Γράφει ο Μανώλης Ιωαννίδης για την Κουλτουρόσουπα
Η νέα χρονιά πλησιάζει. Απειλητικά. Απρόσκλητα. Ασύστολα. Έτσι, στο εορταστικό αυτό επεισόδιο θα εξετάσουμε πράγματα που αξίζει να κρατήσει κανείς μέσα στο καινούριο έτος. Όχι να καταχωνιάσει, όπως κι όπως σε κάνα ξεχασμένο μπουντρούμι του μυαλού του. Αλλά να τα κρατήσει κοντά στο κέντρο της ύπαρξής του και να τα τιμάει. Έννοιες που κάνουν τη ζωή πιο γεμάτη (τύπου να σκάσει, ένα πράγμα) και εμάς πιο ολοκληρωμένους (σαν ένα διεστραμμένο παζλ με αυτοκαταστροφικά κομμάτια).
Θα εστιάσουμε ίσως στα πέντε σημαντικότερα αγαθά που μπορούν να κοσμήσουν μια άξια ζωή. Θα ασχοληθούμε με τη Συντροφικότητα, την Καλοσύνη, την Αγάπη, την Τρέλα και την Ανοιχτομυαλιά. Για να μη μακρηγορούμε: με τα Σ.Κ.Α.Τ.Α. Ο τόνος στο πρώτο «Α».
With a Little Help From My Friends, The Beatles (Συντροφικότητα)
Τι θα ‘ταν η ζωή χωρίς φίλους; Λίγο πιο εύκολη και άπειρα πιο πληκτική. Η ζωή μοιάζει με multiplayer παιχνίδι αδύνατο να τερματιστεί χωρίς συντρόφους, πλατωνικούς και μη (ας είναι κι αριστοτελικοί, δε θα τα χαλάσουμε σ’ αυτό). Για τις καλύτερες πίστες χρειάζεσαι μερικούς ακόμα παρεμφερή στραπατσαρισμένους απροσάρμοστους, να κλαψογελάτε παρέα όταν η τύχη σας, η χορεύτρια, αρχίζει τα αεροπλανικά. Αν δεν εκτιμάτε τους φίλους σας, το γλυκό τραγούδι των πρόθυμων Σειρήνων της ζωής, θα σας κάνει να καταλάβετε (αργά) τι είναι αυτό που χάσατε. Μισούσα το μάθημα των Αρχαίων αλλά θυμάμαι: φίλος βγαίνει απ’ το φιλώ που σημαίνει αγαπώ, που σημαίνει δεκάρα τσακιστή δε δίνω για τα γκομενικά σας (άλλωστε, για να ‘ναι μαζί σας, κι αυτούς τους λείπουν ντουζίνα βιδών), τους φίλους σας όμως αν δεν τους εκτιμάτε… την κατάρα μου.
Όσον αφορά το άλλο είδος συντροφικότητας, πιο πολύ θεϊκή φάρσα μοιάζει παρά ευλογία. Αν υπάρχει Θεός σίγουρα έχει κατάμαυρο χιούμορ, γιατί έδωσε στους ανθρώπους ερωτική επιθυμία. Οπότε υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν δικούς τους άλλους ανθρώπους και άλλοι άνθρωποι που θέλουν παράλλους ανθρώπους… Αν και της Θετικής, δεν ήμουν ποτέ καλός στη Γεωμετρία- πόσο μάλλον στην Ερωτική Γεωμετρία: με τα τρίγωνα (μη σας πω, πολύγωνα), τις ανελέητα παράλληλες γραμμές και τις μετρήσεις που ο καθένας βγάζει το δικό του αποτέλεσμα. Ό,τι σας φωτίσει, ο Διάβολος στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτός είναι ο αρμόδιος στις συγκεκριμένες υποθέσεις, αυτό το ξέρω.
No time for caution, Hans Zimmer (Καλοσύνη)
Αν θέλετε αφορμή ή εξηγήσεις για την καλοσύνη, τότε… συγχαρητήρια είστε άνθρωπος.
Νομίζω βοηθάει το εξής απλό: δοκιμάστε να βγείτε λίγο απ’ τον εαυτό σας (μα γιατί να χάσετε το πιο βολικό σας κοστούμι;) και να τον παρακολουθήσετε από μια άλλη, τέταρτη διάσταση, απ’ αυτή του χρόνου. Όταν θα τον παρακολουθείτε λοιπόν, απ’ αυτή την περίεργη κατάσταση ύπαρξης, θα είστε πολύ μπροστά στον χρόνο και θα μπορείτε να τον προειδοποιήσετε για το μέλλον χωρίς όμως αυτός να σας βλέπει ή να υπάρχει στον ίδιο χώρο. Έχετε λοιπόν την ευκαιρία να σώσετε τον εαυτό σας, επιλέγοντας από μόνοι σας το μονοπάτι που θα σας οδηγήσει στη σωτηρία του εαυτού σας. Ή τουλάχιστον, την περηφάνια για τις πράξεις σας.
Γενικά, όση καλοσύνη έχετε, να τη δείχνετε γιατί καλό είναι να ‘χουμε πλεόνασμα σε τέτοια συναλλάγματα. Μακριά από βαμπίρ, που ρουφάνε ό,τι καλό έχετε μέσα σας. Γιατί η μιζέρια είναι μια διαβρωτική, μεταδοτική και θορυβώδης, χρόνια ασθένεια. Στην τελική, μπορούμε να ακολουθήσουμε το ρεαλιστικότατο «Αφού δε μπορώ να τα κάνω καλύτερα, ας μην τα κάνω χειρότερα». Είναι μια ενθαρρυντική αρχή κι αυτή. Τα άλλα τα πιο ευγενή, για τους δυνατούς. Εμείς οι υπόλοιποι, ας μην τα κάνουμε γης μαδιάμ.
Perfect Day, Lou Reed (Αγάπη)
«Χιλιάδες έχουν ζήσει χωρίς αγάπη, όμως ούτε ένας χωρίς νερό». Τάδε έφη συγγραφεύς Ουίσταν Ώντεν. Και λάθεψε. Όχι χιλιάδες- εκατομμύρια. Αλλά ναι, το νερό είναι αδιαπραγμάτευτα βασικό (για εμάς τους πολίτες του Α’ Κόσμου, τους άλλους αφήστε τους στην τύχη τους), μα χωρίς αγάπη τι ευνουχισμένα, εγγαστρίμυθα πράγματα να ζήσει κανείς; Σίγουρα η αγάπη δεν είναι το πνευματικό νερό της ύπαρξης. Αλλά είναι εκείνο το νόστιμο, πολυμορφικό ποτό που ανακαλύπτουν μερικοί και όταν τους λες να σου δώσουν τη συνταγή, βλέπεις κάτι ακαταλαβίστικα σύμβολα που λες «Ποτό θα φτιάξω ή θα καλέσω κάνα Κθούλου». Καλό το νερό αλλά υπάρχουν κι άλλα νοστιμότερα κοκτέιλ. Έστω κι από εγωισμό και μόνο, όταν αγαπάτε ομορφαίνετε, οπότε δοκιμάστε το, έστω σαν ναρκισσιστική πνευματική δίαιτα.
Αν αξίζει να τονιστεί ένα πράγμα σε μια ολόκληρη ζωή, μάλλον για πολλούς θα ‘ταν η αγάπη και τα βλαστάρια που ξεπέταξαν απ’ αυτή. Κι εδώ οι πολύ έχουν δίκιο. Πάντα, το πιο ωραίο καρέ σε κάθε είδους ταινία, είναι αυτό που στάζει αγάπη. You can @ me.
Παρεμπιπτόντως καλό λουλούδι ήταν κι ο Λου Ρηντ. Λούστηκε τους εθισμούς του θα μου πείτε. Έπεσε σ’ αυτή τη λούπα των εξαρτήσεων κι έχασε όλα τα πραγματικά λούσα της ζωής. Όσο είσαι σ’ αυτό το λούκι, υποθέτω είναι υπερπολύτιμες τέτοιες τέλειες μέρες. Είναι σαν να βρήκες το βρεφικό σου λούτρινο και το σφιχταγκαλιάζεις, μήπως και ξεζουμίσεις από μέσα του καμιά αθώα ανάμνηση. Ή σαν να βρίσκεις ένα μοναχικό λούπινο σε εκτάρια τσιμέντου.
Dance With Somebody, Mando Diao (Τέρλα)
Χάλα το χαρούμενό σου σπίτι, μάθε να τραγουδάς μοναχός στη μουσική, χειροκρότα και κουνήσου, λέει ο ποιητής.
Μια δόση τρέλας είναι ό,τι χρειάζεται για να δέσει το γλυκό. Με μέτρο η τρέλα όμως έτσι; Μη βγείτε με κανένα ημι-αυτόματο και αρχίσετε να γαζώνετε περαστικά δίποδα. Το ζητούμενο είναι να επαναπατριστεί η τρέλα, γυρίζοντας δηλαδή στο φυσικό το λημέρι, τη δημιουργικότητα. Υπάρχουν πολλά τρελά πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς στις μέρες μας. Να είναι πολύ ευγενικός και να το εννοεί, για παράδειγμα. Να ακούει, όταν του μιλάνε και να σκέφτεται από μέσα του τι είναι αυτό το ρημάδι που του λένε, άλλο. Να σκέφτεται, προτού φτύσει τη βλακεία που θα ‘λεγε ή (καλά, αυτό είναι παρανοϊκό, αλλά θα το πω) να μην την πει καθόλου.
Ο καθωσπρεπισμός της επιφανειακής και ετεροκαθοριζόμενης ενηλικίωσης αντιμετωπίζεται μόνο με ειλικρινές ξεμπρόστιασμα ενός εαυτού που θέλει να βρει όσα έχασε αλλά φοβάται μη φύγει μακριά και ξεχάσει την αργκό του κοπαδιού. Αυτός είναι όντως πραγματικός κίνδυνος. Όμως όσο κανείς διαθέτει έναν μικρό, ιδιωτικό, καλά φυλαγμένο χώρο στο πνεύμα του για κάθε λογής παλαβή έκφραση και ιδιομορφία τόσο πιο εύκολα καταφέρνει να κρατάει ζωντανό τον εαυτό του.
What a Wonderful World, Joey Ramone (Ανοιχτομυαλιά)
And I say to myself, what a wonderful world. Είναι όντως υπέροχος ο κόσμος. Όχι ο δικός μας- κάποιος όμως θα ‘ναι, στο άπειρο σύμπαν. Αλλά κι ο δικός μας έχει τόσα υπέροχα, όπως λέει ο Λούης ο Άρμστρονγκ κι επαναλαμβάνει ο Γιάννος ο Ραμόν. Γιατί να μην τα ευχαριστηθούμε; Γιατί είναι αδύνατον ανάμεσα σε μερικά δις μανιακές, ξέφρενες μαϊμούδες όλες να συμφωνήσουν στο παραμικρό, οπότε το καλύτερο που μπορούμε να πετύχουμε δεν είναι το καλό αλλά το ανεκτό.
Με λίγη θετική διάθεση και μπόλικη απενεργοποίηση του εγκεφάλου μας μπορούμε να δούμε τα ωραία αυτού του κόσμου και ω, μη γένοιτο, να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε και τα ξένα. Να ακούσουμε αυτό που μέχρι πρότινος φάνταζε παράλογο, να δοκιμάσουμε να μπούμε σε παπούτσια με διαφορετικό νούμερο, να βγάλουμε λίγο τα ματιά μας και να δανειστούμε κάποιου άλλου για λίγο. Εξυπακούεται ότι δε θα συμφωνήσουμε με όσα αλλιώτικα συγχρωτιστούμε αλλά όποιος έχει ίχνος μυαλού κατανοεί πώς αυτό δεν ήταν ποτέ το νόημα. Το θέμα είναι η επικοινωνία κι όχι η συμφωνία. Η λύση βρίσκεται στην κατανόηση κι όχι στην συμπόρευση. Ξέρετε, μπορείτε να συνεχίσετε το ταξίδι σας κοιτώντας δεξιά κι αριστερά, χωρίς να σημαίνει ότι χαθήκατε. Μπορείτε μάλιστα να κάνετε και παρακάμψεις και να επαναπροσδιορίστε τον προορισμό σας ή να ακυρώσετε την όλη εξόρμηση altogether. Οι παρωπίδες δεν είναι καλό ερωτικό βοήθημα.
Εύχομαι λοιπόν η νέα χρονιά να σας φέρει μπόλικα Σ.Κ.Α.Τ.Α. Τόσα, που να βουλώσει η ψυχή σας και να γκουγκλάρετε πανικόβλητοι για αποφράξεις και να μη βρίσκετε. Και να τρέμετε από χαρά, γιατί τα Σ.Κ.Α.Τ.Α. ξεχειλίζουν κι εσείς είστε παντελώς υπεύθυνοι για την παρέλασή τους.
Να πνιγείτε στα Σ.Κ.Α.Τ.Α. λοιπόν και να πάρετε και να δώσετε όσα πιο πολλά Σ.Κ.Α.Τ.Α. μπορείτε μες τη νέα χρονιά. Καλή χρονιά, γεμάτη Σ.Κ.Α.Τ.Α.!
