Το αντάρτικο των Ελλήνων… στην αφαίρεσή του. Από την «Πάνδημο Μούσα» της Αριάδνης Καναβάκη.
Η ιδέα της ανταρσίας είναι για αρκετούς από εμάς μια έννοια απωθητική και συχνά ενοχλητική. Δεν κατατάσσεται στις μεγάλες αρετές που παιδιόθεν μας διδάσκουν, δεν περιορίζεται στα συνήθη έθιμα ούτε σαφώς διευκολύνει κάτι από την καθημερινότητα μας. Τουναντίον, η ίδια ως πράξη και όσοι την φέρουν θεωρούνται ως κατάσταση και ως άνθρωποι κυρίως παρορμητική/-οι.
.
Γιατί η ανταρσία έχει το κακό συνήθειο να είναι και «σωματική», χρησιμοποιώντας από τα ζωτικά μας όργανα ότι μπορεί πχ : εγκέφαλο (σκέψη), καρδιά (συναίσθημα), γλώσσα (λέξεις) ή μια σφαιρική κίνηση (δράση). Και οι παρορμήσεις τούτης της κατάστασης είναι που θεωρούνται αχαρακτήριστες, εκτός κι αν πρόκειται για ηρωικές στιγμές όπου οι όποιες ανταρσίες συγχωρούνται και υπερεκτιμούνται. Κατά τον ορισμό η κοινωνική ανταρσία (ρημ. ανταίρω, αντι+αίρω) σημαίνει «σηκώνω κεφάλι» από τα περιορισμένα που ναι μεν μου δίνουν την μίνιμουμ ασφάλεια και την απαραίτητη συνέχεια της όποιας «ευημερίας», ωστόσο με στραγγαλίζουν συνεχώς και ανελέητα και αδυνατώ πλέον να τα ανεχτώ.
.
Ο ξεσηκωμός, η εξέγερση είναι η μόνη λύση για την “καθεστηκυία τάξη” και για τα επιβεβλημένα, που μέχρι εκείνη τη στιγμή θεωρούνται πραγματικότητα. Και είναι γεγονός για το σύνολο της δραστηριότητάς μας, ότι οφείλεις να υποταχτείς σε γενικούς κανόνες και αρχές, είτε εργάτης είσαι είτε ακαδημαϊκός, προς όφελος αναφορικά με το πρώτο της επιβίωσής σου και κατά δεύτερον προς την όποια συνεχόμενη εκπαίδευση-μετεκπαίδευση /καριέρα σου. Δεν είναι σπάνιες οι φορές που νιώθουμε, σε όποια πλευρά και αν στεκόμαστε, το στραγγαλισμό της ζωτικότητάς μας και την έλλειψη μιας στοιχειώδους δημιουργικότητας αδυνατώντας να αλληλοβοηθηθούμε. Πόσο μάλλον όταν και οι εξωτερικές συνθήκες, το ευρύτερο κοινωνικό μας περιβάλλον είναι δημοσιονομικά στενό, επιθετικό, υπόχρεο και απαξιωμένο. Ποιοι είναι όμως οι αντάρτες και τι είδους άνθρωποι είναι αυτοί πράττουν την “αντάρα”; Ποιοι απέμειναν περισσότερο “ζωντανοί”;
.
Σίγουρα οι έλληνες, που ατομικά και συλλογικά τη σφραγίσαμε αρκετές φορές την έννοια της ανταρσίας, και αφαιρετικά και πραγματικά, τόσο σε επίπεδο πολιτισμικής κληρονομιάς όσο και σε επίπεδο σύγχρονης κοινωνικής και πολιτικής εφαρμογής. Τόσο η ατομικότητα που ως ιδέα ταυτολογήθηκε από την περίοδο της κλασσικής Αθήνας με τις δημιουργίες των αρχαίων κλασσικών (Αρχαία Τραγωδία) και τον αποχωρισμό-ανάδειξη του ήρωα από τη μάζα, όσο και η αντίσταση μας στη σύγχρονη αιματοβαμμένη ιστορία, αποτελούν αναμφισβήτητες αποδείξεις για τις ανταρσίες του ελληνικού λαού, που έχει μάθει τουλάχιστον να αντιδρά κι ας έχει συναισθηματικές αποχρώσεις στις ιδέες του.
.
Κυτταρικά τούτη η ταυτότητα περιγράφεται ήδη από τα χρόνια του Ομήρου, με τους ήρωες του να αποζητούν ακόμα και «την ανταρσία στην επιλογή του θανάτου», μέχρι τον Σωκράτη. Και μοιάζει η ελληνική αντάρα σαν να είναι η ποίηση του παρόντος και της βιωμένης ζωής και με γνώμονα αυτή την ιδέα “όποτε σφίγγει το λουρί”, να χρειάζεται πάντα η διφορούμενη εξέγερση και η αντίσταση. Η περιρρέουσα και εγκατεστημένη ασφυξία φέρνει την ανταρσία και όσο κι αν εξεταστεί, ο αντιστασιακός είναι οραματιστής και δημιουργός που φέρνει την αναταραχή, όχι γιατί βρίσκεται εκτός της πραγματικής ζωής, αλλά αντιθέτως γιατί είναι πραγματιστής και απλώς αδυνατεί πλέον ανταποκριθεί στο παράλογο και το σαδιστικό ή το γραφειοκρατικό που στεγνώνει μια φυσική/φυσιολογική ζωή.
.
Και εν κατακλείδι τι το φυσικό έχει η πολιτική, το τυπωμένο χρήμα και το απαστράπτον χρυσό μέταλλο, αν δεν εξυπηρετούν μια φυσιολογική ζωή. Η ανταρσία μπορεί να είναι απλώς και μια αντίδραση φυσική.
