Η Πίτσα κοψομεσιάστηκε μα ουδείς να βοηθήσει. Για ποια «αλληλεγγύη» μου μιλάς; Ζωντανή (πονεμένη) μαρτυρία… Από την Π. Στασινοπούλου.
Προφανώς η καθημερινότητα δεν είναι «είδηση». Πώς να αντιπαρατεθεί με τα «μεγάλα», τα «θεαματικά», τα «ξεχωριστά»… δεν είναι παρά μια απλή, συνηθισμένη καθημερινότητα. Έστω κι αν μέσα από αυτήν γεννιούνται πολλά από τα παραπάνω. Αν κάποιες φορές εστιάζω σε «σημεία» της είναι γιατί κρίνω ότι αυτά σηματοδοτούν κάτι πολύ σημαντικό, με θετικό ή αρνητικό πρόσημο και εν προκειμένω το σημαντικό αφορά στην έννοια της αλληλεγγύης. Της πόλυφορεμένης, χιλιοειπωμένης και παντοιοτρόπως δοξασμένης Αλληλεγγύης, που τον τελευταίο ειδικά καιρό την συναντάς σε κάθε δεύτερη λέξη, θεωρώντας αδιανόητο να λείπει από δελτίο της επικαιρότητας. Συγκεκριμένα, εδώ και πολλούς μήνες, κατέχει σταθερά μία από τις πρώτες θέσεις στο ΤΟΠ 10 των πιο χρησιμοποιημένων ή πιασάρικων κλισέ, με αφορμή κυρίως το προσφυγικό ζήτημα. Γιατί «κλισέ»; Θα εξηγήσω παρακάτω, αφού παραθέσω μια ζωντανή προσωπική μαρτυρία, άκρως ενδεικτική…
Πριν λίγες μέρες υπέφερα από σοβαρό πρόβλημα στη μέση και όποιος το έχει βιώσει μπορεί να καταλάβει τον πόνο και κυρίως τί σημαίνει πρακτικά. Μια μορφή προσωρινής παραλυσίας που δεν σου επιτρέπει τα στοιχειώδη. Μετά από μπόλικα γιατροσόφια και μια ελαφρότατη βελτίωση, χρειάστηκε επειγόντως να πάω στο σουπερμάρκετ της γειτονιάς, καθώς εκείνη την ημέρα δεν υπήρχε ΚΑΝΕΙΣ άλλος να το κάνει για λογαριασμό μου. Οδήγησα με μεγάλη προσοχή και φθάνοντας εκεί αναζήτησα καρότσι. Όμως όλα άφαντα. Αφού εξήγησα σε έναν υπάλληλο το πρόβλημά μου, τον παρακάλεσα να μου βρει ένα γιατί ήταν αδύνατο να σηκώσω καλάθι. «Πού να σας βρω κυρία μου, χαμός γίνεται, δεν βλέπετε;» μου έκανε αδιάφορα και χάθηκε πίσω από μια πόρτα. Μου ήρθε να βάλω τα κλάματα. Περίμενα λίγο μήπως ελευθερωθεί κάποιο καρότσι, αλλά δυστυχώς άλλοι πιο… υγιείς και φυσικά πιο γρήγοροι από μένα το προλάβαιναν, χωρίς να το παίρνω χαμπάρι.
Απελπισμένη αποφάσισα να πάρω καλάθι, για την ακρίβεια δύο για να μοιράσω το έστω και μικρό βάρος από 5-6 πράγματα που χρειαζόμουν. Περιττό να περιγράψω την επώδυνη πορεία και όταν ένα βογγητό έγινε κραυγή από το απότομο «μάγκωμα», δυο-τρεις πελάτες με κοίταξαν περίεργα προσπερνώντας και μια κυρία με ρώτησε «πάθατε κάτι;» Με βλέμμα περίλυπο της είπα για τη μέση μου κι εκείνη «Αχ ξέρω… ξέρω… άτιμο πράγμα η μέση» και συνέχισε αμέριμνα την περιήγησή της, τσουλώντας το ΑΔΕΙΟ καρότσι της. Όταν λίγο πιο κάτω την πρόλαβα, την παρακάλεσα «αν είχε την καλοσύνη να ανταλλάξουμε» και η παγωμένη απάντηση ήταν «έχω να ψωνίσω πολλά και δεν χωράνε στο καλάθι». Αφού μετά πόνων και βασάνων και βηματισμό καμπουριασμένης χελώντας ολοκλήρωσα τα ελάχιστα ψώνια μου, έφθασα στο ταμείο με την ουρά.
Όπου έκανα δυο επώδυνες διαπιστώσεις: α) 2-3 άτομα μπροστά μου στεκόταν η κυρία που τα πράγματα της «δεν χωρούσαν» στο καλάθι, έχοντας στο καρότσι της… λιγότερα από τα δικά μου. Και β) έπρεπε να αφήσω τα καλάθια κάτω και μετά να τα ανεβάσω στον πάγκο, πράγμα αδύνατο! Διότι είχα πλέον βεβαιωθεί ότι ΔΕΝ προσδοκώ σε ΚΑΜΙΑ βοήθεια. Τα ακούμπησα λοιπόν σε μια στίβα καλαθιών παραδίπλα, περιμένοντας τη σειρά μου με υπόκωφα βογγητά, κρατώντας τη μέση και αλλοιωμένο (σίγουρα) βλέμμα από τον πόνο. Η σειρά μου ήρθε, αλλά λόγω δυσκινησίας η καθυστέρηση ήταν αναπόφευκτη, οπότε ο επόμενος κύριος μου κάνει «άντε κυρία μου, μια ώρα περιμένουμε!» «Ζητώ συγγνώμη αλλά πονάει η μέση μου, το βλέπετε…» Ξεφύσηξε, έβγαλε ένα αγανακτισμένο «ωωωωωωωχ» και τόσο αυτός όσο και δυο πελάτες πίσω του έτρεξαν στο διπλανό ταμείο που ελευθερώθηκε. Κι εγώ αβοήθητη κάτω από τα αδιάφορα βλέμματα των γύρω μαρτύρων, ανέβηκα έναν μικρό γολγοθά… Που μόνο οι παθόντες δεν θα με κατηγορήσουν για μελοδραματισμό. Θέλοντας εδώ να τονίσω ότι ΔΕΝ έχω χειρότερα από τον οίκτο και από το να γίνομαι «θέαμα», αισθανόμενη διπλή οδύνη.
Αν μπήκα στη διαδικασία να κοινοποιήσω το συγκεκριμένο βίωμα- ένα από τα ελάχιστα σκληρά της αθέατης καθημερινότητας- είναι για δύο λόγους, πολύ σημαντικούς κατά τη γνώμη μου. Ο πρώτος έχει να κάνει με την ΕΝΤΟΝΗ συνειδητοποίηση όσον αφορά στη συμπεριφορά μου (μας) απέναντι σε ανθρώπους ανήμπορους. Όπου μόνο μια προσωπική «αναπηρία» μπορεί να σε βάλει επακριβώς στη θέση ενός ανθρώπου με κινητικά προβλήματα, για να αντιληφθείς σε βάθος αυτό που καθημερινά βιώνει εξαρτώμενος από άλλους. Για να αντιληφθείς ότι τα απλά/ δεδομένα/ καθημερινά, τόσο αυτονόητα για έναν υγιή, για τον πάσχοντα μεταβάλλονται σε βουνό αμετακίνητο! Για να αντιληφθείς ακόμη ότι αυτός ο άνθρωπος, πέραν των άλλων, στερείται την πολύτιμη ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ του υγιούς, εξαρτώμενος μόνιμα από την «καλοσύνη των άλλων». Την συχνά ανύπαρκτη «καλοσύνη» αδιάφορων, μεταβάλλοντας το πρόβλημά του σε μαρτύριο. Τη στιγμή που ένα απλό χέρι βοήθειας και δυο λεπτά από το χρόνο μου (μας), θα γλύκαιναν τις ψυχές και των δύο…
Το δεύτερο σημαντικό που μου φώτισε η συγκεκριμένη εμπειρία, αφορά στην έννοια της περιβόητης αλληλεγγύης! Καθώς το ζούσα, πολλές φορές μου πέρασε από το μυαλό η σκέψη ότι δεν αποκλείεται ο αδιάφορος υπάλληλος, η ψυχρή κυρία με το καρότσι, ο ανάλγητος πελάτης στο ταμείο, οι λοιποί μάρτυρες, να συμμετέχουν σε «κινήματα αλληλεγγύης». Να φορούν την κατάλληλη στολή και κονκάρδα, να μαζεύουν τρόφιμα για τους πεινώντες, να σπεύδουν σε βοήθεια των προσφύγων, να στηρίζουν πάσχοντες, συσσίτια, εκδηλώσεις, πορείες… Να ανήκουν στους πιστοποιημένα και με τη βούλα «αλληλέγγυους» που συντρέχουν θεαματικά κάθε «ευάλωτο», χαιρόμενοι ιδιαίτερα όταν ποζάρουν ενώπιον κάμερας κατά την εκτέλεση του θεάρεστου έργου ή δίνοντας συνεντεύξεις, γεμάτοι περηφάνεια για τα εύσημά τους. Άλλωστε έτυχε να διασταυρώσω κάτι ανάλογο στο παρελθόν που με σόκαρε και όχι μόνο… Ίσως αν υποδυόμουν την άστεγη, ένα θύμα κακοποίησης, μια πρόσφυγα, να κέρδιζα την προσοχή τους…
Γενικά μιλώντας αναρωτιέμαι: Η Αλληλεγγύη ως στάση ζωής και αξία, ισχύει ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ για συγκεκριμένες ευάλωτες ομάδες; Δικαιώνεται ΜΟΝΟ όταν αφορά σε προβεβλημένη/ οργανωμένη δράση; Όταν πρόκειται για τον ανήμπορο διπλανό σου και αφορά σε μια απλή κίνηση… πώς είναι δυνατόν να εκδηλώνεται με αδιαφορία έως καφρίλα; Πότε υποκρίνεσαι τον «αλληλέγγυο» και πότε είσαι αυθεντικά ανάλγητος κι απολίτιστος; Δεν έχει νόημα να συνεχίσω τα ανούσια ρητορικά ερωτήματα. Άλλωστε την απάντηση την πήρα δια ζώσης και θα την κουβαλάω σαν… ασήκωτο, επώδυνο βάρος. Και μίλησα για το ελάχιστο, σε σχέση με πολύ βαρύτερες «απαντήσεις»…
Φωτογραφικό υλικό
