραπωλησίας δεν φαίνεται να είναι προτεραιότητα. Από την άλλη, ήδη έχουν καταγραφεί περιπτώσεις trafficking γυναικών σε Ινδία, Καμπότζη, Ταϊλάνδη, τις οποίες κάποιοι διακινούν ώστε να «πουλήσουν» τη μήτρα τους. (Πρόσφατα παρόμοιο σκάνδαλο αποδείχτηκε σε κλινική των Χανίων).Επίσης, δεν ήταν λίγες οι φορές που παρένθετες μητέρες έσπασαν τη συμφωνία και διεκδίκησαν το παιδί που γέννησαν ως δικό τους, οδηγώντας σε έναν κυκεώνα δικαστικών υποθέσεων. Για όλα αυτά ζητούν από τα έθνη κανόνες διεθνούς δικαίου στο όνομα του μείζονος συμφέροντος και των δικαιωμάτων του παιδιού.
Κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης Βιοηθικής, η οποία πραγματοποιήθηκε επίσης το 2018, κατέληξαν σε Συγκεφαλαιωτική έκθεση της Εθνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Δεοντολογίας (CCNE), που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο 2018.Σύμφωνα με την έκθεση, ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών, στο πλαίσιο της διαβούλευσης που διοργανώθηκε στο διαδίκτυο, τάχθηκε κατά της παρένθετης μητρότητας. Η πρακτική αυτή θεωρείται εμπορευματοποίηση του σώματος της γυναίκας αλλά και του παιδιού. Επιπλέον, ακόμη και αν υπάρχει μη αμειβόμενη παρένθετη μητρότητα, δεν υπάρχει ηθική παρένθετη μητρότητα επειδή «δεν δίνεις ένα παιδί και πολύ περισσότερο δεν το πουλάς». Ορισμένοι πολίτες επιμένουν επίσης στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού. Ωστόσο, «κάθε παρένθετη μητρότητα συνεπάγεται […] εγκατάλειψη του παιδιού» από την παρένθετη μητέρα. Τέλος, δεν υπάρχει συναίνεση για τη λύση της «αλτρουιστικής παρένθετης μητρότητας για ιατρική ένδειξη» στη συγκεκριμένη περίπτωση των υπογόνιμων γυναικών, διότι «η παρένθετη μητρότητα δεν μπορεί να είναι ιατρική πράξη». Η CCNE παραμένει υπέρ της απαγόρευσης της παρένθετης μητρότητας στο όνομα του σεβασμού του ανθρώπινου προσώπου, της απόρριψης της εκμετάλλευσης των γυναικών και της πραγματοποίησης παιδιών, καθώς και της μη διαθεσιμότητας του ανθρώπινου σώματος και του ανθρώπινου προσώπου. Θα επιθυμούσε επίσης τη σύνταξη μιας διεθνούς σύμβασης που θα απαγορεύει την παρένθετη μητρότητα.
Επιπλέον το πολύπλευρο αυτό ζήτημα ενέχει και άλλα επιμέρους προβλήματα όπως η ακύρωση της συμφωνίας με την παρένθετη μητέραπου προβλέπεται σε διάφορα βήματα της διαδικασίας, εάν δεν τηρηθεί κάποιος από τους αυστηρούς κανόνες που την διέπουν, πχ αν η παρένθετη καταναλώσει αλκοόλ ή καπνίσει. Ποιος γιατρός ή δικηγόρος μπορεί να μας απαντήσει τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Σε ποιον ανήκει το παιδί αφού οι αιτούντες γονείς υπαναχωρήσουν; Τι το κάνει η παρένθετη αφού δεν το θέλει; Ποιος το αγοράζει; Αλλά και στην περίπτωση που όλα βαίνουν καλώς, πώς νιώθει η παρένθετη κατά τη διάρκεια των 9 μηνών που επικοινωνεί μέρα νύχτα με το έμβρυο, αλλά και το έμβρυο που ζει με το αίμα της, ακούει τη φωνή της, εισπράττει την ψυχολογία της; Και αργότερα στη ζωή του αυτό το παιδί δεν θα νιώσει κάποιου είδους εγκατάλειψη από μία μητέρα «φάντασμα», ειδικά σε ένα ζευγάρι αντρών που πάντα θα απουσιάζει η έννοια της μητέρας;
Όλα αυτά τα τεράστιας σημασίας ερωτήματα και άλλα πολλά, δεν συζητούνται στα ΜΜΕ, τα οποία αναλώνονται σε πολιτικώς ορθές/ woke απόψεις εύκολες προς τηλεοπτική κατανάλωση. Ακούμε ξαφνικά για κάποια νομοσχέδια που τίθενται προς ψήφιση, χωρίς καμία ενημέρωση, χωρίς κανένα δημόσιο διάλογο…
